De Bevrijdingsrok in Groningen – Groninger Museum

Bij de expositie En tóch staat de Martini – 75 jaar bevrijding van Groningen verschijnt de publicatie De Bevrijdingsrok in Groningen. In het noorden van het land en zeker in en om Winschoten zijn veel kleurrijke rokken gemaakt die bekend staan onder de naam Nationale Feestrok en Bevrijdingsrok.


Bevrijdingsrok van Ans Heikens, Winschoten, niet geregistreerd. Foto: Heinz Aebi, Groninger Museum.

Het fraai vormgegeven boekje is onderverdeeld in acht hoofdstukken: De Bevrijdingsrok – Initiatiefneemster A.M. Boissevain-van Lennep – Rokkendefilé – De Nationale Feestrok – Groninger rokken – Oldambt & Winschoten – Vooral een feestelijk idee en Bevrijdingsrokken.


Bevrijdingsrok van Ettina Bos, Winschoten, geregistreerd 1946, nummer 220. Foto: Heinz Aebi, Groninger Museum.

Met de eerste Bevrijdingsdag in 1946 in het zicht kwam Mies Boissevain met het idee van de Nationale Feestrok. Vermoedelijk kwam zij op deze gedachte doordat zij in de gevangenis een lappendasje had ontvangen. Lapjes die Mies kende uit kinderjurkjes en japonnen, zorgvuldig gerangschikt en tot een geheel geworden onder de handen van iemand die van haar hield. Opeens was er kleur gekomen in haar cel-bestaan. De rok die Mies in haar hoofd had, moest uit lapjes bestaan en het geloof in de eenheid symboliseren. Zowel het dragen als het werken eraan, want ‘één dracht maakt eendracht’. Er werd een instructiestencil voor de Nationale Feestrok uitgegeven: ‘Neem een oud rokje, of een stuk stof, dat als ondergrond dienst kan doen. … Naai hierop in bonte kleurmengeling of in een vast patroon, … alle lapjes uit Uw lappenmand. … Op de zoom brengt U nu een rand aan die van effen punten is vervaardigd. Deze punten stellen voor de hoogtepunten van ons volksbestaan, die wij jaarlijks samen vieren, de dagen van bevrijding en saamhorigheid. Ieder jaar met het jaartal in de volgende punt, wanneer U de rok op die 5e Mei werkelijk heeft gedragen. In de rok zelf memoreert U persoonlijke herinneringen, die aanleiding waren tot persoonlijke feestvreugde. …’ Mies riep alle vrouwen op om hun rok te laten registreren. Ruim 4000 rokken kwamen in het Feestrokkenregister te staan.


Van links naar rechts: Roelie van de Velde, Lina Harms, Stien Bosman en Iepie Buitenkamp bij het station Nietap. Koninginnedag 1946. Foto: Groninger archieven.

Van de 69 beschreven Groninger rokken zijn er 30 geregistreerd en 34 niet, van vijf is de registratie niet bekend. In 1946, 1947 en 1948 werd de rok door vele vrouwen gedragen. Het hoogtepunt van de feestrok was 2 september 1948: het regeringsjubileum van koningin Wilhelmina. Hierna verdween de feestrok steeds meer uit het zicht.



Expositie bevrijdingsrokken in het Groninger Museum. Foto: Heinz Aebi, Groninger Museum.


Foto: Heinz Aebi, Groninger Museum.

Van de 69 feestrokken uit de provincie Groningen komen er 13 uit Winschoten en 12 uit de stad Groningen. De rok kwam in alle leeftijden voor, maar vooral bij vrouwen tussen 11 en 30 jaar. Een bijzondere rok komt uit Baflo. Mevrouw De Zee kreeg als geschenk een feestrok cadeau. De rok is gemaakt door 78 leden van de afdeling Baflo van de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen waarvan mevrouw De Zee presidente was. De leden hebben aan de achterkant hun lapje gesigneerd met naam of initialen. De rokken van Frederika Mellema uit Beerta en van Klasien Nienhuis uit Ellerhuizen werden door hen gemaakt op de Groningsche Kook- en Huishoudschool. De hele klas maakte een bevrijdingsrok. De meeste feestrokken zijn door de draagsters zelf of door hun moeder gemaakt waardoor elke rok haar eigen verhaal vertelt. In het hoofdstuk Groninger rokken en Oldambt & Winschoten worden diverse feestrokken beschreven.

De idealen van Mies Boissevain kwamen in de gesprekken met nu bejaarde draagsters of hun kinderen niet naar voren. Wel waren ze trots op de rok die zorgvuldig werd bewaard. Het laatste deel van de publicatie De Bevrijdingsrok in Groningen laat de feestrokken uit Groningen zien. Op elke pagina staat een rok afgebeeld.


Expositie bevrijdingsrokken in het Groninger Museum. Foto: Heinz Aebi, Groninger Museum.

Een jaar geleden deed conservator Egge Knol van het Groninger Museum een oproep: Geef Bevrijdingrokken in bruikleen aan het Groninger Museum. Ruim 60 rokken werden bijeengebracht. Een goede reden om deze rokken aan het publiek te tonen en vast te leggen in de publicatie De Bevrijdingsrok in Groningen.

De uitgave De Bevrijdingsrok in Groningen is een mooi initiatief van het Groninger Museum dat iedere textielliefhebber zeer zal waarderen! Het boekje is fraai vormgegeven, rijk geïllustreerd en er wordt een goed beeld gegeven van de hoeveelheid feestrokken die er zijn gemaakt in de provincie Groningen. Egge Knol neemt diverse rokken onder de loep en de ontstaansgeschiedenis van de Nationale Feestrok mag uiteraard niet ontbreken. De publicatie is een mooie aanwinst voor zowel de textielliefhebber als de belangstellende voor de vaderlandse geschiedenis.


De publicatie De Bevrijdingsrok in Groningen – Egge Knol heeft 152 bladzijden, is rijk geïllustreerd (kleur en zwart-wit), de afmeting is: 12 x 17 cm, hardcover, ISBN: 9789071691850 en de prijs is € 15. De publicatie wordt uitgegeven door het Groninger Museum. Het museum is tot nader bericht gesloten zodat het boekje op dit moment te koop is bij drie boekhandels in Groningen die op de site van het Groninger Museum vermeld staan.

Rokjes


Marieke Staalsmid: ‘Sraks gaan we weer gezellig samen buiten flaneren in onze leuke rokjes! Stay save!’

Rokjesdag kreeg bekendheid door de columns van Martin Bril; hier kun je fragmenten uit een column van hem lezen. In 2010 werd de eerste Nationale Rokjesdag georganiseerd en op 2 september 2017 werd in Nijmegen rokjesdag voor mannen gehouden.

Vandaag is Marieke jarig en via deze weg wil ik haar van harte feliciteren en een fijne dag wensen. Het zal zeker een andere verjaardag worden dan andere jaren.

Christian Dior: Designer of Dreams op video


Dior deelt een unieke video waardoor je vanuit een comfortabele stoel thuis de tentoonstelling Christian Dior: Designer of Dreams kunt zien. Deze expositie was van 5 juli 2017 tot 7 januari 2018 te zien in Musée des Arts Décoratifs in Parijs en was een daverend succes. Zo geeft de film, van het maakproces tot de opbouw, een unieke kijk achter de schermen en komen allerlei belangrijke betrokkenen aan het woord. Klik hier om de video te bekijken.

In dit bericht zie je een Dior textielkaart van Tineke en hier nog eentje, en een textielkaart van Evelien uit Granville.

Van 26 september 2020 tot en met 28 februari 2021 is de expositie Dior te zien in het Kunstmuseum Den Haag. Update: Eind september 2020 zou Kunstmuseum Den Haag een grote modetentoonstelling presenteren over het zo tot de verbeelding sprekende modehuis Dior. Modeliefhebbers zullen iets langer geduld moeten hebben, maar in 2021 (exacte data volgen) zijn in het museum de sprookjesachtige ontwerpen van mode-icoon Christian Dior en zijn opvolgers te zien. Ook komt er ruime aandacht voor modetekeningen, modefoto’s en voor de Dior costume jewellery, veelal van Duitse makelij, die onlosmakelijk met de collecties zijn verbonden.

At Frida Kahlo’s


Frida Kahlo werd in 1907 in The Blue House (Casa Azul) geboren. Ze woonde en werkte er met schilder Diego Rivera en ontving er onder andere Leon Trotsky, André Breton, Sergei Eisenstein, Pablo Neruda, Waldo Frank, Pablo Picasso, Marcel Duchamp en Vassily Kandinsky. In 1954 is ze in haar geliefde Casa Azul gestorven. Het is nu als Museo Frida Kahlo een van de meest bezochte musea in Mexico City.

Viva la Frida! – Leven en werk van Frida Kahlo is te zien van 11 oktober 2020 tot en met 28 maart 2021 in het Drents Museum. Deze tentoonstelling bevat de fameuze collectie schilderijen en tekeningen van Museo Dolores Olmedo en daarnaast ook een collectie persoonlijke bezittingen van Museo Frida Kahlo met onder meer haar kleding, beschilderde korsetten en sieraden. Deze twee collecties zijn in Viva la Frida! voor het eerst samen te zien.

Vanuit je eigen huis kun je een kijkje nemen in Frida’s huis. Op NPO2 extra is op vrijdag om 08.20 uur en zaterdag om 00.15 uur de documentaire At Frida Kahlo’s te zien.

Iedereen leest…


Iedereen leest… De pest van Albert Camus; ook wel de ‘coronaroman’ genoemd.

Door alle media-aandacht ontdekte ik De pest van Albert Camus uit 1947 waardoor ik steeds nieuwsgieriger werd en het boek ging lezen. In één woord indrukwekkend. Ontroerend hoe mensen aan de pest sterven, maar ook boeiend hoe vriendschappen ontstaan tijdens een ramp. Alhoewel het coronavirus niet hetzelfde is als de pest is het toch verbluffend om over gelijkenissen te lezen.
Zoals: het grote aantal overledenen, quarantaine, sluiting van de winkels en kantoren, ‘… op je hoede moet zijn om te voorkomen dat je in een moment van onoplettendheid iemand in het gezicht ademt en hem opzadelt met de infectie…’ en ‘… niemand verwachtte dat de gemakken van het leven van vroeger direct terug zouden zijn; afbreken was eenvoudiger dan opbouwen…’.

Rustige paasdagen


Dit jaar is Pasen anders dan andere jaren. We moeten zoveel mogelijk binnen blijven en dat doen we dan ook. De paasbrunch ging dit jaar niet door, we bedachten een digitale paasbrunch met onze kinderen en kleinkinderen. Het zijn rustige paasdagen.

Foto: Eva Besnyö fotografeerde Nicole Dumont in 1934 in Amsterdam; Leidsestraat hoek Lange Leidsedwarsstraat.

Vorig jaar bezocht ik in het Käthe Kollwitz Museum Köln de tentoonstelling EVA BESNYÖ (1910–2003). PHOTOGRAPHIN Budapest, Berlin, Amsterdam. In dit bericht kun je foto’s bekijken.

Eén recht, één averecht


MaaikeW: ‘Van Annemarie van Haeringen is in 2014 het prentenboek Sneeuwwitje breit een monster verschenen, bekroond met een zilveren penseel. De illustraties zijn mooi. Het geitje Sneeuwwitje breit en breit, eerst sokken en ineens geitjes. Mevrouw Schaap heeft er een mening over en kan het breiwerk niet waarderen. Het geitje Sneeuwwitje breit maar door en ongemerkt breit ze een wolf die mevrouw Schaap opslokt. Een heerlijk boek en een mooie introductie voor kleuters met breiwerk want je moet iets weten over breien om het verhaal te kunnen begrijpen. Hoe het geitje Sneeuwwitje zich redt van de wolf verklap ik niet. Je kunt als voorlezer wat breikennis aan je kleuter kwijt en zo ongemerkt hem/haar wat leren is de tip. Bij mij weet Rixt wel wat breien is, ze heeft direct de sjaal die ik nu aan het breien ben geconfisqueerd als de hare… In het boek komt deze regel steeds terug: “rikketikketik. Eén recht, één averecht.” Tijd voor een herdruk van dit prentenboek.’

Afbeelding: Animal Cracker Series, Stacy Nash Primitives

Over het prentenboek Sneeuwwitje breit een monster kun je ook in het bericht van 17-11-2014 lezen. De fraaie illustratie van De wolmand van mevrouw Averechts kun je hier zien.