Vervolg hoedenmode


Over deze foto kun je informatie lezen op 4 augustus in dit bericht. Op Facebook plaatste ik dezelfde informatie. Madelief Hohé, conservator mode en kostuum Kunstenmuseum Den Haag, reageerde op de foto naar aanleiding van mijn gevonden informatie met deze link (Yes, This Viral Photo Is Circa The Flu Of 1918. No, These Women Aren’t Wearing DIY Masks.). Een interessant artikel met vooral deze alinea:

‘Known as Turquerie, there was an art and culture movement that took place mainly in the 18th century (which likely bled into the 19th and 20th centuries) that aimed to emulate the lavish Turkish art and culture. Oserved by wealthy aristocrats, it became a trend to fully emulate Ottoman culture in Europe: listening to Turkish music, imitating Turkish fashion, drinking Turkish coffee, and so on. While the fashionable ladies in the mask photo lived more than a century after the height of the Turquerie movement, it is not shocking that wealthy Europeans were still taking notes from Middle Eastern culture then. What the German women were presumably attempting to imitate is known as a Yashmak, a Turkish face veil similar to a niqab. Women in Turkey still likely wore these veils or something similar to them until around the Republic Period or the Modern Turkish Period around 1920 when women began wearing scarves and shawls rather than full-face coverings.’

Ik ging weer verder op onderzoek uit. Bovenstaande foto is terug te vinden in het archief van de Süddeutsche Zeitung Photo met het onderschrift: ‘Eine neue Schleiermode. Durch den Balkankrieg hat sich eine neue, eigenartige Mode herausgebildet: Die Damen tragen neuerdings den seit Jahrhunderten in der Türkei üblichen de Nasensleier.’ Oorspronkelijke bron is het archief van de Berlijnse uitgever August Scherl, later is dit gekocht door de Süddeutsche Zeitung Photo.

Ook kom ik de foto tegen op deze blog met het volgende onderschrift: ‘Die neueste Damenmode: Schleier nach türkischem Vorbild.’ Onderaan het bericht suggereert de schrijver van het blog dat de vrouwen de gezichtsmaskers dragen tegen de luchtvervuiling. Hier blijft het niet bij, op diverse sites zie je de foto opduiken. Nog een ander voorbeeld van een blog waar je de foto aantreft is hier waar een reactie van Fake History Hunter staat te lezen die ook zegt dat de foto niet uit 1918 is: ‘Incorrect. Photo was taken in 1913, probably in Germany, years before the Flu pandemic began. This original description states that it is a fashion fad inspired by the Balkan war, they’re wearing veils based on Turkish nose veils.’

Bovenstaande foto bevindt zich ook in het archief van Spaarnestad Photo met de vermelding dat de foto is verschenen in Het Leven, 1913, in nummer 34 op pagina 1044. Zij vermelden als bijschrift: ‘Dames hoeden mode. Sluiers. Twee Amerikaanse millionairs vrouwen in lange rokken begonnen met dragen van een sluier, nagevolgd door Berlijnse vrouwen. Ze lopen gearmd over straat. Plaats onbekend, 1913.’ De vraag is of dit bijschrift vertaald is uit het Engels? Heeft deze foto ook in een Amerikaans tijdschrift gestaan omdat ze spreken over ’twee Amerikaanse millionairs vrouwen’ en heeft het magazine Het Leven deze foto aangekocht van een Amerikaans bureau of is de foto toentertijd toch aangekocht van de Berlijnse uitgever August Scherl? De foto’s die in Het Leven hebben gestaan zijn later waarschijnlijk weer aangekocht door Spaarnestad Photo.

Ik heb de ingebonden jaargangen 1915, 1925 en 1937 van Het Leven. Mode kwam regelmatig aan bod als ik deze edities bekijk. De herkomst van de foto of een fotograaf werd toen niet vermeld waardoor het erg lastig wordt om te achterhalen waar de oorsprong ligt.

5 gedachten over “Vervolg hoedenmode

  1. Wat een verhaal rond één foto. En kennelijk door veel mensen opgepikt als bijzonder. Hij is ook fascinerend wat betreft hun verdere kleding en de tasjes!

  2. Wat een geweldig verhaal! En wat enorm interessant om dit uit te zoeken!

  3. @Josefien, dit had ik niet kunnen bedenken toen ik de kaart zag in een leuk klein winkeltje in Maastricht! Ook wist ik niet dat deze foto de afgelopen maanden op heel veel plaatsen rondzwierf op internet.
    Het was dus een enorme verrassing wat er zoal naar boven kwam.
    Verder viel me op dat heel veel mensen klakkeloos informatie overnemen. Dit zal zeker vaak goed gaan, maar in dit geval dus niet. Ik werd getriggerd om op zoek te gaan door de tekst ‘Spanish flu 1918’ die op de achterzijde van de kaart stond.

    @E. Pieters-Korteweg, dank je! Het was zeker interessant om uit te zoeken, er gaat echter wel wat tijd inzitten omdat een vraag vaak een nieuwe vraag oproept.

  4. Berthi wat ben je druk bezig geweest met uitzoeken. Zo leuk en interessant om nu meer te weten. Alhoewel het “raadsel” toch niet helemaal opgelost lijkt. Want hoe komt het toch als het een mode zou zijn/worden, dat we nergens nóg een foto tegen komen van dames met dergelijke sluiers aan hun hoed. Was het toch te benauwd en zien we later “gewoon” voiles? (Vanaf wanneer waren die voiles eigenlijk in de mode? Ik weet er weinig van, maar ik denk zomaar al veel eerder.)

  5. @Tineke, het raadsel is inderdaad nog niet opgelost, dat volgens mij ook erg lastig gaat worden omdat men in het verleden niet aan bronvermelding deed. Een foto ging een eigen leven leiden en aan goede documentatie deed men nog niet. In ieder geval ben ik blij dat bovenstaande informatie naar boven is gekomen.

    In het Ottomaanse Rijk droegen de vrouwen al jaren een ‘neussluier’:
    https://www.dailysabah.com/fashion/2014/10/03/the-history-of-turkish-fashion-past-to-present In 1924 komt Mustafa Kemal Atatürk aan de macht en hij gaat hervormingen doorvoeren, hierbij wordt de sluier (hoofddoek) niet verboden maar wel zeer beperkt. In overheidsinstellingen zijn hoofddoeken tot 2013 verboden. Erdogan heeft dit verbod teruggedraaid, de hoofddoek is weer terug.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *