Broek, vest en jas: al jaren vormen ze een drie-eenheid voor elke man. Voor de Zeeuwse man uit de twintigste eeuw is dat niet anders. In deze tijd heeft elk dorp in Zeeland zijn eigen boerenkleermaker. Hij kent de mannen en hun lijven. Hij maakt pakken op bestelling en rondt zijn werk af met zijn kenmerkende signatuur in de vorm van een uniek stiksel. Een Zeeuws mannenpak is van stoere stevige stof; zo zwart en grijs als de Zeeuwse klei. Sterk en ruig voor het zware werk, sober voor de zondag en flamboyant voor een feestje, compleet met ‘bling-bling’.

In de presentatie Mannenpak vertelt het pak het verhaal van zijn eigenaar. Ondanks de bijna identieke vorm tonen de pakken een landschap aan verschillen. Door dragen, werken, verslijten en verstellen zijn de sporen van het gebruik te herleiden. Wie is die man die in dit pak woont? Zijn pak verraadt zijn functie binnen de gemeenschap, zijn geloof en zijn werk. De constructie en juist ook de deconstructie geven het pak een eigen gezicht.

Vanaf het jaar 2000 is er geen oorspronkelijke drager meer. Met uitzondering van liefhebbers van het oude Zeeland verdwijnt het traditionele Zeeuwse mannenpak uit het straatbeeld. Totdat…

De expositie Mannenpak is tot en met 1 november 2020 te zien in het Zeeuws Museum in Middelburg.

Kleurrijk door het leven.

Tot en met 29 november 2019 worden er quilts tentoongesteld in het Gemeentehuis Deurne van de quiltgroep Quiltessence die uit zeven dames bestaat. MienB. zal onder andere haar quilt Vlisco op de catwalk tentoonstellen.


Ooit zag MienB. op internet een plaatje van een dame, vervolgens tekende ze een patroon met het idee dit zou leuk zijn om te maken van mijn verzameling Vlisco-stoffen. Iedere dame heeft een andere Vlisco-jurk aan. En nog zijn niet alle verschillende lappen gebruikt die MienB. in haar verzameling heeft. Toen zij de dames aan het maken was kwam ze ook de lap tegen die ze verwerkte in de achterkant.

Pauline Nijenhuis heeft een afbeelding laten printen op stof waarvan een gedeelte niet ingevuld is. Het is de bedoeling dat vier textielkunstenaars het blanco gedeelte met de hand gaan borduren. Ondertussen doet de borduurmachine in het TextielLab in Tilburg hetzelfde.


De borduurmachine aan het werk.

Het eindresultaat.

De Joodse man die je in Antwerpen tegenkomt heeft vaak een mobieltje tegen zijn oor. Het maakt niet uit of hij aan het fietsen is of stilstaat, in gesprek zijn ze bijna altijd. Deze foto maakte ik bij het Centraal Station Antwerpen.

Ik was er even niet; ik was in Antwerpen.

Sinds een jaar heeft het TextielMuseum in Tilburg een lasersnijmachine.

Het eindresultaat: een tasje. Het gaat hier om een proef.

MaaikeW: ‘In de collectie van het Boijmans van Beuningen bevindt zich deze Mae West Lips Sofa door Salvador Dali, van de bank zijn 5 onderlinge exemplaren gemaakt. In 1937 werd deze bank gemaakt van hout en wol, satijn en flanel. Dali zat toen financieel niet comfortabel. In december 2016 is een van de 3 banken uit de collectie van het West Dean College geveild en terechtgekomen elders. In 2003 verwierf het museum in Rotterdam de bank uit de veiling bij Christie’s voor 75.000 euro waarna deze door textielrestaurator Saskia Rijsdijk onder handen is genomen voor restauratie. Een set sofa’s met uitvoering in roze satijn, een set in rode wol met franje en een set met roze en rode flanel uitvoering.’

Tot en met 22 september 2019 is in het Limburgs Museum de overzichtstentoonstelling van fotograaf Cas Oorthuys (1908-1975) te zien. Een aanrader! Cas Oorthuys heeft veel foto’s van klederdrachten gemaakt, enkele hiervan zijn te zien in het Limburgs Museum.

Cas Oorthuys richtte zijn camera op de mens en zijn omgeving. Hij behoorde tot een generatie documentaire fotografen die met een positieve blik op de mens wilde bijdragen aan een betere wereld. De foto’s van Cas Oorthuys zijn esthetisch, warm, optimistisch en in een tijdloze, grafisch sterke vorm.

Cas Oorthuys legde de grote historische gebeurtenissen van de twintigste eeuw vast. Daaronder waren de economische crisis begin jaren dertig, de Tweede Wereldoorlog en de Duitse bezetting, de strijd van Nederlands-Indië om onafhankelijkheid, de wederopbouw en de Koude Oorlog. Hij kreeg de reputatie van ‘wederopbouwfotograaf’ en maakte tientallen boeken over het herrijzende Nederland. Enige internationale bekendheid verwierf hij met de foto- en reispockets die hij tijdens reizen door Europa voor Uitgeverij Contact maakte.

Zijn werk werd beïnvloed door stilistische invloeden van de Nieuwe Fotografie – diagonale composities en scherpe en heldere weergave van het onderwerp. Altijd in zwart-wit, ‘want dat waren de kleuren van mijn generatie’, zoals hij het zelf ooit kernachtig uitdrukte.

Bij zijn overlijden in 1975 liet Cas Oorthuys een archief na van circa een half miljoen beelden, dat nu wordt beheerd door het Nederlands Fotomuseum.

Jannetje (Zus) de Pon-Castelijns.
Bij boekhandel Van Piere raakte ik aan de praat met Jannetje (Zus) de Pon-Castelijns. De kwieke 91-jarige dame vertelde een boeiend verhaal over de periode dat zij als rijgster (inrijgster, kamrijgster) in de rijgerei werkte bij Baekers & Raijmakers in Eindhoven. Haar oudere zus werkte al in deze textielfabriek waardoor het voor de hand lag dat Jannetje na de lagere school eveneens daar zou gaan werken. In 1942 begon zij op 14-jarige leeftijd bij Baekers & Raijmakers waar zij zou blijven tot aan haar trouwen in 1953. Jannetje vond het ontzettend jammer om te stoppen met haar werk als rijgster, ze had veel liever doorgewerkt. Ze werkte met plezier, mede door de gezellige sfeer bij Baekers & Raijmakers.

Op klompschoenen liep Jannetje vanuit Gestel naar de Steenstraat in Woensel waar de textielfabriek stond. Ze liep hard, ze voelde zich altijd opgejaagd. Het was elke dag zeker een halfuur heen- en een halfuur teruglopen. Ze moest vroeg opstaan zodat ze om acht uur op haar werk kon zijn. Jannetje werkte tot vijf uur waarbij ze ’s middags een halfuur pauze kreeg om haar boterham op te eten. Op zaterdagochtend was de werktijd van acht tot twaalf uur. Tijdens de werkzaamheden mocht er niet gepraat worden, je moest je aandacht houden bij het tellen van de draden. Er mochten immers geen fouten gemaakt worden. Jannetje moest bijvoorbeeld twintig witte draden, vervolgens twintig blauwe draden etc. tellen voor de markies die geweven zou worden. In de periode dat Jannetje in de rijgerei werkte, waren er acht tot tien rijgsters en circa negentig wevers in dienst. Natuurlijk kon Jannetje me ook vertellen wat zij verdiende: vier gulden per week!

Een rijgster is een persoon die het werk van het inrijgen van de weefkam/rietkam verricht. Zij doet dus het voorbereidend werk voor de wever. E. Dijkmeijer beschrijft in Textielwarenkennis het inrijgen als volgt: ‘Het rijgen geschiedt met behulp van een doorhaalhaakje, dat men gemakkelijk door de oogjes van de hevels kan steken. Bij de binding “plat” rijgt men de oneven draden op de ene schaft en de even draden op de andere schaft en wel zodanig, dat de draden in de volgrode, waarin ze op de boom liggen, genomen worden.


Het rijgen van de kettingdraden door de hevelogen. Foto afkomstig uit het boek Textielwarenkennis van E. Dijkmeijer.
Het ene meisje geeft de draden één voor één aan (draad 1, 2, 3, 4, 5, enz.), het andere meisje haalt met behulp van het haakje de aangereikte draden door de hevelogen van de desbetreffende schaften. Er zijn gecompliceerde bindingen, waardoor het rijgen van de draden door de hevels zeer verschillend kan zijn. Bij het gebruik van b.v. 16 schaften kan het rijgen regelmatig zijn, d.w.z. de 1e draad komt door de 1e schaft, de 2e draad komt door de 2e schaft, de 3e draad door de 3e schaft, enz. De 17e draad weer door de 1e schaft. Maar ook kan het rijgen, in verband met de binding, zeer onregelmatig geschieden. Zo kunnen b.v. de opvolgende draden door de schaften 1, 3, 8, 12, 14, 16, 13, 2, 6, 7, 4, 5, 9, 10, 11, 15 gehaald moeten worden. Het kan in zo’n geval gemakkelijk gebeuren, dat de doorhaler zich vergist. Wanneer dit niet gecontroleerd en verbeterd wordt, ziet men het naderhand in het weefsel; men spreekt dan van een rijgfout.’

Ervaarde Jannetje in 1942 dreigingsgevaar toen zij begon met haar werk in de textielfabriek? Totaal niet, vertelde ze. Thuis werd er nooit over de oorlog gesproken. Als het luchtalarm afging, moest iedereen de kelder in; de aardappelbak in. Was Jannetje in de textielfabriek tijdens een luchtalarm dan ging iedereen naar buiten. Men deed er niet moeilijk over, het was gewoon zo. Slechts één keer is er in het gezin over de oorlog gesproken en wel toen Rotterdam was gebombardeerd omdat een neef was omgekomen.