Het is weer tijd voor de jaarlijkse modetentoonstelling in het Gemeentemuseum Den Haag; en deze keer is het wel een heel bijzondere expositie. Femmes Fatales – Sterke vrouwen in de mode is volledig gewijd aan vrouwelijke ontwerpers. Onder dezelfde naam verschijnt gelijktijdig een publicatie die uitgegeven wordt door Waanders & de Kunst.
In het najaar van 2016 presenteerde Maria Grazia Chiuri haar eerste collectie voor Maison Dior. Deze Dior-collectie was voor Madelief Hohé, conservator mode en kostuum Gemeentemuseum Den Haag, aanleiding om te gaan nadenken over een tentoonstelling die volledig gewijd zou zijn aan vrouwelijke modeontwerpers. Het leek er het juiste moment voor. Nog nooit stonden er zoveel vrouwelijke ontwerpers aan het hoofd van een modehuis. Deze vrouwelijke ontwerpers – van het midden van de 19e eeuw tot vandaag de dag – komen samen in het boek en de expositie Femmes Fatales – Sterke vrouwen in de mode.
Modejournalist Georgette Koning sprak met vrouwelijke modeontwerpers om antwoord te krijgen op vragen zoals: Wat betekent vrouw-zijn voor hun creaties? Wat is hun visie op mode? Ontwerpen zij anders voor vrouwen dan hun mannelijke collega’s? Daarnaast bestudeerde zij uitspraken van ontwerpers uit andere en eerdere interviews, of citaten en uitspraken in (auto)biografieën om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen.
In het boek kun je 20 interviews lezen met vrouwelijke modeontwerpers, te beginnen met Coco Chanel en eindigend met Mary Katrantzou. Coco Chanel (1883-1971) zegt in Les éditions du Huitième jour: ‘Ik heb vrouwen een gevoel van vrijheid gegeven; ik heb ze hun lichaam teruggegeven, hun lichaam dat baadde in het zweet van de modieuze opschik, kant, corsetten, ondergoed, padding. De jurk hoort de vrouw niet te dragen, maar de vrouw de jurk.’ Chanel staat bekend als pionier op het gebied van comfortabele kleding. Jeanne Lanvin (1867-1946) brak in 1909 door met meisjesjurken ‘die een verademing waren vergeleken bij de stijve kindermode die het meest leek op gekrompen versies van volwassenenmode’. Elsa Schiaparelli (1890-1973) introduceerde onder andere de eerste jumpsuits, wrap-dresses, couture met ritsen. Voor de Britse Zandra Rhodes (1940) was Elsa Schiaparelli een grote inspiratie. Katharine Hamnett (1947) brak in 1983 door met T-shirts met slogans in zwarte blokletters en sinds eind jaren tachtig zet zij zich al in voor het opschonen van de mode-industrie. Ze produceert collecties van 100 procent organisch katoen.
In 2012 studeerde Tess van Zalinge (1989) af op het AMFI met een lingeriecollectie. Zij was een van de eerste die lingerie had gepakt, ondanks dat hier geen lessen in werden gegeven. Het borduuratelier geeft haar inspiratie, net als ambachtsvrouwen. Van Zalinge is met haar label twee jaar bezig en de rode draad in haar collecties is een mix van lingerie, ambacht en klederdracht. Sheila de Vries (1949) kennen we met name als de ontwerpster voor de kleding van prinses Beatrix en Iris van Herpen (1984) verovert de modewereld met haar vakmanschap en nieuwe technologie. Sinds 2010 verkent zij als eerste modeontwerpster de 3D-printtechnieken. Zo heeft elke modeontwerpster haar eigen stempel gedrukt op de mode die in beweging is en in ontwikkeling zal blijven. ‘Aan hen en alweer een nieuwe generatie om de koers te bepalen hoe deze reis verder gaat in creativiteit, vrijheid en gelijkheid,’ volgens Hohé. En heeft Georgette Koning antwoord gekregen op haar vragen? Dat kun je lezen in de publicatie Femmes Fatales – Sterke vrouwen in de mode.
Madelief Hohé neemt drie essays voor haar rekening:
We should all be feminists – Een inleiding.
A Woman’s Job? De kledingrevolutie – Hohé legt uit hoe het kwam dat de gilde voor vrouwelijke naaisters de mannelijke kleermakers grotendeels van de troon stootten wat betreft de productie en het ontwerp van kleding voor vrouwen en kinderen.
Femmes Fatales: Van pioniers tot Boss Ladies – Hohé belicht de vrouwelijke ontwerpers.
Ik heb je een inkijk gegeven in het prachtige en informatieve boek Femmes Fatales – Sterke vrouwen in de mode. Door de interessante interviews, aangevuld met vele illustraties, leer je de ontwerper kennen en krijg je een goed beeld van de ontwikkeling in de mode. Madelief Hohé versterkt dit nog eens met haar essays. De fraai vormgegeven catalogus is een aanwinst voor iedereen die belangstelling heeft voor mode en -geschiedenis!
Femmes Fatales – Sterke vrouwen in de mode wordt uitgegeven door Waanders & de Kunst. De publicatie telt 200 pagina’s, de afmeting is 24 x 30 cm, het boek bevat 107 illustraties in kleur en 55 in zwart-wit en is een gebonden uitgave in het Nederlands en Engels. ISBN: 9789462622098. Prijs: € 24,95.
De foto’s zijn afkomstig uit de publicatie Femmes Fatales – Sterke vrouwen in de mode.