Face to Face – Nationaal Archief Den Haag


Face to Face in het Nationaal Archief Den Haag is een fototentoonstelling waarbij telkens twee portretten naast elkaar zijn geplaatst die op elkaar aansluiten of elkaars tegengestelde zijn. Bijzondere archiefstukken vullen de expositie aan. De bewegende beelden op grote zuilen is zeer geslaagd. Al met al een fraai vormgegeven en verrassende tentoonstelling die interessanter is dan je op het eerste gezicht zou verwachten.


De portretfoto van Churchill is naast die van Willem Drees geplaatst. Een traditioneel beeld van Churchill als staatsman terwijl ‘Vadertje’ Drees zich liggend in een duinpan liet fotograferen, nogal vrij. Deze twee portretten staan lijnrecht tegenover elkaar. Muhammed Ali zien we naast Sonia Gaskell. Muhammed Ali wordt gezien als de bokser aller tijden. Hij ontwikkelt een atletische boksstijl: lichtvoetig en razendsnel. ‘Float like a butterfly, sting like a bee’- ‘vlieg als een vlinder, steek als een bij’ is een uitspraak van een van zijn trainers. Zonder Sonia Gaskell zou de danswereld er anders uit hebben gezien. Zij staat aan de basis van de Nederlandse balletstijl die na de oorlog ontstaat en voert belangrijke vernieuwingen in de balletwereld door. De Russische componist Igor Stravinsky zien we naast de Nederlandse balletdanser en choreograaf Hans van Manen. Beide mannen zijn vernieuwers; Stravinsky introduceert voor het ballet gecomponeerde stuk Le Sacre een nieuwe muziektaal en Van Manen heeft een vernieuwende blik op balletchoreografieën. In totaal zijn 45 portretparen bij elkaar gebracht uit de grootste fotografieverzameling van Nederland; Het Nationaal Archief. In het depot worden 15 miljoen foto’s, dia’s en negatieven bewaard.


Paus Johannes Paulus II (1920-2005) – 1981- fotograaf René Leveque – fotocollectie Trouw/Parool.


Indiase vrouw – circa 1957 – fotograaf Beatrijs Kuyck (1931) – fotoarchief Beatrijs Kuyck.

Als hoofd van de katholieke kerk heeft paus Johannes Paulus II een belangrijke positie. Maar hij lijkt geen last te hebben van een keurslijf. Als de Pool Karol Józef Wojtyla op zijn 53e tot paus wordt verkozen, is al snel duidelijk dat zijn vooraanstaande functie voor hem prima samengaat met een gevoel voor humor en liefde voor de sport. Waar de paus zijn handen gebruikt om een grap te maken naar de fotograaf, gebruikt de Indiase vrouw haar handen om te groeten. Het hindoeïstische Namasté-gebaar vindt in de jaren 70 zijn weg naar West-Europa via populaire goeroes als Bhagwan. Het aantal volgers van Bhagwan is sinds zijn dood in 1990 sterk afgenomen in Nederland. Maar door het nog steeds groeiende aantal mensen dat yoga beoefent is de hindoeïstische groet hier algemeen bekend.


Moeder Teresa (1910-1997) – 1996 – fotograaf John Downing – fotocollectie ABC Press.


Jawaharlal Nehru (1889-1964) – 1956 – fotograaf Yousuf Karsh (1908-2002) – fotocollectie Elsevier Buitenland.

Jawaharlal Nehru strijdt vanaf 1919 voor de onafhankelijkheid van India. Vanwege die activiteiten wordt hij negen keer opgesloten door de Britten. Dit weerhoudt Nehru niet van zijn streven naar een onafhankelijk India. Tijdens zijn leven is Nehru populair in India, maar in de recente Indiase geschiedenisboeken komt hij vaak niet meer voor. De politieke dominantie van de Nehru-Gandhi-dynastie in India’s geschiedenis en Nehru’s verbod van de paramilitaire hindoe-organisatie RSS roepen in het huidige India veel weerstand op. Moeder Teresa gaat op haar 21e les geven op een meisjesschool in Calcutta. De armoede in de sloppenwijken van de stad maakt diepe indruk op haar. Ze besluit in 1947 dat ze zich volledig wil inzetten voor de armen. Door haar complete devotie aan armenzorg is Moeder Teresa in India zeer geliefd en haar orde groeit uit tot een wereldwijd netwerk. Maar er zijn ook tegenstemmen: na haar heiligverklaring in 2016 wijzen critici op haar extreme verheerlijking van het lijden en haar afkeuring van anticonceptie en abortus.


Face to Face in het Nationaal Archief Den Haag is nog te zien tot en met 6 januari 2019.

Bron tekst: Nationaal Archief

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *