Washandje


MaaikeW: ‘Ik was geïntrigeerd toen ik dit uit 1983 stammende textielkaartje vond. Voor mij is een washandje iets normaals maar het blijkt wereldwijd niet zo gebruikt te worden. Het gebruik beperkt zich tot Nederland, België (polly genaamd), Duitsland, Iran en sommige Fransen. Volgens Wikipedia is een washandje met name handig als je je aan een wastafel wast en niet teveel met water wil morsen. De fotograaf (Jan Smit) heeft een tijdsbeeld vastgelegd, in de rest van de wereld wordt met sponzen of wasdoekjes (30 bij 30 cm) gewassen. In het Midden-Oosten zijn washandjes in elke spa een luxe verwen item, leuk om te weten.’

Patriotten


De verzamelaar uit het bericht de liefdesknoop stuurde mij ook nog bovenstaande interessante foto. Zij schrijft: ‘De priem heeft de “neutrale” keeshond zoals men die noemt en de patriotten gebruikten deze keeshond als symbool. Meestal hebben de twee kampen op hun voorwerpen géén meesterteken staan, maar soms wel en dan wordt duidelijk dat één meester soms voor beide partijen gewerkt heeft. Er moest toen ook al brood op de plank komen. Deze priem is van Johannes Schepens, Amsterdam werkzaam van 1761-1807.

De knoop hoort misschien niet helemaal bij het naaigerei, maar is wel leuk. Hier heb je de afbeelding van de Hollandse Maagd met de vrijheidshoed, ook symbool van de patriotten. Deze is gemaakt door Willem de Koning in 1786 in Schoonhoven. Hij was een bekend knopenmaker.

De derde is een naaldenkoker met een haan, door de patriotten gebruikt naar Frans voorbeeld door vrijheidsstrijders daar gebruikt. Deze is van Jan Lingenaar uit Amsterdam van 1787.’


Nog een prachtige foto van de verzamelaar waar het volgende over valt te vertellen: ‘Er is in Heusden een uithangbord met een hoge hoed met de tekst en de naam van het huis: De Republiek. Het stamt uit de patriottentijd dat uit het huis de prinsgezinde burgemeester verdreven werd en de patriotten zegevierden. Het huis is er nog steeds en is een rijksmonument. Het uithangbord is de moderne versie van de vrijheidshoed. Dan associeer ik dit altijd gelijk met naaigerei.’

Op deze site staat het volgende te lezen over De Republiek: ‘Dit Rijksmonument is met zijn fraaie voorgevel een van de meest beeldbepalende monumenten in de stad Heusden. Het heeft door de eeuwen heen steeds prominente bewoners gehad. Eind achttiende eeuw was het huis in bezit van de oranjegezinde burgemeester Adam Rauws. Toen de patriotten het stadsbestuur verdreven, werd in de burgemeesterswoning uitbundig feest gevierd. Met een knipoog naar deze gebeurtenissen draagt Hoogstraat 4 tegenwoordig de naam De Republiek.’

Vervolg liefdesknoop

Naar aanleiding van het verhaal over de liefdesknoop stuurde een verzamelaar van naaigerei foto’s met interessante informatie.


De verzamelaar schrijft: ‘Wij kennen hier ook de strik of liefdesknoop met de knottedoek in Friesland als huwelijksaanzoek. Er zijn ook broches in strikvorm als liefdessymbool, maar de strik komt ook voor bij naaigerei. In een schaar is het prima te verwerken, het is een nuttig cadeau en je kunt je liefde op een subtiele manier verklaren.’


Detail van de schaar. Je ziet de strik met de lusjes en de knoop, het verbindt twee delen, twee geliefden.


De verzamelaar aan het woord: ‘In Vorden op een landgoed hebben ze al vele jaren een liefdeslaantje. Verliefde paartjes leggen daar in dunne twijgen een knoop als bezegeling van hun (voorlopige?) liefde en na jaren zie je dat in dikkere takken terug.’


De verzamelaar vermoed dat de gesp ook een liefdessymbool is want het verbindt ook de delen net als de knoop en de strik. ‘Als je bij de naaldenkoker de schuif omhoog doet blijft daaraan de gesp zitten, erg teer want het is dun. Bij de handvatten van de schaar zijn ook gespjes, alleen sier, het heeft géén nut. Het is goud en gekeurd met het eikenblaadje dat gebruikt is tussen 1853 en 1905, helaas géén meesterteken. Goud is vaak uitbundiger versierd maar dit is een sobere mooie stipgravure.’


Een foto van de hele set, daar is ook een priem bij met in het handvat de gesp.

Foto’s: verzamelaar

Koning Willem-Alexander


MaaikeW: ‘De troonrede is aanstaande, koning Willem-Alexander draagt dan traditioneel jacquet. Bij gala’s draagt koning Willem-Alexander het tenue op deze textielkaart en op de inhuldigingsdag met mantel eroverheen. Deze foto dateert van de inhuldigingsdag. Op de website van de Rijksoverheid wordt het kostuum vermeld als rokkostuum (white tie). Het was op inhuldigingsdag ook mogelijk dat de koning een uniform droeg omdat militairen een white tie versie van hun uniform hebben. Koning Willem-Alexander kan dus als burger of militair een white tie dragen deze dag.’

Foto: Koos Breukel

Ashmolean


IneM: ‘Met een groepje van 16 textielliefhebbers op bezoek in Oxford. Vandaag 14/8 het Ashmolean voor de Feller collectie. Morgen brengen we een bezoek aan de Fellers zelf. Prachtig textiel!! Heel bijzonder om dit te mogen zien.’

Afbeelding: Early to mid-17th century – The Judgement of Solomon – Linen fabric, silk and linen threads, feathers, applied plaited cord, detached needlepoint, Gobelin, split, tent stitches. M & E Feller.

Hier lees je meer over Elizabeth en Micheál Feller en de publicaties die geschreven zijn over hun collectie.

Cabine op glijders

Caroline Kirkland (1801-1864), Amerikaanse schrijver en voorvechter van vrouwenrechten. Uit Holidays Abroad – or Europe from the West. Uitgave 1849:

Amsterdam, 27 augustus 1848
Je ziet hier weinig rijtuigen of karren en maar goed ook, gezien het donderende kabaal dat ze maken als ze de bruggen oversteken. Eén ding is nieuw voor mij: een soort slee, zonder wielen, die veel wegheeft van een cabine op glijders. Hij wordt voortgetrokken over het plaveisel door een enkel paard, dat spoedig uitgeput zou raken, als hij niet werd begeleid door een knaap, wiens taak het is een geoliede lap voor de glijders te gooien, die daarna op te pakken en de procedure te herhalen, zodat het glijden wordt vergemakkelijkt. Als dit niet het toppunt van klunzigheid is, dan weet ik het ook niet meer. Deze voertuigen worden vooral gebruikt door kerkgangers en voor ziekenbezoek. We volgden de meute naar Frascati’s, waar, naar ons werd verteld, de fijne luiden van Amsterdam bijeenkomen voor conversatie en muziek. Tot mijn ontzetting belandde ik een ruimte vol tabaksrook! Mannen wandelen er rond met de hoed op of zaten aan kleine tafeltjes met dames, genietend van thee en limonade. De muziek werd verzorgd door een grote, schetterende militaire kapel. Een akeliger soort amusement kan men zich moeilijk voorstellen. Mijn slotconclusie: als alle volkeren der aarde ooit één waren, dan hebben zich sindsdien enkele wonderbaarlijke veranderingen voltrokken.

Bron: de Volkskrant

Breiend Urker meisje


Tineke: ‘Gisteren (4 september) waren we naar de tentoonstelling Von Bartels in het Katwijks Museum. Een aantal topstukken en ook een aantal die we wat minder vonden. Leuk om te merken dat hij ook in Bretagne heeft geschilderd. Daarna in Wassenaar de door Piet Oudolf aangelegde tuin van Museum Voorlinden bewonderd. Ondanks de ongezellige nevel een leuk dagje met een lunch in Zee en Zon op het strand van Katwijk.’

De expositie Hans von Bartels (1856-1913) – schilder tussen het vissersvolk in het Katwijks Museum is te zien tot 10 november 2018.

Afbeelding: Breiend Urker meisje op de Staart, ‘UK (19)08’ – Hans von Bartels

Op 1 augustus 1908 meldde Het nieuws van den dag: ‘Het eiland Urk wordt in de laatst jaren door de verbeterde vervoersmiddelen in toenemende mate bezocht door buitenlanders, die vaak opgetogen zijn over de ligging van het kleine eiland. De eigenaardige kleederdracht der bevolking en haar oude zeden en gewoonten blijken voor die Amerikanen, Engelschen, enz. een bijzondere bekoring te hebben. Om er eenige weken te vertoeven is er dezer dagen aangekomen de bekende schilder prof. Hans von Bartels met zijn gezin uit München.’ De inmiddels 52-jarige Von Bartels reisde door Nederland met zijn vrouw en drie kinderen, zoon Wolfgang, en dochters Inga en Wera.