In het Zuiderzeemuseum zag ik afgelopen zaterdag op de net geopende tentoonstelling Hand van de maakster de fraaie stoplap van Sophia van Wyck. Direct vielen mij de initialen ACR op. Zou het hier om Anna Catrina Raaphorst gaan die Linnen-Naaimatres is geweest in het Burgerweeshuis Amsterdam? Zeer nieuwsgierig geworden, pakte ik het informatieblad erbij dat bij de tentoonstelling hoort, om te lezen wat men schrijft over deze stoplap.
Dit is de informatie die ik lees over de stoplap van Sophia van Wyck. Maar ja, na mijn ervaring met het schrijven van mijn boek Merk- en stoplappen uit het Burgerweeshuis Amsterdam neem ik informatie niet zo maar voor waar aan. Werk aan de winkel dus! Ik moest op onderzoek uitgaan!
De volledige naam van de borduurster van de stoplap is Sophia van Assendelft van Wijck (ook wel Wyck of Wijk), geboren op 16 september 1810 in Amsterdam. Zij overleed op zondag 14 juli 1839 in Amsterdam op 28-jarige leeftijd. Sophia was dienstbode van beroep.
De ouders van Sophia waren:
– Cornelis Jacob van Assendelft van Wijck, geboren op zondag 28 maart 1779 in Haarlem. Hij overleed op woensdag 29 januari 1812 in Amsterdam, 32 jaar oud. (employé bij de Loge)
– Alida Ketel. Zij is gedoopt op zondag 27 augustus 1775 in Rotterdam en overleed op donderdag 31 augustus 1820 in Amsterdam, 45 jaar oud. Alida woonde toen in de Nieuwe Leliestraat en was winkelierster in boeken en papier. Haar zwager uit Haarlem, Anthonie van Arensbergen, deed aangifte van haar overlijden.
Op vrijdag 15 april 1803 in Amsterdam zijn Cornelis en Alida in ondertrouw gegaan.
Cornelis en Alida kregen zes kinderen, waarvan Sophia het vijfde kind was. Ze hadden een burger cedul (waarschijnlijk gekocht). De kinderen van Cornelis en Alida:
1 Maria Sophia van Assendelft van Wijck, geboren op vrijdag 30 september 1803 in Amsterdam. Zij is overleden op zaterdag 28 februari 1829 in Amsterdam, 25 jaar oud, (naaister). Zij trouwde, 24 jaar oud en ‘linnen naaivrouw diakonie weeshuis’, op woensdag 28 mei 1828 in Amsterdam met Hendrik Raman, 28 jaar oud. Hij is geboren op woensdag 30 oktober 1799 in Amsterdam, zoon van Willem Raman en Petronella van Oort. Hij is overleden op dinsdag 23 juni 1835 in Amsterdam, 35 jaar oud, (kunstlakker).
2 Johanna Catrina van Assendelft van Wijck, Zij is gedoopt op vrijdag 15 maart 1805 in Amsterdam. Zij is overleden op woensdag 18 december 1839 in Amsterdam, 34 jaar oud, (naaister). Zij trouwde op woensdag 16 mei 1832 in Amsterdam met Lambertus Ekhout, 34 jaar oud. Hij is geboren op zondag 27 augustus 1797 in Amsterdam, zoon van Jacob Ekhout en Catriena Segers. Hij is overleden op vrijdag 15 mei 1896 in Amsterdam, 98 jaar oud, (zaagmolenaarsknecht). Hij was weduwnaar van Margaretha Feurer.
3 Antonij van Assendelft van Wijck, geboren op woensdag 5 november 1806 in Amsterdam. Hij is begraven op zaterdag 16 mei 1807 te Amsterdam, 6 maanden oud.
4 Willem van Assendelft van Wijck, geboren op donderdag 17 maart 1808 in Amsterdam. Hij is overleden op zaterdag 5 mei 1849 in Amsterdam (Boomstraat), 41 jaar oud, (kleermaker).
5 Sophia van Assendelft van Wijck, geboren op zondag 16 september 1810 in Amsterdam. Zij is overleden op zondag 14 juli 1839 in Amsterdam, 28 jaar oud, (dienstbode).
6 Cornelia Jacoba van Assendelft van Wijck, geboren op maandag 2 maart 1812 in Amsterdam. Zij is overleden op dinsdag 9 augustus 1836 in Amsterdam, 24 jaar oud. Zij overleed in het Burgerweeshuis.
Via de boedelpapieren kom ik te weten dat de twee oudste kinderen – Maria Sophia (16 jaar) en Johanna Catrina (15 jaar) – werden opgenomen in het Diaconieweeshuis. De drie jongste kinderen – Willem, Sophia en Cornelia – werden ‘ingenomen’ in het Burgerweeshuis, waar Sophia op 15-jarige leeftijd in 1825 een fraaie stoplap maakte.
Na deze zoektocht kan ik dus met zekerheid zeggen dat Sophia de stoplap maakte in het Burgerweeshuis van Amsterdam en niet in Zuid-Holland zoals vermeld staat in het informatieblad van het Zuiderzeemuseum. We gaan eens verder kijken naar de initialen die Sophia borduurde op haar stoplap. ACR staat dus voor Anna Catrina Raaphorst, de Opper-Linnen-Naaimatres van het Burgerweeshuis. CB zou kunnen staan voor de hulp van Anna Catrina Raaphorst. CIVW is Cornelis Jacob van Wijck, de overleden vader van Sophia. AK staat voor Alida Ketel, de overleden moeder van Sophia. WVW is Willem van Wijck, de broer van Sophia. MVW staat voor Maria van Wijck, de oudste zus van Sophia. MK is Margaretha Ketel, tante van Sophia – zus van haar overleden moeder. AVA is Anthonie van Arensbergen, aangetrouwde oom, getrouwd met Margaretha Ketel. PDH en WM heb ik niet kunnen vinden.
Sophia van Assendelft van Wijck is op de meidag 1831 uit het Burgerweeshuis vertrokken. (Uit: Archief BWH Inventarisnummer 475: Staten van wezen… ’Meidag’ het BWH verlaten, 1793-1831). Haar broer Willem van Assendelft van Wijck bleef nog een jaar in het weeshuis.
Hoe Cornelis Jacob aan zijn dubbele naam is gekomen, lees ik hier. Cornelis Jacob werd op 2 april 1779 gedoopt te Haarlem. Zijn doopouders waren Ds. Adrianus van Assendelft, predikant te Leiden, en diens vrouw Sara Arooij, die een nicht was van zijn moeder. Vijf jaar later werd Cornelis Jacob door zijn peetouders benoemd tot hun erfgenaam en naast geldelijk gewin leverde dit hem ook een zéér fraaie dubbele naam op: VAN ASSENDELFT VAN WIJCK.
Wat een zoektocht al niet kan opleveren. In een korte tijd ben ik veel te weten gekomen over de maakster van deze fraaie stoplap: Sophia van Assendelft van Wijck. Hierdoor ga ik – hoe vreemd ook – toch anders naar dit fraaie handwerk kijken.
© Copyright Berthi Smith-Sanders
Mooi verhaal/zoektocht.
Opvallend hoe jong iedereen stierf, zwaar leven!
interessant verhaal, en leuk om texien waar je zoektocht allemaal niet toe leidde. Je hebt deze info toch wel gedeeld ook met Het Zuiderzeemuseum, toch?
Ik heb een stoplap die veel lijkt op de besprokene, ik zal eens checken of er een relatie ligt. Groet.
goede morgen
wat een mooi verhaal. en triest te gelijk. hoe komt het zuiderzee museum dan aan zuid holland? ze heeft altijd in amsterdam gewoont.vreemd.
maar heel leuk dat we nu weten hoe het zit.ik weet uit ervaring bij een voorvader van mijn man, die ook in een weeshuis in amsterdam heeft gewoont, dat er geld werd gereserveerd voor de aankoop van gereedschap.in zijn geval timmergereedschap. Is dit ook het geval bij meisjes? werd er geld gereserveerd voor stof en naalden enz. kreeg ze dat dan mee?
groetjes esther
@MM, ja, heel triest!
@Nan van der Storm, uiteraard gaat deze informatie naar het Zuiderzeemuseum, maar daar heb ik nog geen tijd voor gehad. Dat komt nog.
Ik ben benieuwd naar het stoplapje dat jij hebt.
@Esther Blankenzee, meisjes kregen een uitzet mee zodra zij het weeshuis verlieten. De uitzet bestond uit geld en goederen. Dit gold ook voor de jongens.
Wat weer een prachtige zoektocht.
Wat een heerlijke zoektocht weer. Wat treurig dat alle leden van deze familie zo jong overleden. Wat zou de oorzaak daarvan zijn? Tbc?
En zo fantaseer ik verder n.a.v. jouw zoektocht.
Groetjes, Anneke
Dag Betty, wat een verhaal en veel gegevens, knap gedaan.
Mag ik weten of er op de tentoonstelling in het ZZMstoplappen hingen uit Enkhuizen zelf?
Suus Messcheart-Heering heeft onderzoek gedaan naar stoplappen van meisjes van gegoede families in Enkhuizen die bij eenzelfde lerares gemaakt zijn. Dat was te zien aan de manier waarop op het vierkant in het midden geplaatst was en de gegevens erom heen. Eén was er in Leeuwarden, en één nog in part. bezit geloof ik.
Ze heeft er een klein boekje overgeschreven. Ik ontdekte dit al jaren geleden en Suus heeft er meer geneologie onderzoek naar gedaan. Groeten Marianne Havermans Dikstaal
Dag Betty, wat een verhaal en veel gegevens, knap gedaan.
Mag ik weten of er op de tentoonstelling in het ZZM stoplappen hingen uit Enkhuizen zelf?
Suus Messcheart-Heering heeft onderzoek gedaan naar stoplappen van meisjes van gegoede families in Enkhuizen die bij eenzelfde lerares gemaakt zijn. Dat was te zien aan de manier waarop op het vierkant in het midden geplaatst was en de gegevens erom heen. Eén was er in Leeuwarden, en één nog in part. bezit geloof ik.
Ze heeft er een klein boekje overgeschreven. Ik ontdekte dit al jaren geleden en Suus heeft er meer geneologie onderzoek naar gedaan. Groeten Marianne Havermans Dikstaal
Geweldig dat je dit allemaal hebt uitgezocht…. Ga helemaal mee in het wel en wee van dit meisje, haar prachtige stoplap en haar familie….. Hoop dat de info bij de lap terecht gaat komen….
Dank je wel voor al je werk,
Steekjesgroetjes Anje.
Prachtig uitgezocht en weergegeven Berthi, het maakt het kijken naar deze lap nog specialer doordat het verhaal achter het familieleven van Sophia bekend is door jouw zoektocht.
C.J. van Assendelft – van Wijck. Een nobel klinkende naam voor een man, die huwt met ene Alida Ketel. Hoe prozaïsch wil je het hebben? Zes kinderen (vier meisjes, twee jongens) kregen ze en echt oud zijn ook die niet geworden. Niet ongewoon destijds.
Hulde Berthi voor je gedetailleerde onderzoek en weet je wat ik dacht? Na je eerdere publicaties… wordt ’t niet eens tijd voor een roman?
Dank je wel voor deze uitzoekerij. Heel informatief en ook erg interessant om te lezen hoe het in die tijd zo’n beetje toeging. Wat jong waren ze toen velen overleden. Het dringt niet tot ons door dat zo’n 200 jaar geleden de mensen nog zo jong dood ging-gen. Deze stoplap is veel meer gaan “leven” door je verhaal. Zou dat bij de lap geplaatst kunnen worden?
@Marianne Havermans Dikstaal, ik heb nog één stoplap op de foto gezet die uit Enkhuizen komt. Ik plaats deze een dezer dagen op mijn blog.
Geweldig dat Suus Messcheart-Heering een publicatie heeft geschreven over haar onderzoek. Is deze nog te koop? Ik ken Suus Messcheart niet.
@bezigplus, ik hoop ook dat ze de juiste informatie gaan toevoegen. De expositie is nog maar net van start gegaan.
@MaaikeW, dank je Maaike!
@Puck, dank je voor de mooie woorden, maar een roman… Nee, ik geloof dat dat niet weggelegd is voor mij.
@Gerard Quak, fijn om te lezen dat de stoplap meer is gaan ‘leven’ door alle informatie. Ik hoop net als jij dat ze hun tekst gaan aanpassen.
Berthi, wat een interessant verhaal en wat leuk dat er in de archieven zo veel te achterhalen viel!
En wat een roman betreft, ken je “Zondaarskind” van Marion Pauw (2009)?
Alhoewel het fictie is en ook nog een thriller gaat een klein deel over het (fictieve) leven van een weesmeisje in Amsterdam. Ook dit zondaarskind (de een nummer kreeg bij de “Zusters van de Liefde) kon mooi borduren.
http://www.bol.com/nl/p/zondaarskind/1001004006534734/
Groetjes (hoe is het met de tuin trouwens?), Tineke
Om te smullen, zulke verhalen en zoektochten. Ik kan ook niet laten kritisch te kijken naar de bijschriften die op tentoonstellingen hangen als het gaat over dingen waar je ‘ook wel wat van af weet’ ……dat was in dit geval ook zeer terecht.
Mooi verhaal Berthi! Dank voor deze uiteenzetting. En ja: als je in genealogisch onderzoek duikt kom je er altijd achter hoe veel sterfte er was op jeugdige leeftijd. Dat schept soms wel verwarring omdat er wel eens 2 of 3 kinderen in het gezin dezelfde naam kregen, zijn of haar voorganger was er dan al niet meer…..in 2015 kun je je dat bijna niet voorstellen…..
@Tineke, ik heb het boek Zondaarskind niet gelezen omdat mijn voorkeur niet zo naar thrillers uitgaat, maar ik lees bij enkele recensies over dit boek dat het eigenlijk niet echt een thriller is. Ik zet het boek nu op mijn lijstje.
Dank je voor deze tip!
Hoe gaat het met de tuin? Dat is een te lang verhaal om hier te vermelden.
@Josefien, door kritisch te zijn, kun je elkaar helpen en uiteindelijk worden we er allemaal beter van.
In mijn boek heb ik een stamboom opgenomen en daar zie je ook dezelfde namen terugkomen, wat inderdaad verwarrend kan werken.
Leuk om te lezen, ik stam af van haar broer Willem.
@Magnus, leuk!