Borduurlap 1876 met een verhaal


Jan (Johannes) Dekker (17 juni 1825 – 5 februari 1920) trouwde met Guurtje Kat (18 juli 1822 – 31 januari 1905) op 4 mei 1851. Volgens de Ilpendammer gezinskaart van 1850 was Jan geboren te Edam. Op 27 mei 1851 verhuisde hij ‘onder Zunderdorp in de Belmermeer’, gemeente Nieuwendam, waar hij tot 1 mei 1873 veehouder zou blijven.

‘In het jaar 1873 ruilde Jan Dekker van woonplaats met Aris Ruiter, die het Heerenhuis bewoonde in de Wijdewormer. Eertijds was het Heerenhuis gebouwd als polderhuis van de drooggemalen Wijde Wormer, alwaar de vergaderingen van het polderbestuur (Dijgraaf en Heemraden) werden gehouden. Op het laatst van de 18de eeuw reeds werd het perceel gebruikt als herberg en als uitspanning. Als herbergier en tevens veehouder ging Jan Dekker het Heerenhuis bewonen, terwijl Aris Ruiter zijn geluk ging beproeven in de Belmermeer. Het Heerenhuis was in die dagen een gezocht ontspanningsoord voor de notabelen van de Zaanstreek, die per glazen [?] jacht of per paard en rijtuig hierheen kwamen om verpozing te zoeken in deze rustige landelijke omgeving, waar ook de kinderen zich konden vermaken in den speeltuin, die met geboomte, priëelen, schommels en wipplanken was ingericht. Met de pinksterdagen was er volop drukte: eenige kramen met noten en snoeperijen stonden op den dijk. En in de zaal werd gedanst bij muziek van violen en harmonica. Ongeveer tien jaren werd door Jan Dekker herberg gehouden, toen werd de zaak gesloten: het huis bleef door hen bewoond en het veebedrijf werd voortgezet. Zijn zoon Pieter bewoonde het Heerenhuis van 1919 tot aan zijn dood in 1931, zodat het perceel 58 jaren de familie Dekker tot eigenaar heeft gehad. In 1931 werden huis en landerijen publiek geveild: Hendrik Stam werd kooper van het huis. Deze verkocht het weer onderhands aan Cornelis de Groot die de bovenbouw grotendeels liet afbreken. Op de fundamenten verrees in vrijwel dezelfde vorm het Heerenhuis, doch thans weer in de oorspronkelijke bestemming als herberg, waarvan thans [1957] Jacob de Goede sedert eenige jaren de eigenaar is.’


Op 4 mei 1876 waren Jan Dekker en Guurtje Kat 25 jaar getrouwd. Het zijn de overgrootouders van To (Catharina) van Sante-Smit (5 juni 1915 – 8 december 2009), dus een achterkleinkind van Jan Dekker en Guurtje Kat. De grootmoeder Catharina (Kaatje) Dekker (5 december 1860 – 7 oktober 1934) van To van Sante-Smit maakte op 15-jarige leeftijd een fraai borduurwerk voor haar ouders die in Wijdewormer op de boerderij ’t Heerenhuis woonden. To van Sante-Smit vertelde mij het volgende verhaal: ‘De familie Honig ging op zondag met een rijtuig een ritje maken en kwam langs ’t Heerenhuis. De familie maakte een stop bij ’t Heerenhuis voor uitgelekte karnemelk (hangop). Dit maakte mijn grootmoeder die toen nog thuis woonde.’


Een foto uit omstreeks 1897 van de gezinssamenstelling van Kaatje en Arian. Kaatje Dekker (de maakster van de borduurlap) trouwde op 18 april 1883 met Adrianus Johannes (Arie) Smit (26 januari 1859 -3 april 1921). Links op de foto staat Adriaan en achter hem staat Gerard (3 mei 1887 – 10 januari 1946), de vader van To (Catharina) Smit.

Op de borduurlap lezen we in kraaltjeswerk: ’25 Jarige Echtvereeniging van J. Dekker en G. Kat. den 4 mei 1876.’ Het witte blad onder op de lap is voor een groot deel opgevuld met kraaltjes. Helaas is het op de foto niet te zien dat het borduurwerk zeer fraai en bijzonder uitgevoerd is. Het borduurwerk zit nog steeds in de originele lijst. Het Heerenhuis in Wijdewormer is nu een Café Brasserie.

Weener Kruissteek

Vandaag maakte ik via dit schriftje kennis met de Weener Kruissteek. Ik lees: ‘De Weener Kruissteek in 1870 zoo genoemd, wordt gewerkt in 4 toeren. Alleen bij de Grieksche rand in de Weener Kruissteek heeft men geen Holbeinsteken noodig om het patroon te laten doorloopen. Dubbele platte steek behoeft niet omrand te worden. Beide steken komen veel voor in combinatie van Holbeinwerk.’


In 1981 werd een publicatie uitgegeven van het Handwerkalbum van Nelly van Maarseveen uit 1886. De uitgever schrijft het volgende in het woord vooraf: ‘Op een rommelzolder vonden we een heel oud schrift. Vergeeld door de tijd, maar nog niet vergaan. Voorzichtig sloegen we het open. En aan ons oog ontrolde zich een collectie tekeningen van borduurwerken, zó schitterend van kleur en tekentechniek, dat we bléven kijken en bladeren. Het oude schrift was daar duidelijk niet meer op berekend, na bijna een eeuw. Ondanks ons enthousiasme klapten we het toen heel voorzichtig dicht en namen het mee naar huis. Wellicht zouden hier méér mensen veel genoegen aan kunnen beleven, bedachten we. Vandaar deze uitgave in facsimile van het tekenschrift van Mejuffrouw Nelly van Maarseveen uit 1886.’


Nelly van Maarseveen schrijft over de Weener Kruissteek het volgende: ‘Deze steek is door Mevrouw Bach uit Weene uitgevonden. Zij is aan beide kanten ’t zelfde en wordt in vier toeren gewerkt zie ’t voorbeeld. ’t Eerste kruisje wordt echter anders gedaan door in ’t midden van ’t kruisje te steken anders zou men bij ’t begin der derde toer afhechten moeten. ’t Aan en afhechten geschiedt nu natuurlijk in schuinsche richting door tusschen de draden door te steken.’

Kaarten


Gemaakt door Elza.

‘Sinds 1975 heb ik niemand meer een kerstkaart gestuurd. Dat begint vruchten af te werpen: zelf krijg ik ze inmiddels ook niet meer. Die van oudtante Eugenie mis ik wel een beetje. Ze was een van de weinige volhouders aan het kerstkaartenfront, en dan niks geen voorgedrukte feestgroeten, nee, de hele kaart werd volgeschreven in zo’n smal, puntig handschrift dat er negentig jaar geleden met een liniaal op de kinderhandjes werd ingeramd,’ schrijft Sylvia Witteman op 23 december in haar column voor de Volkskrant.


Kaart van Elly met de tekst: ‘We knopen er een gloednieuw jaar aan vast. Dat het een mooi jaar mag worden.’

Afgelopen week had ik met de postbezorger een praatje over de hoeveelheid kerstkaarten die bezorgd worden. ‘Er worden nog steeds aardig wat kerstkaarten verstuurd, maar niet meer de hoeveelheden van enkele jaren geleden,’ kreeg ik te horen. In 2005 werden er nog ruim 200 miljoen kaarten verstuurd, in 2011 daalde het aantal naar bijna 170 miljoen en in 2013 kwam het aantal naar schatting uit op circa 145 miljoen kaarten. Het lijkt er dus op dat de traditionele kerstwens in populariteit afneemt. De digitale wereld speelt hier zeker een rol in. Het is snel en goedkoper.


Schitterend knipwerk van Frouke Goudman-Cupido. Tekst: Haaleruitwaterinzitin2015.

De hoeveelheid digitale kaarten die ik ontvang is aan het toenemen. Ergens ook te begrijpen want de kerstkaarten en de postzegels worden alsmaar duurder. Toch vielen er dit jaar wederom veel prachtige kaarten met kerst- en nieuwjaarswensen op de deurmat. De creativiteit is absoluut niet aan het afnemen en je hoeft de kaart ook niet zelf te maken, want tegenwoordig is de keuze aan afbeeldingen enorm groot.


Kaart gemaakt door Tineke.

Bijzonder vind ik het altijd als textielmensen een kaart maken of kopen en deze dan vaak een verwijzing geeft naar het handwerken. Daar wordt veel tijd aan besteed! Mijn kaart heeft meestal geen relatie met textiel/handwerken. Ook dit jaar weer niet. Vandaag heb ik de tijd genomen om de enveloppen te schrijven, want het wordt de hoogste tijd om ze te versturen. De tijd vliegt zoals je weet.


Elisabeth maakte deze fraaie kaart met een mooi gedicht van Anton van Wilderode dat je op haar blog kunt lezen.


Mooi, fijn borduurwerk van Lily.


AnnemieF laat zien hoe mooi resultaat je krijgt met de eenvoudige groene theezakjes. Het theezakje is onherkenbaar geworden.


Kleurrijk breiwerk van de hand van Anne Sampiemon.


Een ‘breikaart’ van NellyV. Met aandacht uitgezocht.


Een fleurige garenklosjesboom van Maria die mij hieraan deed denken. Ook net als de kaart van NellyV met aandacht uitgezocht.

Het is onmogelijk om alle kerstkaarten te tonen, vandaar een kleine willekeurige selectie, maar aan elke kaart is tijd en aandacht besteed en dat waardeer ik enorm. Bij deze wil ik iedereen hartelijk danken voor de fijne post en de goede wensen. Mijn nieuwjaarskaart komt binnenkort op mijn blog te staan.

The day after…


Kerstmis 2014 nadert zijn einde en ik hoop dat iedereen heeft genoten! Wij brachten de eerste kerstdag door met familie. Het was een gezellige bijeenkomst in huize Smith met veertien mensen die genoten van een hapje en een drankje. Tweede kerstdag willen veel mensen graag naar buiten gaan, hetzij voor een mooie wandeling of voor een bezoek aan de woonboulevard. Mijn wandeling ging vandaag richting glasbak… en bij het opruimen van een kast rolden de eigengemaakte patchwork kerstballen uit het verleden op de grond!

WeTransfer in breiwerk


Bij het doorbladeren van de Volkskrant viel de leuke advertentie van WeTransfer meteen op. Zoals je weet kun je met WeTransfer digitaal grote bestanden versturen. Nu heeft WeTransfer een originele advertentie bedacht, niet digitaal maar met een print in de krant. Via het kerstbreiwerk wenst WeTransfer iedereen een vrolijk kerstfeest en happy transferring. Zowel de Hema als WeTransfer lopen met hun breireclames voor op het nieuwe jaar, want 2015 gaat hét brei-jaar worden!

Het is weer bijna Kerstmis


Het is weer bijna Kerstmis en velen zullen de komende kerstdagen doorbrengen met familie. Als onderbreking van een lange kerstdag is een wandeling heerlijk, zeker als het weer meezit. Mocht je toevallig in Arnhem zijn en een frisse neus gaan halen, dan kom je wellicht dit ‘gebreide’ bankje tegen waarop je even rust kunt nemen om de kerstgedachte de revue te laten passeren.