Het nieuwe boek van Carla Meijsen viel met een harde plof op de deurmat. Snel maakte ik de envelop open en zag een prachtige uitgave voor me. Schitterende foto’s, duidelijke uitleg, mooi vormgegeven en uiteraard heel veel patronen. Wat een werk, tijd en energie heeft Carla hierin gestoken!


In 2006 maakte Carla kennis met de Scandinavische techniek twijnend breien via een Japans breiboekje. Op dat moment was deze breitechniek in Nederland vrijwel onbekend. Carla ging naar informatie zoeken op internet en kocht alle boeken over twijnend breien die ze kon vinden. Zo heeft Carla door zelfstudie deze techniek eigen gemaakt. Ze liep over van enthousiasme en startte met het verspreiden van de nieuwe kennis en vaardigheden onder haar vrienden. Hilly van der Sluis nam het enthousiasme over van Carla. Samen besloten ze om workshops en demonstraties te gaan geven. Hier bleef het niet bij. Carla wilde graag een tweetalig boek (Nederlands/Engels) schrijven over twijnend breien. Ze begon aan deze enorme klus en na hard werken is het boek er nu!

Behalve de vele patronen in het boek schrijft Carla ook over de historie van twijnend breien. Zo komen we te weten dat in het stadje Falun in Dalarna in 1974 tijdens archeologische opgravingen een gebreide handschoen werd gevonden. Deze handschoen die uit ongeveer 1680 stamt, bleek gebreid te zijn met de techniek twijnend breien. Sinds deze vondst is de belangstelling voor twijnend breien toegenomen. Inger Wallin maakt vanaf 1980 reproducties van twijnend gebreide antieke wanten, mitaines en handschoenen uit Ore in Dalarna.


Duidelijke uitleg via tekst en foto’s!

In het boek ligt de nadruk op de technische aspecten van twijnend breien en de combinatie van traditionele en moderne breitechnieken. De vele technische mogelijkheden zijn verwerkt in meer dan 30 patronen die speciaal voor dit boek zijn ontworpen, zodat de theorie direct kan worden toegepast tijdens het breien van draagbare en bruikbare werkstukken.


Lekker Warm! Twijnend Breien – So Warm! Twined Knitting, Carla Meijsen. Tweetalig: Nederlands/Engels, harde kaft en 200 pagina’s. ISBN: 978-90-817955-1-7.
Prijs: € 34,50 – exclusief verzendkosten. Te bestellen bij The Dutch Knitters.

Twee fototentoonstellingen bezocht ik gisteren in Amsterdam. Foam laat tot en met 28 januari 2015 een overzicht zien van het werk van Vivian Maier en het Joods Historisch Museum toont Masterpieces from the Howard Greenberg Collection tot en met 11 januari 2015.

De tentoonstelling Masterpieces from the Howard Greenberg Collection toont zo’n honderdvijftig foto’s uit de privéverzameling van de New Yorkse galeriehouder Howard Greenberg. Het gaat om een collectie met iconen van beroemde fotografen als Henri Cartier-Bresson, Edward Steichen, Robert Frank, Walker Evans en Dorothea Lange, maar ook met topstukken van minder bekende fotografen als Consuelo Kanaga en Jerome Liebling. Een diversiteit van fotografische genres en stromingen in Europa en Amerika is vertegenwoordigd, met als zwaartepunten de New York School en het Tsjechische modernisme van de jaren twintig en dertig.


De linker foto waarop een jong meisje is te zien, is in 1948 gemaakt door Consuelo Kanaga. Howard Greenberg zegt hier het volgende over: ‘Op persoonlijk vlak is deze foto echt een van de belangrijkste in mijn collectie. Ik vind hem prachtig omdat het een van de schitterendste portretten is ooit gemaakt. En ik koester de foto omdat hij onvoorstelbaar moeilijk te verwerven bleek te zijn.’ De middelste foto laat een moeder van een migrantengezin zien uit California. In 1936 werd de foto gemaakt door Dorothea Lange.


Haar levensverhaal is net zo bijzonder als de foto’s die Vivian Maier (1926-2009) maakte. Vanaf begin jaren vijftig van de vorige eeuw werkte Vivian Maier meer dan vier decennia als gouvernante. In 1956 trok zij in bij een welgestelde familie in Chicago om voor de kinderen te zorgen. Haar eigen badkamer werd haar eerste donkere kamer. Haar fotografische werk, dat eerst overwegend zwart-wit was, concentreerde zich op sociale onderwerpen: het straatleven, minder bedeelden en emigranten. Toen de kinderen volwassen werden in de jaren zeventig van de vorige eeuw, was Vivian Maier gedwongen werk te zoeken bij andere families, zodat ze haar filmmateriaal niet meer kon ontwikkelen en de rolletjes zich begonnen op te stapelen. Wegens geldproblemen werd haar fotoarchief geveild in 2007 en een groot deel kwam in bezit van John Maloof. Toen die het nader liet onderzoeken werd pas de ongelofelijke kwaliteit van haar werk duidelijk. De prachtige tentoonstelling Vivian Maier – Street Photographer is gebaseerd op het materiaal dat John Maloof in bezit kreeg.

In 2008 gleed Vivian Maier in Chicago uit op het ijs en kwam ongelukkig ten val. In april 2009 overleed ze. Ze liet een immens fotografisch archief na.

Amsterdam vanavond om 18.34 uur!

Dat was een ontzettend gezellige middag met Wiesje en Sijtze Haga. In deze log lees je over het eerste contact met Wiesje en Sytze en vanmiddag was het al zover dat de merklap van Houkje op reis zou gaan naar Friesland, terug naar haar familie.


Als je het borduurwerk van de merklap van Houkje bekijkt, zie je dat zij een goede handwerkster zou worden. Dat blijkt ook eens uit de hoeveelheid handwerkjes die zij maakte. Af en toe borduurde ze, maar haar voorkeur ging uit naar het haken. Heel veel fijne kleedjes maakte Houkje die ze mooi bewaarde in een doosje dat vanuit Amerika naar Nederland was verstuurd.



Dit merklapverhaal heeft net als in een sprookje een prachtig einde en dat geeft me een goed gevoel!

Hadewych: ‘Het is een schilderij van de streepstof geworden. Na een bezoek aan het Ecomusée de Basque weet ik nu dat de oorsprong ligt in de vlasteelt alhier en dat er wit met rood (ossenbloed) gestreepte dekken werden geweven om de runderen te beschermen tegen ongedierte. Linnen zou sowieso heilzaam zijn voor mens en dier. Inmiddels zijn de stoffen gecultiveerd van theedoeken tot schorten en bekledings stoffen en gordijnen. Mooi van kleur, maar de echte mooie, erg duur. Wij hielden het bij de aanschaf van een schort voor mijn echtgenoot + doek. Hij kookt heel graag en goed!!!’

Afbeelding van de ansichtkaart: Nappes van Jacquotte Gaignault.

De afgelopen dagen heb ik je een sfeerimpressie gegeven van de schitterende expositie Romantische mode – Mr Darcy meets Eline Vere. Heb je genoten van al dit moois en ben je in het museum, loop dan de museumwinkel niet voorbij, want daar ligt de prachtig uitgevoerde catalogus die bij de tentoonstelling hoort. Er is gekozen voor een handzaam formaat, gevuld met goede informatie en prachtige foto’s. Kortom, een catalogus die mooi verzorgd is en een aanwinst is voor iedereen die van mode en geschiedenis houdt.

Gelijktijdig met de foto’s uit eerdere logjes over de expositie Romantische mode – Mr Darcy meets Eline Vere gaf ik enige informatie over de mode in de 19e eeuw, maar in de catalogus staat uiteraard nog veel meer te lezen. Leuk om te weten is dat Cornelia van Gijn-Hooghwinkel (1812-1869) ruim 22 jaar lang, van 1844 tot 1866, precies bijhield wat zij uitgaf aan kleding voor zichzelf, haar man Dirk van Gijn en hun zoon Simon. Van ieder kraagje, elk paar kousen noteerde zij de prijs tot op de halve cent in een kasboek, dat bewaard is gebleven. Zo komen we te weten dat Simon, bijna zestien jaar oud, op 30 augustus 1851 in Londen een blauw dasje kreeg dat één gulden vijftig kostte. Simon zou later, bij zijn dood in 1922, de stad Dordrecht een fraai patriciërshuis nalaten, het huidige Museum Huis van Gijn. En zo staat de catalogus vol met wetenswaardigheden waarvan je wellicht nog niet op de hoogte was.

De volgende foto’s geven je een beeld van de mooi verzorgde catalogus:





De rijk geïllustreerde catalogus is vormgegeven door Roosje Klap (Uitgeverij Waanders de Kunst 256 pagina’s € 22,50) en bevat teksten van onder andere conservator Madelief Hohé en historica Ileen Montijn. Fotograaf des Vaderlands Koen Hauser verzorgde de fotografie van de moderne ontwerpen in het boek.

De 19e eeuw biedt inspiratie voor moderne ontwerpers. Dit kan zijn op het gebied van constructie, materiaal, decoratie of silhouet. Modeontwerper Jan Taminiau past geregeld vormen uit historische modes in zijn creaties toe. Het schitterende borduurwerk van zijn japonnen wordt met de hand aangebracht volgens oude technieken. Hiervoor zoekt hij soms samenwerking met Maison Lesage, het befaamde borduuratelier in Parijs. Het contrast zoekt Jan Taminiau in extreme vormen of rauwe rafels aan zijn couture, die voor een heel ander spanningsveld zorgen dan bij de japonnen uit het verleden.
Foto: Jan Taminiau, avondjurk, collectie ‘Nature Extends’, herfst/winter 2011.


De twee avondjurken die je links op de foto ziet zijn van de hand van Jan Taminiau, collectie ‘Nature Extends’, herfst/winter 2011. Het mannenkostuum op de voorgrond is uit de herfst- wintercollectie 2013 van Vivienne Westwood.

Vandaag het vervolg van de sfeerimpressie van de expositie Romantische mode – Mr Darcy meets Eline Vere die te zien is in het Gemeentemuseum Den Haag.

De groene zijden Franse japon dateert van circa 1870/1873. De middelste zijden japon dateert van circa 1878/1883 en de laatste japon van moiré-zijde dateert van circa 1850/1852. In de jaren 1850 en 1860 kwamen er aniline verfstoffen op de markt, waarmee prachtige felle kleuren konden worden gemaakt. De felroze, lila, kanariegele of gifgroene zijde schitterde prachtig bij kaarslicht of in het nieuwerwetse gaslicht. Helaas bevatten deze verfstoffen soms uiterste ongezonde ingrediënten, zoals arsenicum. Deze zeer giftige stof werd gebruikt om een prachtige groene tint te maken, het zogenaamde emerald green, Parijs- groen of Schweinfurter Grün. Vooral baljaponnen gemaakt van tarlatan, een los geweven katoenen stof, waren gevaarlijk. Bij beweging, zoals tijdens het dansen, stoof de verfpoeder gemakkelijk uit de gaasstructuur. Naaisters konden erg ziek worden wanneer zij met dit materiaal werkten, maar ook vrouwen werden onwel wanneer zij deze japonnen droegen evenals hun danspartners. Het groene gevaar stopte pas toen de smaragdgroene kleur uit de mode raakte.


Bruidsjapon van Lydia de Kalinowa Zaremba en de japon van de zuster van de bruid: Emilia. Sint-Petersburg 1891. De man draagt een ambtskostuum met het etiket M. Öfner. Den Haag, november 1905.


Japonnen daterend van circa tweede helft 19e eeuw tot circa 1900.

Japon gedragen door Nicole Kidman in de film Portrait of a Lady (1996).

Kostuums gedragen in de tv-serie Downton Abbey (ITV 2010) door de personages Lady Edith (oudroze japon) en Countess of Grantham (crèmekleurige japon).


De mensen die in de 19e eeuw leefden, vonden dat alles zo snel ging in hun tijd. De 19e eeuw was een eeuw van grote technologische vernieuwingen. Talloze moderne bouwconstructies van glas en metaal verrezen, waaronder winkelpassages met glazen daken (waar je kon flaneren), functionele stationshallen en imposante complexen die speciaal voor de diverse wereldtentoonstellingen werden gebouwd. Zoals het Crystal Palace in Londen, het Grand Palais en de indrukwekkende warenhuizen met glazen koepels in Parijs, maar ook de Haagse Passage die in 1885 in gebruik werd genomen. Zij symboliseerden de typische dynamiek en vooruitgang die de 19e eeuw zo kenmerkt.


De japon links dateert van circa 1909/1910, katoen, zijde, machinale kant en tamboereerwerk. Rechts een japon uit circa 1902, zijde, applicaties van machinale kant.


Een mantelpak of amazonekostuum uit 1894, wol, zijde en paarlemoer. Colbert, vest en broek met het etiket M.S. de Jong, wol en katoen. Arnhem 1888.


De japon links dateert van circa 1873/1874, katoen en zijde. Het Engelse mannenkostuum van circa 1900 heeft het etiket Hammond & Co, wol en katoen. De katoenen japon rechts dateert van circa 1873/1875.


Schotse ruiten waren zeer geliefd en werden veel gedragen in de jaren 1840-1860. In Engeland stonden zij symbool voor de natuurlijkheid en de schoonheid van het ruige, pre-industriële Schotse landschap.

Dit is slechts een kleine selectie uit de grote hoeveelheid kostuums die te zien zijn op de expositie Romantische mode – Mr Darcy meets Eline Vere in het Gemeentemuseum Den Haag. Ga een kijkje nemen als je de tijd hebt, want het is absoluut de moeite waard. Je hebt de gelegenheid tot en met 22 maart 2015.

Er is geen eeuw waarin het silhouet van de vrouwenmode zo drastisch en vaak veranderde als in de 19e eeuw. De eeuw begint met het slanke empire-silhouet en eindigt met de S-curve en gigantisch grote mouwen. Wat tussentijds allemaal in de mode is, varieert van ranke japonnen van ruisende zijde tot japonnen met enorme crinolines, tournures of queues de Paris. En dit kun je allemaal zien op de expositie Romantische mode – Mr Darcy meets Eline Vere in het Gemeentemuseum Den Haag. Gisteren maakte ik diverse foto’s waarvan ik vandaag het een en ander laat zien.

Kostuums gedragen in de tv-serie Pride and Prejudice (BBC 1995), door de personages Mr Darcy (Colin Firth), Elizabeth Bennet (Jennifer Ehle) en de twee zusjes van Mr Bingley.


Datering van de japonnen van links naar rechts: circa 1825, katoen – circa 1810/1815, katoen met borduurwerk van katoen – circa 1800/1810, zijde en circa 1815, zijde.


Datering van de japonnen van links naar rechts: circa 1825/1830, katoen met borduurwerk – circa 1810/1820, katoen – circa 1805 en circa 1816/1820.


Aan tafel met Mr Darcy. De zijden japonnen dateren van circa 1810. De wollen mannenjas en zeemleren broek dateren van circa 1805.


Aan tafel met Mr Darcy. Datering japonnen van links naar rechts: circa 1800/1810, zijde – circa 1815, zijde en circa 1807/1810, zijde en chenille-borduursel.


Van links naar rechts: een katoenen japon uit circa 1836/1838 – jak en rok van katoen uit circa 1835, Friesland of Groningen (?) en een katoenen japon uit circa 1830/1833.


Links een trouwjapon die vermaakt is voor een zwangerschap, katoen en zijde, datering circa 1825/1830. Rechts een japon met pelerine, katoen, datering circa 1834/1835.


De japonnen dateren van circa 1824 tot 1830. Het jongenspakje dateert van circa 1820/1830.


Een zijden japon uit circa 1875.

Een zijden japon uit circa 1865.

Een zijden japon uit circa 1850/1855.

Madelief Hohé, conservator van het Gemeentemuseum Den Haag en samensteller van de expositie Romantische mode – Mr Darcy meets Eline Vere, gaf vandaag een goede inleiding op deze tentoonstelling tijdens de najaarsdag van de Nederlandse Kostuumvereniging die werd gehouden in het Gemeentemuseum.

Restaurateur Cesar Rodriguez Salinas vertelde over de restauratie voor deze tentoonstelling. Ileen Montijn, historica en medeauteur van de catalogus, liet ons op een boeiende wijze kennismaken met Romantisch ongerief – mensen en kleding in de 19e eeuw. Joost Mertens vertelde als laatste spreker van deze dag over het gebruik van arsenicum in kleding.
Na al deze sprekers aangehoord te hebben, weet je waar je zeker naar moet kijken op deze tentoonstelling. Zoals altijd was er door de Nederlandse Kostuumvereniging weer veel tijd en energie gestopt om er voor iedereen een leerzame en mooie dag van te maken.


Ik heb meer foto’s gemaakt die snel op mijn blog zullen komen.