Anneke Schoonenberg Kegel: ‘En ja hoor de eerste de beste dag in Iran DE textielkaart voor Berthi. Later meer.’
Het kledingstuk op de afbeelding is in 1925 gemaakt. Deze kroningsmantel is gebruikt door Reza Pahlavi (vader) en Mohammed Reza Pahlavi (zoon) in 1967. De mantel is gemaakt van handgeweven zijde. De achtergrond is wit, de kleurrijke paisleys zijn ingeweven. De rand is 6 cm, geborduurd met parels en goud. Gewicht aan parels 1698 gram.


Anneke Schoonenberg Kegel: ‘En een tweede kaart voor alle zekerheid als nr. 1 onverhoopt niet aan zal komen.’
Hier zie je een geweven kledingstuk van wol dat ook weer geborduurd is met parels en goud. Mogelijk is deze jas gedragen door Amir Kabir, minister-president in de 19e eeuw van Nasereddin Shah.

De meeste mensen zullen niet gauw denken aan een reis naar Iran, maar bij Anneke en haar man Rob stond een bezoek aan dit land op hun lijstje. Toen ik hiervan hoorde, gingen mijn gedachten uiteraard direct uit naar textielpost. Heel attent van Anneke dat zij dan ook drie textielkaarten stuurde en ze zijn allemaal aangekomen! Weer zo’n magnifieke aanwinst voor het project Textielpost. Het blijft niet alleen bij de kaarten, Anneke deelt met ons haar reiservaring.

Anneke Schoonenberg Kegel: ‘Om maar meteen met de deur in huis te vallen, het land is heel anders dan ons hier in het Westen wordt voorgeschoteld. Het hoofddoek verhaal komt straks, eerst de rest. Iraniërs, het is een vriendelijk, vrolijk, schoon, gemoedelijk volk. Geen Arabieren maar Perzen en dat is een wereld van verschil. Het verkeer is een grote chaos, maar er wordt niet gescholden of middelvingers opgestoken. Een deukje meer of minder in het blik, who cares. De snelwegen dat is een ander verhaal. Daar wordt stevig gecontroleerd door de politie; niet om buitenlanders nou eens in de gaten te houden. Wel om te controleren of de chauffeur niet te hard rijdt en niet te lang achter het stuur zit. En op drugs. Daar zijn ze fel op. De Iraanse grens is tenslotte lang en er komt heel veel troep binnen via Afghanistan.
Nou daar komt het dan: de vrouwenrechten. Ik ben in geen enkel land in het Midden-Oosten geweest (en dat zijn er inmiddels heel wat) waar vrouwen zo vrij zijn als in Iran. Alle meisjes gaan naar school, er zijn meer vrouwelijke studenten dan mannelijke, vrouwen bekleden alle functies en alle beroepen. Ze rijden auto, (zonder mannelijke begeleider!), ze gaan alleen of samen uit naar een restaurant. Niet alleen jonge moderne meiden, ook oudere vrouwen in een zwarte chador zitten zonder enig probleem in hun eentje een hamburgertje in een snackbar weg te werken.
Ja, die hoofddoek, dat is een probleem. Een wet ingevoerd na de revolutie van 1979 die teruggreep op een traditie die veel ouder is dan het ontstaan van de Islam. (Wij hebben in ons Christendom ook een heidense kerstboom). In een woestijnland is het niet meer dan verstandig om geheel bedekt te zijn. Dat gegeven is door de Islam opgepakt en geïntegreerd als zijnde islamitisch. Er zijn nog veel vrouwen, jong en oud die zich traditioneel kleden door buiten een chador over hun spijkerjasje aan te trekken. Dat hoeft echter niet! Een heel grote groep zoekt de grenzen van wat wel en niet kan op. Ze zijn perfect opgemaakt (misschien een beetje te…), dragen hun hoofddoek op het achterste puntje van hun hoofd (het is een wonder dat die blijft zitten) en dragen leggings, spijkerbroeken, hoge hakken met plateauzolen, tuniekjes en hele blitse zonnebrillen. Zo zijn ze bedekt en tegelijkertijd heel modern. En die hoofddoek, tjonge tjonge wat kan een mens daar een hoop elegants mee doen. Vrouwen zouden geen vrouwen zijn als ze zichzelf niet mooier zouden weten te maken.
Er zijn twee plekken in Iran waar het dragen van een chador verplicht is. Dat is in het heiligdom in Qom, de stad van Khomeini en in de moskee van Shiraz. Verder nergens.
Er zijn nog wel wat achterlijke restanten van het oude regime zo her en der te vinden. B.v. de verplichting voor vrouwen om achter in de openbaar vervoer bus in te stappen maar verder, het valt allemaal reuze mee. Onze nieuwe Nederlanders zijn vele malen strikter in de leer dan wat ik in Iran gezien heb.
Natuurlijk weet ik niet of er rekening gehouden wordt met de mensenrechten. Natuurlijk zijn er domme en verstandige bestuurders, maar waar zijn die niet. Natuurlijk zijn er dwaze wetten en voorschriften, maar waar zijn die (alweer) niet. En er wordt gewerkt aan de ontwikkeling van atoomenergie. Maar kwam laatst niet aan het licht dat er in ons veilige geachte landje een flinke dosis kernkoppen ligt opgeslagen in Volkel, al jaren- en jarenlang geheim!
Zonder nu in een algeheel gejubel te willen uitbarsten, het is wel een saai land. Eindeloze steppen met kale bergen. We zijn gereden van stad naar stad. En overal zijn in die steden restanten van de gouden tijden van weleer. Prachtige moskeeën, paleizen, juwelen en huizen van de rijkdom van weleer. Na tien moskeeën weet je het echter wel en verlang je naar actie (as I speak for myself).
De nationale hobby aldaar is kamperen. Iedere Iraniër heeft een koepeltentje achter in de auto met kleed, gasfles, pannetjes, dekens, borden, tassen vol eten en wat er nog meer handig kan zijn. Elk plekje langs de berm, op de parkeerplaats, in het park of plantsoentje wordt bevolkt door etende, kokende of slapende mensen. Volkomen legaal. En als je maar even kijkt volgt een uitnodiging om mee te eten of tenminste thee te drinken. Je zou als het ware van kleedje naar kleedje kunnen hoppen en gratis door het land kunnen trekken.’


Anneke Schoonenberg Kegel: ‘Voor alle zekerheid nog maar een derde textiel postkaart. Deze wordt verstuurd vanuit het Abassi hotel in Isfahan. Het sjiekste hotel van Iran waar de sfeer van het oude Perzië nog leeft.’

Wat het winkelen betreft vertelt Anneke ons het volgende: ‘Nou alles is er gewoon verkrijgbaar, maar dan ook alles. Van Dove tot Nivea, van Nikes tot Adidas, van Twinings tea (out of London) tot camera’s van Nikon en Canon. Hoe kan dat? Gewoon; alles gaat eerst naar Dubai, vriend van het Westen die vervolgens alles doorvoert naar Iran. Jammer voor de gewone bevolking is alleen dat de prijzen door deze omweg enorm stijgen, maar daar hebben HH politici geen boodschap aan.
De meest genuttigde drank is… naast de eeuwige thee op elk uur van de dag, jawel Coca Cola, de original, die zo slim was om een vestiging te hebben en te houden in Teheran. De drank, thee (vandaar die Twinings en Lipton), frisdrank en bier zonder alcohol. Vrijwel geen koffie en totaal geen alcohol. Wat de VS gedurende de drooglegging niet is gelukt, lukt daar kennelijk wel. Er is geen druppel drank op legale wijze te verkrijgen. Zelfs in de meest sjieke hotels is nog geen druppel Shiraz wijn te bestellen. Die wijnstokken zijn overigens omgehakt.
Het winkelen op zich is wat anders dan in Nederland. Geen supermarkten of warenhuizen (misschien zijn ze er wel, maar wij hebben ze niet gezien), maar langs de lange, lange boulevards eindeloze rijen winkeltjes. Stel je de Laan van Meerdervoort in Den Haag voor omzoomd door een soort garageboxen (incl. rolluiken) met daarin gevestigd bakkers, kruideniertjes, zeepmiddelenverkopers, ondergoed, sieraden, weer een bakker en een slager, kleding, stoffenwinkeltjes met heel veel glitters, weer een bakker nu geflankeerd door een groentemannetje en sjaaltjeswinkeltjes, eindeloos veel sjaaltjeswinkeltjes. Dat is zo’n beetje het beeld van winkelen in de stad.
Om een uur of negen gaat de handel open, tegen enen gaan de rolluiken naar beneden, de winkeliers en klanten gaan naar huis voor de warme hap en de siësta en tegen een uur of vier, half vijf begint de handel weer tot zeven uur, half acht. Nee, stress en 24/7 activiteit is er niet.
Een ander fenomeen is de bazaar. Degenen die wel eens in een Midden-Oosten land zijn geweest kennen ze wel. Eindeloos lange overdekte straatjes met een overkapping. Die bazaars zijn soms wel duizend jaar oud. Behalve winkeltjes zijn er theehuisjes, karavaanseraïs, moskeetjes, handwerkplaatsjes. Alles in een bonte mengeling door elkaar. De middagsluiting in de bazaar is wat simpeler. De baas van het spul kookt z’n warme maaltijd op een primusje, strekt zich vervolgens uit op z’n handel en gaat slapen. Een bezem, schuin voor de opening der nering gezet, geeft aan dat de zaak even gesloten is. Oh, de bazaar van Teheran zouden jullie allemaal eens moeten zien. Straten vol met alleen maar winkeltjes gevuld met wol, lintjes, kantjes en bandjes, scharen, kraaltjes en allerlei begerenswaardige spullen. Kilometers lang…

Stelen; niet. Rob was in de bazaar van Esfahan z’n camera vergeten. Even later toen wij al op het immense, wereldberoemde plein liepen kwam er een jongen hijgend achterop gelopen, met de camera.

Nog even het voedingspatroon die uit kebab, kebab en nog eens kebab en als groenten, aubergines, aubergines en ja hoor een verdwaalde peen of stuk aardappel en natuurlijk aubergines bestaat. Bergen rijst flankeren het geheel of van die platte stukken ongerezen brood (van die zemen lappen die ook zo smaken). Het geheel zwemt in de olie en wordt voorafgegaan door een rauwe ui met brood of yoghurt met alweer uitjes erin. Fruit is er nauwelijks, ja Chiquita bananen! En zoetigheden. Heel veel zoetigheden. Koekjes, dadels, snoepjes.’

Anneke Schoonenberg Kegel heeft in meerdere logs al foto’s van haar eerdere reizen laten zien. Ik geef je enkele links: Guatemala, Jemen, Sjouwende vrouwen in Guatemala, Handwerkende vrouwen in Midden-Amerika, Handwerkende vrouwen in Mexico, Guatemala en wederom Guatemala. Geniet van alle foto’s en indrukwekkende verhalen van Anneke!