Groninger merklap 1745


Een aantal jaren geleden gaf Joke Visser een lezing voor Merkwaardig. De eigenaresse van deze merklap was toen ook aanwezig en liet deze geborduurde lap aan Joke zien. Volgens Joke zou deze merklap gemaakt zijn in een weeshuis, gezien de hoeveelheid kronen die er op staan. Naar aanleiding van mijn nieuwe boek, die de eigenaresse van de lap bij mij kocht, kwam de merklap uit 1745 opnieuw ter sprake. Elma ging voor mij op pad om foto’s van de merklap te maken zodat ik de lap goed kon bekijken.

Allereerst wil ik laten weten dat deze merklap een juweeltje is onder de merklappen. De borduurster was een voortreffelijke handwerkster. De hele lap is zeer netjes geborduurd in de stersteek. In de eerste en tweede rij zien we het Gotische alfabet, daarna twee rijen met Romeinse kapitalen. De eerste rij hiervan wordt afgesloten met de initialen ID, AK en EI, de tweede rij Romeinse kapitalen sluit af met een cijferreeks van 1 tot en met 10. Na het getal 10 was nog plek voor twee initialen, namelijk CI of LI van de borduurster en DI van de vader. Zowel de C als L zijn onvolledig, waardoor het om beide letters kan gaan.
Hierna volgt een rij met kronen waarbij in het midden onder de kroon de initialen CI of LI van de borduurster staan. Links hiervan de initialen AK van de moeder en rechts DI, de initialen van de vader. Onder de andere kronen en ook de daarop volgende twee rijen met kronen verwijzen de initialen wellicht naar familie. De merklap wordt onderaan afgerond met enkele fraaie gestileerde bomen en het jaartal 1745. Boven het tweede boompje lezen we AN en het derde boompje NO.

De vraag is nu waar komt deze merklap vandaan? De eigenaresse heeft deze merklap van haar oma gekregen en haar familie komt allemaal uit Groningen. Zou dit een weeshuislap zijn die in een weeshuis in Groningen is gemaakt? Ik denk het niet omdat er veel initialen eindigen op de letter I of K die mogelijk verwijzen naar familie. Uiteindelijk kan alleen genealogisch onderzoek uitwijzen of de borduurster een wees is geweest. De familie is daar nu mee bezig.

Er is nog een ander belangrijk element wat mij opviel, namelijk de gekroonde G die naar Groningen verwijst.

14 gedachten over “Groninger merklap 1745

  1. Wat een prachtige merklap is dit. En zeker erg mooi geborduurd. Ik hoop dat ze achter de herkomst kunnen komen.

  2. Ja, de gekroonde G doet inderdaad vermoeden dat de lap uit Groningen komt. Ben heel benieuwd of er later nog meer informatie komt. Een erg mooie lap.

  3. Wat weer een juweeltje.Zo af en toe duikt er weer een zeer oude merklap op.Het is weer genieten.Groet Truus

  4. Op de eerste rij kronen staat daar in het midden een familiewapen,of werd dit wel meer geborduurd als een kroon?
    Heb eigenlijk nooit zo de merklappen bestudeerd,maar nadat ik verschillende lessen kalligrafie heb gedaan,vallen de letters mij pas op.Vroeger lette ik alleen op de betekenis van een boom,de druiven,enz.
    Daarom heb ik dit nu ook goed bekeken en nu vraag ik me af,waarom denk je dat deze initialen nog niet af zijn? Je begrijpt dat ik nu ook de merklap helemaal wil ‘doorgronden’-helemaal na het lezen van jouw boek,kijk ik heel anders naar borduurwerken.
    gezellige dag
    groetjes,Truus uit Drenthe

  5. De manier waarop de merklap is geborduurd, geeft aan, dat de maakster zeeën van tijd had en een degelijke proeve van bekwaamheid wilde afleggen, vast geen weeshuisbewoonster. Door een bizar toeval (zeg maar het arme schaap van de familie) trouwde mijn overgrootvader met een meisje van een verarmd deel van de familie van Iddekinge, zij stierf vijf maanden na het huwelijk, samen met haar pasgeboren dochtertje Quirina. Bizar voor mij was dat een lid van een belangrijk Groninger gesslacht trouwde met een Drentse arbeider. De initialen deden me direct denken aan de familie van Iddekinge. Ik ben stamboom geïnteresseerd, maar laat het nazoeken over aan de familie van de eigenaresse van de merklap. De reden dat ik bovenstaande vermeld, is, dat, hoe onbelangrijk jouw familie ook mag zijn, er altijd een kans is dat er een lid van “hogere komaf” in verzeild is geraakt en je geen enkele mogelijkheid mag uitsluiten. Ik wens de stamboomnaspeurders veel succes, kijk vooral bij “allegroningers”.

  6. dit wordt weer een spannende merklap , misschien wel met vervolg Basje

  7. @Truus uit Drenthe, op de merklappen uit Hoorn zien we vaker dit motief geborduurd. Het is een oefening om later het linnengoed bij de gegoede burgerij op deze manier te kunnen merken.
    Voor zowel de C als de L ontbreekt er één stersteek. Het is dus een letter die niet af is. Voor de C zou er aan de rechterkant een stersteek bij moeten en voor de L een stersteek aan de linkerkant.

    Heel mooi dat je na het lezen van mijn boek veel meer belangstelling hebt gekregen voor de details van de merklap! Dat geeft mij een goed gevoel!

    @Reina, dank je voor je verhaal! De eigenaresse van deze merklap ging vroeger vaak bij haar oma op bezoek en zij heeft van oma veel geleerd op handwerkgebied. Deze merklap lag altijd in het naaimandje van oma. Na haar overlijden ging de merklap na de huidige eigenaresse en nu vindt zij het jammer dat ze toentertijd niets gevraagd heeft over de merklap. Maar ja, zo gaat dat in het leven, zij was toen ook nog een kind en dan sta je daar niet zo bij stil. Jaren later komen vaak pas de vragen. De eigenaresse denkt ook wel eens dat er een ‘bijzonder’ verhaal kleeft aan deze merklap. Ik hoop dat ze de merklap kan ontrafelen door genealogisch onderzoek.

  8. In ieder geval is deze lap al vele jaren goed bewaard. En uiteindelijk via het naaimandje van oma bij de huidige eigenaresse gekomen.
    En ook zij is er zuinig op, dat kan ik wel uit jouw woorden opmaken Berthi.
    Het is dan ook een prachtige lap!
    De gekroonde G, daar kan Hennie Stevan alles over vertellen. Misschien heeft zij ook nog wel tips voor het verder zoeken naar het verhaal achter deze lap en haar borduurster.

  9. Wat een mooi verhaal. Ik hoop dat er meer gevonden kan worden over de herkomst van de merklap.Een persoonlijke geschiedenis is interessant,soms lopen dingen wel eens anders. Ik hoop dat er meer informatie gevonden kan worden. De lap vind ik erg mooi, helemaal geborduurd in de stersteek. Veel succes met de speurtocht.

  10. Wauw wat een mooie gaan we weer een zoektocht beginnen?
    Groetjes ELza.

  11. Een mooie merklap.Zo blijven we speuren naar het cultureel erfgoed.Volgens mij kan de letter I ook naar de naam Jans verwijzen.
    Zou het zgn.middelste “boompje”niet de dubbele adelaar moeten zijn.
    Ik kan het zo niet goed zien.
    Hennie

  12. De Groninger Borduur-en Merklappen beginnen weer te leven! Gisteren kwam ik bij een onverwachts bezoek aan een familie die ik met ons boek over zwarte
    merklappen vereerde ,in contact met een prachtige Groninger merk- en borduurlap. Anno l760.De familie wist niet hoe deze lap in hun familie was gekomen.De lap was ingelijst en nog heel mooi van kleur.De bewuste familie
    zal er nu een foto van laten maken waarvan ik een exemplaar krijg.
    Soms kan het heel verrassend lopen.Dit echtpaar ontmoette ik toch zeker
    eens per maand en toen we in Wedde woonden,sprak ik hun wekelijks.
    Als ik de foto in mijn bezit heb,stuur ik hem zeker naar deze weblog.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *