Fraaie handwerken uit Hoorn 1750-1825


Afgelopen zaterdagmiddag opende Gieneke Arnolli, conservator Mode en Textiel van het Fries Museum, de expositie Een kwestie van stand, Fraaie handwerken uit Hoorn 1750-1825 in het Westfries Museum.


Onder grote belangstelling werd een inleiding gegeven op de expositie. Vóór Gieneke Arnolli sprak Annelies Hart die uitgebreid onderzoek heeft gedaan naar de oefen- en borduurlappen uit Hoorn. Hieruit bleek dat de borduursters afkomstig waren uit regentenfamilies en uit de gegoede middenstand. Van sommige meisjes is bekend welk beroep hun vader of hun toekomstige echtgenoot uitoefende. Soms is bekend in welke straat ze woonden en van een paar borduursters is het portret bewaard gebleven.


Centraal op de tentoonstelling staan 36 borduurwerken uit de periode 1750-1825 die allemaal in Hoorn zijn gemaakt. Het bijzondere aan deze oefen- en borduurlappen is dat er op deze doeken motieven voorkomen die elders in Nederland niet op vergelijkbare doeken zijn aangetroffen. Ook zijn er door de maaksters verrassende steken gebruikt zoals de point de riz en de rococosteek.


Een klein merklapje uit 1757 gemaakt door Johanna Gallis. Zij was de dochter van Cornelis Gallis en de burgemeestersdochter Titia Moorenvliet uit Medemblik. Van de familie Gallis is een porseleinen servies met het familiewapen erop bewaard gebleven. Bijzonder is een haarwerkje dat ter nagedachtenis is gemaakt na het overlijden van Johanna Gallis. Hierin is haar eigen haar verwerkt.

De borduur- en stoplappen op de expositie uit de tweede helft van de achttiende eeuw vertonen veel overeenkomsten met elkaar. Hebben de jonge dames allemaal handwerkles gekregen van dezelfde handwerkjuf? Helaas heeft het onderzoek hier geen uitsluitsel over kunnen geven. Begin 1800 komen op de Hoornse doeken nog steeds de herkenbare motieven voor, maar men ziet langzaam ook veranderingen optreden.


Specifieke motieven van de Hoornse lappen zijn: het aardbeienmotief als randversiering of als strooimotief, de vaas met twee rozen en een soort zonnebloem met op de vaas een lopende vogel, twee pauwen waarvan de ene in rusttoestand en de andere in pronkstand afgebeeld staat, de pot met drie grote rozen en eentje met een knop, twee hanen, twee tot vier vlinders in de hoeken of als strooimotiefje, een appel en een peer met bladeren die meestal boven in de hoeken van de lap zijn geborduurd en een cartouche met de gekroonde initialen en een jaartal.


De laatste drie afbeeldingen komen uit de brochure die in de museumwinkel van het Westfries Museum te koop is. De expositie is te zien tot en met 10 maart 2013. Een aanrader! Het is zeer bijzonder om zoveel Hoornse borduur- en stoplappen bij elkaar te zien!

15 gedachten over “Fraaie handwerken uit Hoorn 1750-1825

  1. Wat lijkt mij dit een mooie expositie, bedankt voor het uitgebreide verslag Berthi. Op mijn blog vind je de aankondiging van de quiltexpositie in Overschie!

  2. Hoorn heeft een NS station zag ik, dus wie weet…..
    dat moet te doen zijn zou ik zeggen 😉
    ook al is het een heel eind weg!

  3. Dat was een geweldig dagje uit…maar je bleef in de “lappen” sfeer.
    Leuke ontmoetingen zeker met bekenden ?? en wat een prachtige omgeving.

  4. @Betty, ontzettend leuk dat jij samen met Monica quilts gaat exposeren. Ik heb de data genoteerd en hoop een kijkje te kunnen komen nemen.

    @Ine, het museum ligt niet ver van het station.
    Tja, het is een eindje reizen, maar jij bent er altijd nog sneller dan ik!:-) Ik ging afgelopen zaterdag ook met de trein; 3 uur heen en 3 uur terug!:-)

    @Licia Huizer, op dit moment ben ik dag en nacht in de weer met de mooiste lappen!
    Ja, het is altijd leuk om weer bekenden te ontmoeten en bij te praten tussen het bekijken van de lappen door!

  5. Er hangt ook een lap bij van Willy P. Ze vertelde me laatst hoe die lap bij haar thuis werd opgehaald door een grote “anti-inbraak” auto die het hele land door rijd langs allerlei adressen om spullen te halen en te brengen; bij musea en bij particulieren. Hij werd door de twee heren, die dat deden zelf, in de auto, zorgvuldig ingepakt. Dit leidde Willy af uit de tijd die de auto nog voor de deur stond voor ze weg reden en uit wat de heren beloofden. Best bijzonder als er zo met een van je lappen wordt omgegaan.

  6. WAT MOET DAT EEN GEZELLIGE DAG ZIJN GEWORDEN , ONDANKS HET TREINREIZEN, AL DIE DAMES EN MOOIE LAPJES, gENIETEN TOCH?? gA EEN S KIJKEN WAT ER TE GOOGELEN IS OVER DIT MOOIS bASJE

  7. Een prachtige tentoonstelling.Een fraai resultaat van o.a.Annelies Hart om
    dit eindelijk voorelkaar te krijgen.Ik heb er graag 9 uur treinreizen voor over
    gehad om dit gebeuren bij te wonen.Vanaf Amersfoort gaat er een rechtstreekse
    verbinding naar Hoorn.Super! Weer vele kennissen van Merkwaardig ontmoet.
    Zo is Riek Bruin uit Hoorn-Texel bezig om Texelse merk-en borduurlappen
    in kaart te brengen.Veel succes Riek!
    Hennie

  8. Wow, wat geef jij weer een leuk verslagje van een schitterende tentoonstelling. Ik hoop nog even tijd te krijgen om deze te bezichtigen. Bedankt

  9. Berthi wat leuk, bedankt voor de tip ik zal proberen met Licia te gaan gezellig.

    Groetjes José

  10. Berthi, en vandaag…..op de allerlaatste dag……ben ik gegaan ☺
    Zeer de moeite waard! Een mooi verzorgde tentoonstelling.
    Dank je wel voor de tip.

    enne….ook voor mij 2 x 3 uur…..er werd aan het spoor gewerkt.
    Maar wie maakt zich daar druk om? Het reislapje heeft er weer enkele figuurtjes bij 😉

  11. @Ine, wat gaat dat snel zeg, nu alweer voorbij! Heel goed dat jij naar Hoorn bent afgereisd, ook al was het ‘een mijl op zeven’. Een lange reistijd heeft zo ook zijn voordelen. Je reislapje is binnen afzienbare tijd af!:-) Overigens zal het waarschijnlijk niet snel opnieuw gebeuren dat er zo’n fraai overzicht van zoveel Hoornse lappen bij elkaar te zien zullen zijn.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *