Verweven – een wandtapijt voor de Nieuwe Kerk


Janpeter Muilwijk ontwierp het wandtapijt in een gastatelier in Italië. Het tapijt is 11 m hoog en 3.20 m breed, precies de maat van een kerkraam. Het monumentale wandtapijt is voor de Nieuwe Kerk in Middelburg en wel voor de wand achter de preekstoel.


Na twee jaar van studies en proeflappen tekende Janpeter Muilwijk een winter lang dagelijks aan de grote ontwerptekeningen. Vervolgens liet hij deze tekeningen inscannen op de geavanceerde Cruse Scanner van het Zeeuws Archief. Het TextielLab van het Textielmuseum in Tilburg vertaalde de digitale bestanden in weefbindingen en produceerde het tapijt in twee stroken met acht linnen garens op een computergestuurd Dornier weefmachine. Deze zomer wordt het tapijt met borduurwerk verfijnd door een groep van circa 25 borduursters uit de kerkgemeenschap waarvoor het tapijt bestemd is. Zo verbindt Janpeter Muilwijk traditie en hightech, en kalmeert hij het tapijt met traditionele borduurtechnieken. Op deze manier ontstaat er een ‘liefdewerk’ dat groeit in een gemeenschap.


In een tijd waarin de kunst wordt uitgekleed en meer ter discussie staat dan decennia lang het geval was, gebeurt hier het tegenovergestelde. In het land waar het vlas op de akkers staat, bestaat een traditie van het vervaardigen van de mooiste wandtapijten van Nederland. Ook de beroemde Zeeuwse wandtapijten zijn in een Middelburgs kerkgebouw geweven. De borduursters werken aan het tapijt onder leiding van Janpeter Muilwijk. Hij geeft aan waar het tapijt moet worden geaccentueerd en borduurt zelf mee. Dit gebeurt in de Nieuwe Kerk zelf met veel verrast publiek als toeschouwer.


Mia Elmont (staat niet op de foto) is drie maanden elke dag aanwezig in de Nieuwe Kerk en zorgt voor de coördinatie en bewaakt de kwaliteit van het borduurwerk, vertelde ze me afgelopen vrijdag. Zelf borduurt ze ook mee.


Er wordt gewerkt met een kromme naald (chirurgische naald) in een doorstoptechniek met linnen en viscose garens. Verder gebruikt men de rijgsteek, stiksteek en platsteek. Het is de bedoeling dat er een dieptewerking ontstaat. Het werk wordt continue van een grote afstand beoordeeld en helaas moet er af en toe wat borduurwerk uitgehaald worden. Inmiddels zijn de vrijwilligsters al tien weken aan het borduren.


Janpeter Muilwijk tekende zeven scènes over het leven. De scènes slingeren zich omhoog tussen twee waterstromen. Je kunt er Bijbelverhalen in herkennen, maar dat hoeft niet. Over het hele tapijt zijn er vogels en vissen, stenen en bloemen, die de inhoud van de taferelen versterken en verbinden.


De continuïteit is de kracht van het project, zegt Mia Elmont. ‘Waar de ene borduurster ophoudt, gaat de ander weer verder.’


Borduren aan het wandtapijt in de Nieuwe Kerk in Middelburg zal volgens de planning gebeuren tot eind september 2011. Dagelijks van 10.30-17.00 uur, behalve op zaterdag en zondag. De kerk is dan wel geopend van 13.30-17.00 uur. In verband met rouw- en trouwdiensten kan de kerk gesloten zijn. Kijk altijd eerst op de website voordat je naar de Nieuwe Kerk gaat. Van oktober tot december 2011 wordt het tapijt verstevigd en gezoomd door ICAT en hierna zal het tapijt feestelijk ingewijd worden.


Voor sfeerbeelden kun je dit filmpje bekijken.

27 gedachten over “Verweven – een wandtapijt voor de Nieuwe Kerk

  1. Kijk, ik wist wel dat jij niet zomaar vele kilometers ging reizen.
    Prachtig verslag waar ik morgen weer voor terug kom.
    Voor straks welterusten !!

  2. Berthi……hier kan toch geen buitenlandse vakantie reis tegenop….wat jij allemaal meemaakt de laatste tijd….geweldig !!
    We horen via jou hier nogwel meer over denk ik….en als ik ineens weer eens in Zeeland kom ga ik vast even kijken.
    Zijn er ook leden van Merkwaardig ingeschakeld? of zijn het echt leden van de Kerkelijke Gemeente ?

  3. p.s.. ik dacht al ….alleen een logje over die aangeklede boom….er zal nog wel meer te beleven geweest zijn in Middelburg….. en zie daar !!
    van het najaar komt in er in Museum de Bevelanden een tentoonstelling met werk van Tilly Jepsen.
    Ik kreeg laatst al zo’n donkerbruin vermoeden toen ik haar boek Huisjes en Kruisjes van Tilly daar zag liggen .
    Ze is nu als een komeet nog een lap aan het afwerken die er ook moet komen maar door haar operatie en revalidatie was dat een beetje verlaat.

  4. Wat een geweldig project is dit! Geweldig dat er zo veel vrijwilligers hier aan mee werken! Zo’n project is hier in de polder ook bezig. De Flevowand, het ontstaan van Flevoland. Wordt gemaakt op de manier van Bayuix(vast verkeerd geschreven)Kijk maar hier http://www.deflevowand.nl/panorama/
    Hier doen ook veel vrijwilliogers aan mee.

  5. @marian’ne m, haha, de eindbestemming voor vrijdag was Vlissingen waar een groot schaaktoernooi was. We maakten een tussenstop in Middelburg! Helaas, was er geen tijd meer om het Zeeuws Museum te bezoeken. Een reden om nog eens terug te gaan.
    Een tussenstop voor Goes zat er niet in. Het moest Goes of Middelburg worden!
    @Lies Huizer, het zijn borduursters van de kerkgemeenschap. Misschien dat er iemand lid is van Merkwaardig, maar dat weet ik niet.
    Enig dat het werk van Tilly Jepsen wordt tentoongesteld. Het gaat haar vast lukken om die lap af te krijgen.

  6. Prachtig project en mooi als je daar aan mee kunt werken. Al lijkt het me geen prettige manier van borduren, maar dat zal wel snel wennen als je er dagelijks mee bezig bent.

  7. wat zal de aankleding van de kerk mooi worden, Ik heb in bewondering zitten kijken en gluren, prachtig.

  8. Wat een prachtig project en een bijzondere samenwerking van de kunstenaar met ‘zijn’ borduursters !

  9. dit is werkelijk prachtig!!!!
    ik komnog terug als ik tijd heb om t filmpje te bekijken ,wat mooi en lieflijk is dit zeg

  10. Dit wordt een interessant kunstwerk. Ik zou wel eens willen weten waarom voor déze borduurtechniek gekozen is. Als er toch nog een achterkant aan komt, had men dan voor het gemak en hetzelfde resultaat niet kunnen kiezen om dwars te werken en met een gewone naald van voor naar achter c.q. vsn boven naar onder? Behalve het doorstopwerk natuurlijk.

  11. Wat een bijzonder mooi logje, mooi verhaal, mooi ontwerp, mooi weefwerk en nu nog zulke mooie borduursels erbij!
    Allemaal werk met liefde.

  12. Wat prachtig en zo mooi dat er met zoveel mensen nog echt aan gewerkt wordt.
    Heel bijzonder.

  13. Informatie rechtstreeks van Museum de Bevelanden:
    “Tilly’s huisjes en kruisjes”
    van 17 september 2011 tot 26 februari 2012.
    De lappen van Tilly Jepsen-Flohil zijn dan te zien in de merklappengang van het museum en worden gecombineerd met poppenhuizen uit de eigen collectie.

  14. wat een prachtige super projecten
    en dat we hier weer mee mochten kijken,
    een kadootje
    hulde aan ald ie medewerksters die aan deze projecten meehelpen te maken

  15. Geweldig Berthi, om dit allemaal mee te beleven. Ik heb een aantal jaren geleden in een kleine synagoge in Middelburg een prachtig geborduurd voorhang gezien. Modern dacht ik. Misschien zie jij een weg om ons ook dat eens te tonen.

  16. in een tijd waarin het niet meer vanzelfsprekend is dat kunst wordt betaald door de staat komen mensen weer vaker zelf met mooie initiatieven. Prachtig dit, vakwerk en wat een genoegen zal het straks zijn als dit schitterende kleed daar hangt en velen zich bewust zijn dat handen uit hun eigen gemeenschap dit gemaakt hebben.

  17. Voordat ik deze reactie plaats eerst even gekeken op 9292 en de reis uitgezocht en bekeken. 6 uur en 17 minuten ben ik dan onderweg. Een hele rustige ontspannen reis met heel veel breiuren.
    Wat wil ik graag een paar steekje werken aan dit prachtige werkstuk.
    Berthi heb je behalve het prachtige camerawerk ook nog een paar steekjes mogen maken?
    Ik weet niet of het mij lukt om er heen te gaan maar het lijkt mij wel erg mooi.

  18. Ohh, daar was ik nog niet eens heen geweest, al wist ik er wel van! En nu bij jou op je weblog! Gelukkig maar, want het is zo’n prachtig initiatief! Ik ga snel kijken, het is hier vijf minuten fietsen vandaan! Groetjes Stefanie

  19. @willy, de borduursters hebben echt moeten wennen aan de kromme naald. Het viel niet mee. Waarschijnlijk een kwesie van veel oefenen.
    @mieke s, het merendeel van het borduurwerk is doorstopwerk. Dat zal de reden zijn waarom er voor de kromme naald is gekozen.
    @Anne, als ik weer eens in Middelburg ben… Het is wel te hopen dat het borduurwerk er nog hangt.
    @elma, poeh, dat is niet niks voor je om af te reizen naar Middelburg. Maar, heb je het plan dan zou je kunnen overwegen om een treinkaartje bij AH te kopen voor 14 euro. De actie is vandaag ingegaan.
    Nee, ik heb niet geborduurd. Het zijn alleen de dames uit de kerkgemeenschap die aan dit wandtapijt borduren.
    @Stefanie, gauw op de fiets springen en naar de Nieuwe kerk. Het is een prachtig wandtapijt en nu kun je bijna met je neus op het borduurwerk zitten en het weefwerk bewonderen. Over enkele maanden is het wandtapijt alleen vanaf een afstand te zien. Ook mooi hoor! Maar neem je kans om het van dichtbij te bekijken.

  20. Hier heb ik al enkele keren rondgekeken , het prachtige project van dit unieke kunstwerk . Veel foto,s ook bij de linkjes .
    Heel fijn dat we mee mogen kijken , zelfs enkele borduursters van zeer dichtbij hun steken kunnen volgen . Eigenlijk worden er zeer eenvoudige steken gebruikt , maar hoe mooi wordt het borduurwerk opgenomen in het weefsel . Het is met recht een samenspel hoe het tot stand komt .
    Het werken met de kromme naald zal zeker wel even wennen zijn , maar ik zie sommige dames nogal in een moeilijke houding met de armen zo hoog de steken maken . Dat lijkt me erg vermoeiend , een goede houding is toch belangrijk .
    Ik las dat de KRO er een reportage over gemaakt heeft , dat moeten we in de gaten houden . Kerken lopen leeg is tegenwoordig de klacht , maar hier zie je weer dat er gewerkt wordt aan kunst in de kerken .
    Zoals Sanny de Soete al enkele opdrachten kreeg voor nieuwe avondmaalkleden in enkele kerken . Ik ken het nog van vroeger waar het heiligavondmaal gevierd werd door echt aan tafel te gaan . Jammer dat deze mooie gebruiken van in stilte beleven zo weinig nog kunnen in deze jachtige tijd .

  21. @Gerrie, eenvoudige steken kunnen een prachtig effect geven, zoals we hier weer kunnen zien. He hoeft niet altijd de meest ingewikkelde borduursteek te zijn.
    Prachtig dat de KRO er een reportage over maakt. Dat wist ik nog niet. We moeten dat zeker in de gaten houden.
    Ik heb het gelezen op de site van Sanny. Geweldig dat zij deze opdrachten heeft gekregen!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *