De Jaap Edenbaan in Amsterdam heeft de sjerp en schaatsmuts van Jaap Eden (1873-1925) gekregen. Beide objecten van de eerste Nederlandse sportheld zijn meer dan honderd jaar oud. Deze gift is uniek, omdat er bijna niets bewaard is gebleven van Jaap Eden.
Jaap Eden uit Haarlem was eind negentiende eeuw Nederlands eerste grote sportheld. In 1893 won hij het WK schaatsen. Niet alleen als schaatser won hij wereldtitels, ook als wielrenner sleepte hij diverse titels in de wacht. Na zijn sportcarrière ging het snel bergafwaarts met hem. Hij was zelfs genoodzaakt om zijn medailles te verkopen om zo met de opbrengst zijn zoon Jaap op te kunnen voeden. Daardoor is er weinig bewaard gebleven van deze sportheld. Kleinzoon Jaap Eden had in de kast nog een sjerp met de tekst Amateur World Champion liggen en de schaatsmuts uit 1895. Deze objecten zijn nu overhandigd aan de directeur van de Jaap Edenbaan.
De muts is niet meer in zo’n goede staat. Kleinzoon Jaap Eden zegt hierover: ‘Deze muts zit vol met gaten van alle medailles en kunststukjes die eraan hebben gehangen. Aan het eind van zijn leven zijn die allemaal verkocht, omdat mijn grootvader een beetje in geldnood kwam.’
Jaap Eden draagt de muts op de beroemste afbeelding die van hem bekend is. Die is later trouwens ingekleurd, en, naar nu blijkt, incorrect. De muts blijkt een andere kleur te hebben.
Bron: VPRO Geschiedenis
Gieneke Arnolli, conservator Fries Museum, houdt een pleidooi voor de muts. Kijk naar het filmpje Toen de muts nog een muts was.
Berthi.. k’heb even zitten wachten..moest toch nog een borduurwerkje afmaken en ja hoor daar kwam het vervolg…. Enig het “”beladen”woord MUTS met voorbeeldjes van mutsen uit het Fries Museum.
Trouwens…die muts van Jaap Ede dat lijken wel de echte Burberry kleuren !!
@Lies Huizer, ik was laat begonnen met de nieuwe log en moest nog van alles opzoeken, maar het staat er!:-)
Toch een prachtig filmpje over de muts!!! Vanaf nu moet iedereen het woord muts dus gebruiken waarvoor het bedoeld is!
Ik kan het niet zo snel vinden of de kleuren van de muts de officiële kleuren van Burberry zijn.
Wat een geweldig pleidooi van Gineke!!!
Helemaal mee eens!
Bijzonder om Jaap Eden zo tegen te komen op je blog. De naam ken ik maar daarhield het mee op. Ben nu, dankzij jou meer te weten gekomen.
Een muts is een muts! Tegenwoordig moet ook hier weer een engels woord voor gebruikt worden: beanie.
En zoek je dan op Ravelry naar beanie, dan blijkt dat ook baretten wel eens zo genoemd worden. Zoek je dan naar ‘hat’ dan vind je hoeden, mutsen, baretten….
Het was zo makkelijk: een muts was een muts.
Die van Jaap Eden is natuurlijk heel bijzonder. Ligt de muts van Reinier Paping ook al in een museum?
Nu ik het filmpje nog eens opnieuw bekijk
valt het me op dat sommige mutsen dezelfde kleur hebben als Gineke’s jasje….misschien wel speciaal voor de film uit de kast gehaald ???
wel een heel ander soort kleren (veel mooier!) dan die glitterpakjes die ze nu dragen. toch wel ontroerend zo’n muts als enig tastbaar bewijs van je bestaan.
Jaap Eden, ja die naam zegt me wat. Wat een prachtige afbeelding van hem en fijn dat de muts en sjerp bewaard blijven.
Dat is een leuk mutsje. Die zouden we zo weer kunnen dragen.
Anneke SK
Triest toch dat Jaap door geldgebrek gedwongen was zijn medailles te verkopen. Waar zijn die terecht gekomen?, vraag ik me af.
Nee Lies, volgens mij geen Burberry-kleuren. Dan zou het grijze gedeelte beige moeten zijn.
Wat bijzonder dat in ieder geval de muts toch nog bewaard gebleven is, je zou toch denken dat zo’n oud stuk textiel extra kwetsbaar is. Maar doordat er geen geld aan het mutsje te verdienen was, bestaat hij nu nog! Leuk logje! Fijne zondag, groetjes van Lupineke
Wat een mooie gift aan de Jaap Eden baan.
Daar kan de muts een mooi plaatsje krijgen als herinnering aan een groot schaatser.
Ook nog even genoten van “toen de muts nog muts was” Deze winter heeft er wel aan meegewerkt dat er weer veel meer mutsen gedragen werden. Ook in de grote steden kwam je de leukste mutsen tegen, het mog weer.
Het zou leuk zijn als hier replica’s van zouden gemaakt worden. Ik zou ‘m graag willen kopen !
@Piet Adelaar, tja, misschien neemt nog eens iemand het initiatief hiervoor!