De eerte zaterdag van maart is het dorpshuis de Twee Marken in Maarn gereserveerd voor de NVKKMS. De ochtenduren worden benut voor de jaarvergadering en ’s middags staat een lezing op het programma. Van 10.00 tot 16.15 uur is er dan ook nog de antiek- en textielmarkt.
De lezing De Geschiedenis van de Nederlandse Quilt werd gisteren verzorgd door An Moonen.
Twee vrouwen kwamen naar het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem en zij wilden graag quilts zien. Zij stonden erbij te huilen. Wat krijgen we nou, dacht An! Voor iedereen was quilten iets Amerikaans. Dat kan toch niet, dacht An.
Deze dames hebben haar de opstap en inspiratie gegeven voor de Nederlandse quilts. En het resultaat kennen we inmiddels. Diverse publicaties heeft An op haar naam staan met als meest recente Geschiedenis van de Nederlandse quilt. Ik geef enkele korte citaten uit haar lezing. Wil je hier meer weten dan moet je haar nieuwe boek ter hand nemen.
– Quilt komt van culcita. Dit woord staat zowel voor een met stro of veren gevulde en doorgestikte matras, zak of kussen, als voor de techniek van het maken van een matras of kussen, namelijk het doorstikken. In Simpelveld is een sarcofaag gevonden met een figuur op een culcita die dateert van 175-250 na Christus.
– Tot het jaar 1000 komt de naam culcita voor.
– In 1200 komt de eerste vermelding van culte (quilt – doorgestikte deken) voor.
– In 1260 waren er al gilden die cultus – quilts – maakten.
– In de tijd van de gilden was het een mannenberoep, in de 18e eeuw waren de vrouwen de dekenstiksters.
– Omstreeks 1527 is in Antwerpen een patronenboekje uitgegeven van Willem Vorsterman waarin onder andere ouvriers de culetes (cultestikkers) worden genoemd.
– De eerste echte quilts die bewaard zijn gebleven dateren uit de 17e eeuw. Meestal gaat het om zijdedekens die van de welgestelden kwamen. Zijde werd het meeste gebruikt tot de import van Indiase sits.
– We zien een verandering door de India Sits die meegebracht werd door de VOC. Er ontstond een grote import van kant en klare quilts die meegebracht werden door de VOC, 1700-1750.
– Doorgestikte dekens komen ook voor in de 17e en 18e eeuwse poppenhuizen.
– Ook kleding werd doorgestikt, zoals rokken. En van de rokken werden dekens gemaakt.
– Het eerste lapjeswerk begint hier in de laatste kwart van de 18e eeuw (rond 1775) door de grote aanvoer van Indiase sits en de Franse katoendrukken. Naast het lapjeswerk maakte men dekens uit één stuk stof.
– Het maken van lapjeswerk werd gedaan in betere kringen. Zij hadden het geld en de tijd en de beschikking over vele soorten stof.
– Rond 1850 wordt de productie wat minder, en worden lappendekens zeldzamer. Wel blijven tot 1920 dekens uit één stuk stof gequilt.
– De confectie begint omstreeks 1880, na de uitvinding van de naaimachine.
– De grote revival ontstaat na de quiltexpositie in 1972 in het Stedelijk Museum.
Foto: detail Hindeloper quiltje, 1815-1820, particulier bezit.
Geweldig die lezing hé? Ik heb er ook zo van genoten toen ik An haar lezing hoorde in Neede. Joke van Jookies organiseerde dat.
Hoi Berthi,
Ongeveer twee weken geleden was ik bij een lezing van An Moonen. Zeer interessant. leuk dat je er nu een log aan wijdt.
zo te horen had je een heerlijke dag, en wat een stapel mooie lakens, waren die te koop ? en de rol linnen? wat een verleidingen en dan nog een mooie lezing toe.
Ik heb wat moois gemist, merk ik wel.
Moeilijke keuze tussen twee interessante bijeenkomsten.
Ik was zaterdag de enige vertegenwoordigster vwb borduren in Het Huis voor de Kunsten Limburg.
De geschiedenis van de quilt zoals je die beschrijft, is nieuw voor mij. Boeiend!
Je hebt dus weer een fijne dag gehad Berthi!
De sarcofaag van Simpelveld…ergens in de late jaren 60, toen ik nog op de leraressenopleiding zat, brachten we in schoolverband een bezoek aan het oudheidkundig museum in Leiden. Dáár staan de Romeinse kunstschatten die uit vooral Heerlen en Simpelveld ‘geroofd’ zijn. Maar….we waren er pas zo’n 3 kwartier voor sluitingstijd en mochten niet meer naar binnen…..Pas jaren later heb ik het origineel gezien in Leiden en hij is prachtig. Ook het leuke Romeinse glaswerk (druiventrosjes) staat daar. In Heerlen staat met mindere werk! Ik begrijp de Grieken die hun Elgin marbles terug willen en de Egyptenaren die smachten naar hun Nefertiti!
Wat An Moonen indirect al niet losmaakt….
@Marijna en Balsemien, ik heb het verslag op diverse blogs gelezen, ook bij jullie. Heel goed dat het werk van An Moonen zoveel aandacht krijgt. Ik waardeer het enorm als iemand veel tijd en energie steekt in onderzoek om zo’n prachtig boekwerk neer te kunnen zetten.
@basje, de eerste twee foto’s geven een kleine indruk van de textielmarkt.
@Saskia, maar dan heb jij ook een interessante dag gehad.
@mieke s, vervelende museumervaring die je niet snel vergeet, en via deze log komt de herinnering weer naar boven.
An Moonen doet goed werk om haar kunde over quilts door te geven aan velen hier in het land soms ook buiten onze grenzen .
De laatste tijd kun je haar op veel plaatsen tegenkomen om haar lezingen te volgen .
Haar boeken heb ik en het is werkelijk een prachtig bezit .
Nu kan ze er nog zelf over vertellen , maar voor veel later is er toch een zeer nuttige informatie vastgelegd .
Het quiltersgilde heeft gemaakt dat de draad van het quilten weer werd opgepakt en er overal zeer uitgebreid aan deze techniek wordt gewerkt .
Men is op weg om telkens weer nieuwe wegen te vinden om het quilten verder uit te breiden . De lapjes die op ons af komen het is een veelheid aan kleuren en motieven .
Ik weet dat An ooit ook schreef over het gesnoef van al de lapjes van tegenwoordig er is toch meer te doen met wat we nog in huis hebben van kleding die niet meer gedragen wordt bijvoorbeeld .
En wat een herinneringen leg je dan niet vast .
Ik ben eerlijk gezegd ook niet vies van mooie nieuwe lapjes , maar uit de oude lappen van afgedankte kleding kan ik me ook gelukkig voelen .
De Quilts uit de oudheid blijven ons ontroeren . Er waren in die tijd niet al de hulpmiddelen van meetlatten , snijmessen en wat er allemaal niet bedacht wordt om nog maar sneller een Quilt te kunnen afmaken .
Het kan best eenvoudiger .
De tentoonstelling in het Stedelijk Museum in 1972 herinner ik mij goed .
Het was prachtig dit allemaal te mogen bewonderen . Ik heb het voor elkaar gekregen om er een vrije dag voor te bepleiten met onze collega,s van de arbeids/bezigheids therapie .
Tegenwoordig activiteiten begeleiding genoemd .
Op die tentoonstelling waren antieke quilts in de aloude patronen .
Mooi dat ik de catalogus nog heb gekocht toen .
Leuk Berthi, ik was er zo weer even bij. Ze kan er boeiend over vertellen.
En wat was daar veel moois te zien.
Ik zit nog na te genieten van deze prachtige dag. De lezing heb ik overgeslagen en hoop ik in Leiden alsnog bij te wonen. Ik was als introducee mee op uitnodiging en had de eer om de kraam van Hankies4all te be”mannen” samen met tentoonstellingscollega Trijnie. Ik heb heerlijk gesnuffeld op het textiel marktje, niet alles hoeft mee naar huis maar bekijken alleen is al heerlijk. Toch nog een paar aankoopjes gedaan en vooral oude vrienden ontmoet en nieuwe gemaakt. Het was genieten! Helaas bleef mijn fototoestel in de tas, te druk met alles om er aan te denken. Jammer, maar gelukkig maak jij dat weer goed 😉
Deze dames hebben weer heerlijk genoten van het vele textiel dat te bewonderen was, en weer veel geleerd over het lapjeswerk.
Elma
Voor alle lieve felicitaties die ik gisteren t.g.v. mijn verjaardag hier mocht ontvangen , wil ik graag iedereen hartelijk bedanken .
Ik heb een fijne verjaardag gehad met veel verrassingen .
Het was toch een bijzondere verjaardag en ben nu weer een beetje hoger geklommen op de levensladder . Maar goed dat ik niet weet hoeveel sporten ik nog heb te gaan . Vanaf deze hoogte kijk ik toch heel anders tegen het leven aan .
Elke dag is een extra gave en daar ga ik graag mee aan de slag .
Soms in een lanzamer tempo , maar jammer om het onbenut te laten voorbij gaan .
Ik had graag tussen het textiel willen snuffelen. Niet om allemaal te hebben maar gewoon om naar te kijken en nieuwe inspiratie op te doen.
@Gerrie leuk om te horen dat je een mooie dag hebt gehad.Het is ook niet belangrijk hoeveel je hebt maar wat je er mee doet. Dat geldt overal voor.
een goed gedocumenteerde geschiedenis!
ik had het textiel wel willen zien & voelen …
@Gerrie, geweldig dat jij naar die tentoonstelling in het Stedelijk Museum bent geweest. De catalogus goed bewaren!
We boffen maar dat we in Nederland diverse verenigingen hebben die zich inzetten voor het behoud van het handwerk. Prachtige bladen geven ze uit, organiseren exposities, dagen etc. En allemaal door vrijwilligers.
@Marcella, het is echt een lezing voor jou. Beslist in Leiden gaan, als je de kans krijgt.
Mooi dat je een paar leuke aankoopjes hebt kunnen doen. Het genieten van al dat mooie handwerk/textiel is al geweldig.
@Gerrie, fijn om te horen dat je in het zonnetje bent gezet. Je verdient het!
@lheurebleue,… misschien een volgende keer?