Naaisters in een confectieatelier

Hendrik Jan Wolter (1873-1952) wordt gerekend tot de vroege Hollandse luministen, waar onder andere ook Jan Toorop toe behoorde. Tijdens zijn studietijd aan de Antwerpse academie leerde Wolter het werk van Claude Monet en Alfred Sisley kennen en sloot hij vriendschap met de Belgische luminist Emile Claus. In 1904 trouwde hij met Popkolina Van Hoorn en gingen zij in het Gooise Laren wonen. In 1924 werd Wolter hoogleraar aan de Amsterdamse Rijksacademie voor Beeldende Kunsten. Jaren na zijn dood kreeg Wolter, in 1959, voor het eerst een buitenlandse expositie, in Parijs.

Naaisters in een confectieatelier is de titel van dit schilderij dat een afmeting heeft van 575 x 685 mm. De naaimachine is uitgevonden, het begin van de confectie. Men hoeft niet meer naar de kleermaker
voor kleding, op grote schaal wordt door vrouwen confectiekleding gemaakt. Dat scheelt aanzienlijk in prijs. Op het schilderij zie je de vrouwen aan een lange smalle tafel werken. Er mag niet gepraat worden, werken is het motto. Rechtsachter staat de cheffin die toezicht houdt. Heb je lang haar, dan is het verplicht om het haar op te steken. Uit veiligheidsoverwegingen? De drie dames op de voorgrond dragen een witte schort terwijl de anderen een blauwe dragen. Hebben we hier te maken met rangverschil? De vrouwen zitten op een eenvoudig krukje. Voor een paar uurtjes is dat te doen, maar dag in dag uit… de rug zal er niet blij mee zijn. De grote wasmanden zijn gevuld met lappen witte katoen. Is de opdracht om de lappen van een zoom te voorzien? Fijn dat er elektrisch licht is want de kleine ramen zorgen voor weinig daglicht. Maar hoe deze vrouwen werkelijk hun werkdag ervoeren, zullen we nooit te weten komen.

12 gedachten over “Naaisters in een confectieatelier

  1. Op de vroege morgen bij het zien van dit fraaie schilderij moet ik denken aan de dames Eliot, Bea en Evie. Het kon in hun atelier geschilderd zijn. Na het verdwijnen van een groot deel van de Haute Couture zijn ze genoodzaakt om de grote witte lappen linnen van een zoom te voorzien die voor lakens worden gebruikt. Zo blijven alle naaisters aan het werk.
    Dat ik deze morgen zo vroeg ben, mijn reishaakwerkje vertrekt zo voor een reisje met de bus, trein en metro, naar?…..XXX
    elma

  2. nee, berthi we zullen het nooit te weten komen, maar ons inlevingsvermogen zegt ons dat het harde werkdagen geweest moeten zijn…

  3. In pakweg 1968 tijdens mijn stage in een confectieatelier waren de volgende ‘verbeteringen’ doorgevoerd: elektrische machines, dus hevig lawaai; radio aan (nog harder); geen werkkleding meer, dus alle stof en vuil mocht je mee naar huis nemen; 40-urige werkweek.
    De rest – houding tijdens het werk, verlichting, ventilatie – was zo ongeveer hetzelfde als op het schilderij. Na 1968 brokkelde de textielindustrie verder af en nu is er nauwelijks meer “eigen” confectie. Over de arbeidsomstandigheden in de lage loon-landen maken we ons niet druk, op een enkeling na. Maar Berthi: het is een prachtig schilderij.

  4. Wie weet wordt er nog eens een dagboek ontdekt geschreven door zo’n naaister die ons iets meer inzicht geeft in haar wereld. Nu moeten we het met onze fantasie en inlevingsvermogen doen.
    Toch goed dat er schilders waren die door hun kunst ons een blik laten werpen op die tijd.

  5. @elma, jij gaat op stap en je neemt de eerste bus en trein van vandaag!!! Het gaat een lange dag voor je worden, maar vast een heel fijne dag.
    Je maakt ons wel nieuwsgierig!:-) Krijgen we nog een verslagje?
    @Elly, zware dagen vermoed ik!
    Wij hebben het toch maar goed! Laten we dat nooit vergeten!
    @mieke s, al die jaren dus maar weinig verbeteringen!
    Een interessant boek om te lezen is Fabrieksmeisjes. Een aanrader. Ik heb dit boek zelf ook, maar nog niet uit. Boeiend verslag!
    http://www.nrcboeken.nl/recensie/voorwaarts-en-opwaarts
    http://www.8weekly.nl/artikel/7613/leslie-t-chang-fabrieksmeisjes.html

  6. @Saskia, dank je voor deze link! Het schilderij komt tot leven, zoveel overeenkomsten!
    @Ine, dat zou mooi zijn!

  7. de eerste impressie is een mooi, nostalgisch aandoend schilderij maar als je begint na te denken over het leven van die vrouwen, ga je je veel vragen stellen …

  8. Weer thuis: Na een lange maar voldane dag hierbij een klein verslagje. De reis ging vandaag naar mijn vriendinnen van de NKO kantopleiding in Amsterdam. Na mijn ov-chipkaart te hebben opgeladen ging het poortje van de Metro voor mij open en was ik zo in Geuzenveld. Van het schilderij van Cornelis de Vos heb ik een foto van de voorste kantklosters gekregen die vergroot in het museum verkocht wordt. Een paar jaar geleden hebben kantklosters daar drie weken
    tijdens een tentoonstelling over sinterklaas zitten kantklossen.
    Dit kleine schilderij werd herkend dat het ook, maar dan veel groter in een Museum in Munster hangt. Bij navraag bleek het een replica te zijn, in Amsterdam is de echte. Inmiddels is het schilderij daar niet meer te bewonderen. Een schoonmaker heeft een ongelukje gehad en is met zijn bezemsteel door het doek gegaan en staat nu onherstelbaar vernield in het depot.
    De dames die daar hebben zitten klossen hebben gelijk de oude kanten uit die tijd geklost voor de kussenslopen in de bedstee. Op dit moment is het museum in restauratie, een pand naast dit museum met een straatje ertussen is aangekocht en zal via een ondergrondse verbinding met elkaar verbonden worden tot 1 museum.
    Het reishaakwerkje waren pannenlappen van dikke gekleurde katoen. Het is een ouderwets model wat ik elke dag met plezier gebruik.
    Verder hebben wij vandaag veel gepraat over kleine details die wij tegen komen in de techniek van het kantklossen.
    Alles wat de dames tegenkomen en niet met kant te maken heeft verhuist naar het noorden, daar kom ik later nog op terug.
    Wie verre reizen maakt kan veel verhalen.
    elma

  9. @elma, een lange reis wordt beloond! Jij hebt genoten, vele verhalen mee naar huis gekregen, en nog meer…
    Tjee zeg, wat een verhaal over het schilderij van Cornelis de Vos en wat een toeval dat ik daar nu net een log over heb gemaakt.
    Heel, heel erg jammer dat het schilderij niet gerestaureerd kan worden.

  10. @lheurebleue, het is goed dat periodes vastgelegd worden door middel van schilderijen, verhalen of hoe dan ook. Juist dan beseffen we maar weer eens hoe goed en fijn we het nu hebben en dat we niet altijd moeten zeuren om het minste of geringste.
    @tineke, wij leiden een luxe leventje.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *