In 2003 was Jenna Bailey op zoek naar een onderwerp voor haar masterscriptie. Ze had gehoord dat in het Mass Observation Archive van de universiteit van Sussex een verzameling oude tijdschriften uit de twintigste eeuw bewaard worden, die geschreven waren door een of andere club. Bailey stuitte op het tijdschrift de Cooperative Correspondence Club, ofwel CCC. De groep vrouwen die allen moeder waren, schreven artikelen over onderwerpen die hun bezighielden: kinderen, vrijwilligerswerk, liefde, politiek en literatuur. Bailey begon te lezen en raakte steeds meer gefascineerd door deze groep vrouwen die in hun kleurrijke verslagen uit de doeken deden wat ze voelden en hoe hun bestaan eruit zag. Ze besloot een boek aan deze vrouwen te wijden.
In juli 1935 verscheen in het Britse tijdschrift voor moeders, The Nursery World, een ingezonden brief onder de naam Ubique. ‘Is er een moeder die mij helpen kan? Ik leid een zeer eenzaam bestaan aangezien ik geen buren heb. Ik kan me de aanschaf van een radio niet veroorloven. Ik ben dol op lezen, maar zonder bibliotheek in de buurt heb ik maar een beperkt aantal boeken tot mijn beschikking. Ik heb een hekel aan naaiwerk, hoewel ik dat veel moet doen! Ik word zo somber en neerslachtig wanneer de kinderen naar bed zijn en ik alleen thuis zit…’ Ubique kreeg zoveel reacties dat het onmogelijk was om alle mensen persoonlijk terug te schrijven, want de postzegels alleen al kostte twee penny. In plaats daarvan stelde Ubique voor om een correspondentietijdschrift te beginnen. Elke vrouw die onder een pseudoniem zou schrijven, droeg een artikel aan over een onderwerp dat haar bezighield en stuurde dit naar Ubique die alle artikelen verzamelde en samenbond in een decoratief omslag. Zij stuurde het tijdschrift naar de eerste vrouw die op de lijst stond. Nadat zij de artikelen had gelezen en voorzien had van commentaar, werd het tijdschrift doorgestuurd naar de volgende persoon. Op de eerste en vijftiende van de maand zou een nieuw nummer verschijnen en uitsluitend gelezen worden door de leden van de CCC.

Al snel nadat de CCC van start was gegaan ontmoetten sommige vrouwen elkaar in levenden lijve. Tijdens de oorlog brachten diverse leden hun kinderen onder bij CCC-gezinnen die in veiliger gebieden woonden. Gedurende de oorlogstijd vonden nog vele andere bezoeken plaats die de vriendschapsbanden binnen de CCC versterkten. Na de oorlog werd besloten om een jaarlijkse lunch te organiseren. Accidia beschreef de ontmoeting met Janna tijdens haar eerste CCC-lunch als volgt: ‘De eerste keer dat ik naar die lunch ging… ik was erg nerveus… Ik liep heen en weer en ik durfde niet naar binnen te gaan… Ik sloop min of meer naar binnen… en aan de andere kant van het vertrek zat een vrouw, we keken elkaar aan… dat zijn we nooit vergeten… er was een blik van herkenning tussen ons, we voelden meteen verwantschap.’

Al lezende in Het geheime tijdschrift kom je erachter dat sommige zaken van alle tijden zijn. Accidia, moeder van vijf kinderen (zie foto), schreef in december 1951 het volgende: ‘Gewoonlijk is de vroege ochtend een piek in de drukte van broeken dichtknopen, sandalen vastgespen, haren borstelen, jagen en jachten, wegsnellen van de pan met pap om een smeulend vuurtje aan de gang te houden, ontelbare antwoorden op ontelbare vragen schreeuwen, van “Mammie, waar is mijn…?” “Mammie, A doet dit en nu kan ik me niet aankleden.” “Mammie, B heeft de deur dichtgedaan en ik kan er niet in om mijn tanden te poetsen.” ‘
… ‘Die gelukkige papa die zich rustig en half in slaap aankleedt, zonder besef van het tumult om hem heen en zonder menigte die hem belaagt.’ Yonire schreef hier als commentaar bij: ‘Slecht opgevoed! Mijn man helpt hoe dan ook mee en doet zijn aandeel van het werk. Alles welbeschouwd… zijn het zijn kinderen (voor zover we weten).’
Alle vrouwen schreven openhartig en eerlijk voor de CCC. Dat kon omdat ze niet hun echte naam gebruikten en hun artikelen alleen door de leden van de CCC werden gelezen.
Het tijdschrift was voor de vrouwen erg belangrijk en zij keken telkens uit naar het nieuwe nummer. A Priori schreef daarover: ‘Ik had nooit gedacht dat de CCC mijn leven zozeer kon verrijken, niet alleen met vriendschap, maar ook door de verruiming van mijn visie op het leven en mijn kennis daarvan. Lang leve de CCC!’
Tussen 1975 en 1980 stierven zeven vrouwen van de CCC, en voor de overgebleven leden werd het steeds moeilijker om met het tijdschrift door te gaan. Zoals Janna in 1980 schreef: ‘Je krijgt bijna het gevoel alsof wij in de CCC de personages zijn in een gruwelijk stuk van Agatha Christie, waarin de een na de ander wordt geveld en we geen idee hebben wie het volgende slachtoffer is – en wie er overblijft tot het bittere eind.’
De Cooperative Correspondence Club hield stand tot in 1990. Ad Astra die dan bijna vijftig jaar redactrice van de CCC was geweest schreef het volgende aan de overgebleven vrouwen: ‘Vaarwel, CCC. Het is maar het beste om te erkennen dat de oude CCC dood is en dat jullie er niet genoeg om geven om ervoor te schrijven.’
Ad Astra had een aanzienlijk aantal CCC-artikelen verzameld en toen zij in 1987 naar een verpleeghuis ging, voelde die documenten als een grote last op haar schouders. Tegen Elektra vertelde ze dat ze alles ging verbranden. Elektra greep in en besloot daarop een boek te gaan schrijven. Helaas was er geen uitgever die het boek wilde uitgeven. In 1998 doneerde Elektra de artikelen aan het Mass Observation Archive van de universiteit van Sussex waar Jenna Bailey het in 2003 aantrof. In 2007 verschijnt alsnog het boek over de CCC onder de titel Can Any Mother Help me?
Het geheime tijdschrift is een prachtig document van zelfbewuste intelligente vrouwen uit de vorige eeuw die hun tijd ver vooruit waren. Ze schreven zonder enige gêne over onderwerpen waar begin twintigste eeuw een taboe op rustte. Het is ontroerend om te lezen hoe lief en leed werd gedeeld! Een boek dat je niet mag missen, een mooi sinterklaas- of kerstcadeautje.
Het geheime tijdschrift, Jenna Bailey, paperback, 362 pagina’s, ISBN 9789047201120, prijs: € 20.
Een eerdere log over Het geheime tijdschrift kun je hier lezen.
Ik wil hierbij even laten weten dat het Kantcentrum In Brugge gaat sluiten.
http://www.vtm.be/nieuws/opgeknipt_nobc.html?vpos=3&vID=PIt_25074_vtm_id
Dit is de link naar een filmpje waarin een kantlerares aan het woord is.
het is een bijzonder document het boek…..eigenlijk net zoals wij veel delen via de logjes en intiemere zaken even persoonlijk per mail….fijn dat die vrouwen zo veel aan elkaar hadden net als wij nu!!
schokkend de verhalen over de shocktherapie die 1 van de vrouwen onderging…..eng hoe zij al die bommen moesten ervaren van de vliegtuigen gedurende de oorlog…verder veel gechitchat over kinderen krijgen en huishoudelijk gedoe….soms ook ontroerend….bijzonder boek in elk geval…..
zij hadden CCC en wij? …..wij hebben Berthi weblog!!! zo heeft elke tijd zijn eigen uitlaatklep…….maar heerlijk toch als je gelijk gestemde “”””zielen””” ontmoet!!!
Precies Hilly, daar dacht ik ook aan. Het www is net zoiets.
Dit boek staat al op mijn lijstje sinds de eerste keer dat jij erover schreef Berthi.
@Hilly, ja, daar dacht ik ook aan tijdens het lezen van dit boek.
Wij delen veel informatie via logjes, sommigen onder een pseudoniem. Je kent elkaar niet, en toch ken je elkaar weer wel. En inmiddels hebben een groot aantal bloggers en lezers elkaar al meerdere keren ontmoet in levenden lijve. Ook dit is weer te vergelijken met de CCC.
We hebben de harten- en abc-meeting gehad, een beetje te vergelijken met de jaarlijkse lunch van de CCC.
Maar de tijd heeft niet stil gestaan. De verspreiding van informatie gaat nu bliksemsnel. Wat zouden deze vrouwen genoten hebben als er in hun tijd computers waren en zelfs als ze mochten blijven werken, want thuis blijven was niet de voorkeur voor de meeste vrouwen.
De shocktherapie gun je niemand! En wat een verhaal van de vrouw die graag nog een kind wil, maar haar man niet. Volgens hem kan het financieel niet. Ze maken een afspraak. Als zij 1000 pond heeft verdiend dan mag er nog een kind komen. Ze gaat toneelstukken schrijven en krijgt het voor elkaar om het afgesproken bedrag bij elkaar te krijgen!
Een van de vrouwen is zelfs bekend geworden met haar boeken: Elaine Morgan.
http://www.amazon.co.uk/s/ref=nb_ss?url=search-alias%3Dstripbooks&field-keywords=elaine+morgan
In 2008 verscheen The Naked Darwinist van Elaine Morgan. Ze is nu 88 jaar en schrijft elke vrijdag een column voor de Western Mail, een krant uit Wales. In 2009 werd ze benoemd tot officier in de orde van het Britse Rijk voor haar bijdragen op het gebied van literatuur en onderwijs.
Opvallend veel vrouwen van de CCC werkten in het onderwijs voordat zij trouwden.
Alle vrouwen waren actief, hielden uiteraard van schrijven en hadden een brede belangstelling. In 2002 won Elektra op haar zesennegentigste de prijs voor de oudste actieve kunstenaar in Groot-Britannië. Op haar honderdste begon ze nog aan het schrijven van een column die om de twee weken in de Camden New Journal verscheen. Een maand voordat ze honderdtwee werd overleed Elektra.
En zo staat het boek vol met ontroerende mooie verhalen. Een prachtig document! Absoluut een aanrader.
@Lies Huizer, de blogs zijn een sociaal gebeuren net als de CCC toentertijd! Heerlijk toch!
@Ine, je zult genieten van dit boek!
….en toch kroop het niet onder mijn huid…zoals bv het boek “liefde in oorlogstijd”van Steffie van den Oord wel deed…
De leeslijst wordt steeds langer,
EEn heel leven schrijven aan elkaar Wat een dicipline hadden deze dames en nu bloggen wij eigenlijk op een gelijke manier..
Ik had het boek direct nadat je er voor de eerste keer aandacht aan had geschonken gekocht en gelezen. Het is een heel speciaal boek; zo eerlijk. Vrolijk, triest, kritisch, diepgravend naar de zieleroerselen van schrijfsters. Ik zou graag alles lezen van deze dames. Het boek is een selectie door Jenna. Maar ik denk dat het een mooie selectie is.
Hoe graag ik ook de bijdrages hier lees, de vergelijking met dit blog gaat me toch wat te ver, al zijn er overeenkomsten. De CCC ging toch echt dieper!
dankjewel Berthi voor dit mooie verhaal en voor de tip over dit bijzondere boek. Dat gaat op mijn verlanglijstje dit jaar!!
groet Elly
Prachtig verhaal en het boek staat op mijn lijstje.
Dank je wel voor de tip.
Berthi, dank je wel voor deze tip. Ik was vanmorgen boodschappen doen en heb het boek besteld.
2mieke s: je weet niet wat we privé mailen ;)))
en ik vond het af en toe ook geneuzel hoor bij de dames …echt niet alleen diepgravend ,dat viel me juist een beetje tegen ,…het zou een weerslag van de verschillende engelse klassen hebben….een beetje te groots aangegeven….
@mieke s, we leven in een andere tijd en de blogs zijn natuurlijk nooit helemaal te vergelijken met de CCC. Een log is een berichtje en de dames schreven artikelen waarbij de een zeer openhartig was en de ander bescheidener. Maar buiten de reacties van de logs om, leer je een aantal lezers veel beter kennen.
Jenna zal de mooiste en meest bijzondere bijdragen geselecteerd hebben voor haar boek!
Het boek zal ik niet kopen.
Mijn dagelijks leven is een levende roman met zeer veel hoofdfiguren.
Je kunt dagelijks je verhaal bij Berthi kwijt. En als je iets prive kwijt wil, dan zijn er al heel wat mailtjes naar Berthi gegaan.
Vanavond krijg ik de griepspuit ter bescherming tegen de Mexicaanse griep. ( Zo dit is vastgelegd voor het nageslacht.)
elma
Mooi dat dit boek weer ter sprake komt .
Ik zou het bestellen en heb alles in je blog-huis overhoop gahaald ( dat je er niks van gemerkt hebt!)
En daarna bleef het er een beetje bij , er waren zoveel andere dingen te doen .
Dus hier zit een tevreden mens .
Ook ik heb het boek gekocht en gelezen na je eerste vermelding. Ik vond het boeiend, informatief en heel leesbaar, als je bedenkt dat dit allemaal ‘huisvrouwen’ waren en geen professionele schrijfsters. De vergelijking met het blog gaat wel wat mank, maar dit is dan ook openbaar. Dat was het tijdschrijft niet: het was alleen voor de intimi van de kring (hoewel een man of een kind er af ten toe ook een stiekeme blik in wierp….).
Ik denk dat het voor de meeste deelneemsters echt een verrijking was van hun leven, anders zouden ze het onmogelijk zoveel jaren hebben volgehouden.
nee natuurlijk komt het inhoudelijk niet overeen (gelukkig niet) ,maar over jaren is bloggen ook een tijdsdocument en geeft het ook weer waar vrouwen van nu zich mee bezighielden en waar hun belangstelling naar uitging, dat wilde ik ermee zeggen! en dan heb ik het niet over berthi’s blog alleen ,maar gewoon het fenomeen bloggen ,de boekenblogjes ,handwerkblogjes ,reisblogjes, de blogjes die tips geven mbt budgetteren of milieuvriendelijk met dingen omgaan, de colomns , de critici, de humorblogs etc etc.er is zoveel verzameld op internet en dat is een weergave van nu, van hoe wij leven en ons leven inrichten.
@Hilly, over enkele jaren blogt er misschien bijna niemand meer. Wie weet hoe nostalgisch bloggen dan is geworden!
ik had er over gelezen. het lijkt mij een geweldig boek!
Wat een geluk dat het door Jenna werd gevonden. Dit is geschiedenis en soms ook nog realiteit denk ik. wij kunnen ons een beetje vergelijken met die vrouwen toen! Wij doen het alleen via internet en weblogs!! Heveel kunnen wij daar niet aan kwijt! en denk eens aan de velel ontmoetingen van mensen die elkaar alleen via internet kennen! Daar zijn ook heel wat vriendschappen uit voort gekomen.