Tot afgelopen maandag was in Museum van Bommel van Dam de expositie Stervelingen van Margriet Luyten. Gelijktijdig met de opening op 10 juli 2009 werd het boek Stervelingen gepresenteerd, met daarin een tekstbijdrage van onder andere Joke Hermsen. Het werk van Margriet Luyten wordt benaderd vanuit een filosofisch en literair en historisch en hedendaags kunstperspectief. De essay van Joke Hermsen is ook te lezen in haar nieuwe publicatie Stil de tijd die binnenkort verschijnt. Vrijdagavond 4 september gaf Joke Hermsen een lezing in Museum van Bommel van Dam. Met een klein gezelschap luisterde ik naar het verhaal waarin de filosoof Ernst Bloch een nadrukkelijke rol speelde. Dit terzijde, want eigenlijk wil ik het over een ander boek van Joke Hermsen hebben, en wel De liefde dus. In 2008 bekroond met de Halewijnprijs en te vinden op de Longlist Libris Literatuurprijs 2009.
Een proefschrift en tal van andere publicaties schreef Joke Hermsen over Belle van Zuylen. In 2008 verscheen over deze grootste Nederlandse schrijfster uit de 18e eeuw de roman De liefde dus. Joke Hermsen schrijft over een mysterieuze periode uit het leven van Belle van Zuylen. In de zomer van 1785 gaat Belle, officieel Isabelle Tuyll de Charrière, op weg van Zwitserland naar Parijs. Daar wil ze de arts Capgliostro raadplegen in verband met haar migraines. Ze houdt een reisdagboek bij. Haar problemen worden veroorzaakt door liefdesverdriet. De vijftien jaar jongere Charles d’Apples, met wie ze bijna twee jaar een liefdesverhouding had, liet haar in de steek.
Neem even de tijd om te kijken en te luisteren naar de twee mooie filmpjes over de totstandkoming van de roman De Liefde dus. Te vinden op de website van Joke Hermsen.
Op 20 oktober 1740 werd Isabelle Agneta Elisabeth van Tuyll, Belle van Zuylen, geboren op Slot Zuylen. Zij woonde tot haar 31e jaar op dit slot. In 1771 trouwde Belle met de Zwitser Charles-Emmanuel de Charrière, de voormalig huisleraar van haar broers. Kort na hun huwelijk in de kapel van Zuilen vestigden zij zich in Colombier bij Neuchâtel (Zwitserland). Daar heeft Belle het grootste deel van haar verdere leven gewoond en het merendeel van haar oeuvre tot stand gebracht, hoewel zij ook periodes in Genève en Parijs woonde. Het huwelijk bleef kinderloos. Op 65-jarige leeftijd overleed Belle en werd ze begraven in Colombier. De begraafplaats moest tachtig jaar geleden plaatsmaken voor een tennisbaan, zoals Joke Hermsen vermeld in haar boek. En zo ligt Belle alweer tachtig jaar onder een laag gravel, zonder grafsteen of -monument.
Belle had een brede belangstelling. Zij woonde colleges natuurkunde bij aan de Utrechtse Universiteit (want echt studeren mochten vrouwen niet) en volgde privé-lessen wiskunde. Naast schrijven, studeren en filosoferen hield zij zich bezig met tekenen, componeren en tuinieren. Naast al deze activiteiten had Belle nog tijd om te handwerken. Zij maakte een zeer fraaie stoplap in 1758 toen zij 18 jaar was. In de vier hoeken zijn witte stoppen te vinden en haar initialen IT (Isabelle van Tuyll) worden omringd door een bloemenkrans. Deze stoplap is het enige bewaard gebleven voorwerp van Belles hand dat nog op Slot Zuylen aanwezig is. Enkele jaren geleden was ik op Slot Zuylen en zag het fraaie handwerk van Belle.
‘… een nieuwe liefhebberij die onschuldig en gemakkelijk te bevredigen is, een grote aanwinst; talloze momenten waarop ik anders tot verveling gedoemd was zijn door mijn lust tot handwerken momenten van verstrooiing geworden, momenten die meetellen in mijn leven.’
Zo leuk dat je geweest bent, ik was erg onder de indruk van Joke Hermsen en vind het boek een echte aanrader, zo mooi. Fictie en non-fictie heeft ze zo goed verweven ,ze brengt 2 tijdgenotes met elkaar in contact…je denkt (wilt) dat Belle en Betje Wolf echt met elkaar geschreven zouden hebben….2 wijze vrouwen!!
Slot Zuylen organiseert vaker van die leuke dingen!!(daar volgde ik de lezing en rondleiding)en het museum in de Beemster heb ik al vaker aangeraden….;)))
Zo zie je maar weer wat de naald en draad een stukje vreugde in je leven kan geven. En het resultaat is een prachtige stoplap.
Maandag worden er ook een aantal stoplappen naar de post gebracht die hun weg vinden door heel Nederland. Zal er in 2260 ook nog over deze stoplappen geschreven worden?
Elma
Fijn dat je aandacht aan Joke Hermsen geeft. Ik heb ooit ‘Nomadisch narcisme’van haar gelezen dat over drie uitzonderlijke vrouwen gaat: Belle van Zuylen, Lou Salome en Ingeborg Bachmann. Nu ben ik weer op haar spoor gebracht en kijk uit naar “Stil de tijd”. Prachtige stoplap van Belle van Zuylen.
Wat zou er van Belle geworden zijn als ze in déze tijd had geleefd? Minister-president? Admiraal bij de marine? Secretaris-generaal van de VN? Ze zou veel meer mogelijkheden gehad hebben. Maar de stoplap zou ze nu ook nog kunnen maken!
Door het zien van de stoplap vergat ik te lezen waar de log over ging.
Wat knap van Joke Hermsen om het levensverhaal van deze vrouw zo te belichten en er over te schrijven.
Ooit komt er misschien een tijd dat ik ook aan de roman ga.
Voorlopig is mijn tijd nog gevuld met het maken van patronen die je later terug kunt vinden in de pronkrollen en de Hardangerkleden die op de tafelmaat gemaakt worden.
Elma
@Hilly, door jouw enthousiasme en aanraden heb ik vorige week dit boek gekocht en laten signeren!:-)
Belle en Aagje zijn twee boeiende vrouwen. Heel fijn dat er schrijfsters zijn die zich willen verdiepen in deze personen en uiteindelijk tot een mooie publicatie komen.
Ik moet dit boek nog wel lezen… zoals vele andere!:-)
Het museum in de Beemster is absoluut de moeite waard om te bezoeken, net als Slot Zuylen. Helaas voor mij niet om de hoek.
Maar… ik was al eens zowel op Slot Zuylen als Museum Betje Wolff. Dat waren mooie dagen!
@elma, konden we maar in de toekomst kijken…
@Anne, je hoeft slechts enkele weken te wachten op haar nieuwe boek!
@elma, je kunt nu eenmaal niet alles doen!
@mieke s, Belle had zeker een belangrijke functie in de maatschappij gekregen. Of ze dan nog tijd had om een mooie stoplap te maken…
ik heb het boek vorig jaar gekocht maar nog niet gelezen. moet ik nu echt maar eens doen.
en het slot zuylen is echt een bezoek waard!
Alweer een reden om dit boek te voegen bij de lijst dat wil ik graag nog eens lezen .
De buitenkant ziet er al zo mooi uit , soms komt een boek zo vriendelijk naar je toe dat je het zeker wilt kopen .
En de inhoud zal me zeker aanspreken .
Er verschijnt zoveel je moet wel een keuze maken . Daarom zo fijn wanneer er hier een bespreking over is en de meningen van anderen erbij .
Boekenrubrieken loop ik altijd even langs en ook op TV is er het een en ander te beluisteren vaak met de schrijver van een boek zelf aan het woord .
hahah leuk…ik ben nu (door Corrie ooit) bezig in vrouwenpaviljoen van PS Buck , een echte klassieker en prachtig!!ik wil nu ook goede aarde lezen als ik deze uit heb!!
http://www.uitgeverijatlas.nl/boeken_fonds.asp?fonds=twintigste%20eeuw
sowieso een prachtserie!!!
Ah gevonden! Ik wist dat ik deze schitterende stoplap gezien had op je log Berthi , maar niet meer in welk log. In mijn vakantie zag ik een heeeeeele mooie , te koop als pakket , niet gedaan vanwege de centen , maar gelukkig ook , want ik kocht wel een beeldschone hanger en een zilveren ring!
Ik zag ook bij Dijn een mooie stoplap , nu heeft dat mijn nieuwsgierigheid aangewakkerd en ik wil er meer over weten , hm zal ik maar eens googelen en zo en bij borduren kijken , zo kom ik er vast wel achter!
Marlies