Machteld van Gelder is getrouwd met Max Pam. Hij schreef de column Borduren is cool en internationaler dan voetbal. Vandaag schrijft Machteld van Gelder in Volkskrant magazine waarom zij van borduren houdt.
Enkele fragmenten uit het artikel:
… Borduren is de afgelopen jaren een favoriete bezigheid van me geworden. Het is precies werk, nauwkeurig, langzaam en landerig tegelijk, en daarmee zo heerlijk in contrast met de tijdgeest.
… De dag dat ik ermee begon is zeven jaar geleden. Ik was in de kiosk van het ziekenhuis waar mijn man verbleef. Thuis waren mijn dochter van 6 en zoon van 1 onder de hoede van een kersverse au pair die geen Nederlands sprak. Mijn vader lag op een uur rijden al weken te sterven. Telefonerend vanuit auto’s en ziekenhuizen – want mijn werk mocht niet lijden onder mijn privé-situatie, vond ik – probeerde ik alle borden op hun stokjes te houden.
In de kiosk zocht ik naar efficiënte en makkelijke ontspanning, maar ik kon geen keus maken uit de roddelbladen en puzzelboekjes. Toen zag ik borduurpakketten liggen, van die grove, met dikke woldraden, voor kinderen. Een panda kon je kiezen, een dolfijn, een poes of Donald Duck. Ik koos het pandabeertje, en besloot tijdens het wachten naast de ziekenbedden iets voor mijn kinderen te maken. Om toch een beetje thuis te zijn.
Het borduren bleek een wonder van eenvoud: heldere opdrachten, overzichtelijkheid en monotonie. Geen artistieke keuzen, geen ingewikkelde vaardigheden, gewoon het patroon volgen, dan komt het allemaal goed. In problematische tijden voelde ik me er veilig en geborgen bij.
Ook fijn: talent bleek voor deze hobby niet bijzonder nodig.
… Borduren is huiselijk ook al ben ik niet thuis, het is creatief zonder artistiek te hoeven zijn. Borduren is devoot. Het is monotoon. Het is langzaam als een gebed. Het heeft een vast stramien waarbinnen veel mogelijk is, een rustgevende metafoor voor nerveuze mensen. Het is een vorm van meditatie.
… Op de lagere school kreeg ik handwerkles van juffrouw Delonie. Die me geregeld op de gang heeft moeten zetten.
… Ik heb toen nog een hamer en spijkers op mijn lapje geborduurd, omdat ik het onrechtvaardig vond dat ik niet mocht timmeren met de jongens.
… Er was enige moed en schaamteloosheid om er tegenover mijn vrienden voor uit te komen dat ik graag naast mijn naaidoos zit. Want tegenwoordig ben je als borduurster niet de ideale vrouw. De ideale vrouw van nu heet Madonna of Neelie Smit Kroes en zit niet stil met een lapje op schoot en een naald tussen de vingers. Maar die vrouw met de naald heeft wel iets wat veel anderen niet hebben. Rust.
Foto: Theo Audenaerd
leuk stukje !!
Ik las het vanochtend en ze heeft helemaal gelijk. Borduren geeft rust, heb de hele avond zitten borduren en ondertussen naar een film gekeken, gaat dus heel goed samen.
Welterusten, Margriet
Goed zo Machteld, kom er maar voor uit !!
En je man staat achter je, dus…. ;-))
De repeterende werking van handwerk geeft idd rust.
Ik(diabeet) merk dat mijn suikerspiegel er door omlaag gaat !!
Geweldig geschreven Machteld!
:o)
Handwerken maakt rustig.
het is een remedie. Ik zou niet weten hoe ik de laatste jaren zou zijn doorgekomen zonder handwerk,je moet je concentreren en tegelijk ben je ontspannen bezig Fijne zondag allemaal
Machteld heeft helemaal gelijk. Je wordt er rustig van. Het is een soort meditatie, waardoor je de problemen van alledag beter aankunt. Als de managers en aandeelhouders hadden geborduurd (of gebreid, gekantklost, gehaakt etc.) dan was er vast geen crisis geweest.
Handwerken geeft heel veel rust, mijn dochters vinden het al rustgevend om alleen naar mij te kijken als ik bezig ben, maar zelf doen is er (nog) niet bij, want het zijn tenslotte moderne jonge vrouwen 😉
Groetjes
Ines
Helemaal mee eens, maar niet te veel projecten tegelijk.
Dan wordt het toch weer stress.
geeft mij een beetje een dubbel gevoel. natuurlijk goed dat zij zo over borduren spreekt maar ik vind het wel wat defensief. alsof je je moet verantwoorden dat je borduurt.
heb je al ooit een kunstschilder zich horen verdedigen voor het feit dat hij/zij schildert?
Machteld geeft hier precies weer,wat voor gevoel het geeft,als je aan het borduren bent.Je kunt je gedachten heerlijk op een rijtje zetten en als je iets maakt voor een ander,dan ben je in gedachten bij die persoon.Maar werken aan een pronkrol is toch een ander verhaal.Je moet oppassen,dat de meters geen bezit van jou gaan krijgen.Iedere 14 dagen een nieuwe opdracht krijgen,terwijl er nog wel 4 liggen om af te maken.Daar moet je bewust mee omgaan.
Helemaal waar, zo denk ik er ook over. Heerlijk om dat zo te lezen.
Super dat Machteld verteld over haar borduurhobby.
Dat ze vroeger door juffrouw Delonie op de gang werd gestuurd zegt meer over de juf dan over Machteld. De juf was niet bij machte om de meisjes te boeien en er een leuke les van te maken. Soms denk ik wel eens wat hebben die handwerkjuffen uit die tijd veel verprutst ( de goeie uitgezonderd).
Onze dochter kwam een keer thuis, weggelopen uit de gang waar ze naar toe was gestuurd. Ze had thuis enorm haar best gedaan op haar werkje en de juffrouw zei: Dat heeft je moeder zeker gedaan. Ze werd brutaal en moest op de gang. Maar weer met haar naar school want weglopen mocht niet.
Laten wij blij zijn dat wij handwerken en met onze handen heel wat kunnen maken. Nu nog vaak de fraaie handwerken maar ook de nuttige kunnen van pas komen.
Nu breien heel veel oma’s truien, mutsen en sokken voor kinderen in Roemenie of Afrika.
De kleinkinderen willen de truien niet meer aan of moeder vind ze niet mooi. Maar als je de tekening van het “Crisisverlof” bekijkt komt er misschien een tijd dat wij weer blij zijn als wij een trui kunnen breien en die met blijdschap ontvangen wordt.
Wat dan wel heel belangrijk is dat
de trui goed van maat is en keurig en afgewerkt is.
In een periode dat er hier erg veel gebreid werd liep een vriendin in een ander dorp en werd aangesproken over haar mooie trui. Ben je ook bij Elma geweest de mouwen zitten er zo mooi in.
elma
Er zijn toch 2 dingen waar ik een beetje over struikel: geen bijzonder talent voor nodig? Mensen die borduurles geven vinden talentvolle mensen prettiger om in de klas te hebben! Talentloze mensen leren het nooit. Natuurlijk zijn er veel mensen die talent hebben zonder het zelf te beseffen.
Monotoon? Dat moet ik nog ontdekken na ongeveer 45 jaar borduren!
Even vind ik het bijna jammer dat ik de Volkskrant niet óók lees, maar gelukkig lees ik het bij jou. Ik vind het plaatje heel mooi, weet niet waarom.
Mooi dat Machteld van Gelder schrijft over borduren, maar waarom had zij moed nodig om aan haar vrienden te vertellen dat ze graag borduurt? Heeft zij dan toch het gevoel dat borduren niet bij de moderne vrouw past? En zij is, en voelt zich een moderne vrouw.
Borduren is absoluut niet monotoon. Vanavond gaat de log over een meesterlijk borduurwerk en zie je wat je met borduren zoal kunt doen.
De foto is door zijn eenvoud erg mooi. Een stukje karton van een boek gescheurd en daaromheen borduurgaren gewikkeld! Toch had ik hier liever een foto van een borduurwerk van Machteld van Gelder gezien.
Wil ze geen borduurwerk laten zien, of heeft ze daar de moed niet voor, of schaamt ze zich daarvoor?
Eehh Machteld, een borduurwerk van laten we zeggen 50 kleuren vind ik geen “wonder van eenvoud” ;-))
En het aanpassen van een patroon is wel degelijk een artistieke keuze. Waar je wel degelijk talent voor moet hebben.
En de ideale vrouw….ideaal voor wie?? Ga maar eens in den Bosch kijken!
Hahaha Berthi wat worden we toch weer lekker geprikkeld. Ik ga nog wat kruisjes zetten dadelijk.
Fijne zondag iedereen!
@ine, ik ben het helemaal met je eens.
Borduren geeft voor de meeste mensen wel rust. Maar voor mij geldt, één handwerk tegelijk want anders word ik onrustig van het vele halve werk dat ik heb liggen!:-)
Deze tentoonstelling bedoel je http://www.idealevrouw.nl/ die jij al hebt gezien!
Fijne borduurmiddag!
Ha Berthi! Je maakt me nieuwsgierig…naar vanavond bedoel ik. En ik ben blij met je een beetje provocerende tekstje hierboven. Dat gedoe van de moderne vrouw haha, mij prikkelt het ook ietwat. Ik breide altijd onder de eindeloze lerarenvergaderingen en als ik eens een keer mn breiwerk niet bij me had werden de heren collega’s onrustig,want alleen al het breien van een ander gaf ze rust…moet je nagaan!Ook onder de proefwerken breide ik en dat gaf de leerlingen ook een stimulans in rust en concentratie. Jaren 70 was dat….toen ik nog een jonge moderne vrouw was (met de nadruk op jong dus…, modern voel ik me nog steeds)en als ik dan denk aan mn vrije borduurwerk…hoezo geen talent nodig???
eenvoud ? talent niet nodig? ik kan borduren maar ik zie werkstukken voorbijkomen waar ik mijn petje voor af neem …… en niet na doe …
Vandaag naar Leiden geweest (dagboektentoonstelling) en tijdens de treinreis bezig geweest met met het borduren van een paasei! op een leuke manier de reistijd overbruggen !
Over steekjes op stof of draadjes met draadjes zou ik veel kunnen vertellen .
Ik ben er nu even te moe voor .
Ik had jl Vrijdag een heel bijzondere dag en dat kostte heel veel energie , maar het was zooooo mooi ! ! !
Groetjes en later weer meer verhaal .
Nog een fijne zondagavond voor iedereen !
Oh wat een enige column! Ze schrijft heel spits en grappig, erg leuk om te lezen en zo herkenbaar!
Machteld ik vind het heel dapper van je dat je dit stukje hebt geschreven. Inderdaad geeft borduren een bepaald soort rust,zeker in een perioede als alles onvoorspelbaar is vanwegeziekte, dood e.d. Heel veel sterkte toegewenst en meelevende groetjes.
Wat had ik graag bij Frouke in de klas gezeten. Ik mocht ook vaak breien in de klas, dan was ik tenminste rustig en kon ik erg goed luisteren. Jammer dat het niet de gewoonte is om naar de kerk ook je breikous mee te nemen. In de wachtkamer van het ziekenhuis kun je ook erg goed breien. Tijdens een lange autorit gebruik ik een rondbreinaald of ik haak pannenlappen.
elma
Ha Machteld,
Er staat me bij dat jij een auto op je naaizak hebt gehaakt bij Juf Deloni. Of was het gebreid? In ieder geval heeft ze een mooi handvaardigheids zaadje bij je gepland.
Ik had mijn breinaalden uit het raam laten vallen (meneer de Hoog zijn klas) en moest ze met blote handen uit de brandnetels halen. Was eigenlijk wel een goede straf. Ik knoop nu armbandjes.
Ook zeer ontspannend…. de eindjes aan elkaar knopen.
Margriet