Merklap 1787

Vandaag een bijdrage van Josefien. Zij vertelt een interessant verhaal over een merklap uit 1787.

Josefien: ‘Dit grappige merklapje (± 20 x 30 cm) werd maanden geleden gevonden bij het opruimen van een woning, waarvan de bewoonster was overleden. Het zat opgevouwen onderin een naaimandje. Niemand wist iets van de herkomst van het lapje en de erfgenaam had er ook geen belangstelling voor. Het werd daarom van de hand gedaan en kwam bij mij terecht. Ik probeerde een beetje uit te vissen wat de geschiedenis van dit lapje zou kunnen zijn en ging er van uit dat de naam, die in het rood was geborduurd, de naam was van de maakster.

De naam is vrij slordig borduurwerk en het kostte me enige tijd om het te ontcijferen. Er staat, in 18e eeuws schrift: Antonia Visser, gevolgd door diverse initialen, i h v a g k v r v.

Antonia Visser dus, dat is helaas een vrij algemene naam. Het leek me ondoenlijk om er via genealogisch onderzoek achter te komen of er ergens in Nederland in 1787 een Antonia aan deze lap kon hebben geborduurd. Mijn onderzoek hield dan snel op. Maar door het bestuderen van de rode letters met een loep was het mij opgevallen dat er nóg een reeks letters op de lap stond, die bijna wegviel tegen de achtergrond, en geen alfabet leek te zijn. De letters staan ónder het rode en beige alfabet en zijn op de foto ook bijna niet waarneembaar.

Door het natekenen van alle kruisjes op ruitjespapier wist ik na verloop van tijd wat er stond:
Tonia Hendriksd Schilperoord 1787

Met die naam kon ik wel wat verder komen en speurwerk via internet leverde mij uiteindelijk het volgende op: Tonia Hendriksd(ochter) Schilperoord werd geboren in 1773 in Oud Beyerland. Zij maakte de merklap dus toen ze 14 jaar was. Tonia trouwde in 1796, op 23-jarige leeftijd, met Jacobus Jacobse Goudswaard en zij kregen maar liefst 11 kinderen. Hun oudste kind was dochter Adriaantje (Jacobsd Goudswaard). Zij werd geboren in 1797. Adriaantje trouwt in 1823 met Johannes Visser. In 1834 wordt hun dochter Antonia (Visser) geboren.

Deze kleindochter van Tonia Schilperoord heeft dus haar naam “Antonia Visser” later aan het handwerk van haar oma toegevoegd. De initialen achter haar naam zijn waarschijnlijk van andere familieleden; A G, bijvoorbeeld zijn de initialen van haar moeder.

De lap is van linnen, het borduurwerk van zijde. Aan de bovenrand, binnen de geborduurde omlijsting, is een 18e eeuws alfabet geborduurd in rood. De J ontbreekt. Na de Z volgt: ANNO 1787.

Daaronder volgt opnieuw een alfabet zonder J, nu in blokletters, maar er is niet genoeg ruimte voor het hele alfabet. In de volgende rij staat, nauwelijks zichtbaar, de naam van de maakster, met opnieuw de datering 1787.

Daaronder volgen links en rechts op de lap twee vogels in kooien, in het midden een pot met (vermoedelijk) anjelieren. Anjelieren werden vaak afgebeeld. Volgens de legende verscheen de anjelier op aarde toen Maria haar tranen op aarde liet vallen.

In de rij daaronder is de volgorde omgedraaid: nu staan er links en rechts twee bloeiende levensbomen op een driehoekige grondslag, in het midden een vogel in kooi. Naast de levensbomen staan twee maal twee potten met bloemen, terwijl de bomen bovenin worden geflankeerd door twee maal twee vogels.

Daaronder volgt in het midden weer een levensboom, met de datering 1787.

Links en rechts van de levensboom twee potten met planten. Op de rand van de pot staan twee maal twee vogels.

Rechts in de onderhoek is nog een soort kroontje geborduurd.

Links onderin werd ook een aanzet gegeven tot “iets”, dat later nooit werd afgemaakt.

Het is een bijzonder lapje. In totaal bevinden zich dus elf vogels op de merklap, waarvan drie in een kooi, drie levensbomen en zeven potten met bloeiende planten. De kleuren zijn: Blauw, groen, beige, bruin, rood. Het geheel is omlijst door een decoratieve rand. De keuze voor deze opvallende combinatie van patroontjes zal waarschijnlijk iets te maken hebben met de voorliefde van de maakster.

Mijn speurwerk naar gegevens over dit meisje-van-toen werd beloond doordat een man al het onderzoek naar zijn voorouders (zo helpt de ene hobbyist de andere… ) via internet toegankelijk had gemaakt. Ik vond dat ik hem eigenlijk wel moest laten weten hoe hij mij daarmee had geholpen, dus stuurde ik hem een bedankje waarbij ik deze beschrijving en foto’s voegde. Hijzelf, maar vooral ook zijn zus, waren er door ontroerd. Zij beleefden het als een groet uit het hiernamaals van één van hun voor-moeders!’

27 gedachten over “Merklap 1787

  1. Wat leuk Josefien dat je de achtergrond van deze merklap boven water hebt weten te krijgen. dan gaat zo’n lap echt leven. En het is zo’n mooie!!

  2. Wat een bijzonder verhaal, wat goed dat je dat allemaal gevonden hebt, lang leve de computer.

  3. Josefien, wat goed dat je zo’n onderzoek doet, ik kan me de reactie van diegenen die het genealogie-onderzoek hebben gedaan voorstellen, zoiets is toch prachtig!

  4. Wat geweldig dat deze lap bewaard blijft en dat achterhaald is wie de maakster was. Ik vind dit soort verhalen altijd zo geweldig! Bedankt Josefien!

  5. dit is een mooi verhaal op deze maandagmorgen, bedankt voor dit leuke begin van de week,groet Elly

  6. dit is een mooi verhaal op deze maandagmorgen, bedankt voor dit leuke begin van de week,groet Elly

  7. mooie lap, mooi verhaal erachter. Klasse. Wat mij opviel was dat de vogels in de kooien bovenaan zlefs een bakje zaad hebben, dat heb ik nog niet eerder gezien.

  8. Josefien wat een prachtige verhaal. En dat je de oorsprong van de maakster hebt achter haald.Wat een gepuzzel maar het geef je wel een kick als telkens een stapje verder komt. Dat te bedenken dat het merklap meer dan 200 jaar oud is. Diep in mijn hart hoop ik dat er ergens nog een oude merklap van mijn familie rond zweeft. Hoe zal de wereld er uit zien als onze merklappen 200 jaar oud zijn?

  9. josefien ik vind het een erg mooi lapje en de geschiedenis erachter is ook bijzonder
    wie weet hoeveel van deze verborgen lapjes er nog zijn en hopelijk als ze ontdekt worden herkent worden als waardevol
    groet elly s

  10. Het is geweldig zo jij altijd weer dingen naar voren weet te brengen een mooi begin van de week vr gr Henny

  11. Wat leuk dat je het hebt iotgezocht, het was ook een genoegen om het te lezen.
    Groetjes
    Ines

  12. Een prachtige oude merklap.Hoe oud zou de oudste zijn,die ooit is gevonden?
    Maar ook het verhaal is het lezen waard.

  13. Geweldig zo’n zoektocht en dan de kick als je tot resultaat komt hè? Herken het helemaal..Mooi merklapje en mooi verteld verhaal…dankjewel!

  14. Prachtig toch dat dit lapje boven water is gekomen. Net als Elly S. vraag ik me af hoeveel merklapjes er nog meer in oude naaimandjes en -kistjes liggen.

  15. wat een prachtig bericht. dat zo’n lapje onder in een naaimand in een verlaten huis zo’n generatieomspannend verhaal kan opleveren! het lapje had nergens beter dan bij josefien terecht kunnen komen. overigens een heel mooie merklap!

  16. Dank je wel Josefien voor je mooie verhaal. Wat zul je genoten hebben van je speurwerk! Wat ga je nu met de lap doen?

  17. De laatste regels van dit logje bezorgen me ineens kippenvel, zo mooi kan een medium als internet zijn! Voor mij geen verrassing want ik geniet enorm van de mogelijkheden van internet. Maar wat een geweldig mooi zoektocht zal dit voor Josefien zijn geweest, hoe inspirerend om dan deze uitkomst te krijgen. Het lapje is volledig tot leven gekomen, prachtig is dat en een eerbetoon aan degenen die dit maakten.

  18. Oeps net als Corrie opeens kippenvel tot over mijn oren !!!zó mooi !!!!
    Wat een lief lapje en zo mooi authentiek aan die tijd en in Holland.
    Wat leuk de geschiedenis erbij.
    En ja door internet gaat dat nu makkelijker dan voorheen. Mijn man ging vroeger nog, naar allerlei gemeente archieven, door heel het land reizen voor informatie over zijn familie maar ook over merklappen.

  19. Wat mooi om dit te lezen, ik krijg ook kippenvel. En ben ook in het bezit van een oude merklap van mijn familie uit 1730 waar ik super blij mee ben. Prachtig om hier zoveel van te achter halen geweldig !!
    Heerlijk toch dat Internet zou het niet meer kunnen missen.
    Wat wij allemaal niet op kunnen zoeken Fantastisch !!
    Josefien wat een geweldig speurwerk !!!

  20. Dank voor juliie reacties.
    En ja: het was natuurlijk super om daadwerkelijk de maakster te vinden, dat had ik zelf ook niet verwacht. Het is me wel vaker gelukt, maar deze borduurster stamt van ver voor de tijd van de burgerlijke stand dus het meeste werk is niet door mij gedaan, maar door haar achterachterachter kleinzoon, die ik dan ook heel dankbaar ben!
    En dat is dan inderdaad het mooie van internet, grenzeloze mogelijkheden.
    En @Mieke: het lapje hangt – volgens de regels ingelijst – bij mij aan de muur, ik geniet er iedere dag van, maar vind het het mooist als ik anderen er van kan laten meegenieten via dit weblog!

  21. Dankjewel voor de uitleg van dit mooie merklapje. “k Ben dankbaar voor deze leuke en interessante hobby, die mensen uit een ver verleden weer onder de aandacht brengt. Fijn dat we mee mochten genieten.

  22. Wat een prachtig logje Berthi en wat een schitterend verhaal Josefien! Wat een bijzondere lap en wat heeft zo’n merklap veel te vertellen. Heel boeiend!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *