’n Hollandsche Schone anno 1790

In 1995 werd het patroon van de merklap ’n Hollandsche Schone anno 1790 uitgegeven door Permin of Copenhagen. Ik kocht dit patroon en borg het op in de kast om vervolgens daar jaren te blijven liggen. Deze week had ik een aanleiding om het patroon van zijn stof te ontdoen. Marja stuurde mij een e-mail: ‘In verband met mijn borduurlap
“’n Hollandsche Schone” heb ik de volgende vraag: Bij de maagd in de tuin staat een gemeentewapen met de kleuren beige, beige, blauw. RA RA over welke gemeente gaat het hier. DAT IS AL JAREN MIJN BRANDENDE VRAAG. Zoekend op internet kwam ik er niet achter. Ook niet via het Openluchtmuseum. Tja, mijn hoop is nu op jou gevestigd!’

Mijn eerste indruk van de merklap zegt dat het hier vermoedelijk om een merklap uit Zuid-Holland gaat. Je kunt het natuurlijk pas met zekerheid zeggen zodra je weet wie het 13-jarige meisje HVZ was en waar zij woonde in 1790. Geen eenvoudige klus om hier achter te komen. Terug naar de vraag van Marja: Van welke gemeente is het wapenschild dat vastgehouden wordt door de Hollandsche maagd in de omheinde tuin? Het boekje De gemeentewapens van Nederland, door KL. Sierksma werd er bijgehaald. Na een discussie met manlief kwamen we samen tot de conclusie dat het hier misschien om de plaats Geervliet gaat.

De kleuren die de 13-jarige HVZ borduurde voor het wapen komen in de buurt bij het oorspronkelijke. Alleen heeft HVZ een vergissing gemaakt. De blauwe baan hoort in het midden te staan en de twee lichte banen horen rechts en links te staan. HVZ was een perfecte borduurster. Je kunt je dan afvragen of zij deze fout heeft gemaakt? Toch kan ik me voorstellen dat HVZ zich heeft vergist. Had zij een kleuren afbeelding van het wapen? Werd haar de kleurenverdeling verteld, maar vergat ze deze? Zekerheid zal er waarschijnlijk nooit komen, maar vooralsnog houd ik het op de plaats Geervliet.

Jaren geleden zag ik de originele merklap ’n Hollandsche Schone anno 1790 in het NCH te Breda. Voor ons bijna niet voor te stellen dat een 13-jarig meisje dit kunstwerk maakte. Hoe lang zal zij aan deze merklap gewerkt hebben?

40 gedachten over “’n Hollandsche Schone anno 1790

  1. Wat is het toch en mooie lap hé !!
    Ook ik heb het boekje en heb het in het begin keer op keer door zitten bladeren. En natuurlijk motieven ervan op mijn lappen gebruikt.
    Maar het helemaal borduren, pfff knap hoor Marja.
    En dat kleine meisje ook, geweldig.
    Ik zou het niet weten welk wapen het is. Maar toch lijkt mij dat ze het niet echt fout heeft gedaan. Wat je zegt iemand die zo iets borduurt.
    En ze was al wat ouder en dit zijn vrij grote banen.
    Zou het niet een familie wapen kunnen zijn.
    Want ik neem aan dat dit door een welgesteld meisje is gemaakt.

  2. Een bijzonder mooie merklap. De symmetrie van dit werkstuk klopt toch helemaal. Mooi ingevuld zonder dat het te druk of te rommelig wordt.
    Ik kijk regelmatig Flog it op BBC 2 daarin worden soms merklappen geveild ook van meisjes rond 13 jaar. Volgens mij komen deze meisjes inderdaad uit de betere kringen.

  3. Berthi…als je het patroon geborduurt wil hebben ?? Yvonne v.d.Brugge(lid Merkwaardig) heeft vroeger voor de Permin gewerkt en neemt nog steeds opdrachten aan tegen zeer redelijke prijs.

  4. mooiemerklap ik heb het idee dat het heel gewoon rood-wit-blauw is het is toch de nederlndsche maagd met de vrijheidshoed op de stok.

  5. Wat ontzettend knap dat een meisje van 13 de originele lap borduurde !
    P.S.Mag ik nog even vragen om te stemmen op http://www.mijnhandwerken.nl (quilt mien2612)Natuurlijk alleen als je hem mooi vindt…… zegt het voort!

  6. @marian’ne m, ik heb ook gedacht aan een familiewapen, maar ergens zegt mijn gevoel dat het hier wellicht toch eerder om een gemeentewapen gaat.
    Het is en blijft natuurlijk giswerk, zekerheid zullen wij niet krijgen.
    Het zal zeker een meisje uit de betere kringen geweest zijn, want welk meisje had tijd om zo’n mooie lap te borduren? Uren, uren werk zit in deze merklap.
    @Hilda, nooit van het programma gehoord! In Nedeland komen ook wel oude merklappen op de veiling, maar volgens mij niet zoveel als in Engeland.
    @Lies Huizer, dank je voor de tip. Mijn muren hangen vol, maar wie weet iemand anders…

  7. Berthi, ik heb het patroon ook nog onaangeroerd liggen. Ooit eens gekocht uit bewondering, maar “het past niet bij mij”, als je begrijpt wat ik bedoel.
    Natuurlijk gaan we allemaal op zoek naar de herkomst van het wapen. Mooi toch dat je deze vraag in zo’n grote groep kunt gooien!

  8. Deze Schone wil ik ook nog eens, en ligt dus ook bij mij al jaren in de kast.
    Als het rood wit blauw is, dan zou je dat misschien aan de achterkant nog kunnen zien. Maar zelfs op het boekje zit ie in een lijst.
    Mien ik stem iedere morgen op je! want ik vind deze schitterend.

  9. Heel , heel erg mooi,misschien heeft ze stiekem haar eigen idee hierin verstopt!!
    Mien, iedere dag stem ik, op verschillende locaties.

  10. Dit is echt een kunstwerk, hoe is het mogelijk dat je hem zolang ergens in de kast kunt laten liggen.

  11. Ik heb me even verdiept in het wapen. Misschien maar dat is ver gezocht en heeft het te maken met de tachtigjarige oorlog en de Franse tijd (1794-1796).
    De vlag is van de kleuren Oranje-Wit-Blauw veranderd in Rood-Wit-Blauw.
    Misschien was het gezin niet prinsgezinden en hebben ze het zo neutraal gehouden. Of heeft ze gewacht welke kleur het nu officieel zal worden.

  12. Damesstemmers (heren mogen ook )HARTELIJK DANK, maar zegt het voort…….. ik lig nu achter in de peiling.

  13. Ook hier ligt de SCHONE in de doos met merklapmotieven. Wat zijn wij toch een hamsters. Je hoeft niet alles wat je in huis hebt te maken, kijken en bestuderen is ook mooi.
    Elma

  14. @Elma, precies! Ik heb toentertijd dit patroon gekocht vanwege de vele motieven die erop staan. Naborduren zal er niet van komen. Ik ben steeds meer voor het vrije werk!

  15. Dit is een prachtige lap .
    Ik zou het ook niet zo gauw precies naborduren of er toch het nodige aan veranderen . Moet het nu zo nodig dan veranderd worden , nou nee maar soms wil ik dat . Ik kom zo hier en daar ook wat Ufo,s tegen en laat maar denk niet dat dit ooit af komt . Er zal nog weleens een idee in mijn hoofd borrelen zodat het niet onaf blijft slingeren .
    We zullen zien hoever ik zal komen .
    Maar het is zo fijn om iets in voorraad te hebben en je koopt het soms op een moment dat je jezelf er wel mee bezig ziet zitten .
    In de loop der tijd veranderen vaak je ideeen , bij mij wel !
    Maar alles bekijken en dan een werkstuk door een zeer jong deerntje gemaakt dat is toch bewonderenswaardig .
    Onze ogen blijven gretig naar mooi borduurwerk !
    En wat kun je lekker bezig zijn om het wapen te ontrafelen . Het is dacht ik aardig gelukt .

  16. Wat een knap werk!! Het blijft mooi een merklap. Helemaal als je het gaat ontrafelen!!
    ;o)

  17. Een prachtig borduurwerk is dit, mijn handwerkvriendin Ineke heeft dit ook gemaakt en het hangt in haar woonkamer, ik blijf er maar naar kijken en ontdek steeds iets nieuws. Ik ga haar een linkje sturen, dan kan ze hier ook over lezen, dat vind ze vast heel erg fijn want ze is ook altijd erg geïnteresseerd in de geschiedenis. Wat bijzonder toch weer dat jullie dit onderzoekswerk hebben verricht en tot deze conclusie zijn gekomen Berthi. Een fijn weekend gewenst.

  18. @marian’ne m, gisteravond had ik het manlief nog over de mogelijkheid van een familiewapen. Volgens hem is dat zeer onwaarschijnlijk omdat een familiewapen vaak uit meerdere delen bestaat. Gegevens van ouders/grootouders worden er regelmatig in verwerkt.

  19. Berhti, dacht ik later ook aan.
    Deze bestaat uit vertikale strepen.
    En een familie wapen vaak uit kwartieren.
    Ja en de Hollandse vlag tegenwoordig hoizontale strepen.
    Ik zal DH ook eens vragen.
    We blijven zoeken !!;-)))

  20. @marian’ne m, ik ben benieuwd wat jouw man hierover kan vertellen. Hij verdiept zich altijd zo in de geschiedenis.

  21. Het is jammer dat ik schrijfster ben, maar wat een prachtig gegeven voor een roman.
    Een raadsel uit 1790 waar wij ons nu (via internet, leg dat maar eens uit aan HVZ)over buigen.

  22. Deze doek is lang geleden door ons, Ex Antiquiteiten ( ), aangekocht uit een privé-collectie in Den Haag. Het is inderdaad een Zuid-Hollandse doek zoals Berthi schreef. Wij dachten dat hij in Den Haag gemaakt zou kunnen zijn. Aan beide kanten van de zwaan staan 2 ooievaars geborduurd, dat is typisch voor doeken uit Den Haag. Op het Haags gemeentewapen staat ook en ooievaar. Het wapen dat de Hollandsche Maagd vast heeft is misschien een fictief wapen.

  23. @Margot Ex, leuk dat je hier een reactie plaatst. Een fictief wapen? Zou kunnen, maar we zien dat hier een uitzonderlijk goede borduurster bezig is geweest en het lijkt dat ze zeer goed nagedacht heeft over de motieven. Het is en blijft moeilijk.
    Ik heb een merklap waar een ooievaar in de Hollandse tuin is geborduurd, iets dat je niet vaak ziet. Misschien een doek uit Den Haag!?
    Ik heb je weblog bezocht en kwam prachtige merk- en stoplappen tegen.

  24. Ik volg met veel interesse ‘de vraag naar het wapen’. Ik heb namelijk de originele doek in mijn kamer hangen – indertijd gekocht bij Ex Koenders. Bij het uittekenen en beschrijven van de doek waren we uiteraard ook bezig met de herkomst. Het wapen konden wij ook niet thuisbrengen. Ik heb er nu weer met mijn neus bovenop gelegen en denk dat de linker baan een andere kleur heeft gehad dan de middelste, wellicht oranjerood??? De ooievaren kunnen duidelijk naar Den Haag verwijzen, zeker nu ik lees dat hij daar aangeschaft is. Maar ik heb een merklap met ooievaren waarvan ik zeker weet dat hij uit de Zaanstreek komt. Zelf vind ik dat er ook bepaalde gelijkenissen zijn met Zeeuwse merklappen. Er kan natuurlijk een Zeeuwse vrouw met een Haagse meneer getrouwd zijn. . . . waarvan een dochter deze prachtige lap borduurde! Het blijft voorlopig gissen.

  25. @Henriette Beukers, dank je voor deze reactie. In deze lap zitten zeker enkele Zeeuwse kenmerken. Soms is het zelfs moeilijk te zeggen of de merklap uit Zuid-Holland of Zeeland komt. Zekerheid heb je pas als er gegevens zijn van de familie, of als er namen geborduurd zijn die te achterhalen zijn via het archief. Via Margot weten we nu dat deze lap zeker uit Zuid-Holland komt.
    De verklaring die jij geeft is mogelijk. In de loop der jaren kan er kleur verdwenen zijn uit het garen, maar als ik naar het patroon kijk, lijken de linker baan en de middelste dezelfde kleur te hebben? Klopt dit? Zoja, is het dan niet onwaarschijnlijk dat alleen de linker baan een andere kleur heeft gehad?

  26. Nog even een reactie. Er is een minimaal verschil tussen de 2 banen, het is niet vreemd dat dit op de foto/druk niet is overgekomen.
    Jij zegt nu dat Margot Ex bewijst dat de merklap uit Den Haag komt. Dat is natuurlijk niet helemaal zeker: hij is door Ex aangekocht in Den Haag. Het kan b.v. zijn dat de familie op een gegeven moment naar Den Haag is verhuist.
    Ik ben indertijd voor het artikel in Handwerken zonder Grenzen – omdat ik twijfelde – nog speciaal naar het archief van het Zeeuws Museum gegaan. Er waren lappen die enige overeenkomst hadden, maar niet zo dat ik zeker was. Later heb ik nog getwijfeld of we de naam die we de lap gaven inplaats van De Hollandsche Schone misschien de Zeeuwse Schone hadden moeten geven. . .

  27. @Henriette Beukers, ik ga er vanuit dat Margot meer weet over de vorige eigenaars van deze lap, waardoor zij de conclusie kan nemen dat het een Zuid-Hollandse lap is!?

  28. Bekende namen hier uit merklap land !!
    Mooie aanvulling, leuk om te weten.

  29. @mm, leuk dat er zo goed nagedacht wordt over het wapen van deze lap.
    Het is een moeilijk op te lossen mysterie.

  30. Henriette, je hebt gelijk, het gegeven dat de doek in Den Haag is gekocht wil niet zeggen dat hij daar vandaan komt. Maar soms helpen zulke kleine aanwijzingen om de puzzel op te lossen

  31. Wat veel belangstelling en reacties! Best spannend.
    Wat best grappig is, ik borduurde naar eigen interpretatie het wapen juist andersom dan het wapen van Geervliet, nl blauw-wit-blauw.
    Over de orginele kleuren:
    Misschien zijn de kleuren op de achterkant van de lap nog redelijk goed. Die ‘achterkant- kleuren’ zouden dan een betere informatie kunnen geven.
    (Zou de lap ingelijst zijn, dan kan die maar beter ongemoeid blijven!)
    Wat beteft de initialen:
    Zouden die ons misschien op weg helpen? Woonde er rond 1790 in Geervliet bv een familie waarvan de achternaam met een Z begon?
    Ik ben erg benieuwd!

  32. Weet iemand hoe ik misschien aan zo’n patroon (hollandsche Schone) kan komen. Heb het garen en het linnen al in huis, maar huidige patroon is te onduidelijk.
    Hoor het graag.

  33. Lucy@ Ga naar Google en type in borduurpatroon Hollandse Schone. Daar kun je een patroon vinden.
    Elma

  34. deze is bij handwerkpost te koop wel een heel pakket,Willy.

  35. Inderdaad een hele mooie merklap. Heb het patroon ook thuis liggen. Ben nu nog bezig aan een andere merklap maar als die af ik wil ik deze gaan maken. Mijn vraag is , Hoeveel strengetjes DMC heb je nodig per kleur. Dit staat er namelijk niet bij.

  36. @Maartje Geelen, dat is moeilijk te zeggen. Het hangt er natuurlijk erg vanaf op wat voor soort stof je dit gaat borduren en of je met één of twee draadjes splijtgaren gaat borduren.

  37. Hallo,
    Dat was ik inderdaad vergeten te vermelden. Ik borduur op 10 draads stof met twee draadjes dmc. Denkt u dat als ik van elke kleur 10 strengen koop ik dan genoeg heb? Als ik later garen bij moet kopen heb je meestal een ander verfbad. Of valt dat niet zo op omdat de figuurtjes toch uit elkaar liggen.
    Groetjes, Maartje

  38. @Maartje Geelen, moeilijk hoor! 10 strengen van elke kleur lijkt me erg veel en in principe mag de kleur niet anders zijn als je later nog een strengetje koopt. Zelf borduur ik met één draadje op fijn linnen en dan heb je natuurlijk weinig borduurgaren nodig. Als je borduurt met twee draadjes dan is een strengetje garen sneller op. Ik zou op het patroon kijken welke kleur het meeste wordt gebruikt en daar dan meer strengetjes garen van kopen en van de andere kleuren minder.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *