Was het Maria Elisabeth Berg, of Mathilda Evelien Bakker of misschien Marcella Elvera Bleeker die deze schitterende merklap op zevenjarige leeftijd maakte. Wat we zeker weten is dat haar initialen MEB zijn en dat zij in het jaar 1838 een vaste handwerkhand had om zo’n moeilijke merklap op jeugdige leeftijd te maken. Het kan niet anders of MEB is een zeer goede handwerkster geweest. Hoe zou het gegaan zijn met het bepalen van het borduurgaren? Mocht MEB zelf de kleur kiezen? Ik kan me bijna niet voorstellen dat een meisje van zeven jaar deze zachte kleuren zou nemen. Nee, het zal eerder de keuze van de handwerkjuf geweest zijn. Met de motieven zal het eveneens zo verlopen zijn. Nou ja, de vlinder en het konijntje was misschien haar keuze. Hoe dan ook, het is een prachtige evenwichtige merklap geworden. Vergeet niet om naar de mooie geborduurde randen te kijken, ze zijn allemaal verschillend. Petje af voor dit meisje.
Albarta Meulenbelt-Nieuwburg zegt over het konijn: ‘Tezamen met de leeuw en het hert komt het konijn voor. Al sinds duizenden jaren vinden we de leeuw en het konijn tezamen afgebeeld in decoraties. Steeds opnieuw ontmoeten we deze twee dieren in de kunst, tezamen of alleen, vereeuwigd in steen, metaal, hout of ander materiaal, zowel geweven als geborduurd. Geïnspireerd door het Oosten schilderden de Etrusken reeds in de zesde eeuw voor Christus leeuwen en springende konijnen in enigszins heraldische omgeving. Hond achter konijn wordt ook in de Christelijke symboliek aangeduid als: de goede ziel op de vlucht voor het kwade.’ Dit zal MEB toch niet geweten hebben? Ik kan me voorstellen dat ze een lief konijntje als huisdier had.
Voor de vlinder geeft Meulenbelt de volgende omschrijving: ‘De vlinder is het symbool van de onsterfelijkheid, blijheid, dartelheid, vermaak, onstandvastigheid. De ontwikkeling van de rups tot pop en van pop tot vlinder is een beeld van de verrijzenis in het algemeen en van de verrijzenis van Christus in het bijzonder. De vlinder die van bloem tot bloem fladdert zonder ergens tot rust te komen, is een symbool der onstandvastigheid. De vlinder die rond de helder schijnende kaarsvlam blijft vliegen tot dat hij zijn vleugels schroeit en ter aarde valt, is een beeld van de lichtzinnige geest, die het gevaar van de wereldse verlokkingen niet wil zien totdat de engelenvleugels van zijn ziel verteerd zijn.’ Zo, dat is een mond vol. Ik verwacht niet dat aan MEB dit verhaal verteld is. Misschien was het wel zomer toen zij met deze merklap bezig was, en zag zij veel vlinders om zich heen.
Het alfabet en de cijferreeks waren uiteraard verplicht om te borduren. Dit was een noodzakelijke oefening om later het linnengoed goed te kunnen merken. Het kruis voor het alfabet duidt vermoedelijk op de katholieke achtergrond van MEB. Het schip komt voor als symbool van de vaart van de ziel naar de veilige haven. Vooral in de Middeleeuwen is het schip het symbool van de hoop. Het schip als symbool van de Kerk is een vaartuig bemand met Christus en de vier evangelisten. Ook werd het schip veel als huwelijksbootmotief gebruikt. De fruitmand met wellicht appels is het symbool van de liefde en vruchtbaarheid. De stoel als huisraad heeft geen symbolische betekenis. In het midden onderaan zien we tulpen. Meulenbelt schrijft in haar boek Merklapmotieven het volgende over de tulp: ‘De tulp is in Perzië een in het wild groeiende bloem. Een oosterse legende vertelt dat een Perzische jongeling, Ferhad, verliefd werd op een meisje Shirin, die zijn liefde afwees. Ferhad trok de woestijn in om aan een gebroken hart te sterven. Wanneer hij huilde vielen de tranen in ’t droge zand en veranderden in bloemen. Deze bloemen werden in Perzië lalé genoemd. Zij werden het symbool van de volmaakte liefde. In 1500 werd de tulp gekweekt in Turkije. Pas in 1562 werden de eerste bloembollen per schip van Constantinopel naar Antwerpen vervoerd en vandaaruit geïmporteerd in Nederland.’
Links en rechts op het merklapje, dat een afmeting heeft van 29 x 25,5 cm, zien we fruitboompjes. De vogeltjes en de kan maken het merklapje af.
Heb zelf een merklap in 1986 geborduurd maar hetzelfde konijntje,de 2 boompjes en het mandje komen er op voor.Maar voor een meisje van die leeftijd,vind ik hem netjes geborduurd.Zou het kunnen,dat de kleuren door de tijd verbleekt zijn?
De kleuren zijn wellicht iets verbleekt. Deze merklap is in het verleden, voordat hij bij mij kwam, slecht ingelijst geweest op bar slecht karton. Door de zuren van het karton zitten er nu op verschillende plaatsen bruine vlekken op het merklapje.
Leuk dat je zelf een merklap hebt gemaakt met motieven die op dit merklapje terug te vinden zijn.
Prachtig dit merklapje en dat een meisje van 7 zoiets kan maken is héél erg knap. Ik vind de kleuren erg mooi en dit merklapje doet me op de een of andere manier denken aan “De Hollandsche Schone”!
Mooi mooi mooi! Kleuren vervagen inderdaad. Misschien, als je de achterkant kunt bekijken zie je de originele kleuren wel.
Zelf sta ik er ook van te kijken wat ik al kon borduren op m’n 7e. We moeten de meisjes van toen niet onderschatten. Geen tv of pc dus weinig afleiding.
Ik heb ook eens gelezen (ergens) dat kleurgebruik ook afhankelijk was van beschikbaarheid. En dat als de kleur op was, men gewoon een andere pakte.
Fijne zondag!!
Prachtig !!
Mooi zo in deze kleuren al zullen ze idd wel gebleekt zijn.
Het doet mij Zeeuws aan, maar zie ook een kruisje voor het alfabeth.
Dus waarschijnlijk een katholieke achterdrond. Maria zou dan wel eens kunnen.
Op de Hollandse Schone vind je idd ook deze motieven
Mooie balans in dit lapje.
Onvoorstelbaar, zo jong en zo’n mooi lapje.
Ongelooflijk knap als je zeven bent en zoiets moois borduurt !
Prachtig borduurwerk!
Onderschat kleine meisjes niet! Misschien werden er in die tijd hogere eisen aan gesteld , omdat ze eerder dan nu huishoudelijke taken op zich moesten nemen. Omdat mama voor de zoveelste keer in het kraambed lag en het gezin uit veel personen bestond.
Tegenwoordig mogen de meeste meisjes langer kind zijn. (Al zijn er helaas nog steeds meisjes die door vervelende omstandigheden te vroeg hun jeugd achter zich moeten laten.)
@ine, de beschikbaarheid van het borduurgaren en kleur zal ook zeker een rol hebben gespeeld.
@marian’ne m, het kruisje voor het alfabet geeft vermoedelijk de katholieke achtergrond aan. Ik zal dat nog in de tekst toevoegen.
Ik vraag me af hoe lang dit meisje met deze merklap bezig is geweest.
prachtig lapje en mooi verhaal erbij. Ik ben niet zo kundig en weet dus niet wat “De Hollansche Schone” is of was,????
te vlug verzonden ,,, sorry de vraag is dus van mij.
Hoe kan ik dit leuke verhaal afdrukken zonder de reacties??
Basje, je hoeft niet ver te zoeken :-))
De ‘Hollandse Schone’ is een merklap, waar een mooi patronen boekje van te koop is geweest !!
http://images.google.nl/imgres?imgurl=http://dijn.web-log.nl/dijn/images/p1010129_3.jpg&imgrefurl=http://dijn.web-log.nl/dijn/2007/06/index.html&h=75&w=100&sz=15&hl=nl&start=7&usg=__Zop3lAt1FhIAZYtUruUxHdSX6Sw=&tbnid=oMIfQJ68cBNQLM:&tbnh=62&tbnw=82&prev=/images%3Fq%3Dpattern%2BDe%2BHollansche%2BSchone%26gbv%3D2%26hl%3Dnl%26sa%3DG
Jeumpie wat een link !!:-)
http://dijn.web-log.nl/dijn/2007/06/odds_and_ends_n.html
Erg mooi gemaakt.
Het is wel mooi om te weten wat de betekenis van de diverse afbeeldingen is die op een merklap staan. Ik zal eens in de bieb kijken of ik daar een boek kan vinden.
ik denk dat vroeger de tijd heel wat nuttiger besteed werd dan nu vaak het geval is. Ik las in het NOM bij de klederdracht tentoonstelling dat de meisjes(uit Marken) als ze uit school kwamen eerst een stuk of tien toeren moesten breien aan hun sok voordat ze mochten spelen. Als je dat iedere dag doet kom je wel een eind 😉 Het is een prachtig merklapje en op de een of andere manier komt ie me heel bekend voor.
Juist door alle symboliek in de andere patroontjes vind ik het stoeltje wel heel grappig er in.
En een harmonieus werkje voor een zevenjarige!
Mijn dochter van dik in de twintig kan nog geen knoop aanzetten, dus hebben we in de loop der jaren toch wel iets verloren!
Of is dat alleen míjn fout??
@marcella, dit merklapje heeft eerder op een expositie van Merkwaardig gehangen. Misschien dat je het daar hebt gezien.
@Josefien, hier precies hetzelfde. Eline besteedt dat soort klusjes uit aan mij!:-)
Ongelofelijk dat een kind van 7 jaar zoiets moois maakt.Toen was handwerkles ook erg streng lijkt me.Nu zie je het niet zoveel meer.
kan je je voorstellen dat een meisje van zeven in onze contreien dit zou kunnen (misschien nog wel ergens anders op de aardbol?).
ze zou meteen moeten opdraven voor een talkshow (en waarschijnlijk zou men haar zielig vinden – wat niet zo hoefde te zijn)
dankjewel berthi voor de uitleg bij de symbolen!
Prachtig merklapje! En wat knap voor een zevenjarig meisje.