Marker spreitjes

De Marker spreitjes zijn kleine linnen lappen van ongeveer 30 x 70 cm. Zowel links als rechts van de bedstede kwam een spreitje, laag afhangend. Soms werd daartussen een derde spreitje even over de rand van het bed gehangen. De spreitjes hebben aan de onderkant een rand stop- of sneewerk, vaak met kant afgezet. Aan het hoofdeinde kwamen twee hoofdkussens op elkaar te liggen, met de mooie pronkkussenslopen eromheen. Deze slopen hebben een mooi kanten tussenzetsel. Aan het voeteneinde kwamen twee kleinere kussens te liggen.

Aan het borduurwerk voor de pronkspreitjes en pronkkussenslopen werd veel aandacht besteed. De kruissteken zijn bijna altijd in zwart uitgevoerd. Door het vele wassen ontstond een vale, soms bruinachtige, soms goudachtige tint. De motieven die de Marker vrouw borduurde kwamen voor een deel van oude merklappen. Veel voorkomende motieven zijn: hanen, pauwen of vogels die naast de prachtig gestileerde levensboom zijn te vinden. Ook een vrouw op een paard verschijnt regelmatig op de Marker merklap. Het schip is eveneens een terugkerend motief. Hoe kan het ook anders bij deze vissersbevolking.

Op bovenstaande foto zie je een gedeelte van een Marker spreitje uit 1854. Hier is gekozen voor een echt Hollands motief.



Een detail van de rand van bovenstaand spreitje.




Een spreitje uit 1852. Grappig dat de N in spiegelbeeld is geborduurd.


Dit spreitje is uit 1837 en veel gewassen. Aan de linkerkant van het schip zijn de geborduurde initialen helemaal verdwenen.

Pronkkussenslopen uit begin 20e eeuw. Zoals je ziet heeft het borduurwerk nog de mooie diepe kleur zwart. Zowel aan de voor- als achterzijde van de slopen is hetzelfde geborduurd.
De afgebeelde spreitjes en pronkkussenslopen, en de ansichtkaart komen uit mijn eigen verzameling.

31 gedachten over “Marker spreitjes

  1. Als je het ziet zo,n kleine intieme bewoning en dan nog prachtig je huis met pronkspullen aankleden . En pronkwerk waarin met zoveel steekjes liefdevol aan gewerkt is en de symbolen die spreken hun eigen taal hierop .
    Ik dacht dat een schip ook een symbool was voor het leven .
    De Stichting Goed Handwerk gaf vroeger ook prachtige Marker partronen uit .
    Daar heb ik er nog enkele van .
    Dit is weer een mooie dag om te genieten hier .
    En toen ik gisteren thuis kwam na wat zituurtjes bij de kapper , wat een vreugde toen ik Handwerken zonder grenzen vond . Helemaal Chinees en veel prachtige en kleurige werkstukken .

  2. Wat weer een mooie handwerken, het stukje stopwerk is een erg mooi patroon, ook is dit patroon uit te werken in Myreska.
    Het kant tussen de slopen kan ik niet goed zien, maar ik denk dat het een torchonkant is.
    Elma

  3. Het kussensloop heb ik vergroot en nu denk ik dat het bovenste kant guipure is.
    Elma

  4. Dit vind ik zo mooi. Ik ben het helemaal eens met Gerrie, heel weinig plaats in je kleine huis en daar met veel liefde iets moois van maken. Geweldig!

  5. In 1980 kwam ik op kamers in Eindhoven. In die tijd had VenD nog een handwerkafdeling. daar kweam ik een boekje tegen over Marken en de pronkbedden. “Onder de dekens tussen de lakens” ?? Zal dadelijk eens gaan kijken.
    Ik vind het nog steeds prachtig om te zien.
    En dan ’s avonds naar bed eerst alles wegleggen want dat mocht natuurlijk niet vies worden. Prachtig verhaal Berthi.

  6. Deze verfraaiïngen van de woning zijn toch zoveel mooier dan de prullaria die tegenwoordig bij Blokker en aanverwanten ligt?! Waarom moet toch altijd alles veranderen? Dit is tijdloos mooi!
    Het is wel grappig dat je van een echt Hollands motief spreekt (natuurlijk de koe en het melkmeisje) en dat er dan de initialen LSD staan! Hahaha!

  7. heel mooi , dit is alles wat ik er van kan zeggen De motieven spreken mij wel aan, Ik oplossing koe. melkmeisje en lsd? dat kan toch niet op Marken.

  8. Ine , dat boekje is waarschijnlijk een uitgave van het Openluchtmuseum in Arnhem .
    Er zijn meerdere boekjes over leuke onderwerpen verschenen , over klompen en strijkijzers .

  9. Het stapelen van kussens om er mee te pronken zie je ook in Hongarije en Roemenie .
    En zo dat vooral de zijkanten met het prachtig borduurwerk goed zichtbaar zijn .

  10. Schitterend dit handwerk, maar doen wij niet nog steeds hetzelfde, ons huis verfraaien met spullen die wij borduren, breien, quilten of haken.

  11. Gerrie, voor zover ik het begrijp is dat boek van An Moonen in maart uitgekomen en zoekt ze nu mensen die intekenen voor een Engelstalige versie. Die komt dan in het najaar uit. Als je op de link klikt op de pagina die jij hierboven voor ons linkte kom je op het Nederlandse verhaal. Bedankt voor de tip!
    Prachtig handwerk Berthi, wat komt er toch veel moois van Marken vandaan. Ik hoorde laatst in het tweedehands winkeltje op Marken dat er soms wel 200 grotendeels nieuwe (en verschillende) halsdoekjes uit één nalatenschap kwamen. Dat kwam dan allemaal uit zo’n klein kistje, alles met de hand genaaid en geborduurd. Stel je voor dat je handen een kwartier rust namen 😉
    mooi linkje naar Marken:
    http://www.mesmarken.nl/Marken.html#klederdracht
    er staan ook heel aardige oude filmpjes op.
    @Ine, dat was een uitgave van het Openluchtmuseum in Arnhem, er was nog een boekje over Marken, ook van het NOM : de handwerken van het eiland Marken. Ook die is antiquarisch nog wel te koop, beiden zijn erg mooie boekjes om te hebben.

  12. Getsie dat jij dat zomaar in je huis hebt !!!!;-))))
    GEWELDIG !!!! ;-))))
    Zulke mooie stukken.
    Krijg gelijk borduurneigingen, sommige patroontjes heb ik zelfs al eens geborduurd.
    Het blijft inspireren het prachtige Marker handwerk.

  13. Prachtig Berthi, dan kijk ik weer eens naar mijn eigen Marker lap en hoop dat ik nog eens de moed vind om een stuk Marken voor mijn pronkrol te maken.
    Saskia, er zijn ook winkels die geen Blokker-prullaria verkopen hoor! Er hangt dan wel een prijskaartje aan. Zelf maken dus!

  14. Ha Berthi, Ben lange tijd ‘weg’ geweest, maar lees vandaag maar eens even door alle logjes, die ik gemist had. Veel leuke onderwerpen. Deze laatste is wel toepasselijk want ik heb in mijn huis twee oude bedsteden. Klein, vooral om in te slapen, maar wel heel genoeglijk! Vooral kinderen zijn er dol op.
    Mijn bedsteden zijn overigens helemáál in die opvallende kleur blauw, dat vrolijke geel kenden ze bij ons in de streek vast niet.

  15. @Gerrie, ik sta versteld van het prachtige handwerk dat op Marken gemaakt is. Naast het vele werk, bleek er tijd te zijn om te handwerken. De mooiste borduurwerken zijn tot stand gekomen. En dat bij kaarslicht!?
    Onlangs sprak ik An Moonen op een textieldag en vertelde zij dat haar boek naar alle waarschijnlijk tegelijk uitkomt met de expositie in het Fries Museum. Een mooie gelegenheid.
    @Elma, vergat ik een detailfoto van het kant te plaatsen!:-)
    Knap dat je het toch kunt zien! De volgende keer denk ik eraan om een detail van het kant te plaatsen.
    @ine, prachtig boek dat je noemt!
    Na lang zoeken kon ik het antiquarisch kopen.
    @Saskia, dit spreitje heeft eens in het blad Piecework gestaan!
    LSD in combinatie met een Holland tafereeltje!:-)
    @Basje, LSD… ongelukkige initialen!:-)
    @Ella, precies! Wij zijn aldoor creatief bezig en maken de prachtigste handwerken. Goed dat je dit zegt, want dat zouden we door al het antiek handwerk gaan vergeten. De handwerksters van tegenwoordig mogen trots zijn!!!
    @Marcella, dank je voor deze prachtige link! Ik ga dit straks uitgebreidt bekijken.
    Ongelooflijk dat er uit die prachtige handbeschilderde kistjes zoveel onderdelen van hun dracht tevoorschijn komen.
    Je zult ook vast weten dat de Marker dracht de moeilijkste dracht is. Ze hebben zoveel verschillende kleding voor allerlei gelegenheden.
    @marian’ne m, erg hè!!!:-)))
    Marker handwerk is enorm boeiend!!!
    @Mieke s, jij maakt prachtige handwerken, ook je Markerlap!
    Dat gaat jou zeker lukken om een stuk Marken toe te voegen aan je pronkrol.
    Ha Josefien, leuk om weer van je te horen.
    Enig dat jij bedsteden in huis hebt, en hartstikke leuk voor kinderen.
    De kleur geel ken ik alleen van Marken. Misschien kent iemand nog andere plaatsen waar deze kleur geel werd gebruikt?

  16. Die Friese stoeltjesklok die daar hangt heeft ook een klokkekleedje als ik het goed kan zien tenminste. Zouden dat ook Marker motieven zijn. Zo’n klok heb ik momenteel ook in huis hangen met een, ooit door mijzelf geborduurd, klokkekleedje. De klok is van mijn moeder, maar zij heeft in het verzorgingstehuis geen plek meer. Maar als ik dan dit kleine kamertje zie, wat hebben wij dan veel ruimte nodig tegenwoordig.
    Verder mooi Markerborduurwerk.

  17. Margriet, aan zo’n klokkekleedje hoort een klein geklost kantje.
    Elma

  18. nog tips voor boeken over marker borduurwerk?
    prachtig berthi ,je spulletjes,ben hier dol op

  19. Wij, mijn zus en ik, logeerden begin jaren vijftig in de zomervakantie altijd bij een tante. Zij had ook prachtig geborduurde lakens en slopen maar ook met brede gehaakte stukken er tussen. Maar…’t was alleen de voorkant. Als we naar bed gingen moesten we het kussen omdraaien, we sliepen dus niet op het geborduurde, dat was alleen voor de mooi! leuk hé groeten Klazien

  20. heel ontroerend om te zien. de mensen woonden klein maar besteedden toch veel aandacht aan het mooi maken. ontroerend ook die gespiegelde N – de borduurster was misschien analfabeet en werkte niet van een telpatroon?

  21. Wat een prachtige gewoonte om alles zo uit te stallen. Jammer dat mensen dit tegenwoordig niet meer doen. Vinden ze vaak truttig!! Zelfs als je het over handwerken hebt kunnen mensen je aan kijken zo van waar heb je het over!!! Gelukkig hebben we tegewoordig webloggers en kunnen we bij elkaar naar al dat moois kijken en over schrijven. Mooie foto van het Marker huisje! En dank voor je uitleg over de Marker spreitjes.

  22. @Elma en Margriet, de klokkekleedjes vormen een onderdeel van het handwerk op Marken. Ook hier zie je weer een mooi kruissteekmotief met een stop- of sneewerkrand en een kant er langs.
    Elma, jij bent ontzettend goed op de hoogte van alle handwerken en gebruiken! Petje af!
    @Hilly, het beste boek voor Markerborduurwerk is toch wel: De handwerken op het eiland Marken van Maria van Hemert. Je komt het antiquarisch nog wel eens tegen.
    Het boek: Onder de dekens tussen de lakens, dat Ine noemt is ook zeer de moeite waard. Dit boek is moeilijker antiquarisch te vinden. Het proberen waard natuurlijk!
    @Klazien, enig verhaal!!! Leuk dat je dit verteld!
    @lheurebleue, het was hun trots en dierbaar bezit!!! Je kent toch het verhaal van de was die op maandag aan de waslijn hing? De buurvrouw ging dan stiekum kijken of zij een patroontje over kon nemen!
    @Marijna, je moet nooit naar anderen kijken. Altijd doen wat je zelf leuk vindt!

  23. Dat dadelijk werd dus iets later. Maar inderdaad, uitgaves van het Nederlands Openlucht Museum. En ze staan alletwee bij mij in de kast :-)) Door jouw log Berthi zit ik nu te bladeren. Er staat zoveel moois in. En ik had nog willen borduren. Nou ja dat dan maar een andere keer haha.
    Elma het boek wat jij noemt is ook heel leuk. 2 jaar terug hield Naald en Draad een tentoonstelling. Daar hing ook een merklap uit dat boek gemaakt.

  24. Je hebt helemaal gelijk hoor Berthi. Ik probeer ook te doen wat ik zelf leuk en goed vind. Mensen bij mij in dd omgeving weten ook best wat ik graag doe. Verder laat ik ze gewoon l.ll.n.Weten zij veel!!!

  25. @Elma, natuurlijk, ook een heel goed boek!
    @ine, haha, heb ik je van het borduren gehouden!!:-)
    Van de andere kant heb je vandaag veel informatie in je opgeslagen die je niet snel vergeet.
    @marijna, blijf dat vooral doen! Het belangrijkste is wat jij wilt, en niet je omgeving!

  26. Berthi, ik ben weer heel wat wijzer geworden, wat leuk allemaal! Onbewust heb je me nog aan het doorborduren aan een merklap gezet ook!

  27. Berthi, gisteren heb ik al een keer genoten van de prachtige Marker spreitjes en sierslopen en vandaag kwam ik nog eens lezen. Marken staat zeker nog voor een tweede keer op mijn lijstje om te bezichtigen, een erg leuk plaatje met bijzonder mooi erfgoed. Ook de borduurpatronen met de Marker randen staan nog steeds op mijn verlanglijstje, mar ik beheers me met kopen want er ligt nog wel het een en ander. Erg prettig overigens om nog zoveel te doen te hebben.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *