Het was weer zo ver; de verenigingsdag van de Nederlandse Vereniging voor Kostuum, Kant, Mode en Streekdracht. Het is voor mij vooral een dag om gezellig bij te praten met bekenden, maar ook om nieuwe gezichten te zien en dan met name mensen die me aanspreken en vragen of ik de Berthi ben van de weblog. Erg leuk!
De jaarvergadering hoort ook bij deze dag. Verder zijn er altijd vele standjes aanwezig die het mooiste textiel, boeken en accessoires te koop hebben, en dan kan men bovendien genieten van een boeiende lezing. Dit jaar werd de lezing wederom verzorgd door Jan Geelen, kantdocent en verzamelaar van handgemaakte kant. Jan Geelen heeft de opleiding aan de NKO, Nederlandse Kantopleiding gevolgd. Zijn collectie telt op dit moment 1250 stuks. De mantilla was het onderwerp dit jaar. De dame heeft een ‘dakpan’ op haar hoofd met een kanten doek. Mantilla is afgeleid van mantos, cape, hoofddoek of schouderdoek. Het verkleinwoord is mantilla. De ‘dakpan’ werd vroeger van schildpad gemaakt en later van hoorn. De mantilla was eerst van stof en vanaf eind 18e eeuw werd hij helemaal van kant. De mantilla bedekt de hele arm en zal nooit door de vrouw verkocht worden, ook niet bij een faillissement. Tijdens de Semana Santa wordt de mantilla nog steeds gedragen. Het blijft een sieraad voor de vrouw!
In Handwerken zonder Grenzen nummer 138, oktober-november 2006, staat een artikel over de mantilla’s en mantones uit Andalusië.
Hanna Zimmerman was aanwezig om haar boek Textiel in context te presenteren. Zij had enkele reproducties van handwerk meegenomen. Zoals een gebreid vestje en een kinderkousje.
Hanna Zimmerman heeft dit vestje nagebreid van het gevonden exemplaar met zelf gesponnen wol. Op de foto zie je de achterkant. Verstellappen zaten er ook op. Vermoedelijk is het vestje op die plaatsen kapot gegaan omdat de kinderen een looprekje hadden.
Hanna Zimmerman vertelt op pagina 250 (op pagina 251 is een foto van het gevonden jasje te zien) in haar boek het volgende: ‘Het babyjasje is gebreid van tweedraadswol. Er zijn 24 steken en 42 pennen op 10 x 10 cm. Het jasje is in tricotsteek gebreid, voor het grootste deel met twee naalden. Alleen de mouwen zijn in het rond gebreid. Er is bovenaan begonnen, na het halsboordje volgen twee ribbels op de goede kant en daarna is verder gebreid in tricotsteek. Er zijn, zeer regelmatig verdeeld, meerderingen gemaakt, waarbij de steken telkens precies geteld zijn. De meerderingen zijn gemaakt door tussenlussen verdraaid te breien. Voor de armsgaten zijn steken afgekant. De beide rugpanden en het voorpand zijn over 7 cm afzonderlijk verder gebreid, waarna alle steken weer op één naald gezet. Na 84 pennen zijn ten slotte alle steken afgekant. Voor de mouwen zijn de lussen van de afgekante steken en de zijkanten opgenomen, en in het rond gebreid, eerst een toer averecht en daarna in tricotsteek. Hoe lang de mouwtjes geweest zijn is onbekend omdat de onderkanten ervan ontbreken. Vanaf het punt waar de afhechting onderaan eindigde is langs alle kanten de rand met naald en draad afgewerkt met kettingsteken. Een dergelijke afwerking voorkomt uitrekken van het breiwerk en gaat enigszins het omkrullen tegen dat bij tricotsteek optreedt. Aan het jasje is geen spoor van sluiting te zien. Aan weerszijden zijn onder de armen grote gaten, die gerepareerd zijn met lappen 2/1 keperstof, die met grove steken zijn aangebracht. Het garen is vergaan, maar de indrukken ervan zijn nog duidelijk zichtbaar.’
Op pagina 245 staat een gevonden kinderkousje dat Hanna Zimmerman eveneens heeft nagebreid. Ze heeft het van de teen naar de boord gebreid, van de boord naar de teen werkt niet. Hanna Zimmerman zegt over de hiel: ‘Voor de hiel is een vierkantje in ribbels heen en weer gebreid, waarna steken zijn opgenomen van de zijkanten van dit vierkantje. Vervolgens is in tricotsteek in het rond verder gebreid tot bovenaan, waarbij een enkele keer werd gemeerderd. Na twee ribbels op de goede kant zijn alle steken afgekant. De geribbelde hiel komt vooral bij gebreide kousen van oudere datum voor, evenals bij een in Londen gevonden exemplaar uit 1540.’
Textiel in context, Een analyse van archelogische textielvondsten uit 16e-eeuws Groningen, ISBN 978-90-77957-08-0, €29,95
Fijn om dit allemaal te lezen. Ben sinds kort ook lid van deze vereniging, maar deze verenigingsdag kon er helaas niet meer bij in m’n volle agenda.
Wat een informatie op de vroege ochtend .
Alvast even een beetje over de kantlessen gelezen .
Ik ging ooit naar een demonstratie in den Haag en zou met een vriendin lessen gaan volgen .
Het was een kantschool ergens uit Brabant , ik weet de naam niet meer . Een heer/ontwerper aan de leiding .
Ik vond zijn ontwerpen nog al strak en minder sierlijk . Hoewel ik toen al heel voorzichtig wat bezig was met eigen studie erover en de cursus serie die ooit in Ariadne heeft gestaan .
Het is er toen niet van gekomen om bij die club uit Brabant op les te gaan .
En ook de sfstand telkens naar de stad te moeten , misschien ook in de avonduren .Dat weet ik niet meer .
Een prachtige mantilla , dat doet me weer denken aan heel lang geleden ik een vriendin had waar ze thuis een mooie bruidsfoto hadden staan .
Ze hadden een neef die met een Spaanse schone was getrouwd en daar stond ze te pronken met haar prachtige mantilla .
Ik zie die foto nog zo staan .
Wat een moed om oud textiel en breiwerk na te maken .
Jammer dat ik Hanna heb gemist! Ik had haar graag willen ontmoeten na het lezen van haar boeiende boek en het interview dat in de volgende Handwerken zonder Grenzen verschijnt, rond 28 maart.
dat was een heel verhaal op de vroege(?) ochtend, de info zijn zo leuk, Ik herinner d°me dat ik de mouwen van de kindertruien ook van uit het armsgat naar beneden breide, Was het eventueel vanaf de elleboog, slijtplekken , terpareren en indien te kort , te verlengen
fijne zondag
Heerlijk om weer even je log te lezen. Weinig tijd momenteel door verbouwing en verhuizing. Maar alles sal reg kom. Ik blijf trouwe bezoekster.
Het lijkt me een geweldig boeiend beroep om uit te pluizen hoe handwerken uit vroeger eeuwen gemaakt zijn en dan reproducties te maken. Oog voor detail, geduldig tellen en minutieus opschrijven. Ik wist niet dat dit gedaan werd. Dus dank Berthi dat ik weer een beetje wijzer ben geworden.
Interessant dagje! en gezellig om iedereen weer even te zien en nieuwe mensen te ontmoeten. De liefde voor het nabreien van oud textiel kan ik me wel voorstellen. Ik heb dat uitpluizerige ook wel een beetje. Misschien kan ik komende Semana Santa wel wat beelden op de tv zien. (ik zal toch ook wel een Spaanse zender hebben?)
Zo, dat was weer een prachtige informatieve dag voor je.
Wat knap om dat jasje en de sok na te breien.
Mooi dat dat na zoveel jaren is terug te zien.
Ik ben heel benieuwd naar dat boek en het artikel in de HzG.
@Bertie, leuk! Ik zal je vast op één van de dagen van de kostuumvereniging tegenkomen.
@Gerrie, telkens lees ik met veel belangstelling je verhalen. Jij hebt zoveel aan handwerk gedaan en veel gezien. Een schat aan informatie bewaar je en deel je met ons! Heel fijn!
@Yvonne Koop, ze vertelde me dat in het volgende nummer een artikel komt. Overigens is een artikel van haar hand verschenen in HzG 2/2000. Pagina 44, Baret: gebreid en gevold Replica van een Groningse vondst uit de tijd van Predinius.
@basje, vroege ochtend… zeg dat wel!:-)))
@yvonnep, jij hebt het hartstikke druk op dit moment. Werk maar fijn aan jullie nieuwe nestje!
@Saskia, Hanna vertelde me dat het een enorme klus was om het allemaal uit te pluizen. Heel, heel veel tijd ging erin zitten. Het is geweldig dat zij het onderzoek als vrijwiliger heeft gedaan. Wie had het anders gedaan?
Het boek is een zeer bijzonder naslagwerk geworden.
@marcella, wij hebben zoveel zenders, een Spaanse moet er toch zeker bijzitten!:-)))
@marian’ne m, ik kan niet voor een ander praten, maar het boek is voor mensen die geïnteresserd zijn in geschiedenis en textiel een aanwinst. Zoals ik hierboven al schreef kan je een artikel van Hanna Zimmerman lezen in HzG 2/2000. Dit nummer heb jij vast in huis!
Wat leuk vandaag weer! Zoals je weet ben ik in mijn vorige leven op de MMS op kostschool in Nijmegen geweest. In de kapel moesten we altijd een zwart kanten mantilla dragen! Ik heb de mijne ook nog steeds in een linnen zakje opgeborgen in m’n linnenkast. Wij hadden niet zo’n “dakpan”, maar een grote driehoekige zwart kanten sluier boven en achter op ons hoofd en schouders.
Wat een leuk stukje over Hanna Zimmerman. Ik vind dat kindervestje echt aandoenlijk!
Net met een grote zwaai de logee uitgewuifd en nu gauw naar Berthi.
Het voordeel van later op de dag de blog te lezen is dat er veel meer informatie bijkomt in de reacties. Dit was vandaag weer genieten. Van Jan Geelen heb ik de pareltjes leren maken voor de Rosaline Perlé.
Jan Geelen en Hanna Zimmerman. Twee mensen die erg veel gedaan en doen met de loop van de draden in textiel.
Deze zomer op de tentoonstelling KANT – HOOFDZAAK op de borg Verhildersum in Leens zijn werkstukken uit de collectie van Jan Geelen te zien, samen met moderne hoeden van kant.
Aangevuld met mutsen met kant uit de museumcollectie.
Zoeven bij Jan jansen geweest om de schoenontwerper bezig te zien . En. . . ik rook het leer . Wat een prachtige voorraden waren er .
Wel bijna dagelijks kwam ik bij mijn oom in de werkplaats en de schoenwinkel . Het zal denk ik in 1949 geweest zijn dat ik enkele weken in de winkel heb geholpen .
Zo vlak na de oorlog kon hij een prachtig collectie schoenen inkopen , die gingen als voordelige aanbieding in de verkoop .
Dat was zeer welkom voor m,n oom omdat aan het einde van de oorlog de gehele voorraad in beslag was genomen . Hij had één paar schoenen verkocht zonder bon . Hij is door de persoon verraden en de hele winkel werd leeg gehaald en de zolder verzegeld . Het was een familie drama , de enigste broer van mijn vader , dat hem dit overkwam . Er ging een dorps omroeper rond om de verkoping aan te kondigen , in het gemeentehuis werd alles verkocht .
Wel mooi voor de mensen uit het dorp , maar oom zag er geen cent van . Dus de verkoop na de oorlog hielp hem zo weer een beetje om er boven op te komen . En wat was het druk , wat een klanten .
Als kind heb wat uurtjes in de werkplaats gezeten en gezien hoe er gewerkt werd .
Schoendozen kon ik altijd wel krijgen , fijn om je spullen in op te bergen . De grote overdozen , of als ik karton nodig had voor knutselwerkjes .
En in de nieuwe schoenen zat altijd een prachtig stokje . Die kreeg ik ook , heel leuke dingen kon je daar mee doen . Opa die vroeger ook in de schoenen werkte hielp mij leuke dingen te maken van de stokjes .
Opa en Oma overleden vlak achter elkaar aan het begin van de oorlog , gelukkig hebben ze daar niet zoveel van mee gemaakt . Alleen toen oma hoorde dat onze koningin naar Engeland was vertrokken was ze in tranen , nou heeft de koningin ons in de steek gelaten .
Een idee voor zo,n schoenenstokje dat wil ik nog weer eens proberen te maken . Waar haal ik nu een schoenenstokje vandaan . Ergens is er wel iets dat er op lijkt .
Ik wil nog zoveel . . .
En zo gauw ik leer ruik ben ik weer bij oom Johan in de werkplaats .
@ineke, heb je het verhaal ook opgeschreven en in het linnen zakje gestopt? Zoniet, dan wel snel doen hoor!
@elma, dat wordt weer zo’n mooie tentoonstelling op borg Verhildersum. Jan Geelen heeft een schitterende collectie. Vorig jaar zag ik al prachtige waaiers uit zijn verzameling.
@Gerrie, ik heb net de documentaire over Jan Jansen ook gezien. Hij maakt kleine kunstwerkjes in vrolijke, frisse kleuren.
Verschrikkelijk voor oom Johan! Gelukkig kon hij vlak na de oorlog een goede partij schoenen inkopen om zo langzaam terug te kunnen komen met zijn zaak.
Nooit gehoord dat er vroeger een stokje in de doos zat. Als kind ging ik vroeger vaak naar de schoenwinkel voor lege schoendozen. Met vriendinnetjes maakten we er van alles van. Vooral kijkdozen waren geliefd.
Berthi, wat een mooi log heb je geschreven, ik ben helemaal stomverbaasd over het vestje, ik vind het zo geweldig dat dit bewaard is gebleven en bijzonder leuk dat het helemaal nagebreid is en dan ook nog met zelf gesponnen wol. Het kinderkousje is zó aandoenlijk.
De kantverzameling is een prachtige erfenis voor eeuwen na ons en wat een mooie links heb je erbij geplaatst.