Pronklakens I

Eén keer kwam ik ze tegen en vanaf het eerste moment vond ik ze bijzonder: De Duitse ‘halve’ pronklakens. Deze pronklakens hebben de afmeting van ongeveer de helft van een normaal laken. Men sliep niet onder deze lakens, ze lagen overdag voor de sier op het bed. De pronklakens werden zo neergelegd dat je niet zag dat het ‘halve’ lakens waren. Linnen was in die tijd vrij kostbaar en je kunt je voorstellen dat men zeer zuinig in het gebruik hiervan was en men niet meer gebruikte dan noodzakelijk was. Linnen verspillen was uit den boze, maar toch wilde men het rijkdom aan linnengoed laten zien. Tsja, dan had je aan ‘halve’ pronklakens voldoende!

Het mooiste is als een datum en een monogram op het linnengoed is geborduurd, zoals bij deze pronklakens. De eigenaresse had de initialen HK en zij borduurde dit in 1882. Het laken is afgewerkt met een fijn gehaakte rand.

In 1878 borduurde Therese Fahlbusch dit pronklaken. Ook dit laken heeft een gehaakte rand als afwerking, wel is hier veel dikker garen gebruikt dan bij het andere laken. Misschien is de gehaakte rand er later aangemaakt of vernieuwd.

34 gedachten over “Pronklakens I

  1. linnen verspillen was uit den boze 😉 dat vind ik wel een doordenkertje. Het zijn wel prachtige lakens al waren ze niet zo nuttig. De motieven van het onderste laken doen denken aan motieven uit de Elzas en ook aan die op overhanddoeken bij de Amish. Leuk dat je ze laat zien

  2. Wat mooi om zo je bed op te mogen maken.ik snap dat ze er zuinig mee waren.Je ziet erg mooi handwerk uit die tijd voorbij komen.Leuk om dit bij jou te mogen zien.

  3. Mooie lakens vooral het grote monogram, en het tweede laken heeft iets meisjesachigs, leuk en simpel

  4. erg mooi ,maar ik zou zo graag die gehaakte reand beter bekijken,maar dat lukt niet…

  5. Ze zijn prachtig, maar ik kan de logica niet helemaal volgen. Geen verspilling en dan toch lakens die je niet gebruikt.

  6. Dat oude linnen is van erg zware kwalteit en dan rood borduurwerk erop, maakt het mooi. In fr. zie je dat ook nog veel, van de zomer nog een heel groot linnen laken gekocht, zonder borduurwerk maar wel met afgewerkte randen.

  7. Ook ik heb hier nog nooit van gehoord en wat zijn ze prachtig!
    Ik zat meteen te denken aan het bedrag dat je in deze tijd voor linnen moet neertellen. Als je daarvan een heel laken zou maken wordt het ook een heel kostbaar gebeuren, voor een smal logeerbed zou het nog te doen zijn, maar voor die kingsize bedden van nu een aardig bedrag en ik moet tot mijn schande bekennen dat ik zo’n bedrag dan bij zo’n aankoop ook nog eens terugreken naar guldens.
    Maar ik zou dolgraag zo’n prachtig geborduurd laken op mijn bed willen hebben. Gelukkig hebben wij Ikea die vaak geborduurd beddengoed in de collectie heeft, niet te vergelijken, maar toch leuk genoeg om er erg blij mee te zijn.

  8. Niets te veel gezegd !! PRACHTIG !!!
    Leuk, je ziet hun eigen stijl borduurwerk, de stakerige boompjes.
    Ook veel te zien in de noordelijke landen.
    Tip: morgen logje met detail foto van het haakrandje !!??;-)))

  9. @Marcella en Annita, inderdaad een doordenkertje!:-)
    Toch mooie lakens willen hebben, maar niet té veel linnen spenderen… vandaar de halve lakens!:-)Pronklakens straalt natuurlijk rijkdom uit. En dat wilde iedere huisvrouw toch laten zien.
    Hoe meer linnengoed, des te beter. Zo vouwde men het linnengoed op een bepaalde manier zodat het twee stuks leek, terwijl het maar om één stuk ging.
    In deze log staat er iets over te lezen:
    http://berthi.web-log.nl/berthi/2006/10/tweentwintig_ke.html
    Trucjes verzinnen om je rijkdom aan linnengoed te vergroten zonder té veel linnen te verspillen! Prachtig toch!?

  10. Berthi wat prachtig. En dat rekje vind ik ook al zo mooi, doet mij aan vroeger denken.

  11. Heeeeel diepe zucht. Zo mooooooi! Gingen dan die pronklakens iedere avond netjes gevouwen eventjes opzij aan zo’n rek?
    Wat een verschil met mij. Ik RUK het beddegoed omlaag, stap in een verwarmd bed, RUK de boel weer omhoog, eventjes lezen, keertje op mijn linkerkant, keertje op mijn rug, mijn buik, keertje op mijn rechterkant, gekruld, uitgestrekt, diagonaal, kreuk kreuk kreuk…
    MAAR IK WIL OOK ZO GRAAG VAN DIE PRONKDINGEN. En Pronkhanddoeken enzo. Heeft ook al geen zin bij mij. Daan ziet dat toch niet. Sleutelsleutel aan de auto, en dan…. horreur!!! Mijn Pronkhanddoek!!! DAAAAAAAN!!!! “je zeurt, Dijn. Een handdoek is een handdoek. Voor je handen. Een doek. Dus.”
    Ik hóóór het hem zeggen.
    ’t Is niet anders. Kom, gaan we uithuilen bij een lekker stuk sjokolaaaaaaaaaa.

  12. Marianne M en Hilly vH zouden graag die gehaakte rand ‘ns goed willen bekijken…ah…Berthi…lukt dat???

  13. @Hilly, ik zal nieuwe (detail) foto’s van de gehaakte randen maken! Deze week komen de foto’s. Nu is het te donker om foto’s te maken!:-)
    Ik dacht in eerste instantie dat het een grapje was!:-)

  14. Ik heb altijd het linnengoed van “vroeger” mooi gevonden.
    Applicaties (wit op wit), geborduurd,
    zo mooi allemaal.
    Heerlijk om deze te zien en de achtergrond te lezen.
    Dank je wel.

  15. Wat een mooi verhaal en wat grappig, linnen is hartstikke duur, niets verspillen, maar wel zo’n half laken waar je niets aan hebt op je bed doen, hahahaha.
    Ik bekijk het dan van de nuchtere kant, maar vind het prachtig om te zien, dat rood op wit is zo mooi traditioneel.

  16. Vroeger thuis wel onder mooie lakens geslapen , met het bekende schulprandje , maar het was machinaal gedaan .En de mooie kanten en entredeux .
    Er waren heel wat jonge vrouwen die een hele uitzet van lakens en slopen borduurden . Daar kwam ik niet aan toe .
    Eerder hadden de stelletjes ook vaak jaren lang verkering , dus was er tijd om dat te doen .
    Deze pronklakens ken ik niet , maar ik houd wel van pronkstukken .
    Kan het nooit laten om mooie handdoeken of gastendoekjes te kopen .
    Het beddegoed zag er in Duitsland ook heel wat anders uit dan we hier gewend waren .
    Bedden opgemaakt met een enorm bol bijna opgeblazen toestand .
    Wij noemden dat altijd onder een loempia slapen .
    Sierkussens werden op een bijzondere manier ten toon gezet , met een deuk in de midden .
    Ben nu al lang niet meer over de grens geweest en weet echt niet hoe dat nu is .
    Ik praat natuurlijk weer over een tijd van de jaren 60 – 70 . Ook al geschiedenis geworden inmiddels .
    De prachtige lakens die je hier laat zien en dan op dat antieke droogrek .
    Wat mij opvalt dat dit rek ook smal is .
    Oma had vroeger een enorm breed droogrek , dat vond ik prachtig en wilde dat later ook graag .Maar dan moet je er wel ruimte voor hebben en liefst ook een tuin .
    En het idee om half te pronken alsof het wel een volle pronk leek , vind ik nog niet zo gek bedacht .

  17. @Gerrie, onder een loempia slapen!!:-))))
    Die ga ik onthouden!!
    Mijn moeder heeft voor haar uitzet de lakens en slopen allemaal geborduurd. Wit op wit. Een gedeelte is bewaard gebleven en die heb ik nu. Och, dat moet ook nog eens op de foto. Ik moet nog zóveel op de foto zetten. Nu maar hopen dat ik het niet vergeet.
    Lang geleden had ik beloofd om het poppenhuis te fotograferen. Nog steeds niets van gekomen.
    Nu maar eerst voor Hilly en Marian’ne m de gehaakte randjes vastleggen!:-)

  18. @Hilly, 🙂 Ik ga mijn best doen om de perfecte foto te maken ook voor marian’ne m!:-)
    Jullie hebben toch wel een beetje geduld??:-)

  19. Wat mooi Berthi! Het is leuk te horen hoe die lakens gebruikt werden. Wat een huisvlijt was er toen nog. Weet je…ik krijg er altijd zo’n warm gevoel van! Mag ik me aansluiten op de reacties van Hilly en Marian’ne om een detail foto van de gehaakte rand?

  20. Prachtig textiel! Je kunt het wel zelf weer maken: linnen kopen, ( kost in Frankrijk ongeveer 25€ per meter) en dan de monogrammen erop borduren. Je gebruikt dan tire-fil, dat rijg je erop om je letters te kunnen aftellen. Voorbeelden van monogrammen vind je wel. Rood borduurgaren gebruiken. Als je monogram klaar is, trek je de draadjes van tire-fil ( letterlijk trek-draad) weg. En je letters staan op het laken. Wij slapen onder zulke heerlijke en mooie lakens. Bonne nuit. Misschien kun je dat tire-fil ook in Nl vinden. Weet helaas de nederlandse naam niet.

  21. Prachtig textiel! Je kunt het wel zelf weer maken: linnen kopen, ( kost in Frankrijk ongeveer 25€ per meter) en dan de monogrammen erop borduren. Je gebruikt dan tire-fil, dat rijg je erop om je letters te kunnen aftellen. Voorbeelden van monogrammen vind je wel. Rood borduurgaren gebruiken. Als je monogram klaar is, trek je de draadjes van tire-fil ( letterlijk trek-draad) weg. En je letters staan op het laken. Wij slapen onder zulke heerlijke en mooie lakens. Bonne nuit. Misschien kun je dat tire-fil ook in Nl vinden. Weet helaas de nederlandse naam niet.

  22. @Rosa, tire-fil lijkt me een product dat uit Frankrijk komt. Ik heb er niet eerder van gehoord en heb ook geen idee of het hier te koop is.
    Het is een mooie tip, vooral voor diegene die regelmatig op vakantie zijn in Frankrijk.

  23. Ik heb eventjes op internet opgezocht wat tire-fil zou kunnen zijn, het blijkt net zo iets te zijn als ‘waste canvas’. ‘Waste canvas’ is een vrij open enkeldraads geweven stof die je op een niet aftelbare stof met een stiksteek vastzet. Je borduurt dan doormiddel van de structuur van de stof je kruissteken door de niet aftelbare stof heen. Als je klaar bent haal je de draadjes van de ‘waste canvas’ weer uit en je kruissteken blijven staan. Deze ‘waste canvas’ is via internet in Engeland te krijgen, zelf gebruik ik zo nu en dan gewone borduurstof daarvoor. Niet de aida-stof maar de gewone dichtgeweven borduurstof van 5 kruisjes per centimeter. Is iets moeilijker te borduren. omdat je door twee lagen stof heen moet, maar het resultaat is hetzelfde.

  24. Berthi,ik zag je hartenlap voor je zoon Tijmen. Wat een goed idee en wat mooi. Is een hartenlap ook historisch bekend? Want al kijkende naar je creatie, herinnerde ik me dat mijn moeder mij als klein kind vaak mijn hartenlapje noemde. Hoe kwam ze aan zo’n term? Misschien waren hartenlappen wel iets bekends in haar tijd.

  25. @Rosa, leuk om te horen dat je de hartenlap mooi vindt. Er begint inmiddels schot in te komen en Thijmen wordt steeds enthousiaster. Dat zit dus wel goed!
    Grappig dat je vraagt of een hartenlap historisch bekend is. Ik heb eigenlijk geen idee. Een leuk onderwerp om eens uit te diepen. Ik zal her en der eens gaan informeren en wie weet komt er iets boven water. Ik heb veel exposities gezien die met handwerk/textiel te maken hebben, maar tot nu toe ben ik geen speciale hartenlappen tegen gekomen. Ook wat op merklappen gebied betreft niet.
    Dat je moeder je hartenlapje noemde, geeft aan dat ze heel veel van je houdt en zo is dat ook met de hartenlap voor Thijmen.
    Heb je er nooit aan gedacht om aan je moeder te vragen hoe zij op deze naam is gekomen en waarom speciaal deze naam?

  26. Helaas Berthi, kan ik haar niet meer vragen hoe zij aan het woord hartenlapje kwam.Mijn moeder is al vele jaren geleden gestorven. Maar jouw mooie lapje, je hartenlapje, bracht me dit woord weer in herinnering, zo van: “God, zo noemde mama me altijd”. Ik was de term helemaal kwijt, maar jouw hartenlapje bracht het allemaal terug in mijn geest, of liever in mijn hart. Wat een liefdevol woord.Dag lieve hartenberthi,liefs van Rosa

  27. @Rosa, heel ontroerend om te lezen!! Dat mijn hartenlap zo’n liefdevolle herinnering aan je moeder naar boven haalt, daar word ik heel stil van!
    Heel, heel jammer dat je het niet meer aan je moeder kan vragen. Maar één ding is zeker, je moeder noemde niet voor niets jou hartenlapje. Nu vergeet je deze naam nooit meer!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *