‘Huisvrouwen, niet altijd licht is uw taak.
Vaak ongebaand zijn uw paden.
Weet gij geen raad met de zaak.
Kom dan bij ons, laat u raden.
Wij wensen voor allen, voor groot en voor klein.
Een steun in het huis en een vraagbaak te zijn.’
Zo gaat het clublied van de in de 1912 opgerichte Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen.
Onlangs kwam het boekje In Holland staat een huis, honderd jaar huishoudelijk werk van Ingrid van der Vlis uit. Hierin wordt beschreven en toegelicht met illustraties, hoe in een eeuw tijd de huishoudelijke klussen veranderden. Het huishouden maakte een complete ommezwaai. Rond 1900 waren de vrouwen de hele week bezig met boenen, poetsen en vegen, maar zodra de huishoudelijke apparaten zijn intrede doen wordt het werk verlicht. Daar staat tegenover dat er veel tijd uitgetrokken wordt om huis en tuin op orde te houden. Hobbelden de kinderen vroeger met mams mee, tegenwoordig vragen de kinderen veel meer tijd. De wasmachine doet de was voor ons, maar die draait de hele week op volle toeren. De kleding verdwijnt veel sneller in de wasmand. Hebben de vrouwen meer vrije tijd gekregen door alle elektrische apparaten? Of zijn we gemakkelijker geworden? Er mag toch best een stofje liggen? De sociale controle door de buurvrouw is er toch niet meer?
In 1947 wijdde nog 98 procent van alle getrouwde vrouwen zich aan het huishouden. Gaandeweg gingen de vrouwen die baan als zwaarder ervaren. Begin jaren zestig zette langzaam de ommekeer in. In de vrouwenbladen werd gewezen op frustraties en problemen voor de huisvrouw. Het klop-, veeg-, en zuigsyndroom was geboren. Het advies voor de vrouwen luidde: leg de lat niet zo hoog! Eind 1971 plaatst Libelle een lijst met goede voornemens voor 1972: ‘Sla dit jaar de grote schoonmaak over – u bent toch altijd ordelijk? – en gebruik die tijd voor de Week van het Lekkere Eten.’
En zijn er nu nog vrouwen die jaarlijks de grote schoonmaak doen?
Een leuke anekdote uit het boekje: De overbuurvrouw stapte net iets te vroeg de deur uit om haar kleedje te kloppen. ‘Daar stonden vaste tijden en dagen voor’, zegt mevrouw De Waard-Kuipers, een 79-jarige Rotterdamse. ‘Haar man betrapte haar op heterdaad. Hij was de wijkagent. En kon niets anders doen dan zijn eigen vrouw een bon geven…’
Op de foto zie je mevrouw aan de Rottekade in Rotterdam bezig met het uitkloppen van haar traploper. Enkele keren per maand werd de traploper van de trap gehaald en buiten uitgeklopt, de roeden werden gepoetst. We hebben het hier over begin jaren veertig.
Roeden poetsen. Dat laatste zinnetje opent een vakje in mijn herinnering. Vroeger had oma, die vlakbij woonde, dikke lopers op de trappen met koperen roeden. Als kind vond ik het prachtig oma te helpen met het poetsen van de roeden. Het koper dat ik nu heb wordt niet gepoetst. Ik vind het donker veel mooier.
Ik heb vandaag grootse plannen, maar wat heb ik er een hekel aan. Keihard goede muziek draaien(anders komt het niet boven de stofzuiger uit), en hopen dat ik het red voor ik de kinderen uit school moet halen.
mijn oma had ook de iedere dag van de week een heel schema ,het hele jaar door….zelfs lakens wassen in de sloot!!(kon toen nog blijkbaar ,ijskoud natuurlijk….gek hè dat ze nu kromme vingers van de reuma heeft van al dat geschrob)
WHAAAAAAAAAAAA, ik heb zó’n hekel aan het huishouden, blééhhhhhh.
Ik wil zelfs geen programmma’s daar over zien en dit boekje zal ik niet kopen.
Maarrrr er zal zeker wel een veelheid aan ‘herkenning’ zijn.
We hebben het makkelijker en zijn makkelijker denk ik.
Ik vond altijd als de cocosmat uit de keuken kwam de patroontjes van het zand en het stof zo mooi wat er onder lag, jammer om op te vegen.
Nu ga ik eerst mijn bureau maar eens opruimen en alle afdrukken die wij van internet plukken in de juiste mappen stoppen.
Zulke problemen hadden onze ouders niet.
Elma
Toch heeft het huishouden af en toe wel een voordeel: je blijft lekker in beweging en daar vaart de conditie wel bij.
Ik moet vandaag nu echt wat in huis doen, maar doe liever mijn huiswerk van Elma. Wat is belangrijker ?
Mijn oma had een mooie loper in de gang liggen, als de werkster kwam ging daar weer een soort werkloper van katoen overheen, zodat de echte loper niet vuil werd. En dan die boenwas op de meubels … Een tijd die je niet snel vergeet. Maar ik heb geen werkster !
Zo nu eerst een kop koffie en dan aan de slag, opruimen en opruimen (er komt geen eind aan), daar heb ik ook zo’n hekel aan. Iedereen veel huishoudwerkplezier vandaag en morgen en overmorgen …..
Margriet
Er is wat afgepoetst in vroeger jaren .
Mijn moeder had alles zo keurig netjes .
Als het even kon vanwege school en zo , dan moest ik wel meehelpen .
En we hadden ook vaak hulp en dan niet een paar uurtjes , maar liefst een hele Vrijdag . Soms een huisnaaister , alleen voor verstelwerk .
Straatje schrobben , ramen zemen , schoenen poetsen , koper poetsen , alle richeltjes stoffen en natuurlijk nog de dagelijkse pot op tafel brengen .
En niet vergeten bed opmaken , schone lakens .
Al het was en strijkgoed , wat een gedoe .
Op Woensdagmiddag strijken , de witte overhemden van pa , alle zakdoeken het laatst dan werd het strijkijzer al afgezet , toen al energie zuinig gebruiken .
Lakens werden niet gestreken , maar netjes opgerekt met z,n tweetjes en dan onder de zware handnaaimachienne gelegd .
Zo werden ze mooi glad .
Hebben we nu het huis schoon ?
En tegenwoordig . . .?
In mijn huwelijk heb ik alleen mijn eigen schoenen gepoetst .
Ik voelde me echt verwend , maar ja je gaat er ook aan wennen .
We hadden zo elk onze eigen taak en hadden onze eigen baan .
En nu heb ik een hulp voor wekelijks drie uurtjes .
Voorlopig hoop ik dit zo nog een tijd te mogen volhouden .
@Annelies, een traploper is wel erg mooi. Het was wel een heel gedoe vroeger om deze voor eventjes schoon te maken. Tegenwoordig zou je met de stofzuiger er overheen gaan.
In huis heb ik twee kleine gordijnroedes/haken. Deze poets ik één keer per jaar. De laatste keer was in het voorjaar. Ik gebruikte daar een kapotte oude luier voor. Het poetsen leverde voor mij een idee op. Ik kon de hartenlap wel eens op een luier gaan maken.
Zo zie je maar, poetsen kan soms enige nut hebben! :-)))
@Jenny, poets ze vandaag! Ik ga zometeen beneden de boel aanpakken!
Ben je niet klaar voordat je kinderen uit school komen, dan ga je toch fijn vandaag weer verder!:-)))
@Hilly, ik heb medelijden met je oma! In ijskoud slootwater je lakens wassen. Hoe verzin je het!!!
@marian’ne m, heerlijk dat het vandaag de dag allemaal niet meer zo keurig hoeft te zijn als vroeger!!
@Elma, moet je mijn bureau eens zien. Ik ben tegenwoordig meer tijd kwijt met het opruimen dan met het poetswerk!! We willen ook alles bewaren!!:-)
@Maaike, een positief punt!! Je moet eens weten hoe vaak ik trap op, trap af loop!!
@Margriet, eerst flink de bezem door het huis laten zwaaien en dan… genieten van je huiswerk van Elma!!
@Gerrie, erg leuk om het poets- en boenschema met je door te lopen!
Fijn dat jij elke week hulp hebt!!
Ik kan me er iets bij voorstellen, heb al die “klussen ” nog gedaan . ook de lopers van de tap over het drooghek, en in de tijd dat wij vlak bij de duinen woonden lag er onder de mat van de biojkeuken ook dat leuke zandpatroon Succes allemaal vandaag Ik heb morgen “mijn Mien Dobelsteen” dus vandaag alleeen de leuke dingen
@basje, laat jij je huishoudelijke klussen maar over aan je Mien Dobbelsteen. Jouw bijdrage aan de huishoudelijke klussen is meer dan genoeg geweest. Geniet van de mooie dingen! Fijne dag!!
Ha,ha,ha, die Marian’ne, precies het tegenovergestelde van mij. Ik was dol op het huishouden, had er een prima schema voor en vond er voldoening in zolang er maar genoeg andere dingen tegeover stonden, lekker lezen en zo. Ik heb echt gehuild toen ik vanwege mijn gezondheid mijn lieve huishoudentje aan een hulp moest overlaten. prima hulpen gehad en gezellige ook, maar ik voelde me nooit vrij met een vreemde in huis. Nu DH met pre-pensioen is doen we het samen, hij de dingen die ik niet mag en ik de dingen die ik leuk vind (grinnik) en nu ik sinds enkele jaren het handwerken heb ontdekt ben ik helemaal blij met de extra vrije tijd. Dit lijkt mij dus een énig boek en het gaat nu meteen op mijn lijst van te kopen of te vragen boeken. Ik ben dol op zulke boeken.
Ja joh, wat zijn we nu dan verwend he? Mijn moeder was bijzonder makkelijk. Die had het motto: “Het huis is er om mij te dienen en ik niet het huis” (misschien dat ik het daarom wel weer graag een beetje netjes in huis wil hebben.)
Maar mijn moeder zie ik nog wel de was koken in een ketel op het gasfornuis; die was moest dan door de wringer gehaald worden. Het kloppen van de matten; inderdaad de loper met roeden op de trap; het zeil zwabberen onder de bedden en de ramen werden toch heel regelmatig gelapt. Later kreeg ze een (zoveelste-hands)langzaamwasser. Huishouden was toen echt een dagtaak!
Ha ha aan eten koken heb ik een hekel, maar aan ‘ons’ huishouden niet. Ik moet trouwens wel kunnen zien waar ik gebleven ben hoor, grinnik. Ik werk niet om het werk….dan ga ik liever quilten 😉
Groetjes,
@Willeke Sneek, ja ,ja , het is nog niet zolang geleden dat het beeld zoals jij dat schetst in veel huishoudens voorkwam!
In een erg korte tijd is er veel veranderd.
De uitspraak van je moeder heb ik vaker gehoord en geef ze eens ongelijk!?:-)
Ik ben door een rottige periode in mijn leven gegaan. Ik heb een depressie gehad en een dwangstoornis. Ik was alleen nog maar aan het schoonmaken. De hele dag vloog ik door het huis, ik had geen minuut vrij. Dit terwijl ik toch gewoon samen met mijn vriend en hond in een doorsnee (klein) eensgezinswoningkje woon. Ik zoog en stofde de zolder en ook het hok moest spik en span zijn. De ramen lapte ik elke week, stofzuigen gebeurde 3x per dag. Ik kon niet meer stoppen. Alle kleren moesten netjes op stapeltjes liggen om over de handdoeken maar niet te spreken. Dit was echter geen leven! Ik was een slaaf van mijn eigen huis. Geen wonder dat ik op laatst me vreselijk voelde als ik thuis was. Thuis zijn betekende hard werken! Ik heb gevochten, hard gevochten dit jaar. Langzaam aan gaat het nu beter. Dit alles zonder medicijnen. Ik denk nog wel de hele tijd dat ik het huishouden laat vesloffen, als ik bijvoorbeeld een middag aan mezelf besteed. Ik voel me dan zo schuldig. Maar het gebeurt wel weer dat ik tijd voor mezelf heb! Het huishouden heeft me nog steeds meer in zijn greep dan gezond is, maar ik vecht gewoon hard verder! Ooit hoop ik te kunnen voelen van binnen dat het niet uitmaakt hoe schoon je vloer is, dat het veel belangrijker is dat je jezelf gelukkig voelt. Nu zeg ik dit ook wel tegen mezelf, maar geloven kan ik het nog niet. Ik houd echter hoop. Ik geloof in mijn eigen kracht.
Want zeg nou zelf: het zou toch zonde zijn wanneer je in de hemel alleen maar kunt vertellen hoe goed je je huis schoongemaakt hebt je hele leven en dat je verder niet een dag ECHT gelukkig bent geweest!
@Hinke Mulder, dat je dit verhaal vertelt hier, zegt veel over je karakter! Je vecht tegen je probleem. Je gaat ervoor! Petje af, voor jou!!! Jij hebt hoop en je gelooft er sterk in dat het helemaal goed gaat komen. En dat gebeurt ook, alleen niet van de één op de andere dag. Een houding die je al jaren hebt, kun je niet zomaar op een zijspoor zetten. Probeer te genieten van de mooie dingen in het leven. Niemand vindt het belangrijk hoe schoon je huis is. Gezelligheid is veel belangrijker. En inderdaad, het zou toch zonde zijn als je later alleen kunt zeggen hoe hard je hebt gewerkt om je huis schoon te houden en verder geen tijd had om leuke dingen te doen.
Ik wens je veel kracht en energie, en vooral veel gezelligheid toe.
Bedankt Berthi,
Heel erg lief dat je me zoveel fijns toewenst. Het gaat de goede kant op met me. Ik voel me steeds een beetje sterker worden. Ik kan al heel veel dingen laten in het huishouden, en al spookt het soms nog wel erg door mijn hoofd, vooruitgang is er zeker! Ik kijk echt weer naar de toekomst. Geloven in jezelf is erg belangrijk, dat heb ik wel ondervonden de laatste 2 jaar.
Ik ga verder met vechten en wens ook jou het allerbeste.
Mvg,
Hinke Mulder