Door een toevallige samenloop van omstandigheden kreeg ik vorig jaar deze bijzondere stoplap in mijn bezit. Eén reden daarvoor was, dat de toenmalige eigenares, die hem door erfenis had verkregen, er eigenlijk ‘niet zoveel aan vond…’ De stoplap dateert uit 1719, en is circa 35,5 x 35,5 cm. Hij is gemaakt van zijden garen op katoen, met linneneffect in de draad van het weefsel. De stof is vrij los geweven en de lap is eigenlijk helemaal ‘volgestopt’. De indeling van de stoplappen in deze tijd is nog niet gelijkmatig of symmetrisch van opzet, zoals je later altijd ziet, en pas in de loop van de 18e eeuw komt er een middenversiering in de mode. De stoplap bevat een stukje tekst. Volgens mijn informatie zijn alle doeken met tekst van Zeeuwse afkomst. De meesten zijn eigendom van Zeeuwse families of zijn in het bezit van het Zeeuws Museum. De twee oudsten zijn allebei van 1719, en één ervan heb ik dus. Over die vroege stoplappen is niet zo heel veel bekend. De vorm van de stoppen is anders dan de latere kruisstoppen. De stop is groter dan het stuk doorstop in de stof vóór men de ‘oversteek’ maakt, als je begrijp wat ik bedoel.
Mijn stoplap bevat er zeventien: stoppen in linnenbindingen, met streep- en ruitpatronen en stoppen in keperbinding, in visgraat- en oogjespatronen. Er zijn inzet- en snedestoppen, met rechts een heel uitzonderlijke stop over één draad. In Zeeland wordt er in de latere stop- of merklappen met tekst vaak een middenvak gemaakt in de vorm van een trapgevel, waar binnen de gevel of in het huis de tekst: ‘door mij gedaan… etc.’
De tekst op mijn stoplap heeft wel al een beetje de vorm van een trapgevel maar de tekst was te groot voor de beschikbare ruimte. Deze is er naast en schuin erboven voortgezet, in kruissteek geborduurd.
De tekst is bekroond. Er zijn verschillende typen letters dooreen gebruikt en er staat:
DOOR MIJN GEMAECKT ELISABETH MARE MIJ GELEERT BE (is waarschijnlijk bij) MARIA KUIJPERS INTH OUDE KERCKSTRAET I GEHEINDIGH DEN 9 IANUARI V ANNO 1719
Mevr. Schipper-van Lottum heeft deze stoplap ooit bekeken en ‘m ook gebruikt als illustratie in haar bekende boek Over merklappen gesproken. Zij schrijft dat de gemeentearchivaris in Middelburg haar kon bevestigen dat er in de Oude Kerkstraat in Middelburg een opleidingsschool gevestigd was. Men leerde er stoppen, verstellen, borduren en ‘teekenen’ = merken. Mevr. Maria Kuijpers wordt in die archieven inderdaad genoemd als lerares.
De Oude Kerkstraat van Middelburg is door brand verwoest. In mei 1940 voltrekt zich daar namelijk een ramp als de binnenstad van Middelburg ten prooi valt aan een grote brand ten gevolge van een Duitse beschieting en bombardement. Zeshonderd historische panden gaan dan in vlammen op. (Veel mensen weten niet dat drie dagen na Rotterdam (14 mei) het oorlogsgeweld ook de Zeeuwse hoofdstad heeft getroffen.) Mijn stoplap bevond zich toen zeer waarschijnlijk al niet meer in Zeeland, maar als het aan mij ligt zal hij daar ooit wel weer naartoe teruggaan, als ik er afstand van kan doen…
© Josefien
Josefien, dit is een zeer bijzondere stoplap. Bij mij is geen andere stoplap bekend waarop de tekst: ‘Door mijn gemaeckt…’ te lezen staat. Ik vind de stoplap charmant doordat juist niet alles keurig gerangschikt staat. Het is een prachtig kunstwerk!!!
Josefien, wat fijn dat je deze stoplap met ons deelt, er zit veel informatie achter de stoplap die historisch van belang is.
Wat een pracht van een lap zeg!!!!
Dat is toch erg bijzonder als zoiets aan je gegeven wordt!!!!
Josefien, wat een prachtige lap en idd heerlijk VOLgestopt !!
Mooi de informatie die jij kunt geven.
Wanneer de familie van deze borduurster de achtergrond en informatie van deze lap zou weten zal hij vast veel waardevooller worden in hun ogen, lijkt mij.
Ben benieuwd naar het vervolg, ooit !!?;-)))).
Josefien wat goed, dat wij op deze manier deze zeer oude stoplap kunnen bewonderen. De maakster moet wel erg veel geduld gehad hebben. Prachtig dat jij zo iets moois mag bewaren.
Elma
Wat een mooiverhaal over een prachtige stoplap. In gedachten ga ik dan naar dat straatje en probeer te bedenken hoe het was toen alles er nog stond en heel was. Tijdens een vakantie in Zeeland bezochten we dorpen en stadjes als Middelburg met prachtige straatjes en daar moet ik nu aan denken. Daar liep dan deze Elizabeth naar de leesen die ze volgde, hoe voelde ze zich, wat voor kleding droeg ze en had ze een tas bij zich, wat maakte ze mee in haar leven thuis. Geschiedenis is zo boeiend! Dan komt er oorlog en wordt al dat oude weggevaagd door brand, hoe vreselijk. Toch blijven er dan gelukkig sporen bewaard en gekoesterd zoals deze prachtige stoplap en laten we hopen dat er altijd opnieuw tekenen uit het verleden blijven bovenkomen. Dankjewel Josefien dat wij mogen meegenieten van jouw mooie bezit.
Het boek “door mijn gemaakt” heb ik hier in de kast staan. Alles over zeeuwse merklappen en stoplappen staat daar in. Dit verhaal is een prachtige aanvulling (staat deze stoplap ook in het boek? ik ga het zo bekijken!!)op het boek. Bedankt Josefien.
mooie lap en verhaal Leuk dit met anderen tedelen , Gerries verhaal kan ik zo goed indenken, het hoe en wat is altijd zo leuk
Josefien, wat een kostbaar bezit. Eigenlijk zou ik het het liefst even in mijn handen vast willen houden. Fijn dat we het op deze manier kunnen zien. Dat had de dame die het in 1719 heeft gemaakt ook nooit kunnen vermoeden.
bijzonder zeg!Lijkt mij moeilijk inderdaad er afstand van te doen ,ach dat komt mettertijd wel ,toch?
Het boekje: Door mijn gedaen van Eef de Jonge-Everaert is volgens mij nu uitverkocht. Ik moet het boekje ook maar weer eens voor de dag halen en gaan kijken of deze prachtige stoplap erin staat.
Berthi, ik probeer je prive te mailen, maar mijn mailtje komt steeds terug..
Vele handwerktechnieken zijn al wel door mij gemaakt,maar stoppen wil maar niet lukken.Met een kopje eronder gaat nog het beste,maar ik brei liever een nieuwe voet of helemaal een nieuwe sok,daarom vind ik dit toch handwerken op hoog niveau.En zo prachtig bewaard,bedankt dat we dit mochten zien Josefien
Wat mooi, zo’n lapje met een hele geschiedenis erbij verteld. En ook weer wat geleerd, zoals de korte doorstopjes, ik had het wel eens gezien maar wist niet dat dat met vroege lapjes te maken had. Straks van Lottem er eens even bijpakken. bedankt voor het nuttige verhaal en ’t fraaie lapje
Mijn stoplap staat niet beschreven in het Zeeuwse boek, maar is te vinden in “Over Merklappen gesproken”.
Het is afbeedling 148, op blz 245.
Daar in zwart-wit afgebeeld, wat de lap natuurlijk niet ten goede komt.
De vroegere eigenares is kennelijk eens met haar oude handwerk naar mevr. Schipper toegegaan, want tussen de lappen zaten handgeschreven bladzijden van mevr. Schipper, die ik nu ook zuinig bewaar.
Overigens ontdekte ik dat allemaal pas later, toen ik me eens goed ging verdiepen in de oude handwerken.
En dat maakt het ook leuk: er gaat een wereld van vroeger voor je open die ik graag deel met anderen die er interesse in hebben!
Josefien, wat een kastbaar bezit is zo’n lap. En wat een geluk dat hij niet in de vlammen om is gekomen. Wist ik trouwens niet hoor van de binnenstad van Middelburg. Je hoort eigenlijk alleen over Rotterdam. En wat apert is dat dat jij ”eén van de oudste stoplappen in je bezit hebt. Moet wel een heel apart gevoel zijn.
@ Berthi, ik ben weer aangeland in blogland. Ik kom weer even m’n neus laten zien!
Gezellig dat je er weer bent, Marijna!
Oh wat een bezit….dat iemand dat zo weg doet he….Heel interessant vind ik de uitleg.
Wat een prachtige stoplap , er zullen heel wat uren werk in zitten .
Iedere keer als ik hier zoiets zie uit lang vervlogen tijden , dan denk ik wat mooi dat dit bewaard is gebleven .
En natuurlijk zouden we er nog veel meer informatie over willen hebben .
Voor ons allemaal een aanwijzing om al onze eigen werkstukken van informatie te voorzien , voor later aan hen die na ons komen .
@Gerrie, bij elk werkstuk een logboekje maken! Dat is ook nog eens een mooie aanvulling want je vergeet sommige dingen heel snel!
Schitterend!!!!!!!!!!!!!!!!!
Wat een mooie geschiedenis om zo maar even te lezen, tussendoor, in de hectiek van het werk een moment voor de vrouwen die toen werkten.