Twee weken geleden kocht Gwendolyn bij mij het boekje Wascht en manghelt glat of ick sla iou vor iou gat en zij vertelde me dat ze een mooie herinnering heeft aan het mangelen.
‘Mangelen… voor mij behoudt het woord al een heerlijke klank. Mijn oma was een mondaine dame. Zij woonde in Zuid-Limburg. Zij moest een enorm huishouden regelen. Had vijf kinderen plus aanhang, een gigantisch huis en een dokterspraktijk van haar man. Gelukkig voor haar wel vier dienstmeiden die het haar mogelijk maakte zich vooral op het sociale niveau te bewegen. Dus het echte werken (los dan van het koken, bakken en inmaken en alles wat daarmee te maken had – dat bleef mijn oma doen) deden de meiden. Mijn broertje en ik waren eigenlijk per ongeluk terecht gekomen in dit heel drukke gebeuren. Wij waren net terug uit het buitenland en mijn moeder werkte. En was nooit thuis. Mijn jongste tante was nauwelijks een paar jaar ouder dan ik. Wij schoven dus vrij naadloos aan bij dit huishouden. Maar dan wel met de regels van mijn oma. Dus niet lastig zijn. Dat betekende dat je wel met de meiden mocht praten, maar ze niet mocht hinderen in hun werk. Maar met eentje speciaal kon ik het goed vinden. Dus daar liep ik achteraan. Ik was toen negen jaar. Zij ging onder andere over het mangelen. De mangel stond op zolder. Ik mocht dan bij de tafel staan waar hij tegen aanstond en helpen. Als ik de illustraties bekijk uit je boekje, denk ik dat het een cilindermangel is geweest. Ik herinner me de rollen en het grote zware gietijzeren wiel waaraan gedraaid moest worden. Dat was natuurlijk de grote grap. Ik mocht draaien!!! De mangel stond aan een hele lange tafel. Dat herinner ik me ook nog. Voor mij is het een herinnering gebleven van geborgenheid, rust en tevredenheid.’
Een mooie dierbare herinnering heb jij aan mangelen. Dit soort verhalen zijn een prachtige aanvulling op mijn boekje, die ik dan ook weer vaak gebruik voor mijn lezing. Het was een uitzondering dat een jong meisje mee mocht helpen met het mangelen. Jij had het geluk dat er een dienstmeisje was waar jij het heel goed mee kon vinden waardoor jij nu een mooie herinnering kan koesteren.
Mooi verhaal , gebeurtenissen van lang geleden worden niet zo gauw vergeten .
Over de mangel zijn toch ook nog spreekworden ?
Iemand door de mangel halen .
Heb ik het goed ?
Berthi je zou toch eens naar kasteel Duivenvoorde moeten gaan ( voorschoten )
Er is een prachtige zolder waar het wasgoed werd verzorgd en er wordt verteld hoe het er vroeger aan toe ging met de chique was van de adel .
Gwendolyn@ Wat een mooie herinnering aan je jeugd. Nu hoor je vaak de kreet, die oma’s moeten maar oppassen. Vroeger was het gewoon. Wij hebben 1 kleinzoon (Mark) waar wij ook geregeld op gepast hebben. Deze jaren hadden wij niet graag gemist.
Elma
leuk verhaal , Ik mocht ook aan de slinger draaieern op die leeftijd, maar dan van de wringer
ik ben maar wat blij met de machines van nu, zou niet weten waar ik zulke appraten moet neerzetten.
Gwewdolyn, dit zijn de verhalen waarvan we houden, sfeervol en nostalgisch. Wat een bijzondere jeugd heb jij gehad en net als Basje dacht ook ik meteen weer terug aan de Maandagse wasdag waarop we, thuis komende uit school, het hele huis als drooglokaal aantroffen, overal wasrekken en buiten meerdere teilen met spoelwater waarvan de laatste teil een zakje blauw bevatte. Maar tijdens de vakanties mochten ook wij meehelpen met het draaien van de wringer en ik ruik nu meteen het warme sop weer, dat rook nog naar échte zeep!
Allereerst: Gwendolyn, wat heb je een mooie naam! Verder: heeerlijk deze herinnering. Dank je wel! Ook ik groeide op met babu’s (dienstmeisjes in Indonesie), ik herinner me dat Alia, de lieverd die de was deed, zo’n schrob-bord had, met ribbels. Ik schaam me nu, nu ik zelf de was doe en de beschikking heb over een machine. Ik heb heel regelmatig 3 wasbeurten per dag met mijn gezin, en vind dat veel en zucht. En ik hoef niets te doen, vergeleken bij Alia toen… Ja, strijken wel natuurlijk.
wat grappig ,ik herinner alleen een koude schuur en haast…..
wat grappig ,ik herinner alleen een koude schuur en haast…..van mijn ma
Mangelen! Nou, bij mij heeft dat ook niet zo’n postieve klank.
Bij een vriendin van mij stond thuis, op de zolder, ook zo’n grote mangel.
Haar moeder maakte er een gewoonte van om ons te verplichten de was te mangelen voordat we ergens naar toe mochten. Meestal kwam die wasmand voor ons als een volslagen verrassing, dus gingen we veel later weg dan we gepland hadden.
En dan hebben we het over 1966, ’67, dus ze was een tyoe van de oude stempel.
Daar viel dus ook niet aan te tornen!
@Gerrie, kasteel Duivenvoorde staat al zo lang op mijn lijstje, maar tot nu toe is er niets van gekomen. Een mens heeft zó veel te doen en wil ook zó veel doen, maar de tijd… Morgen is het alweer vrijdag, weer een week voorbij…
Mijn moeder heeft nooit een mangel gehad en door puur toeval ben ik begonnen om een boekje over mangelen en mangeldoeken te schrijven.
Mooie verhalen !!!
Gwendolyn, zelfs jou naam past bij het verhaal, geweldig !!;-)).
De mangel ken ik helemaal niet van vroeger.
Door je artikel in de HzG(?) leren kennen.
Thuis wel de wringer dat was best zwaar werk. Voor dag en dauw stond mijn moeder op het plaatsje voor het huis te sjouwen en spetteren met ketels en emmers. De avond daarvoor had ze een ketel was in de week gezet op een butagas vlam in de bij keuken.
Al dat wringen en spoelen op haar klompen. Rode armen van het laatste koude spoelwater. Wat was ze blij met de eerste wasklutser met losse wringer er boven op !!
@marian’ne m, voor HzG heb ik geen artikel geschreven over mangelen en mangeldoeken. In Seasons heeft een interview met mij gestaan en daar hebt je het misschien in gezien. Wel heeft toentertijd een kort berichtje over mijn boekje in HzG gestaan.
Leuk deze site
roept oude herinneringen op
en leuk ingedeeld
Kom eens bij mij kijken
ikenmijntrollbeads.web-log.nl