Hartelijk dank voor al jullie reacties. Het was zeer interessant om ze te lezen. De vele katholieke symbolen viel bij iedereen op en bij de datum van 1660 plaatsten sommigen een vraagteken. En terecht!
In 2000 werd deze merklap (40 cm x 25 cm), als een antieke merklap uit 1660, te koop aangeboden. Bij mijn eerste blik had ik al direct geen goed gevoel over de datum en over de uitstraling van deze merklap. Aan de achterzijde kon je duidelijk zien dat er geborduurd was met drie draadjes splijtgaren en de afwerking van de randen van deze merklap zijn te breed voor 1660. De merklap was slecht ingelijst op bruin strokarton, vandaar de bruine vlekken. De zuren van het karton zijn ingewerkt op het linnen. De lijst dateerde uit circa 1920. Ik mocht de merklap meenemen voor nader onderzoek.
Op 10 januari 2000 sprak ik de archivaris van Nijmegen. Is Nymwegen goed geborduurd? Nijmegen werd op verschillende manieren geschreven, waaronder deze manier. Op een kaart uit 1662 staat Nijmegen als Nimmegen aangeduid.
In 1660 was ongeveer de helft van de Nijmeegse bevolking protestant en de andere helft katholiek. Het katholicisme werd onderdrukt. Men mocht het niet naar buiten dragen. Geen kerkdiensten. Er werd gebruikgemaakt van schuilkerken.
In 1660 is er geen speciale grote gebeurtenis in Nijmegen geweest.
Misschien was er een schuilkerk geopend of iemand uit de familie tot priester gewijd?
Linksboven begint de merklap met een gotisch alfabet, voorafgaande met een kruis. De letter ‘b’ is tweemaal geborduurd op een verschillende wijze. Een cijferreeks in de 17e eeuw is vrij zeldzaam. Als we het al tegenkomen, dan vaak niet op één lijn. De 7 ontbreekt.
Initialen: ANWAK – Anno 1660 – Nymwegen.
Bovenaan in het midden een gekroond hart, doorboord met pijlen. Links en rechts hiervan een levensboompje.
De sierletters JMJ zijn vermoedelijk de initialen van de borduurster. In DMC patroonboekjes, uit begin 20e eeuw, staan vergelijkbare sierletters. Onder de initialen staat een kroon. Een keizerskroon? Nijmegen: de stad van Keizer Karel de Grote.
IHS: Jesus Hominum Salvator Jezus de Verlosser der Mensheid, met een kruis in het midden bij de letter H. Zowel links als rechts hiervan een kandelaar en een achtpuntige ster, het zinnebeeld van Bethlehem. Links op de merklap een druivenrank die in deze vorm niet op merklappen voorkomt van omstreeks 1660. Dat is pas veel later.
Linksboven op de merklap zien we een klein motief, misschien ‘twee tegenover elkaar liggende harten’ voorstellende? Verder op de merklap nog verschillende levensboompjes en een tulp. De tulp symboliseert de volmaakte liefde. Een Perzische jongeling Ferhad werd verliefd op een meisje Shirin, die zijn liefde afwees. Ferhard trok de woestijn in om zijn gebroken hart te laten sterven. Wanneer hij huilde vielen de tranen in het droge zand en veranderden in tulpen. De tulp is in Perzië een in het wild groeiende bloem.
Op de onderste rij van de merklap treffen we de volgende motieven aan:
een kelk, een vruchtenmand, een monstrans met links en rechts een kandelaar, een kelk met een palmtakje, met daarboven een kruisje en uiterst rechts een zandloper.
De merklap is rondom afgewerkt met twee verschillende eenvoudige sierrandjes. Zoals ik al schreef is er geborduurd met drie draadjes splijtgaren, in de kleuren groen en lichtbruin. De kleuren zijn verbleekt! Er is alleen geborduurd met kruissteekjes.
Alle vier de randen hebben een zoompje. Links en rechts een zoom van 5 mm. Boven en onder een zoom van 8 mm. Het linnen is uit de 20e eeuw.
Op 22 januari 2000 heeft Mevr. Schipper-van Lottum deze merklap gezien. Ik had toen de bovenstaande gegevens al gevonden. Zij was het daar volledig mee eens.
Conclusie: geen merklapje uit 1660, maar uit de 20e eeuw.
Uiteindelijk kocht ik deze merklap voor een klein bedrag om mensen erop te wijzen dat je altijd op je hoede moet zijn met de aanschaf van een ‘antieke’ merklap.
Al met al is het toch een interessante merklap met een boeiend verhaal.
Complimenten aan Marian’ne die als eerste een vrij goede beschrijving gaf van deze merklap en vraagtekens plaatste bij verschillende motieven in combinatie met de datum.
In deze log liet ik je oud gemaakte lotusschoentjes zien.
Nou B-ness, het was het wachten waard. GAAAAP. Ja nou, je denkt toch niet dat ik ga slapen zonder jóuw verhaal??? Dan lig ik toch alleen maar te woelen.
Meis, complimenten aan JOU. Jij haalt dit zomaar naar voren!
Ik blijf met 1 vraag zitten. Waarom zou iemand het jaartal 1660 nou hebben willen borduren in de 20e eeuw? Stel: ze doet aan genealogie (familiegeschiedenis) en is tot dat jaartal gekomen en borduurt de initialen van haar oudst teruggevonden voorouder?
Pfffff. Ik blijf maar fantaseren.
JUUL???
pffffff, OOOO gelukkig hij is NIET echt !!!
Nou ja voor mij dan, ik had mij nog ingehouden want stel dat hij wel echt was en van jou, dan had ik hem toch mooi/lelijk af zitten kraken.
Leuk dat ik geslaagd ben :-)). En dat zonder hem in het echie gezien te hebben !!
Leuk het verhaal en ja net als Dijn, waarom zo en zoveel christelijke symbolen. Toch door iemand gemaakt die er iets in wilde uitdrukken. Ik denk niet dat hij voor de vervalsing is gemaakt, dat was toen de moeite niet.
We blijven fantaseren en het ons afvragen !!???????:-))).
Je weet niet waarom iemand er een andere datum bovenzet. Misschien heeft de maakster van deze lap hem wel gecopieerd, omdat ze wist dat ze hem later niet zou erven, maar er toch erg aan was gehecht ?
In ieder geval een zeer interessant verhaal om te lezen.
Leuk, Berthi. Je hebt ons/me weer aardig beziggehouden. Interactief in heel veel opzichten……………. Je bent pas echt een ‘leraar’!
Leuk verhaal!! Dat was de moeite waard!!!
Ik denk niet dat de maakster er een slechte bedoeling bij had. Je weet maar nooit….. Op mijn replica staat ergens in een klein hoekje het jaartal dat ik hem heb gemaakt. Misschien is de maakster dat vergeten!!
Waarom zal altijd een vraag blijven!!!
Maar het is altijd goed om dit te laten zien. Dat het jaartal wat erop staat niet altijd klopt. Op Marktplaats werden ook vaak niet oude voor oude verkocht!! Hoge bedragen terwijl het eigenlijk niet veel waard is……. Oppassen dus!!!
Hè, ik ben ook blij om te weten hoe het nu zit met die merklap en dat is natuurlijk wel een kluif voor de kenners. Gaandeweg leren we allemaal toch wel mee van zulke logs. ik durf nu in ieder geval geen “antieke” merklap te kopen. Dan moet je er echt veel vanaf weten. Ik zei gisteravond nog tegen jan toen ik zat te broduren: “ik heb het gevoel dat ik met dat borduren begonnen ben een weg op te lopen waarvan het einde nog heel ver weg ligt, heerlijk!” Kan ik nog lekker lang doorgaan :- )
Waarom de borduurster het jaartal 1660 erop heeft geborduurd, zal altijd een vraag blijven. Misschien wilde ze de merklap een oude uitstraling geven? Wellicht vond zij nieuwe merklappen niet mooi? Waarschijnlijk was ze wel katholiek en woonde ze in Nijmegen.
Het zal bij vermoedens blijven. De werkelijke reden is niet meer te achterhalen.
Het heeft ook wel iets om op deze manier een beetje je eigen verhaal te kunnen maken.
@Marian’ne m, ik vind het heel knap van je dat jij via het computerscherm het allemaal zo goed zag. Ik heb al verschillende open dagen gehad voor Merkwaardig zoals je weet en dan liet ik deze merklap zien. Bijna niemand zag het!!
Daarom vind ik het zo’n leerzame merklap. Goed om hiermee in aanraking te komen.
Deze merklap bood een kennis te koop aan. Zij zou deze ‘antieke’ merklap weer voor een bevriende antiquair verkopen. Zij dachten dat het een echte oude merklap was.
Zo zie je maar weer… let altijd op wat je koopt!!
Al eerder liet ik de namaak lotusschoentjes zien! Ook zeer interessant en leerzaam om te zien.
He, echt interessant Berthi! En ergens ook wel mooi, dat er altijd wat te raden over zal blijven.
Mooi verhaal! de vraag of het per ongeluk of expres “vervalst” is hangt ook af van de prijs die voor een merklap gevraagd kon worden in de tijd dat deze is gemaakt. Als oude merklappen toen weinig waarde hadden ligt het niet voor de hand dat men veel energie zou steken in verkeerde jaartallen e.d.
Wat een mooi verhaal Berthi, ik hing aan je lippen. Misschien heeft ze het niet moet willig gedaan. Ik vind hem prachtig.Mijn Moeder heeft mij ook een merklap gegeven uit de familie. Bij mij staat er 1730 op. Paar dagen geleden op mijn log. Foto opgestuurd naar Merkwaardig geen reactie opgekregen. Kan iemand mij vertellen hoe ik hier achter kan komen of hij echt zo oud is. of ook na gemaakt. Een mail op gehad,maar die wist ook niet zeker of hij na gemaakt was. Zij vermoeden het.
Je kunt het ook zo bekijken: de maakster heeft er in ieder geval voor gezorgd dat ze anno 2007 voor veel beroering heeft gezorgd, het web heeft gehaald zodat jan en alleman in den lande (wellicht zelfs tot en met Tokyo) haar lapje heeft gezien. Ook een manier om onsterfelijk te worden, hahahahahahaha!
Uiteindelijk is het gewoon een geinig lapje. Ik moet denken aan de 2 rodeschoollapjes die ik laatst in Staphorst vond, uit 1916. Ze komen uit dezelfde inboedel, initialen komen ook overeen. Er zijn geen tekenen dat ze ooit ingelijst werden.
Ach, en al zouden deze lapjes niet van die datum zijn: ik herinner me gewoon de opwinding die ik had toen ik ze zomaar tussen die meubels vond, en hoe blij ik was toen we in de auto zaten, even overlegden Peet en ik, en dat Peet toen weer uitgestapt is om ze toch voor me te kopen. Ik denk trouwens wel dat ze echt zijn. Op de een of andere manier kan ik “bezijden de waarheid” en “Staphorst” niet met elkaar rijmen. De mensen zijn er eerlijk. Punt.
Wat anders is het natuurlijk als men veeeeeeel centjes vraagt voor iets van eeuwenoud en het blijkt dan niet zo te zijn. Maar ook dat is leergeld. Ik vind het echt geweldig dat Berthie met haar kennis en kunde oud van niet-oud kan onderscheiden. Zo, hier komt een dikke vette pluim aangezwierd voor op je bolleke.
Z W I E R …… Z W I E R …… Ploep (zachte landing).
@Jose, kan je mij duidelijke foto’s sturen? En ook graag detailfoto’s? Je moet vooral kijken naar het linnen, het borduurgaren, de motieven en of er zoompje rondom is. Smal, breed of geen zoompje. Als de merklap werkelijk van 1730 is, dan zal hij met zijde geborduurd zijn.
Ik heb de kleurrijke merklap op je weblog gezien, maar kan via die foto niet zo goed beoordelen of hij werkelijk van 1730 is.
Altijd is het nog het beste om zo’n ‘oude’ merklap in het echt te zien.
Maar als je foto’s naar mij wilt sturen, dan zal ik er eens naar kijken.
Berthi heel erg bedankt voor je reactie ik laat mijn man gelijk foto’s maken . En stuur ze door naar jou. B.v.D. Groetjes Jose
Berthi, wat een verhaal zit er bij dit lapje! En wat knap van jou dat je al die dingen die je benoemde ook weet! Wel heel leerzaam om dit te weten. Zo zie je maar hoe je denkt iets antieks te koepn dat het helemaal miet is. Maar de maakster zal er geen slechte bedoeling mee gehad hebbnen. Wij maken ook wel eens iets ouds na. Het zijn de handelaren die er een slaatje uit willen slaan of weten niet waar ze naar moeten kijken. In ieder geval hebben wij weer tijden gespreksstof gehad hier over.
Mooi verhaal, goed dat ik dit nu weer allemaal weet.
Bedankt hiervoor.
De lappen gaan steeds meer leven door al jullie kennis.
Groeten ELza.
Het oudst teruggevonden familielid op de stamboom van de maakster kwam uit 1660…
enz…
(geintje, mijn uitleg…)
:o)
Ik ben weer bijgelezen.
Nu op m’n eigen web-log nog…
>>>>>>>>>>>>>>>
LOL