Meiboom

Het is alweer 1 mei. De tijd vliegt. Ik begin de meimaand met een toepasselijke log: meien-planten als vruchtbaarheidsrite. De volgende tekst heb ik gevonden in Nederlandsche Volksgebruiken, Hermina C.A. Grolman. Kalenderfeesten, 1931.

‘In de 17e eeuw was het een algemeene gewoonte Meien als bewijs van eerbied te planten. Zoo plaatsten de burgers in Den Haag omstreeks 1669 verschillende Meiboomen, één voor de Staten-Generaal, één voor de Staten van Holland en West-Friesland en één voor den Prins van Oranje. Het gebruik, Meiboomen van staat te planten, is tot de Fransche revolutie in stand gebleven. Meien plantten de schooljongens voor hun onderwijzers, de kinderen voor hun ouders, maar vooral de jongens voor hun geliefden, later zelfs voor alle huwbare meisjes. Het planten van Meien werd dan ook spoedig verboden, daar de bosschen er te veel door leden. Te Gent werd dit verbod in 1582 uitgevaardigd.

Op vele plaatsen deden de jongelui in den Meinacht de ronde, beklommen de daken der huizen en plantten er zooveel Meien op, als er huwbare meisjes woonden. De Geldersche Volksalmanak van 1839 vertelt, hoe in den Meinacht de Pinkstermannen in een kar rondreden, zij legden op de huizen der meisjes groene takjes of plaatsten er een strooman. De aard der Meitakken verschilde naar den aard van het meisje: een kersetak beteekende “waar ieder eens aan plukt”, een doorntak of brem “’n heete of kwaje meid”. In het land van Aalst (België) zegt men van een lichtzinnig meisje: “’t Is precies ‘ne pruimelaar, elk schudt eraan.” Het lichtzinnige meisje, of het meisje, op wier lezen een smet kleefde, kreeg als Mei een dorren tak op haar dak; het meisje, dat haar vrijer voor den gek had gehouden, een strooien pop; een trotsche boerenmeid een vogelverstrikker. Deugdzame meisjes worden in Limburg vereerd door het plaatsen van een met linten versierden laurier- of berketak aan haar deur. Zij die een minder goede reputatie genieten, zien er ’s morgens niet zelden een peterseliestruik aan hangen. Ja, men maakt het soms nog erger en plaatst voor ’t raam der slaapkamer van het weinig benijdenswaardige meisje een Voddevent, d.w.z. een stroopop, in vervallen manskleeren gestoken.
In Zeeland plaatsen de Jonge Jongens (soort geheim genootschap op Z.-Beveland) den nacht van den eersten Mei een strooien pop voor de deur van het meisje, dat een jongen een blauwtje heeft laten loopen. De pop wordt zóó geplaatst, dat ze tegen haar aanvalt, zoodra het meisje haar huis uitkomt.
Te Hansbeke gaan de kinderen op Meiavond met een groenen tak rond, al zingende:

“Mei, Mei,

Ik plante mijne mei,

en ‘k krake mijn ei,

en de dorre viel uit mij schale;

bazinneken, wilde mij een eitje geven

‘k en zal uw dochterken niet halen.”‘

Het ei wordt dus hier als afkoopsom voor de dochter beschouwd.


Marijna heeft deze schitterende meiboom gemaakt!
Het ontwerp is van Atelier Sterre.

37 gedachten over “Meiboom

  1. Leuke log weer, Berthi. Nooit geweten van deze gebruiken.
    Op de Vrije School wordt met Pinksteren wel om de Mei-boom gedanst, zoals op het prachtige werkstuk van Marijna te zien is, met linten en witte of lichte kleding.

  2. Leuk log, Berthi, je brengt mij op een idee: in ons franse dorp wordt in de vroege ochtend van 1 mei door de jongens vanalles wat voor/bij de huizen staat verzameld en met platte kar en andere huisraad midden in het dorp neer gezet: als teken voor het meisje van hun dromen dat ze willen trouwen en hun huis kunnen inrichten! De eerste keer was dat schrikken, alle geraniums, tuinbankje, etagere waren weg bij het opstaan! Het dorp is niet zo groot, dus zag ik gelukkig al snel waar het gebleven was!

  3. Interessant log! Maar ach die arme “lichtzinnige” meisjes, die zo voor schande werden gezet… En alle jongens dan? Die waren natuurlijk stuk voor stuk heel deugdzaam, jaja…

  4. Eens even denken wat wij voor de deur van die flierefluitende heren zouden kunnen zetten…een eik zodat ze de deur nooit meer uit kunnen, of een stinkende gouwe allen al voor de naam, of toch maar een kauwgomballenboom om samen gezellig bellen te kunnen blazen. Ja, laten we vrede sluiten en elkaar niet meer te schande zetten ;- )) Wat een mooi log Berthi en wat heerlijk dat iedereen nu eens die prachtige meiboom van Marijna kan zien, zo begon het ook bij mij Marijna, eerst een tip en foto aan Berthi doorsturen en daarna snel zelf een web-log :- ))))

  5. leuk dat je dit vertelt, berthi!
    in belgie schenk je nog steeds op 1 mei een klein bosje meiklokjes (naar het frans soms ook muguetjes genoemd) aan je geliefde. het is meestal de man/jongen die ze aan zijn vrouw/meisje geeft. alle bloemenwinkels en bloemenkiosken verkopen dan kleine boeketjes. mijn vader van 83 heeft in de 60 jaar dat hij samen is met mijn moeder nog geen enkel jaar verzuimd haar op 1 mei haar ‘mei’ te geven. er is ook een oud liedje hierover dat zo begint:
    “Schoon lieveken waar waarde gij
    Den eerste meienacht,
    Dat gij mij gene meie bracht?”
    (mijn moeder heet ook ‘lieve’)
    zie: http://codex.pk.be/PHITE.php?sitesig=NR&page=NR_030_Nederlandstalige_liederen&subpage=NR_176_SCHOON_LIEVEKE_WAAR_WAARDE_GIJ

  6. @ingrid h.g., erg leuk die mangelzusjes en dan ook nog eens in mijn kleur!!
    @Hannah, de Vrije School is zo creatief en zij organiseren ontzettend leuke en goede activiteiten.
    @Betty, prachtig verhaal van je en leuk dat bepaalde gebruiken niet verloren gaan!
    @Bert(ie), jongens en deugdzaam!!!??? Zie je het al voor je???? (^_^) (^_^)
    @Corrie, (^_^) (^_^)
    @…., ontzettend leuk dat in België zo’n mooi gebaar in ere blijft!
    Geweldig dat je vader op zijn 83e nog steeds denkt aan de meiklokjes!
    Fijn dat jullie deze nuttige en leuke informatie toegevoegd hebben. Zo leer ik elke dag met mijn logs bij!!

  7. Wat een interessante verhalen rondom 1 mei. Volgens mij wordt er in een bepaalde streek in Duitsland ook nog volop rond de meiboom gedanst zodat de linten in een bepaalde vorm gevlochten worden.
    Mooie meiboom Marijna!

  8. Weer veel interessants te lezen vandaag .
    Zo mooi : een 1 mei- boeketje schenken aan je geliefde!!!!!!!Deze traditie mag wel overgenomen worden van onze zuiderburen !!

  9. Wist niet veel van deze mei gebruiken, wel dat er in de Scandinavische landen rond de meiboom werd gedanst.
    In mijn geboortedorp werd niets aan dit soort dingen gedaan.
    Waar ik nu woon gaan ze rond een boom in het dorp dansen.
    Mooi gemaakt Marijna !!

  10. Leuk!! Ik weet helemaal niets van deze gebruiken…….
    Klinkt allemaal erg goed.
    Las bij Marcella inderdaad over dit gebruik. Leuk….weer wat geleerd.
    :-)))
    Marijna….heel mooi gemaakt!!!

  11. @marcella: ik heb de mei van jouw blog geplukt! leuk dat in het volksliedarchief ook het liedje ‘schoon lieveke waar waarde gij de eersten meiennacht’ staat. misschien moet dit 1 meigebruik ook in nederland ingebrugerd worden – dan hebben we (het vercommercialiseerde) valentijn niet meer nodig ….

  12. *noteert de SnBdag in haar electronische agenda*
    Elisabeth, ik ruil zó valentijn in, ’t is eigenlijk drie keer niks dat “feest”. Leve de meiklokjes 😉 (ps wat ruiken ze lekker hè? )

  13. Een lief klein boeketje lelietjes van dalen in de tuin geplukt.

  14. @Marijna, wat prachtig is je meiboom! :o)
    Ik zit te genieten van al jullie verhalen!
    Het ruikt heerlijk in de tuin, bij ons bloeien een paar honderd (of meer?) lelietjes van dalen al meer dan een week, ook veel te vroeg dit jaar, de grond is trouwens keihard en gebasten door de droogte, maar niet waar de lelietjes groeien onder de bomen…
    :o)

  15. Prachtige meiboom, Marijna!!
    Ik vind het zo leuk, al verschillende keren tijdens korte vakanties in limburg zo’n meiboom gezien. leuk om nu wat meer erover te lezen!
    Heerlijk hè die lelietjes der dalen, ze geuren, vooral ’s avonds vind ik het lekker. Als ik door de tuin loop nog even snuffelen en genieten!

  16. De meiboom heb ik een paar jaar geleden nog ergens in Zd. Limburg gezien, ik meen in Noorbeek. Compleet met lange linten.
    Onze zoon kocht van zijn zuurverdiende geld (vakkenvullen)ieder jaar een pot lelietjes der dalen voor me. Ik plantte ze bij de voordeur onder een grote taxusboom en nu is daar een heel geurend veld ontstaan. Ik mail het hem ieder jaar, hoe ik ervan geniet!

  17. en dan nog een patroontje voor de borduursters …
    http://site.voila.fr/symbolesmarquoirs, achtereenvolgens klikken op
    1) cliquez-la (rechts boven)
    2) kies een van de ‘fichiers’ (afhankelijk of je in rood/blauw en met 1 of 2 draadjes splijtgaren wilt borduren)
    3) ‘muguet’ in de tabel ‘la nature’
    en denk er de geur bij …

  18. De meiboom word inderdaad ieder voorjaar rond 1 mei door de jonkheid ( dat zijn de ongetrouwde mannen van het dorp ) hier in de dorpen rondom Maastricht geplant.
    In veel van die dorpen gaat er een hele ceremonie aan vooraf.
    Groetjes Ella.

  19. Ik sluit me bij de anderen aan. Leuk verhaal, nooit geweten.
    De meiboom is werkelijk prachtig!!

  20. Wat een prachtige verhalen allemaal!!!! Geweldige aanvullingen op deze log.
    Marcella, ik kom naar je toe om even bij te lezen. De andere blogs komen binnenkort aan de beurt. Het is een beetje druk nu!!!

  21. zo, nu heb ik even tijd om te lezen; al deze verhalen over de meiboom zijn nieuw voor mij ! heel leuk om dit alles te lezen. en jouw meiboom is schitterend Marijna !

  22. Berthi,bedankt voor de uitleg over de meiboom. Ik wist niet dat daar zoveel ceremonie aan vast zat. Ik ken wel het meiboom dansen op de dag van de arbeid. Ook de aanvulling van de anderen zijn erg leuk om te lezen. Iedereen bedankt voor de complimenten over mijn “meiboom” Corrie, kleine hint soms???Komt goed hoor. Er komt een moment dat….

  23. @Marijna, graag gedaan! Ik vond het een leuk onderwerp en iedereen heeft prachtige verhalen vertelt!!

  24. @Elisabeth, even overnieuw, de komma zat in de weg…
    :o)
    http://site.voila.fr/symbolesmarquoirs
    achtereenvolgens klikken op:
    1) cliquez-la (rechts boven)
    2) kies een van de ‘fichiers’ (afhankelijk of je in rood/blauw en met 1 of 2 draadjes splijtgaren wilt borduren)
    3) ‘muguet’ in de tabel ‘la nature’
    en denk er de geur bij …
    Bedankt Elisabeth! :o)

  25. In het kasteel in Luxemburg waar ik vertaalde, had iemand, man uit Frankrijk, uit de tuinen eromheen op 1 mei nog voor het ontbijt, armen vol muguets geplukt, om in de eetzaal op iedere tafel een klein ruikertje neer te zetten.
    Het was ZO lieflijk! Ik krijg altijd een blij gevoel als ik ze zie. Ook met de eerste sneeuwklokjes trouwens.

  26. @audrey, wat een leuk uitstapje had jij…. of was het heel hard werken?
    Wat een lief gebaar van die Franse meneer!

  27. Heel hard werken met een grote glimlach! Beginnen nog voor 08uur tot na 18uur… en dat in mijn geval paar dagen achter elkaar. Gelukkig heb ik een co-vertaler, waardoor je tenminste kan plassen als je nodig moet, haha, en we wisselen elkaar om het uur af. Samenwerking is top. Tolken vereist opperste concentratie, even staren in het oneindige en je mist een zin en samenhang, normaal gezien volg je op de seconde. Degene die de stof doorgeeft wacht niet! Hij sprak in het Japans en dat werd deze keer (afhankelijk van het publiek) vervolgens naar het Frans, Engels, Duits, Spaans, Italiaans, Russisch en in het NL vertaald. Er waren zo’n 250 mensen uit alle delen van de wereld tezamen gekomen om aan dit seminar deel te nemen, dus het is vervelend voor hen en voor jezelf als je je werk niet goed doet. Tenminste zo voel ik het.
    En verder was het een heerlijk uitstapje met veel omhelzingen van bekenden die je daar mag ontmoeten!
    Na afloop ben je ietwat geradbraakt. Had mijn breirol meegenomen, maar na het avondeten rol je je bed in en ik heb op het kasteel geen steek gezien of voortgebracht. De rol lonkt, vandaag wil ik, na het huishouden inhalen thuis, er krokussen inbreien en wat iers breiwerk. Een mens hoeft zich gelukkig niet te vervelen!

  28. Dat gaat via tussenstappen, Berthi. Van het Japans wordt het door 2 mensen naar het Frans en Italiaans vertaald. Deze mensen hebben Japans gestudeerd en hebben ook lange tijd in Japan gewoond. Een ervan is zelfs met een Japanse getrouwd. Vanuit het Frans naar het Engels, Spaans. ook weer door 2 mensen per taal. Ik vertaal, samen met mijn collega naar het NL. Ik vanuit het Engels of Frans, mijn collega vanuit het Frans. Vanuit het Engels deze keer ook naar het Duits en Russisch. Zodra het Japans in het Frans vertaald is, komt alweer de volgende zin in het Japans, terwijl in diezelfde tijd de andere talen de vorige zinnen vertalen.
    Ik heb grote bewondering voor de mensen die Japans kunnen vertalen/tolken/schrijven. Ieder ideogram bestaat uit aparte tekentjes die ieder weer wat anders betekenen. Dezelfde uitspraak maar dan anders getekend, betekent weer wat anders. De hoffelijkheid van Japanse mensen is buitengewoon. De leraar bijvoorbeeld buigt naar zijn publiek en bedankt voor hij begint (voor hij geeft) de mensen bij voorbaat… Hier in het westen bedanken de mensen achteraf, en pas als ze iets ontvangen hebben. Tevens verontschuldigt hij zich bij voorbaat voor zijn tekortkomingen.
    En dat terwijl de mensen van hém leren!
    Bescheidenheid ten top.

  29. @audrey, dank je voor de uitleg. Nu kan ik me er een voorstelling van maken. Hard werken hoor!! Je moet constant heel goed bij de les blijven!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *