ABC- boek

Dit handwerkboek is in het kamp Brastagi op Sumatra in 1944 gemaakt voor P.H. door haar moeder. Enkele andere geïnterneerde vrouwen hebben haar geholpen, voornamelijk door het verzamelen van lapjes stof, die zij van hun rokken afknipten om ook beter op het land te kunnen werken. Als voorbeeld heeft gediend het kinderboek van Rie Cramer, getiteld: ABC. Ook vóór de oorlog was dit een bekend kinderboek.

Bij binnenkomst in het kamp Brastagi, oorspronkelijk een schoolinternaat met een grote bibliotheek, moesten alle boeken worden ingeleverd. Alle boeken werden op een hoop gegooid en verbrand. Het ABC- boek is door mevrouw W.E. achtergehouden en verstopt onder een matrasje.

Deze foto’s zijn gemaakt in museum De Casteelse Poort.

36 gedachten over “ABC- boek

  1. Mooi, lief en aandoenlijk !!
    Ik ken een modernere versie van Rie Cramer’s Abc van mijn kinderen, is gewoon een klassieker!!!

  2. Heel erg knap gemaakt.
    Een geweldige, maar ook riskante prestatie.

    In extra kruissteken van Ariadne – 1977, staat een patroon van een (geel) gekleurd ABC boekje van Rie Cramer.
    Dat boekje en die Ariadne heb ik.
    * duikt de kast in… *
    Die tekst en plaatjes zijn anders:
    A is een aapje, dat eet uit zijn poot
    B is de bakker, die bakt voor ons brood
    C is Charlotte, die drinkt chocolaad
    D is een dame, die drentelt op straat
    E is een ezel, die gaat naar het land
    F is een fruitvrouw met fruit in haar mand
    G is een geitje, en Gijs staat er bij
    H is een held, met een houwer op zij
    I is de inktpot, waar Isaac uit schreef
    J is een jasje, dat ik kreeg van neef
    K is een koopman die koffie verzond
    L is een landman, die leeuwerikken vond
    M is de molen, die maalt door de wind
    N is het nestje, dat Nicolaas vindt
    O is een otter die zwemt in het meer
    P is een papje dat pikt aan een peer
    Q is Quirinus, die zuurtjes uitdeelt
    R is een rover die appelen steelt
    S is het scheepje, waar Steven mee speelt
    T is de trommel, die tante mij schonk
    U is een uiltje, dat zit op een tronk
    V is een visser, met vis in zijn schuit
    W is de wagen, daar rij ik mee uit
    X is een letter, zeg ken je die wel?
    IJ is een ijsbeer die wit is van vel
    Z is een zeeman, die zegt u vaarwel.
    Rondom de “letter zinnen” staan voorwerpen die beginnen met de betreffende letter, en ernaast een grotere afbeelding die de zin afbeelden.
    (het papje van de P is een papagaai)
    :o)

  3. In diezelfde Ariadne extra staat ook een Delfs blauwe overhanddoek met een molen, een scheepje en boeren echtpaar met kindje.
    (iemand zocht daar pas nog naar)
    HTH
    :o)
    (ik zit nog even te bladeren…)

  4. De moeder heeft het beertje als een jongensbeertje gemaakt!
    Super, zo’n detail!
    Want een jongetje kon toch geen beertje met een jurkje aan krijgen/hebben?
    Ik zit (alweer) met m’n neus tegen ’t beeldscherm, dit is zo mooi gemaakt, en dan onder die omstandigheden!

  5. wat ontzettend mooi !!! wat een kunstwerk ! mooi dat het zo goed bewaard is gebleven !

  6. Wat leuk deze ABC! Ik heb als kind het boekje van Rie Cramer gekregen en kende het helemaal uit mijn hoofd. Als kind vergeet je bijzondere woorden natuurlijk niet zoals chocolaad, sjerp,landman,tronk, enz.
    Het is hier en daar anders dan in de tekst van Juul. Echt jeugdsentiment!
    Heel bijzonder vind ik dit borduurwerk dat onder moeilijke omstandigheden is gemaakt. Ik verbaas me over zoveel creativiteit en vooral inventiviteit: zelfs de kaarsjes hebben allemaal een ander kleurtje.

  7. Het is zo bijzonder hoe creatief de mensen waren onder deze moeilijke omstandigheden.
    Het detail van van het blauwe strikje was me nog niet opgevallen. Heel bijzonder!
    Goed gezien, Juul!
    Helaas heb ik de Ariadne’s van 1977 niet.
    Fijn dat jij ‘vannacht’ de kast bent ingedoken, Juul!!!
    Ja, wie vroeg er laatst patronen van overhanddoeken? Geen idee! Misschien leest de desbetreffende persoon dit!

  8. wat mooi gemaakt, zoveel details, daar is met plezier aan gehandwerkt, dat kun je zo zien. Leuk, berthi, hoe kom je er aan? is het van familie?

  9. Ongelooflijk he dat mensen nog in staat zijn om in zo’n ellendige situatie iets creatiefs te maken! Wat een dappere vrouwen!!!!!!!!! Ik zou graag willen weten [kom ik weer!] hoe groot het werkstuk is.Hoe kwamen die vrouwen aan garen en zo , hoe is het ze gelukt om zoiets moois te verstoppen! En boeken en zo verbranden , eerlijk daar krijg ik het kippevel van op de armen.
    Genieten is het wel weer hoor ! En die Ariadne die Juul beschrijft heb ik ook , ik heb een aantal jaren geleden de werkbladen [deels]
    weg moeten gooien omdat een van de katten gespuugd had in de kast waar de tijdschriften lagen , ook veel Ariadnes en andere tijdschriften moesten weg. Zund he?
    Marlies

  10. Heel mooi en ontroerend. Maar ik denk ook dat het goed was dat die mensen iets deden om dit te realiseren .Ze waren er met elkaar op betrokken. Iets wat ze niet alleen voor dat kind deden ,maar voor alle kinderen daar.
    Ook ik heb zo het abc geleerd.

  11. roerend verhaal.
    het abc van Juul heb ik ook a zo aan mijn kinderen geleerd, en de volgende generatie < Mijn kinderboeken die niet mee verhuisd zijn met heet kroost hebn ik aan de koninklijke bibliotheek gegeven, die waren er blij mee, want wat ze zelf niet in huis hebben wordt dan geveild .

  12. Hoe je met de meest beperkte middelen (en stiekem) zoiets moois kunt maken, ik vind het geweldig groots! Tegelijkertijd schiep het een band tussen de vrouwen onderling (iedereen leverde iets in), en de kinderen kregen lesmateriaal en speelgoed/voorleesboek ineen. Goed, dat het zo gaaf bewaard is gebleven.

  13. Beetje OT, maar wel over handwerken in gevangenschap:
    In Oz kwam ik net (toevallig!) het volgende nieuws tegen, breien in de gevangenis.
    Al zo’n twee jaar loopt dit project, maar natuurlijk alleen voor de minder gevaarlijke boeven, ivm de “steekwapens”(breinaalden) die na afloop van de sessie worden nageteld/t. (uiteraard!)
    http://www.happynews.com/news/11282006/utah-jail-inmates-knit-needy.htm
    :o)
    @Marlies, jammer van je werkbladen!
    Want wat zijn die oude Ariadne-extra’s toch prachtig, ik blader er nog regelmatig in, en heb er heel wat uit gemaakt.
    Voor wie ze nog niet heeft, probeer ze te vinden via Marktplaats, kringloopwinkels, antiquariaten, enz…, let wel op dat alle losse werkbladen erbij zitten. ;o)
    Er zijn totaal geloof ik 13 stuks van uit gekomen.
    En Margriet had ook van die specials, ach dat waren nog eens tijden.
    :o)

  14. @Marlies, juist in ellendige situaties houdt de creativiteit je op de been. Je was nuttig bezig!
    Het handwerkboek komt overeen met het bestaande ABC- boek van Rie Cramer. Het garen trok men vaak uit de kleding.
    In moeilijke tijden word je gedwongen om creatief te zijn!
    Jammer van je oude Ariadne’s!
    @Juul, bijzonder dat jij nu net die link tegenkomt! Past helemaal bij de log van vandaag! Toeval…..?

  15. Ik heb vanmiddag de club van 100 gezien! Toevallig hoor , ik wilde ergens anders naar kijken en drukte op het verkeerde knopje! Goed zeg dat er van die lekkere dassen en mutsen gebreid worden voor de kinders!!!!! Hopelijk gaat het dan niet zo als met quilts die voor kinderen in de Roemeense tehuizen werden gemaakt , die werden in de kast gelegd omdat ze te mooi waren om te gebruiken! Of ze zijn verkocht , maar ja wat doe je als je zelf of je gezin niks te eten hebt/hebben , nou ik heb er met mijn man over gepraat en ik zou hetzelfde doen , maar die werkstukken die in de kast mooi liggen te wezen en stof liggen te verzamelen dat vind ik wel zund!
    Ik ga vanavond in ieder geval proberen om op de duitse manier te breien , mijn tante Mimi zei dat altijd al tegen mij , kind dat is veel beter voor je en het gaat nog sneller ook , had ik maar beter naar haar geluisterd , oke , een mens is nooit te oud om te leren , maar zo snel als Mirjam Tegels dat doet nee dat zal er wel niet inzitten , bomt ook niks , Mirjam is niet voor niks wereldkampioen snelbreien , je kunt het zowat met je ogen niet volgen!
    Groetjes vanuit Ede , waar ik nu even aftaai , even op de bank met een boekie en vanavond JB op tv![Sorry Berthi! 😉 ]
    Marlies

  16. @Marlies, goed om te lezen hoe het met de quilts is gegaan. Daar had ik geen idee van!!
    Wat kom jij goed aan je trekken…. zoveel James Bond films!! Niet te filmen!!!:-)

  17. Ja ja lekker he JB , Marian’ne zal ook wel kijken , al valt die domme kuuk steeds in slaap! Vreemde gewaarwording is dat hoor als je dat hoort van die quilts , ze worden door mensen persoonlijk afgeleverd en dan verdwijnen ze in de kast!
    Ziezo lekker rustige avond voor de boeg , eerst aan de koffie/thee met mijn ega , JB begint pas om 21.30 , lekker lezen ! Heerlijk , nu zou ik toch best wat pepernoten lusten [met chocola eromheen!!!!!]
    Marlies

  18. @Marlies, wij hebben genoeg pepernoten met witte of bruine chocolade eromheen.
    Ik zet het schaaltje voor je klaar en neem gerust zoveel als je wilt, als je nog wakker bent!?:-)

  19. Marlies !!!!!, deze “domme kuuk” is deze keer niet tijdens JB in slaap gevallen maar ver daarvoor al :-))).
    Gisteren bijna helemaal uitgekeken hoor !!! Mijn zoontje had vanmiddag in de winkel een hele lijst DVD’s van JB voor mij opgeschreven die te koop zijn. Maar dat is een beetje TE gortig , 20 Euro.

  20. Oei oei , ik heb de compu al redelijk vroeg uitgezet en daardoor de pepernoten gemist!!! Jammer wel maar beter voor de lijn!
    Alhoewel….vanavond een nieuw JB en als ik dan de pepernoten nog mag pikken….hmmmmmm lekkker , ik ga me er vast op verheugen!
    Marlies

  21. @Marlies, het schaaltje blijft staan. Gelukkig hebben we geen muizen (hoop ik) in huis!
    Nu ik het toch over muizen heb, kan ik je vertellen dat we jaren gelden een heel nest hadden.
    Op tijd had ik de pepernoten, zonder chocolade (bestond nog niet), gekocht en goed verstopt in de kast op zolder.
    Je voelt het natuurlijk al aankomen; de muizen waren er dol op!!!

  22. * overhandigd/t een blik om de pepernoten muisvrij in te bewaren *
    hmmm…, ik ga even naar de keuken, ik krijg inspiratie…
    ;o)

  23. @Juul, ik koop de pepernoten niet meer op voorraad!:-) Als ze in huis zijn moeten ze maar gegeten worden!::-)

  24. Ik zie ’t voor me, je hebt de boodschappen nog niet uitgepakt, en de muizen en kinderen liggen al op de loer… wie is het eerste bij de pepernoten…
    LOL
    ;o)

  25. Maar dat is bijzonder! Dus jij kent Pam ook! Ben ik een beetje aan het surfen (terwijl ik eigenlijk erg hard moet werken , maar dit even tussendoor) vind ik dit.Ik heb net dat Boek bij Pam gezien (tijdens een heel gezellig en bijzonder etentje) en ik moest er bijna van huilen als je bendenkt onder welke omstandigheden het is gemaakt en dan ziet het er ook nog zo fantastisch uit en je kunt echt zien dat het met liefde is gemaakt.
    Groeten van Jan uit deventer

  26. @Jan, wat een toeval! Of bestaat toeval niet? Inmiddels heb ik je een uitgebreide email gestuurd.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *