De poppen en poppenhuizen van Lita de Ranitz (1876-1960)

Tot en met 20 augustus 2006 is de tentoonstelling Boven wonen de poppen. De poppen en poppenhuizen van Lita de Ranitz. te zien in het Haags Historisch Museum. De collectie bestaat uit twintig poppenhuizen en poppenkamers inclusief het grote poppenhuis uit 1910. Lita richtte stijlzuivere Biedermeier woonkamers in, evenals een Hindelooper kamer en een grote keuken. Ook verwierf zij een aantal miniatuurwinkeltjes, in feite kinderspeelgoed. Het topstuk is een geriefelijke villa uit 1910, ingericht volgens de nieuwste luxe maatstaven van die tijd. Het huis heeft, zoals veel landhuizen uit deze periode, een gelambrizeerde woonhal in Engelse stijl en een badkamer met een echt Royal Doulton bad en een verwarmd koperen handdoekenrek. Op de slaapkamer is de toilettafel geheel in kant gehuld, net als ooit die van Eline Vere. In de hal en de kamers hangen originele schilderijen op poppenformaat van Jan Toorop, Paul Gabriël, Johan Jongkind en andere beroemde schilders van omstreeks 1900. Op een tafeltje staat een ivoren schaakspel, meegebracht door koningin Emma toen zij het huis kwam bewonderen.
Lita de Ranitz, geboren als dochter van een hoge hoffunctionaris onder koning Willem III en later Emma, was een eigenzinnig persoon. Pas na haar dertigste begon zij met de bouw en de inrichting van dit monumentale poppenhuis. Het was gebaseerd op een kleiner exemplaar waarmee zij als kind had gespeeld. Zij maakte er een echte pronkkast van. Ze zocht kunstenaars en handwerkslieden aan om bij te dragen aan het interieur. Ook op buitenlandse reizen kocht Lita voorwerpen voor de inrichting. Zij ging daarbij zeer natuurgetrouw te werk, met als resulaat dat deze poppenvilla een fantastisch beeld geeft van hoe de kunstzinnige elite van Nederland omstreeks 1910 woonde. Aan de volgepakte kamers is goed te zien dat het daarbij ging om warmte, comfort en artisticiteit, en niet om de samenhang in het interieur, laat staan om ruimtelijk effect.

Bron: NRC Handelsblad

42 gedachten over “De poppen en poppenhuizen van Lita de Ranitz (1876-1960)

  1. Ik ben er een paar jaar geleden ook geweest, toen was de bovenverdieping ook als “poppenhuiskamer” ingericht, erg leuk om te zien. ;o)

  2. heee, leuk!!!!
    Die op het plaatje is ook een ‘plaatje’, maar zo’n groot huis is ook ‘machtig’ om te zien!!!

  3. Poppenhuizen trekken me al héél lang, maar ik onderdruk het nog dapper, want nòg een hobby erbij wordt echt teveel. Maar ik raak steeds dichter bij het “omslagpunt” voel ik duidelijk…
    Jaren geleden (1988?)zat er onder tegen de St. Bavo in Haarlem een schattig winkeltje, van top tot teen volgepropt met poppenhuisspul. Ik viel bijna voor een schaakbordje (zoonlief was juist jeugdkampioen geworden), totdat ik het prijskaartje zag: 125 gulden.

  4. Ineke, zal ik je dan maar ‘om’ halen!!!
    Deze hobby is ook gewoon leuk als spaar hobby, goedkopere miniaturen sparen en/of zoeken op rommelmarkten etc., is al heeeeel leuk. Wanneer je deze in een vitrine/Ikea kastje zet, gelijk leuk resultaat, weinig werk:-))). Op mijn web-log kun je mijn vitrine kastje zien en een klein deel van mijn verzameling.
    Gisteren toevallig met opruimen het boek tegen gekomen over deze poppenhuizen. Dus voor wie niet naar de tentoonstelling kan!!!! Niet te groot boek met prachtige kleurenfoto’s en detail foto’s van verschillende miniaturen. Schilderijen van echte kunstenaars, de handtekening van Koningin Emma in een miniatuur gastenboekje. Het grote huis is ook prachtig, geen pronk maar ‘gezelligheid’ ten top:-). uitgebreid verslag over haar leven en het ‘Haagsche’ leven van toen.(begin 1900)
    De poppenhuizen van jonkvrouwe Lita de Ranitz door Robert van Lit. Uitg. “De nieuwe Haagsche”,Haags Historisch Museum.
    ISBN : 90-77032 12 6 Uitg. in 2002. Toen 18 Euro

  5. Op zolder staat nog het poppenhuis van onze dochter, ooit voor Sinterklaas door mijn DH en mij gemaakt. Gestoffeerd met de restanten Laura Ashley gordijnen en de vloerbedekking en het parket wat we toen in ons eigen huis hadden. Een leuk begin, dacht ik laatst, om dat weer compleet aan te kleden.
    Eén complicatie: mijn DH heeft me een rommelmarktverbod gegeven, want ons huis plus bijgebouwtjes puilt echt uit. Eerst moet er weg, weg en nog eens weg… Pech, pech…

  6. Ineke, misschien zit er tussen wat weg,weg,weg, moet wel bruikbare spul/miniatuur!!!! Dat mag toch wel:-))))))
    Het poppenhuis in ieder geval nooit wegdoen hoor!!!!

  7. Nee, natuurlijk gaat “mijn” poppenhuis niet weg. Maar het wordt natuurlijk nooit zo mooi als het huis hierboven van Mw. De Ranitz, maar ja die verkeerde ook in hofkringen en kon nog speciaal in opdracht laten vervaardigen. Kom daar nu nog eens om. De vaklieden zijn waarschijnlijk niet eens meer te vinden, al zou je ze in diamanten betalen.
    Het Rijksmuseum heeft ook een paar prachtige poppenhuizen, daar kan ik echt uren voor staan kijken en genieten. Zo natuurgetrouw en gedetailleerd in miniatuur nagemaakt.

  8. Dank voor alle aanvullingen.
    @marian’ne m, ik ben al op zoek gegaan naar het boek. Tot nu toe nog niet gevonden. Ik zal morgen het Haags Historisch Museum eens bellen. Alleen al voor de mangel die erin staat!

  9. (Ik moet opeens handmatig m’n gegevens invullen, terwijl ze sinds de verhuizing, al bij voorbaat ingevuld stonden, en niet alleen hier hoor, rare jongens die verhuizers…)
    Berthi, voor het boek, hier even ’n stukje scrollen, ook bij de boekhandel waarschijnlijk nog te bestellen, ik kwam ’t ook bij enkele boekhandelaren nog tegen:
    http://www.poppenhuizen-miniaturen.nl/pphshop/enter.html?target=Boeken.html
    Nog iets wat ik tegenkwam:
    “Voor het eerst is de volledige verzameling
    van deze adelijke Haagse dame te zien.
    De collectie bestaat uit twintig
    poppenhuizen en poppenkamers inclusief het
    grote poppenhuis uit 1910. Ten bate van Den
    Haag Unicef Stad worden tijdens de
    tentoonstelling Unicef artikelen verkocht.
    Voor kinderen is er een spannende film over Betsy, het dienstmeisje van Lita de Ranitz. Ook kunnen kinderen een replica van het grote poppenhuis uit 1910 zelf inrichten.”
    Misschien moet ik er nog maar ’n keer heen gaan!
    Nog wat linkjes, en wat nu zo grappig is, de eersten zijn van ’t zelfde poppenhuis, maar vol verschillen, kijk maar goed, als je de linkjes opend in een apart venster kun je ze min of meer “naast” elkaar zetten, (rechtsbeneden in beide poppenhuisfoto’s kun je de foto groter klikken):
    http://www.museumeducatiedenhaag.nl/images/musea/4/Poppenhuis%20Lita.jpg
    http://www.dollshouses-scrapbooking.com/images/p.h.1910.jpg
    http://www.denhaag.pvda.nl/upload/images/dsc01930_full_12335.jpg
    http://home.tiscali.nl/robblok/diverse%20over/werk%20HHM%20Poppenhuizen.html
    http://www.modjourn.brown.edu/image/Tholen/Tholen.htm
    Lita de Ranitz schreef ook, zie hier:
    http://www.ovinob.be/pcc/?file=2&record=258132&code=922219767885&CFID=7284185&CFTOKEN=40972928&jsessionid=d830e07f5b22512d2558
    http://www.ad.nl/denhaag/article76261.ece
    Ik vond ook leuke briefjes b.v. bij een veiling van correspondentie van koningin Emma, o.a.:
    “…an autograph letter signed by JONKVROUWE VAN DE POLL, on an invitation to Miss Lita (de Ranitz) “ter gelegenheid van den Kerstboom, Donderdag 24 December van 4¾ to 6½ uur bij H.M. de Koningin te komen spelen” dated “19 Dec. 1891″…
    Leuk hè! Samen spelen bij de kerstboom, zie je het voorje? :o)
    ah, ja, Googledegoogle…, voor wie zin heeft, er is nog veel meer te vinden… LOL ;o)

  10. Zo mooi poppenhuizen . Er zijn er nog zo veel te bewonderen in Musea . Over het poppenhuis van Mw. de Ranitz heeft TV West of was het Midvliet , veel laten zien .
    Daar heb ik al enorm van genoten .
    Het Gemeente museum in den Haag heeft ook een prachtig Poppenhuis van Sara Rothé .
    In het Rijksmuseum in Amsterdam is een poppenhuis van Margaretha de Ruyter , dochter van Michiel de Ruyter , de grote zeeheld . En nog enkele poppenhuizen in het Rijksmuseum , o.a.een heel mooi exemplaar van Petronella Oortman .
    Nog een prachtig poppenhuis in Het Frans Hals museum in Haarlem , ook van Sara Rothé’
    Van de poppen huizen van Sara zijn aardige boekjes uitgegeven .
    t,Is poppe goet en anders niet
    Jet Pijzel-Dommisse | Het poppenhuis in het Frans Hals Museum ISBN 90 228 4267 3/585
    1980 Unieboek BV , Bussum
    Een rondgang door het poppenhuis
    Uitgave Haags gemeentemuseum
    2e herziene druk 1977
    In Dordrecht in het Simon van Gijn huis is ook veel antiek speelgoed te zien .
    En ik meen ook een winkeltje .
    In het Gouds museum zijn nog enkele voorwerpen uit het huishouden van vorige eeuwen te zien als kinderspeelgoed de trekmangel, het houtskool-strijkijzer en het kookkacheltje .
    Een poppenhuis bekijken daar kun je echt wel even de tijd voor nemen er is zoveel te zien . Of nog beter , meerdere keren gaan .
    POPPENHUIZEN HEBBEN ONS VEEL TE VERTELLEN !
    In het gemeentemuseum in den Haag zijn prachtige Stijlkamers / n.a.v. Het Mozartjaar van 8 juli-29 0ctober
    Mozart in de stijlkamers
    Nog een heel andere tip , vandaag is de Site van de dag ( quiltpagina ) van Glashouwer uit Hindelopen , met prachtige sitsen
    Rode boeren zakdoeken , met heel mooie motieven .En kruissteekpatronen zijn te koop . Over het laatste heb ik inlichtingen gevraagd , maar ze worden niet op de Site geplaatst in verband met copieren .Er zijn wel enkele afbeeldingen te zien , maar niet duidelijk .

  11. @Juul, DANK, DANK voor alle links en informatie. Het boekje over Lita de Ranitz en haar poppenhuizen heb ik inmiddels besteld. Prachtige foto’s van de poppenhuizen. Ik ga ze morgen nog beter bekijken!
    @Gerrie, dank voor al je informatie. Een aantal poppenhuizen die je noemt heb ik inmiddels in verschillende musea gezien. Van de verschenen boeken geniet ik altijd nog. Lita de Ranitz is voor mij nieuw. Fijn toch, dat ik via mijn weblog elke dag veel leer. Al jullie reacties zijn onmisbaar!!!

  12. @Gerrie, de link v.d. quilt v.d. dag is al weer veranderd, heb je ‘m nog?
    Ook de link van een paar dagen geleden v.d. schildpadden heb ik gemist…
    Heeft iemand deze?
    b.v.b.d. :o)

  13. @ Berthi,
    Er is nog zoveel meer moois te vinden…
    We komen tijd te kort! :o)

  14. @Ineke: BEDANKT!!! :o)
    Ik zat in de glas in lood hoek te denken, hadden we ook net gehad…, te snel gelezen…
    Later nog wat verder gekeken op QP en toen viel ’t kwartje, kwam dat net hier melden, maar jij was me al voor geweest! :oD
    Dank je! Ik ga gelijk even kijken!
    Nu de schildpaddensite nog… ;o)van j.l. vrijdag. Wie heeft ‘m nog?
    Het zou eigenlijk fijn zijn als er een archief zou zijn, ik zit niet iedere dag te kijken, en dan lees je vaak (net te laat) heb je dit of dat gezien, zonder nog eens de linkvermelding… ARGH!!! ;o)

  15. Kon je er niet van slapen Juul?:-)Mijn jongste spaart(de) schildpadden. Ik vond pas tussen mijn oude schoolhandwerkjes ook nog een zelfgemaakte vilten schildpad.
    Heerlijk al die poppenhuizen he!!!.

  16. Mooie site!
    Daar kan je ook weer met de vele zijwegen lang zoet zijn!
    Enkele van de rode zakdoeken heb ik, maar er staan er lekker veel op!
    En mooie stoffen!
    De panoramafoto’s waren ook leuk (daar kun je lekker mee spelen!) en dat viswijvenkoor daar straalt de pret vanaf! :o)
    @ Gerrie en Ineke: Dank jullie wel!
    @ Marian’ne m, zag ik net voor ’t plaatsen je reactie!
    (Dit wordt wel “eng” hoor!) ;o)
    Mijn zoonlief had toen hij nog een zoon-tje-lief was een knuffelschildpad, en dat ontaarde al snel in een hele verzameling…
    Vandaar dat ik nog steeds een zwak voor schildpadden(dingen) heb, (zoon niet meer) maar de echte laat ik liever in de natuur, hoor! :o)

  17. Oh, even uitleg voor niet quilters: met glas in lood bedoelde ik een bepaalde patchwork techniek…
    Dus stoffen glas in lood… ;o)
    Zo nu ga ik even wat anders doen, tot later! :o)

  18. Tsjonge,tsjonge, wat een boel interessante en leuke informatie!
    Dank je Gerrie en Ineke voor die prachtige link. Ik ging net als Juul te laat op de quiltpagina kijken, waardoor de site al weer verdwenen was. Maar, wat een fantastische stoffen, mooie zakdoeken, bijzonder Hindelooper schilderkunst. En zij noemen een mangelbak ook wel een linnenbak. Het lijkt wel of ik op cursus ben…. met
    al de informatie die jullie geven!:)) SUPER!!!
    Glas in lood…… dank voor de uitleg, Juul. Je weet dat ik op quiltgebied een analfabeet ben!!
    Misschien moet ik me toch maar eens opgeven om abonnee te worden voor het Quiltnieuws.
    Mooi uithangbord van de Schapekop. Een beetje te ver weg voor mij! Interessant weetje voor de mensen die in de buurt wonen.
    Als je een oude log van mij wilt terug zoeken, dan kan je rechts in het vakje “zoek” een woord intikken en dan komt er hopelijk van alles naar boven.
    Juul, probeer maar eens. Tik het woord uithangbord in en je krijgt de verwijzing naar de log van 21 april 2006!
    Dat is toch een mooie zoekfunctie!:)))

  19. Juul, leuk om de verschillen van inrichting te zien.
    Het briefje van Koningin Emma….prachtige vondst! Ja, ik zie het beeld voor me….. heel gezellig spelen ’ter gelegenheid van den kerstboom’….prachtig! Hoe zou er gereageerd worden als vandaag de dag zo’n uitnodiging verstuurd zou worden?

  20. @marian’ne m, ja, wuppie op nummer 1 van de top 5. Daar moet je gewoon niet naar kijken!:)))) (Heb je vanmorgen in de krant gelezen over de slechte- veel te weinig- inkoop van de Wuppie’s, zowel de kleine als de grote exemplaren, van AH? Het schijnt dat er op Ebay al zo’n 100 euro geboden wordt voor een grote WUPPIE!:))) )
    De link naar de log die er onder komt te staan is toch veel belangrijker?!:)))))))

  21. @Juul, manlief kwam zojuist thuis om wat te eten en vertelde…..goh, wat zoekt Juul toch ongelofelijk veel uit!!! En dat vaak op een laat (vroeg) tijdstip! Namens hem ook dank voor al je werk en de hoeveelheid tijd die je erin stopt.

  22. heee, nu krijg ik toch echt een andere volgorde dan straks op de zoeklink!! Nu kwam ik wel de “belangrijkste” link tegen hoor:-))
    Zoon(tje) lief komt net met 2 wuppies thuis…Help!!!

  23. Mijn schoonvader is tuinman geweest op het paleis en zijn dochters hebben verschillende feestjes meegemaakt, we hebben daar nog een uitnodiging van! Ook kregen zij de’oude’ jurkjes van de prinsessen. Of er daar nog een van bewaard is en hoe ze het hebben ervaren weet ik niet.

  24. @Juul, zo, zo, je zoon kwam weliswaar zomaar met twee wuppies thuis. Jij hebt een handige zoon!

  25. @……..? Wie heeft er een reactie geplaatst om 14:03? Heel interessant. Het zou erg leuk zijn om hier iets meer over te weten! Ja,….. die uitnodiging……wat ben ik nieuwsgierig?

  26. oo, Berthi dat was ik , mijn gegevens waren weg. Het was ook mijn zoon met de wuppies.;-)) die van Juul is ‘iets’ ouder :-))).

  27. @marian’ne m, och, jij hebt een handige zoon!:) Juul heeft volgens mij ook een handige zoon!
    Kan je die uitnodiging niet een keer op je weblog plaatsen? Je hebt me zo nieuwsgierig gemaakt. En wie weet zijn er nog ‘oude’ jurkjes bewaard van de prinsessen!?

  28. Mijn man zal de uitnodiging opzoeken bij zijn stamboom-papieren, kan even duren!!
    Dan zal ik het plaatsen op mijn web-log.
    Ik ben bang dat de zussen(heb ik geen contact mee)of hun moeder(zij leeft niet meer) niets bewaard hebben, ze hadden ook allerlei speelgoed zei mijn man. Maar dit was zelfs voor zijn tijd, hij was de jongste van 6 kinderen, dus????

  29. Ha (!) een zoek-“ding” op je eigen site! :o)
    Ga ik proberen! :o) Wel gezien, nooit geprobeerd! :oD ha, ha!
    Ik vond gisteren nog meer leuke correspondentie van de koninklijke fam. en de vader van Lita de Ranitz, en ook andere dingetjes, dat gaf een leuk kijkje “inside”. :o)
    Maar wel een raar idee dat iemands correspondentie later zomaar te koop is voor de hoogste bieder, daar gaat je privé!

  30. Ha, wat maf dat zoek-“ding”… LOL!!! ;o)
    Maar je stond er wel tussen! ;o)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *