Vandaag is de dag om het Nationaal Ontbijtlaken uit de kast te halen! Initiatiefnemer voor dit ontbijtlaken was Gerben Ferwerda. Hoe is dit ontbijtlaken ontstaan? Gerben Ferwerda vertelt:
Einde 1943 rijpte bij ons het idee, om met iets bijzonders voor de dag te komen op de dag van de vrede. We lieten een ontbijtlaken ontwerpen met motieven aan de oorlog ontleend. Met deze tekening, genaaid tussen twee badhanddoeken, reisden we naar één van onze bekendste textielfabrieken van wie we wisten dat de directie goed Nederlands was. Het dreigde op niets uit te lopen doordat de fabriek niet meer over grondstoffen beschikte. Veertien dagen later kreeg de fabriek echter de opdracht om voor de Duitsers honderdduizend handdoeken te weven en werden hen grondstoffen ter beschikking gesteld uit Duitsland. Deze grondstoffen (n.l. celvezel) leende zich voor het weven van het Bevrijdingslaken en werden de voorbereidende werkzaamheden voor het weven des nachts gemaakt door de fabrikant met enige vertrouwden en G. Ferwerda op een plaats buiten de fabriek. Einde 1944 was het laken weefklaar, zodat direct kon worden begonnen als de Duitsers wegtrokken met achterlating van de grondstoffen. Clandestien waren er reeds 144 exemplaren geweven. Maar jawel, de Duitsers trokken weg in 1945 doch namen de grondstoffen mede.
Deze aktie van Ferwerda kunnen we zien als een vorm van ‘stil verzet’ tegen de bezetters.
In het midden van het tafellaken is de Cuneratoren in Rhenen geweven als symbool van het begin van de oorlog. Het einde van de oorlog wordt weergegeven door de Nederlandse Leeuw die de vlag, voorzien van het hakenkruis, met een dolk doorsteekt. De ingeweven tekst rondom het middenmotief is een spreuk van Willem Bilderdijk:
Holland bloeit weer
Hollands naam is weer hersteld,
Holland uit het stof herrezen
Zal nu weer ons Holland wezen.
Het ontbijtlaken heeft rondom een rand, bestaande uit een oranje-rood-wit-blauwe, aaneengesloten baan. In tegenstelling tot gewoonlijk zijn de appeltjes door een goed gebruik van de technische mogelijkheden ook zuiver oranje gekleurd.
Ferwerda sprak in de bijgeleverde folder de hoop uit dat het tafellaken ieder jaar op nationale feestdagen zou worden gebruikt, dan blijft het een familiestuk, dat steeds in waarde stijgt en bij het nageslacht de herinnering aan onze bange jaren levendig houdt.
Het tafellaken werd geleverd zonder vingerdoekjes in een kartonnen doos met als opschrift Nationaal Ontbijtlaken omgeven door vredesduiven.
Op de eerste dagen na de bevrijding etaleerde Ferwerda het Nationaal Ontbijtlaken met zijn tweede product, de bevrijdingshanddoek. De 144 tafellakens, vervaardigd uit de Duitse celvezel, waren in 45 minuten tijd uitverkocht. In totaal verkocht Ferwerda in de jaren 1945 tot 1948 29.442 tafellakens en 24.241 handdoeken. De bevrijdingshanddoek toonde in het midden een oranje gekleurde leeuw met in de ene poot een geheven zwaard, in de andere elf pijlen, voorstellende de elf provincies. Daaronder de tekst Nederland herrezen.
Bron: Met Wilhelmina aan tafel, Nederlands gelegenheidsdamast 1898-1998. ISBN: 90-400-9278-8.
Dit vind ik zo’n schitterend initiatief!
Dat deze mensen de hoop op een goede afloop niet lieten varen!
O.Z.O.!
Oranje Zal Overwinnen!
Vandaag allemaal de vlag uithangen!
Ik heb ook nog even wat erbij ge-Googled (ik kan het niet laten, als ik iets lees dat me interesseert…)
Nog meer over het ontbijtlaken (o.a. foto v.d. gekleurde rand, op pag. 34) maar ook nog over wat ander (en WO2 gerelateerd) textiel kun je hier lezen:
http://www.rijksmuseum.nl/attachments/bulletin/4_p257_328.pdf
Je zult toch zo’n (erf)stuk in je bezit hebben…!
Via Google las ik verder, dat er in 1999 een origineel ontbijtlaken te koop werd aangeboden in de museumwinkel van het Textiel museum van Tilburg voor 400 gulden…
En voor wie het aangaat: ook het Verzetsmuseum Friesland(in het Fries Museum, Leeuwarden) http://www.verzetsmuseum.nl/ heeft zo’n ontbijtlaken. (en ook het depot is toegankelijk)
@ Matthijs, bedankt, je was vroeg vannacht!
Nog even volhouden… ;o)
@ Thijmen, als ik het goed heb gezien, heb je een partij gewonnen?!?!!!
Gefeliciteerd! :o)
@ Berthi, hebben jullie de zee al gezien? ;o)
Wat geniet ik toch van deze mooie verhalen..
@Juul, even voor de duidelijkheid, dit ontbijtlaken komt uit mijn eigen verzameling. Deze foto is door manlief gemaakt. (de laatste tijd ben ik bezig om zelf de foto’s voor de weblog te maken) Sinds kort heb ik ook de handdoek. Heel bijzonder! Dit ontbijtlaken is nooit gebruikt. Het zit keurig in de doos met een mooi lintje er omheen.
Thijmen heeft gisteren een partij verloren en een partij gewonnen. Vandaag wordt er één partij gespeeld. Vanmiddag zijn ze vrij.
De zee hebben we niet gezien. Thijmen mag de keuze maken voor vanmiddag. Wat zal het worden……?
mooi, mooi, goed dat mensen zich vast konden blijven houden aan ”HOOP” met elkaar!!!!
@Ruch, ja…HOOP houdt je staande!!
@Juul, nog een nachtje en dan komt mijn moeder weer loggen. Dat houd ik nog wel vol denk ik.
Thijmen heeft net ook zijn tweede partij gewonnen! Hij begint op dreef te raken. Jammer dat hij nog maar 1 wedstrijd heeft.
@ Berthi, dubbel gefeliciteerd! :o)
@ Mathijs,
ikwij allen waarderen je inzet! :o)@ Thijmen, Gefeliciteerd! :oD
Ik kon daarnet bij niemand(!) van …..web-log.nl terecht…, en ben dus net weer terug van “overzee”…, soms is het andersom… ;oP :oD
:o)
@ Matthijs: *Ü* sorry! MaTthijs!
@ Matthijs: *Ü* sorry! Dat ziet er bizar uit… *Ü*
Matthijs!
(met dubbel t)
:o)
mooi initiatief zo’n tafellaken, en toch ook gewaagd om al zo vroeg daar mee te beginnen en ook nog eens een strijdbare leeuw neer te zetten. Dat je de behoefte hebt kan ik begrijpen maar het durven is ten tweede!!!!!
Een heel mooi bezit dit prachtige ontbijtlaken en de verpakking ! Op de doos de vredes duiven met een lintje in hun snavel . Het verhaal hoe het allemaal tot stand is gekomen . Met belangstelling heb ik het allemaal gelezen . En natuurlijk , ook ik kan het niet laten , en ging op aanwijzing van Juul kijken bij het rijksmuseum . En heb het nodige uitgeprint .
De schort die ik zag geborduurd in een interneringskamp in Ned.Indie .
Dat deed me weer denken aan een expositie , heel wat jaren geleden , van handwerken ook in een kamp in Ned Indie gemaakt .
Het was een prachtige en indrukwekkende tentoonstelling gehouden in het schoolmuseum , wat nu het Museon is .
Wat er toch gemaakt werd met het weinige wat ze hadden , en dat er nog het een en ander bewaard is gebleven .
Berthi wat fijn dat de dagelijkse berichten op je log gewoon door gingen bij je afwezigheid .
Al was je niet helemaal afwezig , want je liet regelmatig van je horen
En dank aan Matthijs !
Voor Thijmen felicitaties voor je gewonnen partijen !
Het zal toch wel een mooie ervaring geweest zijn om mee te doen in zo,n groot toernooi .
Aan Juul dank voor al je duidelijke aanwijzingen , zodat we nog verder kunnen spitten in al dat moois waar we zo in geinteresseerd zijn .
Ik spit zo graag !
@ Gerrie, dank je, ik doe ook graag virtueel spitwerk. :o)
Wat leuke dat het ontbijtlakens dat mijn vader op de markt heeft gebracht op deze site staat!
Met vriendelijke groet,
Tineke Ferwerda
Dag Tineke Ferwerda,
ontzettend leuk om hier een reactie van je te lezen. Het ontbijtlaken dat je vader op de markt heeft gebracht is bijzonder, erg mooi, bekend bij de textielmensen, en inmiddels een verzamelobject geworden. Ik vermoed dat er nog heel veel ontbijtlakens in Nederlandse gezinnen zijn te vinden. De meeste mensen zijn er heel voorzichtig mee omgegaan en vergeet de herinnering niet.
Ja, mooi hé die oude textiel. Weet je dat mijn vader ook een ontbijtlaken heeft laten weven bij de geboorte van Beatrix en bij het huwelijk van Margriet? En in de oorlog lag er al een ontwerp voor een handdoek die direct na de oorlog is gemaakt.
Groet,
Ook ik heb een ontbijtlaken 1948 in de kast liggen. Nooit gebruikt, originele verpakking, erfstuk van mijn moeder. Mijn vraag: wat is de waarde op dit moment als ik het zou willen verkopen?
Met vr. groet, Tineke Westerdijk
Tineke Westerdijk, ben jij de Tineke van de ponys Sultan en Roosje.
elma
Thе front and back, but it’s a little bit so they would have access to your cell phone carrier AT&T has decided to allow the iphone camera to tag photos with location information.
my weblog; laptop