Op de foto zie je Carry van Bruggen (1911). In 1921 schreef zij het boek Het huisje aan de sloot. Vandaag en morgen wil ik mijn lezers laten genieten van enkele fragmenten uit het hoofdstuk: Het leege garenkaartje. Het gaat over de handwerkles.
Deel 1
… de toren van de Luthersche kerk elf uur te slaan -, en daarop volgt dan twee keer in de week, op Maandag en op Donderdag, de handwerkles.
Ze krijgen handwerkles in een afzonderlijke klas, in plaats van banken staan er groote, gladde, bleek-glimmende gele tafels met lange groene speldekussens erop vastgespijkerd, in de breede kast tegen den achterwand worden de sigarenkistjes bewaard, voor elk meisje één, elks werk erin, elks naam erop -, zoodoende ruikt het er altijd naar sigarenkistjes.
Bijna nooit komt de zon in de handwerkklas, pas laat in den morgen wordt er de kachel aangelegd, daardoor is het er soms zoo koud, dat zelfs de knapsten en handigsten steken laten vallen en hun rolzoompjes niet fijntjeshard kunnen krijgen. Bij haar lukt dat nooit. De bovenmeester noemt haar een onverbeterlijke sloddervos maar de juffrouw zegt altijd, dat ze wel zou kunnen, als ze maar wou! Want elk meisje kan keurig gelijk leeren breien, niemand hoeft steken te laten vallen; voor wie oplet is fijne zoompjes rollen volstrekt niet moeilijk en er is geen enkele reden, waarom op een merklap de hoofdletter I als een lange, slappe slungel boven de K en de H uitsteken zou, en waarom de twee beenen van de A niet even lang zouden wezen. De meester zegt dat ze niet kan, de juffrouw zegt dat ze niet wil, …
… waarom zou zij nu met alle geweld willen rolzoompjes maken en stukjes inzetten, op den draad en op het patroon! Iederen Maandag en Donderdag is haar eerste denken als ze wakker wordt: ‘handwerkles’, en dan kan het, voor háár part, net zoo goed vriezen of Tsjingo-baäf (een treur- en vastendag) wezen, en als ze, de andere dagen, langs de handwerk-klas komt, kijkt ze altijd den anderen kant uit!
Vanmorgen… voor den allereersten keer, was dat alles anders… vandaag heeft ze naar de handwerkles verlangd, niet om de les, maar om de nieuwe juffrouw! Verleden week is de nieuwe juffrouw gekomen en ze lijkt niets op de vorige. Van het gezicht van de vorige kende ze elk plekje – want wie zoo knoeit en broddelt als zij, staat natuurlijk de helft van den tijd naast juffrouws stoel!
… elk meisje moest haar kistje dichtgesloten voor zich zetten, de juffrouw kwam de tafels langs… en ze maakte de kistjes open en keek alles na wat er in zat. Wat keken de knappen trotsch, wat zaten ze rechtop, de deksels van hun kistjes konden ook bijna niet dicht, zooveel zat erin -, en zij had alleen een halve kous! Alles heeft de vorige juffrouw in de kachel gestopt -, totdat die kous eindelijk af is, mag ze voortaan niets anders doen dan breien. Toen de nieuwe juffrouw het deksel van haar kistje tilde en er niets voor den dag kwam dan die halve kous van geel katoen, erg groezelig óók, dat was wel benauwd, ze dorst niet verroeren, niet kijken, vast verwachtend dat de juffrouw… ja wat ze zou doen, dat kon ze niet eens denken. Toen had ze ineens een warme hand onder haar kin gevoeld, ze moest de juffrouw aankijken, en die keek haar aan, een heele poos, en toen liet ze de kous weer stilletjes in het kistje zakken en ze zei er niets van, ze zei alleen: ‘Jij bent zeker wel knapper in andere dingen…’
Wordt vervolgd…
IK WIL HET VERVOLG! :o)
Ik heb ook lieve en verzuurde juffen gehad, maar de kinderen die de afgelopen jaren op school zaten weten wat handwerk(juff)en betreft niet wat we bedoelen, dat is toch een groot gemis!
M’n DS is momenteel z’n tuin/hobby/werkkleding aan het verstellen, dit klinkt natuurlijk leuk, maar je wilt niet weten HOE! (brrrrrrr!)
En aangezien deze puber momenteel niets van z’n moeder wil leren had een (aardige) handwerkjuf hier toch goed werk kunnen verrichten, althans dat kan ik toch hopen……..?
;o)
Inderdaad een gemis……..een AARDIGE handwerkjuf. Onze kinderen kunnen nog geen knoop aan een kledingstuk naaien, en dat willen ze ook niet leren……misschien in de toekomst??
Heel herkenbaar , zo’n akelige handwerkjuf , vreselijk dat je werk in de kachel wordt gegooid! Ik had een naailerares waar het maar niet mee wilde vlotten , als zij me nu bezig kon zien met het maken van mijn quilts , [waar ik me echt uren mee bezig kan houden] zou ze nog een appelflauwte krijgen en het leren haken heb ik van mijn geliefde tante Mimi geleerd , borduren kan ik , kaarten maken , kantklossen [met bijlessen ] breien , poppen maken enz. enz. , nou handwerkjuffies en naaileraressen , het is toch nog redelijk goed gekomen met me , en inderdaad heel jammer dat kinderen geen handwerkles meer krijgen!
leuk om dit soort verhaaltjes te lezen!
Groeten van Marlies
mooi verhaal, ben ook benieuwd naar het vervolg.
handwerkles roept bij heel veel meiden/vrouwen wel van alles op, is je dat al eens opgevallen? andere vakken spreken veel minder tot de verbeelding.
ik moet zeggen: ik heb een goede handwerkjuf gehad, niet per se aardig, maar leuke ideeen en ze ging er helemaal voor.
groetjes
Wat een mooi verhaal. Inderdaad, ze was waarschijnlijk beter in andere dingen. Zoals schrijven. Ben benieuwd naar het vervolg.
Voor het vervolg………nog maar één nachtje slapen!!
Ik blijf wakker ;o)
Nee, toch niet.
Ik heb net het vervolg gelezen……. :o)
Nu kan ik gaan slapen! Zzzzzzzzzzz…..
En ik weet weer meer, dankzij m’n vriendje G.
Maar meer verklap ik niet.
Weltrusten, als je nog een oog dicht doet tenminste… ;o)
Om te bewijzen dat ik geen onzin klets, volgt hier het ontbrekende begin van deel 1:
Het leege garenkaartje.
Altijd als het elf uur is, gaan de jongens van ’t Fransche school, de ‘Fransche biggen’, over het sintelpad voorbij naar het gymnastiekgebouw naast de bloemisterij. Het sintelgruis schuurt en knerpt rasperig onder hun slierende, schoppende voeten en telkens als er een gaat langs de plek in den muur, waar het ijzeren ding hangt met ”s winters open, ’s zomers dicht’ erop, klinken zijn stappen en zijn praten een oogenblik zoo helder, als stond hij midden in de klas. Meestal begint, als de laatste voorbij is, de toren van de Luthersche kerk elf uur te slaan -, en daarop volgt dan twee keer in de week, op Maandag en op Donderdag, de handwerkles.
:o)
Er ontbreken nog een paar stukken, trouwens…
Wordt morgen vervolgt…
;o)
Juul,
Jij bent veel te handig……..!!!!Jij was natuurlijk bang dat je vannacht geen oog dicht zou kunnen doen…….vandaar……. nu ben ik ook weer gerust dat jij vannacht heerlijk naar dromenland kunt!!!!
Niets meer verklappen!!!!!
Geduld is een schone zaak…!!!
;o)))))))))
Weet jij de weg naar dromenland?
Iemand?
:oP
Laat maar…
Ik vroeg het net aan m’n vriendje, en je wit het niet weten…
;o)))
spannend hoor Berthi, ik ken het boek niet (schande voor een voormalige schoolbiebjuf) ;-(
Ik had op school op maandagochtend de eerste twee uren handwerkles, terwijl de jongens vrij hadden. Handwerken vond ik leuk, maar dat vond ik vreselijk oneerlijk.
De handwerkles…..
op de lagere school hadden wij les van juffrouw van der Wiel. Zij had een grijs knotje en een puntneus. Ook ik wist precies de lijnen van haar gezicht, want mijn plek was vaak naast haar bureau. Ik moest sokken breien, van jaegerwol – ik hoop dat ik het goed schrijf, want daarna heb ik nooit meer jaegerwol in mijn handen gehad.
Met vier naalden moest ik breien. Hoe hield ik in vredesnaam vier naalden in twee handen? Ik raakte ervan in de war. En in de klas tikten de naalden maar door, en bij mijn breiwerk hoorde ik alleen het geluid van te vaste piepende steken. Er moest een hieltje gebreid worden en toen ineens moest je twee naalden laten hangen en met twee naalden verder breien. Ik raakte nog erger in de war. Naast mij zat mijn vriendinnetje, Jenneke. Op een dag brak zij haar arm. En zij hoefde niet te breien. Wat was ik jaloers op die gebroken arm. Dát wilde ik ook. Ik bad God om een gebroken arm, ik liet me vallen op allerlei plekken. Ja, blauwe plekken kreeg ik wél, maar er brak niets.
Het is bij één sok gebleven, de andere is nooit opgezet.
Ik had twee linkerhanden, zei mijn moeder.
Leuk om al die verhalen over de handwerkles te lezen.
Juul,
Tjee…….zijn jullie nog wel vriendjes……??????
Wat kunnen we veel vertellen over hoe het vroeger was in onze handwerkklas .
Ik heb er al eens eerder over verteld . Maar ik heb nog steeds contact met enkele klasgenoten van toen , heel lang geleden . Ik hoop binnenkort weer eens tijd te nemen om met ze uitgebreid te bellen en dan zullen we herinneringen ophalen over onze eerste handwerklessen . Wat maakten we allemaal en de kast in het lokaal , met de voorraden .
En we hadden meen ik elk een soort doos of lade waarin we ons werk konden opbergen .
En dan het verhaal van Carry van bruggen .
Ik wilde wel eens meer weten over haar .
Nou en met internet ga je dan natuurlijk zoeken .
Er is veel over haar te vinden en ze heeft ook heel wat boeken geschreven .
Om even een Site te noemen :
http://www.dodenakkers.nl/beroemd/vanbruggen.html
In Zaandam is in een plantsoentje , ter herinnering aan Carry een bronzen boekenkastje geplaatst .van Helen Frik .Carry,s werken zijn daar prominent aanwezig , aldus het artikel over Carry van Bruggen .
En Morgen . . . . . dan lezen we het vervolg en . . . praten we verder .
Berthi, niemand komt tussen mij en mijn “vriendje”!
;o)
Pas op Gerrie…sssssssst, morgen wordt het pas vervolgt, mooie site trouwens!
;o)
Gerrie, interessante site!
oooo,wat leuk
ik kom morgen weer lezen
handwerken op school vond ik vreselijk,
ik verwonder me soms nog dat ik alles nu leuk vindt om te doen
Zo’n mooi boek, ook. Vergeten Carry, goed dat je haar even afstoft!
Ik schreef over haar (en ben zelf verbaasd, is lang geleden):
http://www.boekgrrls.nl/BgBesprokenBoeken/BruggenCarryVan.htm
Leuk om het verhaal van je te lezen. Op verschillende plaatsen heb ik gelezen dat het boek ‘Eva’ het beste werk van haar is!
JA de handwerkjuf kan ik me nog goed herinneren een hele lieve jonge juf. Daarbij kwam nog dat ik haar vaak mocht helpen omdat ik met handwerken meestal het eerste klaar was. Was het borduren dan mocht ik de randjes voordoen aan andere meisjes van mijn klas. Alleen werd mijn handigheid vaak niet gewaardeerd door mijn medescholieren. Ik was dus goed in handwerken, maar niet in andere dingen.
Henny,
De medescholieren waren natuurlijk hartstikke jaloers op je!!!