Kerstboom eruit, tulpen erin


Zodra Kerstmis voorbij is, wil ik de lente in huis halen met tulpen zoals ik al eerder schreef in dit bericht. Zo gaat dit elk jaar en blijkbaar ben ik niet de enige. De vraag naar tulpen in huis komt namelijk steeds vroeger op gang. In Amsterdam is er morgen zelfs een vrolijk lentefeest. Kwekers leggen op de Dam een enorme tulpenpluktuin aan met 200.000 kleurrijke tulpen. Hiermee wordt het tulpenseizoen officieel afgetrapt. Het thema is World of Colours. Na de opening om 13.00 uur mag iedereen een bosje van 20 tulpen plukken. Op is op. De verwachting is dat de Dam om 16.00 uur leeggeplukt is.

Vindhek Vondelpark


Annemarieke Weber introduceerde in 2006 het Vindhek waar gevonden voorwerpen, vaak met veel persoonlijke waarde, wachten op de eigenaar. ‘Mensen die het Vindhek zien en gebruiken zijn bewust of onbewust bezig met Eerlijkheid, Respect en Vertrouwen. Deze drie universele, menselijke waarden vormen mijn concept. Als je een verloren voorwerp even opraapt, toon je respect voor de verliezer die je (meestal) niet eens kent. Hang je een gevonden voorwerp op in het Vindhek, dan laat je zien dat je eerlijk bent. En ook dat je erop vertrouwt dat alleen de verliezer het voorwerp uit het Vindhek meeneemt. En zelfs als een ander een persoonlijk bezit onterecht meeneemt, weet diegene ook wel wat eerlijk zijn betekent’, aldus Annemarieke Weber.

Versierde meelzakken in WO I


Annelien van Kempen: ‘In de Eerste Wereldoorlog versierden Belgische vrouwen en kunstenaars als dank voor voedselhulp meelzakken met borduurwerk, schilderingen en geklost kant. Versierde Meelzakken in WOI zijn oorlogssouvenirs die 100 jaar na dato nog altijd een mythische geschiedenis lijken te hebben. In mijn blogs doe ik verslag van mijn Zakkenreizen, over mijn zoektocht naar verborgen zakken in musea, archieven en particuliere collecties, onderzoek in archieven, ontmoetingen met verzamelaars en vertel verhalen over deze zakken vol herinneringen.’

Hoe kom je op het idee om versierde meelzakken in WO I te gaan bestuderen? In het VIFF Magazine geeft Annelien het volgende antwoord: ‘Zakken fascineren me al sinds mijn jeugd. … Specifiek de versierde meelzakken in de WO I intrigeren me, door mijn onbekendheid met de geschiedenis. Ik hoorde erover in januari 2018 in Leiden van de Amerikaanse Linzee Kull McCray. Zij was in Nederland voor de presentatie van haar nieuwe boek Feed Sacks bij de gelijknamige tentoonstelling in het Textile Research Centre. Er was één versierde meelzak uit WO I tentoongesteld. De geborduurde meelzak intrigeerde me. Ik wilde er meer over weten. Opmerkelijk genoeg kwam alle informatie in het Engels en uit de Verenigde Staten met het blije verhaal, dat het Belgische geschenken uit de Eerste Wereldoorlog waren, gemaakt uit dankbaarheid.
Ik vroeg me af of het echt zo was, dat vrouwen uit dankbaarheid zijn gaan borduren in tijd van oorlog en bezetting. Het ging over mijn buurland en ik was tegelijk benieuwd naar het Belgische perspectief over de versierde meelzakken uit WO I. Waarom wist ik niet dat alle zakken meel in de haven van Rotterdam aankwamen en er overgeslagen werden, in de stad nota bene waar ik studeerde en 10 jaar heb gewoond.’

We zijn twee jaar verder na de eerste kennismaking van Annelien met een geborduurde meelzak en staan er 22 verhalen te lezen op haar blog.

In 2011 was er het Borduurproject meel- zitzakken waar ik meerdere keren over heb geschreven. Je kunt het hier, hier, hier, hier, hier en hier lezen.

Geborduurd wapen van Woerden


De Vroedschapszaal met zijn eikenhouten betimmering uit 1610 en historische inrichting is het kroonjuweel van Stadsmuseum Woerden. De leden van de vroedschap kunnen zó in het 17e eeuwse meubilair aanschuiven om mee te praten over zaken van het stadsbestuur, om besluiten te nemen of bij de haard een glas te drinken. Op een aantal stoelen hangt een borduurwerk – het wapen van Woerden in kruissteek geborduurd – dat helaas dan weer niet 17e eeuws maar hedendaags is. Hier zie je een grote afbeelding van het historisch meubilair in de Vroedschapszaal.

In 2017 bezocht ik Stadsmuseum Woerden voor de tentoonstelling KunstStof 2017. Tot en met 15 maart 2020 is de expositie Vrouwen voor de lens, van zeldzaam tot selfie te zien.

Winterhulp speldjes



Tineke en Allex kwamen op internet bovenstaande WHW – Winterhilfswerk WO II – speldjes tegen. Op de eerste foto is in een metalen frame een weefwerk van het wapen van Saarland geplaatst zoals het toentertijd werd gebruikt. Linksboven zie je het wiel dat afkomstig is uit het wapen van Sankt Ingbert, rechts de roos van Sankt Johann, linksonder de zon met de wolken van Saarlouis en rechtsonder zie je de leeuw van Saarbrücken. Het tweede speldje laat een weefwerk van het wapen van Schleswig-Holstein zien. Links staan twee blauwe leeuwen afgebeeld op een gele (gouden) ondergrond. De leeuwen van Sleeswijk werden uit het wapen van Denemarken gehaald. Rechts zie je op een rode ondergrond het zilveren brandnetelblad van Holstein, een symbool van de graven van Schauenburg en Holstein.

Deze twee speldjes vormden de aanleiding om op zoek te gaan naar informatie over Winterhulp – WHN – in Nederland. Waren hier ook speldjes uitgegeven tijdens de WOII? Al snel vond ik aardig wat informatie over Winterhulp op internet en ja, hier zijn dus ook veel, heel veel WHN speldjes uitgegeven zoals te lezen staat op deze website.

Winterhulp Nederland werd opgericht op 22 oktober 1940 door rijkscommissaris Seyss-Inquart. De hulpverlening was op de winter gericht. Onder het nationaalsocialisme kon er volgens de leer geen armoede bestaan, alleen in tijden van winterkou zou extra liefdadigheid in de vorm van voedsel, kleding en dergelijke nodig zijn. Volgens artikel 2 van het oprichtingsdecreet was de doelstelling: ‘Het is de taak der Stichting om de in het bezette Nederlandsche gebied levende behoeftige Nederlandsche staatsburgers zonder aanzien des persoons hulp en ondersteuning te verschaffen’. De steun bestond uit waardebonnen en goederen als levensmiddelen, kleding et cetera. Aanvankelijk kregen Joden ook steun, maar die hulp stopte al snel.

De inkomsten van Winterhulp bestonden uit: collecten, loterijen, 5% uit de winst van bedrijven en een inhouding van 1% op lonen van werknemers. De collecten waren niet erg populair bij de Nederlanders, regelmatig werd er opgeroepen niets te geven aan de NSB’ers. ‘Nog geen knoop van mijn gulp voor de winterhulp’ werd er wel op posters van de winterhulp geklad. De loterijen waren daarentegen wel populair, omdat de goklust het nogal eens won van de principes. Om gulle gaven bij collectes te stimuleren ontvingen gevers speldjes. Deze speldjes werden in telkens andere series uitgegeven zoals: sprookjes, bloemen en verkeersborden waardoor ze populaire spaarobjecten werden. Het eerste speldje dat in Nederland werd uitgegeven, was een lichtgevend molentje. De ‘gewone’ bevolking wilde de speldjes helemaal niet en zei: ‘Alleen NSB’ers lopen met molentjes.’

De eerste straatcollecte werd gehouden op 29 en 30 november 1940. Tijdens deze collecte werd er fl. 521.000,- opgehaald. Dit was gelijk ook de hoogste opbrengst van alle gehouden straatcollectes. Deze straatcollecte stond in het teken van Brengt licht in het leven uwer landgenooten en een gift werd beloond met een speldje van een molen. Deze molenspeldjes waren bewerkt met fluoriserende verf en gaven ’s nachts licht in het donker, waarmee werd ingespeeld op het verplicht verduisteren van de huizen om zo geen herkenningspunt te zijn voor de geallieerde bommenwerpers. Het was ’s avonds aardedonker op straat en met zo’n speldje was je toch zichtbaar. Er is zelfs een liedje op gemaakt: ‘Luister lieve pop, doe een fosforspeldje op. Wanneer ik vanavond op je wacht, dan ben jij een baken in de nacht.’


Voor deze collecte werden er vier speldjes van molens uitgegeven. Het molenspeldje op de foto is vervaardigd door N.V. Philips te Eindhoven. Het gaat om een metalen speldje bestreken met lichtgevende verf. Naast dit Winterhulp speldje heeft Philips nog een eigen lichtgevend speldje vervaardigd onder de naam Phospo.

Hier zijn filmbeelden te zien van de activiteiten rond de eerste collecte Winterhulp Nederland. Op de Dam in Amsterdam rammelen dames in klederdracht met collectebussen. Een tram rijdt rond met wervende teksten en een afbeelding van een molen, het beeldmerk van WHN. Diverse collectanten werken op straat en bevestigen op revers de speldjes met de molen. Rijkscommissaris Seyss-Inquart en een Duitse officier doen ook mee.

Halsdoek (fichu) – circa 1775


MaaikeW: ‘Als de naam Geeske Suidema valt, weten merklapliefhebsters deze direct te plaatsen. In Museum Dokkum, voorheen Museum het Admiraliteitshuis, werd in 2019 al 25 jaar het patroon van deze merklap van Geeske Suidema verkocht. Ik heb hem in het echt mogen zien in 2015 dankzij Loes Schurer, de kleuren nog steeds prachtig dus goed geconserveerd. Een mooi boek verscheen bij de merklap en ook dit kaartje laat een herinnering aan Geeske Suidema zien: haar handgeborduurde halsdoek is dit. Of deze door Geeske zelf is geborduurd is onbekend. De merklap is in 2019 al 45 jaar in het bezit van het museum.’

Even sparren?


Tineke: ‘Wist jij dat Boomerang héél veel kaarten op internet heeft staan en dat je die gratis digitaal kunt versturen? Ik wist dat niet en ontdekte deze geborduurde kaart.’

Ik was ook niet op de hoogte van de mogelijkheid om een Boomerang kaart gratis digitaal te versturen. Een erg leuk initiatief omdat je niet zo vaak meer de Boomerang kaarten in een rek tegenkomt. In 2019 ben ik slechts één keer een rek met Booemrang kaarten tegengekomen en wel in het Cobra Museumcafé.

Bovenstaande kaart is eigenlijk een ‘breikaart’ maar je kunt het evengoed als een borduurpatroon gebruiken. Een andere ‘breikaart’ is deze en deze.

Boeken- en platenbeurs 2020


Traditiegetrouw start het nieuwe jaar met de grootste goede doelen boeken- en platenbeurs van Nederland. De Stichting Boeken Steunen Mensen doneert de opbrengst van de boekenbeurs al sinds jaar en dag aan goede doelen. Heel specifiek aan organisaties die projecten opzetten ter verbetering van het leven van kinderen en jongeren in de Derde Wereld. Organisaties die bovendien vanuit de regio rond Venlo zijn opgezet en worden geleid.

De hele opbrengst van de beurs gaat naar goede doelen. De vrijwilligers van de boeken- en platenbeurs hebben al zo’n anderhalf miljoen euro bijeengebracht voor vele projecten in verschillende landen. De opbrengst van de deze beurs gaat naar de volgende drie grote projecten;
– Stichting Hulp voor anderen. Waterproject in Lumbangan Filipijnen
– Stichting Kinderhulp Burkino Faso
– Stichting Rupingh Flores voor een armoede project in Lembor Indonesië

Gisteravond ging de boekenbeurs om klokslag 18.00 uur van start. Veel, heel veel boekenliefhebbers stonden al vroeg te wachten voor de gesloten deur om als een van de eerste naar binnen te kunnen gaan voor dat ene speciale boek waar ze naar op zoek waren. Voor een schappelijke prijs kun je je boekenkast aardig aanvullen. Je ziet boekenliefhebbers met tassen of zelfs bananendozen vol boeken huiswaarts gaan, maar ook zie je bezoekers met een bescheiden gevuld tasje. Eén ding is zeker, ga je naar deze boekenbeurs dan is de kans klein dat je met lege handen naar huis gaat. Het aanbod is namelijk gigantisch. Morgen is alweer de laatste dag. Je kunt tussen de boeken snuffelen van 11.00 tot 16.00 uur.


De buit is binnen en sommigen beginnen meteen met lezen!

Nieuwjaarsbrief 2020 gevonden


Hier lees je het verhaal over de nieuwjaarsbrieven, gisteren zag je de nieuwjaarsversjes en nu kwam op Facebook een gevonden nieuwjaarsbrief 2020 voorbij. Toeval? De nieuwjaarsbrief was op een parkeerplaats in Gasthuisberg (een wijk in Leuven, België) gevonden. De nieuwjaarsbrief van Claire is voor haar omie en opie. Gelukkig heeft de familie van Claire inmiddels het bericht op Facebook gelezen en komt de nieuwjaarsbrief alsnog bij de juiste personen.