Let’s Dance! – Dansmode: van tutu tot pattas

In het Kunstmuseum Den Haag – voorheen Gemeentemuseum Den Haag – is tot en met 12 januari 2020 de tentoonstelling Let’s Dance! – Dansmode: van tutu tot pattas te zien. Gelijktijdig verschijnt het bookazine Let’s Dance.

Ik sla de catalogus – in de vorm van een glossy – open en als eerste vallen de ‘dansende’ letters van de nummer 1 hit uit 1983 op. We hebben het hier over Let’s Dance van David Bowie, de bron van de titel van de expositie in het Kunstmuseum Den Haag. Uiteraard staat het bookazine bomvol met de meest fraaie danskostuums van een klassiek balletkostuum tot hiphop-outfits, maar daarnaast ontbreekt het niet aan informatie.


Koning Lodewijk XIV van Frankrijk als Apollo, God van de zon, in het Ballet Royal de la Nuit, 1653 © Hollandse Hoogte.

Madelief Hohé neemt ons mee naar het Franse hof waar in de 17e eeuw een balletcultuur ontstond met koning Lodewijk XIV als eerste ‘sterdanser’. Hij danste in een kostuum dat gebaseerd was op de mode uit die tijd en hij droeg gewone schoenen met hakken. Zelfs in de 18e eeuw werd er nog steeds gedanst in een aangepaste versie van het modekostuum, pas in de 19e eeuw bracht het romantische ballet vernieuwing. De tutu en de spitzen werden geïntroduceerd. De tutu is tot op de dag van vandaag aanwezig in het klassieke ballet, zelfs in de mode wordt de tutu steeds vaker gecombineerd met stoere kledingstukken en niet alleen voor de vrouwen. In de mannencollectie herfst/winter 2019 toonde Moschino ook een ontwerp voor een mannentutu in combinatie met een zwart leren jack. In de 20e eeuw kwamen populaire dansen, die een nieuwe mode veroorzaakten, zoals: de Charleston-jurk, rock-’n rollrokken, discomode en de hiphop-outfits.


Kostuums voor Het Nationale Ballet & Opera door David Laport, Young Patrons Gala, 2018.

Een interview met Alexandra Radius en Han Ebbelaar – hét danspaar van Nederland – mag niet ontbreken in de uitgave Let’s Dance. Het echtpaar vertelt over de kostuums die te zien zijn in de expositie, maar ook over de liefde voor dans. Over de relatie tussen mode en dans spreekt Georgette Koning met Maria Grazia Chiuri, creative director Dior. Iris van Herpen ‘kruipt in het hoofd van een choreograaf’. Modeontwerper David Laport kleedde vijf balletdansers en een sopraan in sculpturale tutu’s voor het International Young Patrons Gala 2018. ‘Het vertrekpunt van dit ballet was mijn afstudeerjurk met “opgeklapte” rok van geplisseerd nylon’. vertelt Laport. Dan Karaty, danser en choreograaf, – ook bekend van de talentenshows op tv – vertelt dat mode en styling een cruciale rol spelen in dans. ‘Verder zijn dansers trendsetters, niet alleen in hoe ze bewegen, maar ook in de muziek die ze beluisteren en zeker in wat ze dragen. Dans, muziek en mode zijn allemaal met elkaar verweven’, volgens Karaty.


Natalia Goncharova, Kostuum voor een pijlinktvis in Sadko, 1916, gedanst door les Ballets Russes. © Allard Pierson / De collecties van de Universiteit van Amsterdam.

Het beroemde balletgezelschap Ballets Russes uit Rusland danste tussen 1909 en 1929 in opvallende, kleurrijke en fantasievolle kostuums die vaak ontworpen waren door grote kunstenaars als Picasso. Zowel in de tentoonstelling Let’s Dance! als in het magazine kun je een aantal topstukken bewonderen.


Anna Pavlova in de rol van Stervende Zwaan, 1905 © Hollandse Hoogte.

Verder komen in het bookazine Sol León en Paul Lightfoot, de bevlogen huischoreografen van het Nederlands Dans Theater aan het woord, waarna tien pagina’s volgen met afbeeldingen van iconische danskleding met een modetwist want in de mode is deze iconische danskleding tot op de dag van vandaag van invloed. Een voorbeeld hiervan is het kostuum van Anna Pavlova – een tutu met echte veren – dat zij droeg in 1905 als Stervende Zwaan.


Balletkostuums ontworpen door Viktor & Rolf voor Dutch Doubles (2013) door Het Nationale Ballet, Amsterdam © Nationale Ballet, Erwin Olaf / Flatland Gallery, Amsterdam.

Danskostuums hebben veel te verduren en het kan ook niet anders dan dat deze op een gegeven moment rijp zijn voor de prullenbak. Bij Het Nationale Ballet geven ze kostuums soms een tweede leven door ze te verven of door een gedeelte te vernieuwen. Gelukkig verdwijnen niet alle kostuums, maar gaan er ook kledingstukken naar het museum waar ze geconserveerd worden en gebruikt worden voor een tentoonstelling. Soms moet er voor deze gelegenheid kleding gerestaureerd worden, zo ook voor Let’s Dance!. Hier vertelt textielrestaurator César Rodriguez Salinas over. Als laatste wil ik het artikel Couturiers aan zet – ontwerpen voor ballet van Madelief Hohé noemen. Zij gaat in op de samenwerking van beroemde couturiers met de danswereld.


Kleurrijk, vrolijk en informatief wil ik het bookazine Let’s Dance noemen. Het magazine geeft een goede kijk in de danswereld in combinatie met de modewereld. De paperback uitgave is rijk geïllustreerd: circa 150 illustraties, groot van formaat: 23 x 30 cm, heeft 144 pagina’s en wordt uitgegeven door Waanders & de Kunst. ISBN: 9789462622616. Prijs: € 10

1 gedachte op “Let’s Dance! – Dansmode: van tutu tot pattas

  1. Mooi artikel-dank je wel Berthi
    Slaap lekker voor straks
    groetjes, Truus uit Drenthe

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *