In de NRC vertellen auteurs wat zij van hun moeder hebben geleerd. Afgelopen donderdag deed Maarten ’t Hart zijn verhaal.

Toen ik eenmaal kon lezen, deed ik ook weinig anders meer, maar voordat het zover was, smeekte ik mijn moeder: geef mij een cursus nuttig handwerken. Indertijd heb ik het zo vast niet geformuleerd, ik zal haar gevraagd hebben: wil je mij breien en naaien en haken en borduren leren. Na enige aarzeling gaf ze mij twee breipennen, een kluwen oude wol van een uitgehaalde trui en zette een breiwerkje voor me op.

Ik was een dankbare leerling, ik had het breien vrij snel onder de knie, haken ook, en borduren was een tijd lang een passie. Ook heeft zij mij geleerd hoe je sokken moet stoppen en knopen moet aanzetten. Maar er bleken grenzen. Zelf kon ze met haar pennen de meest ingewikkelde patronen tevoorschijn toveren, maar voor mij vond ze een recht, een averecht genoeg. Meer hoeft een jongen niet te weten, zei ze. Wel heeft ze me geleerd om met zes pennen een sok te breien, inclusief hiel en voet (echt moeilijk!) en de geheimen van meerderen en minderen werden mij ook geopenbaard, alsmede de wijze waarop je een steek die je had laten vallen, moest ophalen.

Maar toen ik, het breien en haken en borduren eenmaal onder de knie, ook wou leren naaien, en dan ’t liefst met de trapnaaimachine, zei ze dat ik dat, als later zou blijken dat ik kleermaker wou worden, altijd nog wel leren kon, maar dat ik van die trapnaaimachine af moest blijven. Ik zou daar begrip voor hebben kunnen opbrengen, ware het niet dat mijn zus al wel vrij vroeg onderricht kreeg in de bediening van de trapnaaimachine, en op dat punt ook een even benijdenswaardige als ongelofelijke vaardigheid heeft ontwikkeld. Die tovert, als je haar een lap geeft, uit zo’n prachtige Pfaff Expression in een ommezien een oogverblindende jurk tevoorschijn, terwijl ik met die geavanceerde machines nog steeds niet goed overweg kan. Ook heeft zij van mijn moeder geleerd hoe je met zo’n radeerwieltje een patroon kan uitraderen, en ik wou dat ook zo vreselijk graag onder de knie krijgen, maar nee hoor, geen sprake van, dat was niks voor jongens.

Helaas, dat is de prijs van de brute discriminatie, de ongelofelijke achterstelling waar je als jongen aan bloot wordt gesteld, want ik wou ook dolgraag leren koken, en ook op dat punt trok mijn moeder grenzen. Een ei leren bakken, nu vooruit, dat kon nog net, maar een taart in de oven – nee, hoe je dat moest doen, hoefde een jongen echt niet te weten.

Goed, ik heb de schade op dat punt ruimschoots ingehaald, en ik verwijt mijn moeder niets, want ze wist ook niet beter, maar het is natuurlijk vreemd, om niet te zeggen bar onrechtvaardig dat meisjes op de lagere school waar ik op heb gezeten al enkele uren per week nuttig handwerken kregen, terwijl wij, de jongens, dan in zo’n gore, naar zweetvoeten stinkende ruimte moesten bokspringen en touwklimmen.

Bron: NRC