Max Liebermann en de burgerweesmeisjes van Amsterdam


In 1876 diende de Duitse schilder Max Liebermann (1847-1935) een verzoek in bij de regenten van het Burgerweeshuis in Amsterdam om een schets te mogen maken. De regenten gaven gehoor aan dit verzoek, wat voor die tijd uitzonderlijk was. Men mag dan aannemen dat Liebermann de eerste is geweest, die toestemming kreeg de weesmeisjes in hun dagelijks leven te schilderen.


Max Liebermann, Naailes in het Amsterdamse Weeshuis, 1877.


Max Liebermann, Binnenhof van het Amsterdamse Weeshuis, 1877.

Op 27 juli 1876 ontvingen de Amsterdamse weesmeisjes een traktatie van bessen met suiker. De gulle gever bleek Liebermann, die hen eerder die zomer had geschilderd. Als dank doneerde hij tien guldens aan het bestuur ‘om aan de meisjes daarvoor eene versnapering te verstrekken’.

Aanvankelijk werd Liebermann nog de toegang tot het weeshuis geweigerd. Uiteindelijk gaf de directeur van het weeshuis, dhr. Backer, Liebermann alsnog toestemming om in het weeshuis te schilderen. Als dank kreeg Backer één van de olieverfschetsen. Later vroeg Liebermann deze heer Backer ‘om tegen rembours te mogen hebben een Costuum voor een Meisje van 16 Jaren’. Dankzij dit uniform kon hij jaren later zijn beroemde schilderij Pauze in het Amsterdamse Weeshuis voltooien.


Max Liebermann, Pauze in het Amsterdamse Weeshuis, 1881-1882.

Het schilderij Pauze in het Amsterdamse Weeshuis van Liebermann vormt een hoogtepunt in zijn oeuvre. De fijnzinnig geschilderde details komen samen met een nieuwe fascinatie voor de weergave van licht. Vanaf dat moment staat Liebermann bekend om zijn ‘lichtvlekken’.


Max Liebermann, Binnenhof van het Amsterdamse Weeshuis, 1876.


Op de grote afbeelding op de muur zien we weesmeisjes met suppoosten op de meisjesbinnenplaats. Deze afbeelding staat in het groot in kleur afgebeeld in mijn boek Merk- en stoplappen uit het Burgerweeshuis Amsterdam.


Weesmeisjeskostuum, circa 1900.

De expositie Max Liebermann – een zomers impressionist is tot en met 24 juni 2018 te zien in het Gemeentemuseum Den Haag. Een aanrader!


Mijn boek Merk- en stoplappen uit het Burgerweeshuis Amsterdam sluit mooi aan op de expositie Max Liebermann – een zomers impressionist en is nu ook te koop in de museumshop van het Gemeentemuseum Den Haag.