Eerste ‘jeansblauw’ afkomstig uit Peru


Al vijftien eeuwen vóór de Egyptenaren won men in Peru kleurstof uit planten om er textiel mee te verven. Dat blijkt uit analyse van een ruim 6.000 jaar oud stukje stof, ooit versierd met spijkerbroekblauwe strepen: het oudste stukje gekleurd textiel ter wereld. Archeologen onder leiding van de Amerikaan Tom Dillehay diepten het stukje handgeweven stof op uit Huaca Prieta, een kunstmatige heuvel aan de noordkust van Peru. Onduidelijk is van welk groter geheel het reepje stof, van slechts centimeters groot, ooit deel uitmaakte. ‘Daarvoor zijn de fragmentjes te klein’, zegt de Vlaamse chemicus Jan Wouters, die de kleuranalyse leidde.

Vast staat dat het textiel minieme restjes indigotine bevat, een blauwe kleurstof uit planten. Een unieke vondst, vinden kenners. Nog oudere stukjes textiel zijn wel bekend uit onder meer Turkije en Israël, zegt textiel-archeoloog Gillian Vogelsang-Eastwood van het Textile Research Centre in Leiden. ‘Maar ik ken niets dat zo oud én gekleurd is. Echt heel bijzonder.’ Het record stond tot dusver op naam van de Egyptenaren, die rond de 4.400 jaar geleden stoffen blauw kleurden.

Wouters vond ook sporen van spijkerbroekenblauw in vijf andere, recentere textielfragmentjes, uiteenlopend van 5.500 tot 1.500 jaar oud. Op het oog is er aan de snippers stof weinig te zien. Pas toen Wouters de weefstructuur van enkele minuscule fragmenten onder de microscoop open trok, zag hij vezels met een iets afwijkende kleur.

‘Dit duidt op textielkennis van een hoog niveau’, zegt Vogelsang-Eastwood. ‘Want indigotine winnen is niet gemakkelijk.’ Zo moest men de juiste plant ‘ontdekken’, die pletten en daarna laten weken in urine, om de kleurstof wateroplosbaar te maken, vertelt Wouters. ‘Je vraagt je af hoe men hier zesduizend jaar geleden op is gekomen. Ik vind dat zeer fascinerend.’

Bron: de Volkskrant. Lees het volledige artikel hier. Foto: Lauren Urana.