Museum de Kantfabriek schetst met de expositie Traditie ontmoet de toekomst – Van streekdracht naar intelligente textiel een beeld van de ontwikkeling van textiel en mode aan de hand van twee uitersten: traditionele streekdracht en intelligent textiel.
Het vertrekpunt is een indrukwekkende verzameling van Harry Linskens. Deze bestaat uit kanten mutsen, in Noord-Limburg bekend als
toeren, en andere bijzondere kledingstukken die door Noord-Limburgse vrouwen in de periode 1850-1950 werden gedragen.
Noord-Limburg hoorde van 1715-1795 tot het Pruisisch Overkwartier van Gelre. De vrouwenkleding in het Pruisisch Overkwartier werd door madame Esmenard als volgt omschreven: ‘Eene grooten met blaaw zijde gevoerden stroohoed, als een blinkende ster te midden van het azuur gewelf. Aan dezen hoed is een lint vast, dienende bij slegt weder om den rand neder te halen. Hieronder draagt zij een cierlijke kanten muts met schooyerskant, eene fijne neteldoek die heur boezem bedekt, deze doek ligt gedeeltelijk onder eene fijnen chitsen doek met sterk gekouleurde bloemen rand. Het chitsen nagtgronde jak is versierd met fel gekouleurde bloemen. Onder dit jak hangt de gestreepte rok van wollen stof, eigen gereid genaamd, waarvan zij in de wintermaanden den draad zelve gesponnen heeft. Dit alles wordt gecomplementeerd door eenen voorschoot.’
De muts van de Limburgse streekdracht had tot 1880 een hoge bodem en een lint. Een roze lint gaf aan dat je ongehuwd was, een blauw lint zei dat je gehuwd was en droeg de vrouw een bruin/beige lint dan was zij weduwe.
Tijdens de periode 1880-1950 droegen de vrouwen een hoofddeksel die uit een zwarte ondermuts, muts en
toer bestond. Het kostbaarste onderdeel was de tule/ kanten muts. De
toer is ontstaan uit de linten van het hoofddeksel uit de vorige periode. Op de
toer werden kunstbloemen vastgezet.
Een overzicht van diverse mutsen uit Noord- en Midden-Limburg, bestaande uit ondermuts, muts en
toer. De versierde
toer werd altijd op de muts gedragen.
Het was gebruikelijk dat de bruidegom aan zijn bruid een korf gaf met daarin een bruidsdoek, een paar schoenen en eventueel een ketting.
De lange shawl werd door de bruid gedragen op haar huwelijksdag. Na deze feestelijke dag borg de vrouw de shawl op in een la van het kabinet en deze kwam weer tevoorschijn bij de geboorte van het eerste kind, maar dan als doopdoek. Rond 1880 moesten deze prachtige doeken wijken voor de pelerine die in de mode kwam.
De oudste modellen van een pelerine – een kort manteltje – hadden weinig versiering, maar later werd veel passement, franje en kant toegepast. Ze sloten vaak met
brandebourgs, dit zijn knooplussen van zwart koord. Aan de voorzijde waren coupenaden aangebracht, in Noord-Limburg ook wel ‘koppeltjes’ genoemd.
Toer de Force. Speciaal voor deze tentoonstelling is dit ‘levend’ statement ontwikkeld dat de koppeling maakt tussen de traditionele Limburgse streekdracht en de hedendaagse ontwikkelingen in intelligent textiel. De jurk is opgebouwd uit verschillende lagen kant van Museum de Kantfabriek en ‘levend’ gemaakt door middel van verschillende servomotoren en lichtsensoren. De lichtsensoren herkennen beweging in de omgeving van het object en laten het normaal gesproken statische materiaal reageren.
Marina Toeters, Wim Ewals HKU en Loe Feijs TU/e. Studenten HKU: Yasmina Ajbilou, Sophie Roumans, Marleen van Egmond, Wendy Cornelis, Emma Mulder en Daisy van Loenhout.
De expositie
Traditie ontmoet de toekomst – Van streekdracht naar intelligente textiel is tot en met 28 september 2014 te zien in
Museum de Kantfabriek. Van 1 april tot 1 oktober is het museum voortaan geopend op dinsdag tot en met zondag van 11.00 tot 17.00 uur.
