Een van de manieren om een artikel te promoten is het geven van een presentje. Sluit bijvoorbeeld een bon bij het artikel of voeg een cadeautje toe. Dit soort acties is van alle tijden en zo kennen we uit de vorige eeuw: het zijdje. De fabrikant die als eerste deze kleurrijke zijden lapjes uitgaf in 1878 was waarschijnlijk het Amerikaanse bedrijf Marquis de Lorne. De grote zijdjes konden in een lijstje als wandversiering gebruikt worden en de kleinere zag je als versiering op kleding of op allerlei handwerken. Bloemen, landen, insecten, wapens, sport en filmsterren zien we afgebeeld op de zijdjes.
De beste klanten voor de zijdjesfabrikanten zijn decennia lang de tabaksproducenten geweest. Eén van de bekendste merken in Nederland was: Turmac – Turkish Macedonian Tobacco Company Constantinople Cavalla – die vanaf 1919 tot 2009 in Zevenaar gevestigd is geweest. De zijdjes van Turmac waren zo populair dat alle zijdjes aan deze firma werden toegeschreven, maar er waren meer sigarettenmerken die zijdjes uitgaven zoals bijvoorbeeld Effendi Frères. Deze zijdjes zijn als kunstweefsel zeer waardevol.
Turmac gaf in 1930 albums uit waar men de zijdjes in kon bewaren. In het eerste album horen 83 wapens en 83 kleine vlaggetjes, in het tweede waren 83 landen met elk drie zijdjes vertegenwoordigd. In de jaren dertig van de vorige eeuw kwam er geleidelijk aan een einde aan de uitgiften van zijdjes in ons land. In de Eerste Kamer werd op 28 december 1933 de tabakswet gewijzigd, met de mededeling dat er vanaf 1 maart 1934 geen reclamematerialen bij de tabaksartikelen geleverd mochten worden. Daarom zullen veel albums niet compleet zijn. Regelmatig komen nu nog zijdjes tevoorschijn uit een nalatenschap en deze zijn altijd nog een geliefd verzamelobject.
De Turmac Collectie is te zien in het Liemers Museum te Zevenaar.
Bron: Wilma Verhoeven – Uit de Verzamelkrant
Berthi, wat leuk om over de zijdjes op je blog te lezen. Ik heb een doosje vol zijdjes, gespaard door mijn opa en oma. Er is een zijdje van een meisje bij, zij was op het gestreepte strandtentje van mijn opa en oma genaaid. Verder zitten er in hetzelfde doosje een aantal vierkante kleedjes die Oosters aandoen. Ik heb deze kleine verzameling altijd gekoesterd, net als het doosje waar ze in bewaard zijn. Ik wist niet dat ze speciaal van Turmac waren.
Groet, Tineke
Mijn “verzameling”bestaat uit slechts 1 exemplaar tIs een vlinder en daar is dan een speldje achter gemaakt zodat je het op je rever kan spelden.
Deze fruitmand is wel HEEL FRAAI… vooral die… ik noem het maar””entrelac””
geweven mand.
@Licia Huizer, de fruitmand is best van een groot formaat. Dit is ook het enige zijdje dat ik heb. Op rommelmarkten, Marktplaats en verzamelaarsbeurzen kom je ze tegen. Hier zie je een aantal zijdjes voorbijkomen:
http://www.collectiegelderland.nl/musea/liemersmuseum/voorwerp-4191.00
@Licia Huizer, de zijdjes in de vorm van een Perzisch tapijtje werden uitgegeven door Caravellis sigaretten. Deze worden wel gebruikt voor poppenhuizen.
Een quiltvriendin heeft er pas nog verschillende gebruikt op een quilt.
@Mien B., erg leuk! Zijn de zijdjes verwerkt in combinatie met Vliscostoffen?
Mijn “zijdjes” heb ik geërfd van mijn moeder.
Misschien wel leuk om daar nu een blogje over te maken 😉
Ik begreep van haar dat in de dertiger jaren het roken van de pastelkleurige Turmac-sigaretjes erg “in” was onder jonge vrouwen.
@Saskia, leuk als je een blogje maakt over de zijdjes!
Berthi, logje staat online:
http://saskiablog.gijselhart.nl/2013/12/turmac-zijdjes/
@Saskia, prachtig zijn ze! Kleurrijk en fleurig! Alleen toch wel jammer dat je moest roken om aan deze fraaie zijdjes te kunnen komen.
Kijk hier eens naar de prachtige ‘zijdjes’ blouse:
http://collectie.museumrotterdam.nl/objecten/68833
@ Berthi,nee deze keer eens niet met Vlisco.Ze heeft beloofd er een foto van te maken.
Saskia@ schrijft zo mooi over haar zijdjes. Ook heeft ze het over twijfel gevallen.
In een doosje ( 1 van de vele ) ligt een velletje met daarop geplakt allerlei geborduurde motiefjes en weet niet of dit ook uit sigarettendoosjes komt?
Maar het is wel erg mooi.
Dat het Liemersmuseum zoveel zijdjes heeft, zal te maken hebben met het feit dat de Turmac zijn (of is het ‘haar’) fabriek in Zevenaar (is in de streek Liemers) had.
Turmac had tussen de productiemachines, de laatste jaren in ieder geval, een grote collectie kunst hangen : de Peter Stuijvesantcollectie.
Zo’n mooi initiatief bij zulke discutabele producten als sigaretten! 😉
Oh Berthi, dat is wel een héle fraaie blouse van zijdjes!
Hoeveel sigaretten zouden hiervoor gerookt zijn? 😉
Hier staat een foto van een jurk van zijdjes met Wajangpoppen:
http://www.pinterest.com/NLKostuum/tweede-wereldoorlog/
Dit is helemaal nieuw voor mij! Ik had nog nooit van de Turmac zijdjes gehoord, kan je nagaan. Ik las het bij Saskia, dus moest ik eerst hier eens kijken wat het eigenlijk zijn. Leuk Berthi, ik heb weer wat geleerd!
Berthi, wat leuk dat blogbericht over zijdjes (wist niet dat ze zo genoemd werden). Ik postte vanmorgen vroeg al een berichtje, maar blijkbaar is er iets niet goed gegaan………Ik heb een doosje (van kleine sigaartjes) van mijn opa en oma met zijdjes. Zo af en toe gaat het open en dan bekijk ik de exemplaren met een zucht. Zo leuk. Ik doe er verder niets mee. Alleen af en toe genieten. Er zit ook een afbeelding van een meisje in. Dat hadden mijn opa en oma vroeger op hun oranje/wit gestreepte strandtentje (de voorloper van dat kleine windkoepeltje) genaaid. Dan kon mijn moeder hun plekje terugvinden! Nostalgie ten top dus. Er zitten ook een paar van die “tapijtjes” in . Bij gelegenheid zet ik ze op de foto.
Groetjes,
Tineke
@Mien B., leuk! Ik kijk uit naar de foto!
@Frederike, een bijzondere combinatie!
@Saskia, WAUW, deze jurk overtreft de blouse! Wat is men creatief geweest met de zijdjes, en nog steeds trouwens!
@Chris, weet je dat ik elke dag leer en dat vind ik zo boeiend!
Ik heb van lezers van mijn blog mails ontvangen met de mededeling dat zij geen reactie meer kunnen plaatsen. Waarom dit is… ik heb geen idee. Ik zal dit probleem voorleggen aan Matthijs. Misschien heeft hij hier een antwoord op. Zo kon Tineke ook geen reactie plaatsen. Ik doe dat nu voor haar:
Tineke: ‘Wat ik wilde zeggen is dat ik het weer zo’n leuk berichtje vind. Ik heb een doosje van kleine sigaartjes vol met zijdjes (wist niet dat dit zijdjes heten). Die kreeg ik als kind al van mijn opa en oma. Ik doe er niets mee dan alleen zo af en toe het doosje openen en genieten. Het is pure nostalgie. Er zit ook een meisje in, dat was ooit op de voorkant van hun oranje/wit gestreepte strandtentje genaaid. Dan kon mijn moeder hun plekje gemakkelijker vinden. Dat strandtentje was de voorloper van de huidige windhoekjes en werd natuurlijk in de kuisere tijd ook gebruikt om je ongezien om te kleden. Er zitten ook een paar “tapijtjes” in, die vind ik minder leuk.
Ik zal ze bij gelegenheid eens op de foto zetten.’
Leuk Tineke als je de zijdjes eens op de foto wilt zetten!
Vanmorgen vroeg las ik pas over de Turmac zijdjes en ik werd er weer helemaal blij van. Rond 1950 kreeg ik van een schoolvriendinnetje een zijdje met een mooie bloem. Deze bloem heb ik jaren en jaren gekoesterd. Dat het een Turmac zijdje was, wist ik niet. Daar kwam ik pas achter, toen ik vier jaar geleden aan het sorteren was voor de rommelmarkt van de kerk. Tussen de handwerkspullen zat een zak met zo’n 80 van die zijdjes uit mijn jeugd. Door te googelen kwam ik er achter, dat het Turmac zijdjes waren. De meeste zijdjes heb ik op Marktplaats gezet en waren in een ommezien verkocht. Zelf heb ik er een aantal gekocht waaronder 9 vlindermeisjes. Van die 9 vlinders is de bedoeling een quilt te maken.
Vandaag zal ik de vlinders eens opzoeken en je er een foto van sturen. Hoeveel van die verschillende soorten zijdjes zouden er wel niet zijn? Wijni
Oei, Berthi, dit is echt erg………. Ik probeer op te ruimen. En nu denk ik: “Toch wel leuk om een Turmac blikje op de kop te tikken, toch wel leuk om ergens nog een anders gekleurde Mickey te vinden……….” Maar ik laat het niet gebeuren, ik ga gewoon alleen maar genieten van alle plaatjes op internet. En wachten op het volgende nostalgische fenomeen op jouw blog!
Kijken of het alweer lukt om een reactie op je blog te plaatsen.
Saskia, ik nam de gelegenheid te baat om ook op jouw blog rond te neuzen. Leuk!
Groetjes, Tineke
Oei, Berthi, dit is echt erg………. Ik probeer op te ruimen. En nu denk ik: “Toch wel leuk om een Turmac blikje op de kop te tikken, toch wel leuk om ergens nog een anders gekleurde Mickey te vinden……….” Maar ik laat het niet gebeuren, ik ga gewoon alleen genieten van alle plaatjes op internet.
Saskia, ik heb ook even lekker rondgeneusd op jouw blog. Leuk!
Berthi, en nu maar wachten op het volgende nostalgische fenomeen op jouw blog!
Groetjes,
Tineke
Hallo Berthi
Ik heb een hele verzameling zijdjes en ook een Turmac sigarettendoosje!
Heb van een paar een pincushion gemaakt.
groeten Els
@Els van Gans, erg leuk! Kun je een paar foto’s sturen van de pincushions die je hebt gemaakt met zijdjes? Ik ga hier nog een keer aandacht aan besteden, want veel handwerksters hebben zijdjes en sommigen hebben deze net als jij verwerkt in een handwerk.
Hallo Berthi,
Nu zie ik ineens dat mijn verloren gewaande reacties toch nog op je weblog terecht zijn gekomen. Haha, zo haal je snel een groot aantal reacties!
Vandaag heb ik mijn zijdjes gefotografeerd en op mijn blog gezet. Met een link naar jouw logje. Saskia, ook jouw blogberichtje met zijdjes heb ik gelinkt.
Ik ontdekte trouwens dat ik een boek in de kast heb staan waarin zijdjes 6 bladzijden lang worden beschreven. En dat terwijl ik niet wist hoe ze heetten………
Groetjes,
Tineke
@Tineke, de reacties waren in het spamfilter terechtgekomen. Waarom dit is gebeurd? Ik zou het niet weten. Maar goed, ik heb daar de reacties uitgevist en alsnog geplaatst. Zodoende vind je ze nu dus alsnog op deze plek! Zo, nu ga ik jouw zijdjes bewonderen!
Turmac zijdjes verzamelen is een leuke bezigheid. Ik heb veel vrienden wereldwijd die ze zoeken, dus als er iemand over heeft ik koop ze graag
Beste lezers/lezeressen.
Mijn verzameling is mij zeer dierbaar.
Het herinnerd mij aan de vele zijdjes die ik mocht en kon sparen.
Het zijn zulke miie hebbedingetjes dat er gewoon niet met ophoud met het sparen.
Heb vele mandjes en bloemen en wapentjes,maar allemaal bezitten red ik nooit
Maar heeft U nog wat van die mooie stofjes bel of mail mij a u b
Mijn mailadres WECHELTIE@ZIGGO.NL
ik heb ze in de oma’s blue van ester gebruikt ipv de vogel en ben nog naarstig aan het sparen om het scheidingsgordijn in de slaapkamer van de bloemen vlinders en vogels te voor zien. dus als er nog mede lezer zijn die ze wel kwijt willen dan houd ik me aan bevolen
Ik kom op internet deze weblog tegen over turmac zijdjes, ik ontdekte in de boekenkast van mijn moeder een schriftje volgeplakt met turmac zijdjes, nooit eerder van gehoord of gezien, hoe leuk is dit.
Ook ik ben een groot liefhebber van zijdjes. Maak er quilts van. Nu ben ik op zoek naar een banjo spelende Mickey Mouse. Wanneer iemand die heeft en er afstand van zou willen doen hou ik mij zeer aanbevolen
@Lia Gunster, leuk om de zijdjes te verwerken in quilts!