De dames van het Handwerkcafé Waddinxveen vragen zich af wat de link is tussen een ooievaar en een handwerkschaartje. Als je gaat googelen kom je het ooievaarsschaartje op diverse plaatsen tegen, zelfs bij de nagelgroothandel. Het is een klein puntig schaartje dat scherp is, dus handig voor diverse doeleinden zoals bijvoorbeeld het uitknippen van kleine vormpjes. Ik denk dat er daarom ook geen speciale link is tussen een ooievaar en handwerkschaartje. Het ooievaarsschaartje is gewoon praktisch in gebruik of dat nu voor het handwerken is of voor de nagels of voor andere doeleinden. Het is een multifunctioneel schaartje dat zeer geschikt is voor het kleine priegelwerk, wel zie je het schaartje veel in de handwerkwereld. Misschien is er nog een andere uitleg…
Oplossing gevonden! Saskia en Hilda vertellen beiden hetzelfde verhaal. De ooievaarsschaar werd in een ver verleden bij de rijke dames gebruikt om de navelstreng door te knippen bij de geboorte van hun kinderen. Aangezien deze vrouwen vaak met naaldwerk bezig waren, werd deze schaar daarna gebruikt bij borduurwerk. Hilda geeft daarom ook vaak het ooiervaarsschaartje bij geboorte of afscheid.
MarjaB vond in een zakje met lapjes en draadjes een apart voorwerp. Wie heeft een idee wat dit zou kunnen zijn?
Googelen op “scissors stork” leverde een interessant verhaal op.
http://www.creweljewels.com/Stork-Scissors-s/81.htm
Het ooievaarschaartje blijkt dus ontstaan te zijn uit de klem om een navelstreng af te sluiten voor hij doorgeknipt wordt.
Ik ken het verhaal ook dat bij de rijke dames de ooievaarsschaar gebruikt werd om de navelstreng door te knippen bij de geboorte van hun kinderen. Aangezien deze vrouwen vaak zich met naaldwerk bezig hielden werd deze schaar daarna gebruikt bij borduurwerk. Ik geef daarom ook vaak het ooiervaarsschaartje bij geboorte of bij afscheid.
@Saskia, interessant! Dank voor de link! Ver in mijn achterhoofd zat de luiermand, ik meen ooit hier iets over gehoord of gelezen hebben. Maar waar? De ooievaarsschaar zou een attribuut zijn dat in de luiermand zat. Het hoorde als het ware bij de babyuitzet. En als ik nu het verhaal lees van de link dan is dat zeer aannemelijk. Later werd het handige schaartje dan voor allerlei andere doeleinden gebruikt en met name dus voor het handwerken.
@Hilda, wat een mooi gebaar om een ooievaarsschaartje te geven bij de geboorte. Jij kent dus ook het verhaal achter de ooievaarsschaar.
Het apparte voorwerp heeft iets te zien,denk ik,met het leiden van een draad (in patchwork of in breien) en de systeem met de 2 schroeven om de spanning van de draad te regelen
@Anne Hoebrechts, dank je voor het antwoord! Zou het voorwerp gebruikt worden bij het breien? Het ziet eruit als een ring. Je doet de ‘ring’ om je vinger en laat vervolgens de draad door het kleine gleufje gaan. De spanning van de draad is wellicht in te stellen door de schroefjes die aan de bovenkant zitten aan te draaien of juist losser. MarjaB zou dit eens uit moeten proberen.
Ik denk bij het ‘spanningsregelaartje’ direct aan frivolité, niet aan breien. Het lijkt me niet geschikt voor wat dikker garen. Maar dit is zomaar een slag in de ruimte hoor!
Schiet me nu te binnen: Het blad PieceWork (van Interweave press) heeft een rubriek waarin je dit soort vragen kunt stellen. Je krijgt dan gegarandeerd antwoord, meestal van over de hele wereld.
Er is ook een Amerikaans, die in Nederland op beurzen staat met antieke vingerhoedjes e.d. (Sorry: senior moment, kan niet op de naam komen, ook niet via Google) Misschien weet zij meer. Het begint me te intrigeren, dit ding.
@MiekeS: Bedoel je misschien Kay Sullivan Antiques?
Het e-mailadres hiervan is (was?) kaysullivan@hetnet.nl
@Saskia, ik dacht ook direct aan Kay Sullivan.
Het zilveren ooievaarsschaartje/luiertang werd vroeger door de rijke mensen
zichtbaar neergezet om te laten zien dat de huisvrouw in verwachting was.
Het werd ook wel in de luiermand gelegd,maar de buik was dan hol en er zat een
(wikkel)baby in, het kon ook niet altijd staan.
Zie:www.haffmansantiek.nl,
Collection.
Zilver.
Dan pag 4 ,ver naar onder bij verkochte items afbeeldingen van zo’n oude
luiertang/ooievaarsschaar,maar niet voor handwerken.
@Anneke den Herder, dank je voor het antwoord en de link. Heel interessant. Zou later wellicht de kleine puntige schaartjes speciaal gemaakt zijn voor diverse doeleinden zoals het handwerken? Op de website staat niets geschreven over het feit dat de schaar ook gebruikt werd om de navelstreng door te knippen.
@Hanneke den Herder, vergeet ik iets. Wel wordt de schaar ook navelstrengtang genoemd. Dus ook voor het gebruik om de navelstreng door te knippen…
Berthi, een navelstrengtang was volgens het Engelse stukje bedoeld om de navelstreng dicht te knijpen zodat er geknipt kon worden. Met de tang werd er dus niet geknipt maar geknepen, begrijp ik er uit.
@Saskia, te snel gelezen, ook je eerdere reactie. Ik heb de link van je nu beter bekeken en gelezen. Er staat inderdaad duidelijk dat het geen echte schaar was, maar gebruikt werd als een klem. Op twee afbeeldingen zien we de ‘schaar’ ook op ‘voetjes’ staan net als bij de link die Anneke den Herder geeft. In een van de holtes van de ‘schaar’ de wikkelbaby. De schaar heeft geen scherpe punt.
Het verhaal van het schaartje is makkelijker te achterhalen dan het apparaatje van Marja, hopelijk dat iemand het nog herkent.
Ja, die bedoel ik; dank je wel
Wat leuk om nu te weten waar het schaartje vandaan komt! Ik ga het doorgeven aan de dames van het Handwerkcafé 🙂
Ik reageer even op alle reacties over de luiertang/navelstrengtang. Als oud-kraamverpleegkundige met belangstelling voor de oude kraamgebruiken weet ik dat deze tang gebruikt werd door chique dames om de poepluiers aan te pakken als ze hun baby verschoonden. (als hun personeel vrij was) Ze waren bang voor vieze handen. Handen wassen en hygiene waren toen nog niet zo in de mode. De tang werd (ondanks de ook genoemde benaming navelstrengtang) niet gebruikt om de navelstreng door te knippen…. daar was de navelstreng te dik en te stug voor. Mijn eigen ervaring is, dat je voor deze handeling toch behoorlijk kracht moet zetten en je écht een stevigere schaar nodig hebt! Daarnaast heb je 2 z.g. “kochers” nodig om de bloedvaten af te knijpen, anders bloedde de baby dood. Deze waren in bezit van degene die de baring deed. De lengte van de getoonde tang is ruim 12 cm., dus ook te klein. Bij mijn weten werd de luiertang na de geboorte van de baby bij of in de luiermand bewaard. Het gebruik om de tang op de schouw te zetten als de vrouw zwanger was, ken ik niet, maar het zou heel goed kunnen. Waarschijnlijk is de tang na het gebruik voor de luiers inderdaad gebruikt bij het handwerken, maar ik durf niet te zeggen of de tang een goede “knipkwaliteit” heeft.