De laatste tijd kun je Peter en mij of Peter alleen regelmatig tegenkomen in het Stadsarchief Amsterdam. Ons doel is uiteraard om zoveel mogelijk gegevens boven water te krijgen die met de merklappen hebben te maken voor het boek. Alles vinden gaat niet lukken, maar wij willen alles gedaan hebben wat op dit moment mogelijk is. Wij zijn aanhouders en geven niet meteen op als het niet direct wil lukken. Toch bereik je na maanden/jaren zoekwerk een punt waarop je moet besluiten het archiefonderzoek af te ronden. Blijven wij oneindig doorzoeken dan komt het boek er nooit. Tja, en dat is nu ook weer niet de bedoeling.
Tijdens het archiefonderzoek komen we heel veel tegen dat niet bruikbaar is voor het boek, maar soms de moeite waard is om hier te melden. Zo kwam ik vandaag een zeer grappige naam tegen: Borduur! Welke borduurster zou deze achternaam niet willen hebben? Daarbij zie ik ook nog eens een vermelding van een bijzonder beroep: Valhoedenmaker.
Ver terug in de geschiedenis hadden veel kinderen vanaf hun vroegste jeugd een hoed op. Een kind dat in de kinderstoel kwam en begon te kruipen en lopen, kreeg een zogenaamde valhoed op die het hoofd bij een eventuele val beschermde – vergelijkbaar met de helm, die tegenwoordig door meer en meer jonge fietsertjes wordt gedragen. Overigens waren valhoeden alleen in welgestelde gezinnen gebruikelijk, waar de ouders zo’n hoed konden betalen. Na de valhoed kregen kinderen uit deze gezinnen een muts of een normale hoed op, welke laatste een verkleind model was van die van volwassenen. Zo’n hoed nodigde uit om er mee te spelen. Je kon die op een stok laten balanceren, ondersteboven op je hoofd zetten, of er zelfs – bij gebrek aan een voetbal – tegenaan schoppen. Het zijn zulke spelletjes met hoeden die op blauwwitte tegels, waarmee in vroeger eeuwen soms hele keukens werden betegeld, zijn terug te vinden. In de loop van de negentiende eeuw werd de hoed steeds meer vervangen door een pet.
Op het schilderij van Abraham Strij zie je een Dordrechts jongetje (1782) met een valhoed. Abraham Strij portretteerde Dordtenaren van aanzien: regenten, burgemeesters of kooplui van stand. Ook maakte hij portretten van kinderen en van hun familieleden. Een valhoed bestond uit een binnenwerk van leer en een vulling van paardenhaar. Het omhulsel was aan mode onderhevig: in 1782 was dat dit tulbandmodel van groene, gewatteerde en doorgestikte zijde.
Succes met het verwerken van alle gegevens die jullie verzameld hebben! Ik kijk uit naar het boek!
Manlief is al jaren met genealogisch onderzoek bezig. Ook hier komt je dingen tegen die niet direct met het doel te maken hebben maar leuk genoeg zijn om verder naar te kijken. Dus: ‘In der Beschrenkung zeigt sich den Meister’ maar dat is soms lastig.
Veel plezier tijdens jullie onderzoek.
Wat een leuke vondsten!
Je beperken is wel het moeilijkst van alles.
We kijken uit naar het resultaat.
Succes met de realisatie van je boek. Er is inderdaad zoveel dat interessant is…
Het boekje dat je laat zien is zo keurig geschreven, eerst viel het me niet op dat het om familienamen ging, ik zag het enkel als een beroep!
nog nooit van gehoord van een valhoed, wat een leuke blog
Ja ik kan me wel voorstellen dat je van alles tegenkomt wat niet bruikbaar is voor je boek, maar te leuk om aan voorbij te gaan.
Wat een praktisch notitieboekje heb jij!
Waar heb je dát gevonden?
Bij genealogische speurtochten heb ik ook een bepaalde opschrijfvolgorde…maar niet zo netjes geordend als jij ☺
Valhoeden….nog nooit van gehoord!!!
Wat een prachtig boekje met een duidelijk schrift, deze blokletters van het eerste boekje hebben wij op school leren schrijven (1950-1960)
Het lijkt mij ook het aller moeilijkste in je onderzoek, hoe brei je er een eind aan.
Hoe blijf je bij de kern en dwaal je niet te veel af.
Wat zal het een opluchting zijn als al je weesmeisjes in het boek staan, wij kijken er naar uit.
Met plezier vul ik nu de duidelijke Verificatiecode in.
@Mieke S, ik zeg zo vaak mogelijk tegen mezelf, het moet een merklappenboek worden, dus blijf bij de hoofdzaak. Af en toe een zijsprongetje mag en kan, maar niet te vaak.
Prachtige uitdrukking die klopt als een bus! Maar soms lastig!
@Saskia, ik doe mijn best.
@Ine, dat is niet mijn notitieboekje. Het zijn boekjes die in het archief staan die iedereen kan inkijken om als leidraad te gebruiken voor je onderzoek. Iemand heeft uren, dagen, maanden tijd gespendeerd om deze gegevens over te nemen uit de originele akten.
@elma, jaja, er komt veel kijken bij een onderzoek en het schrijven van een boek. Hoe houd je het interessant, leesbaar, bij de hoofdzaak etc. Ik verbeter en verander mijn verhaal dus regelmatig. Mijn bedoeling is uiteraard wel om een boek te schrijven dat nieuwe informatie geeft.
Er is een prachtige tekening van Rembrandt van een moeder die een kind leert lopen , Het kind heeft een tuigje aan met twee lange linten waarbij de moeder die vast kan houden en een valhoedje op. Wat een liefde en zorg in een tijd waarin veel kinderen overleden door infectieziekten.
Prachtig schilderij!!
groeten Christien
wat een leuk verhaal over die valhoeden! da’s de moeite om verder uit te werken. ik vraag mij af hoe dat haar van die arme kindertjes eruit zal gezien hebben (om nog niet te spreken van de luizen onder dat hoedje).
en ja: op een bepaald moment is ‘goed goed genoeg’ en moet je je materiaalverzameling afronden. veel succes!
Enig wat leuk om dat allemaal te vinden, je zult maar borduur heten dat wil ik wel.
En die valhoed is wat voor 1 van onze kleindochters die heeft zoveel blauwe plekken, die wil alles ontdekken en dan veel te snel.
Ik moet vaker op je blog komen! Wat is dit leerzaam. Ik heb geen idee welk boek je aan het maken bent, maar het wordt vast erg mooi en zo te lezen goed onderbouwd.