Textiel in Indonesië I

Marjo B-W reist veel en komt zo op veel mooie plaatsen. In Indonesië is ze diverse keren geweest en vandaag schrijft ze haar eerste verhaal over dit land. Deel II volgt binnenkort. Neem even de tijd om met Marjo B-W op ontdekkingstocht door Indonesië te gaan.

Marjo B-W: ‘Indonesië heeft een prachtige textielcultuur. Batiks zijn natuurlijk bekend, maar ook op het gebied van geborduurde textiel en ikat-weefsels is veel moois te vinden. Het Museum Tekstil in Jakarta zit in een ruime witte villa, met een mooie voortuin met grote bomen, en wat bijgebouwen aan de achterkant. De entreeprijs was in 2010 omgerekend nog geen 20 cent per persoon. De collectie is tentoongesteld op de benedenverdieping, met prachtige tegelvloeren. De collectie is niet groot (dat kan ook niet voor zo’n entreeprijs). Er hangen batiks uit verschillende streken. Je vindt ze in allerlei kleuren en motieven, van stemmige donkerbruine strepen tot vrolijke oranje motieven.


Verder staan er wat poppen met traditionele feestkleding (met veel opgenaaide kraaltjes) en er zijn doeken met ikat-weefsels. Veel hangt achter glas, en is helaas niet goed te fotograferen. Overal staat een kaartje bij waarop de herkomst vermeld wordt, maar over hoe oud de doeken zijn, en wat de motieven betekenen, wordt geen informatie gegeven. Er staat wel een weefgetouw om ikat te weven. Om de Indonesische jeugd vertrouwd te maken met hun eigen cultuur, krijgen schoolklassen die op bezoek komen een vragenblad uitgereikt. Al rondgaande kunnen ze de vragen beantwoorden (met een fictieve vraag als “hoeveel kraaltjes zitten er op deze jurk” hou je ze wel even bezig…).



Achter in de tuin van het museum wordt in een bijgebouw de mogelijkheid gegeven voor het volgen van een batik-workshop: een hele dag voor een zakdoek-formaat tot meerdere dagen voor een grotere doek. Op de foto zie je een groepje vrouwen aan het werk met een eendaags werkstukje, de vrouw alleen op de foto is bezig aan een groter project. We hebben even staan kijken, en kregen grote bewondering voor het vele werk wat er in zit!


Ook in het Nationaal Museum van Atjeh vind je textiel, in de vorm van traditionele bruidskleding (helaas door glas moeten fotograferen). Ook borduurwerk wordt op feestkleding toegepast.



In het hedendaagse leven in Indonesië wordt voornamelijk westerse kleding gedragen, voor vrouwen veelal met een hoofddoekje. Vrouwen in sarong met een mooi kanten bloesje zie je steeds minder, eigenlijk alleen nog bij speciale gelegenheden. Een (spijker)broek is ook voor vrouwen een gemakkelijk kledingstuk geworden. Op het platteland zie je op vrijdag nog wel mannen in prachtige sarongs naar de moskee lopen. Maar daarna verkleden ze zich weer, in gewone kleding. Kleine kinderen worden nog in een slendang gedragen, soms door de moeder, soms door een ouder zusje. Maar een sarong en slendang zijn voor meer dingen handig, je kunt er ook goederen mee vervoeren (b.v. een doos op je rug binden), en je kunt zo’n doek als sjaal gebruiken. In m’n hotelkamer had ik een dubbelgevouwen sarong over de glazen salontafel gelegd en als ik naar het zwembad ging, knoopte ik ‘m even om.


Batik overhemden zie je nog wel veel, soms hele groepen mensen met hetzelfde motief. Dat zijn dan mensen van een bepaald departement van een ministerie, of personeel van een onderneming (op de foto: de kamermeisjes van een hotel).


Behalve in Atjeh waar na de tsunami een groepje vrouwen economisch onafhankelijk konden worden door zich met patchwork bezig te houden (een Australisch hulpproject), heb ik in Indonesië weinig patchwork gezien. Ik weet dat het wel gemaakt wordt, want op de Pasar Malam in Den Haag heb ik ooit een dubbelzijdige patchwork quilt gekocht (zonder vulling). In het Openluchtmuseum Taman Mini in Jakarta vond ik in het Sumatra-gebouw een quilt met zandlopermotief.

In de omgeving van Bandung zijn veel textielfabrieken, onder andere wordt daar kleding gemaakt voor Esprit, Tommy Hilfiger en Columbia. In de stad zelf vind je vele outlet shops, waar voor weinig geld restanten of kleding met een klein foutje te koop is. In de weekeinden komen er veel mensen op af, zelfs vanuit Maleisië en Singapore.


Al met al: de Indonesiër kan trots zijn op z’n textielcultuur!’

In Den Haag wordt tot en met 28 mei 2012 de Pasar Malam gehouden. Tegenwoordig Tongtong Fair genoemd. Kijk voor meer informatie op hun website.

7 gedachten over “Textiel in Indonesië I

  1. Leuk om mijn textiel-avonturen bij jou terug te lezen. We gaan snel op pad om nieuwe mee te maken! Succes met je blog.
    Groetjes, Marjo B-W

  2. Marjo B-W ,dank voor je “textielverhaal “.
    Dankzij Berthi’s textielpost krijgen we heel wat textiel-informatie.

  3. Zelf zal ik er nooit komen, maar op deze manier kunnen wij van veel moois genieten.

  4. interessante reportage!
    bij officiele gelegenheden zijn westerse mannen jaloers op indonesiers: die batik hemden zijn in de hitte heel wat comfortabeler dan westerse pakken.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *