De organisatie van de Boèrebroèlof 2011 was in handen van De Zorggroep. Gistermiddag werd boer Joep en boerin Josefien in de onecht verbonden op het stadhuis.
Broèdegom: Joep van Joep van Piet Houben van de Koekoek en An Thijssen van ‘aan Vincken’ van de Greunstraot en Nel van Sraar Ewalts, d’n dieke van ’t slaot, en Dien de Bitter oèt ’t Veldes land.
Broèd: Josefien van Sjeng, van Sjaek en Trui van de Roeije van Titulaer van de Waterleidingsingel en van Diny van Sefke van Anna Jansen van ’t smidje van Sint Anna oét Venraoj.
Zo, nu heb je kennisgemaakt met het bruidspaar. Beiden zien er stralend uit. Maanden hebben ze toegeleefd naar deze bijzondere dag. Het is een bruiloft uit het verleden, waarin de boer de heer speelt, maar als boer herkenbaar blijft. Hij heeft zijn beste pak aangetrokken en de rode wangetjes verwijzen naar de vele uren die hij op het land doorbracht.
Het Boèrebroèlofsgezelschap bestaat op de eerste plaats uit Broèd en Broèdegom, verder hebben we nog Mooder Broèd – Vader Broèdegom – Mooder Broèdegom en Vader Broèdegom, Getuuge Broèd – Getuuge Broèdegom, Broèdsmaedjes, Zuskes van de Broèd, Woute, Bode, Börgemeister, Sirremoniemeister , Opperstalmeister, Sókkertante en Sókkerome, en bij De Zorggroep mogen de Wiékzusters niet ontbreken. De wijkzusters gaan met hun snelle vervoermiddel de solex op pad. De linker zuster rookt nog snel een sigaretje voordat ze vertrekt.
De vrouwen van het Boèrebroèlofsgezelschap zien er op hun paasbest uit. De mooiste zondagse kleding is uit de kast gehaald en niet te vergeten de toer (de muts) waarmee ze willen pronken. Het woord toer zou kunnen verwijzen naar het gebruik om dit hoofddeksel te dragen als men op stap, op toer, ging. Maar volgens toer- en pofferkenner Harry Linskens uit Venray komt toer van het Franse Touronette dat zoiets betekent als vrouwelijke opschik, dit is in haar oorspronkelijke vorm een vlecht met linten en kunstbloemen.
Van ongeveer 1870 tot het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945, werd door veel vrouwen in Noord-Limburg de toer gedragen. De basis van de toer vinden we terug in de kornet, een eenvoudig kapje van witte batist die gedragen werd rond 1690. In Noord-Brabant en Limburg groeide het eenvoudige kapje uit tot een ‘bolvormige zak’. Rond 1850 werd de mutsenbodem van de bolvormige zak steeds kleiner, maar de nekstrook langer. Op de geplooide knipkant aan de voorzijde werden enkele linten met strikken gedrapeerd. Omstreeks 1870 werden, behalve de linten ook kunstbloemetjes aangebracht. De toer is dus eigenlijk een valse vlecht, bestaande uit lint en kunstbloemen op de geplooide knipkant gedragen. Vanaf 1870 vormden de muts en de valse vlecht die op de kniprand wordt gedragen een eenheid. De muts werd gemaakt van witte kant, soms van echte kloskant, maar meestal van gestopte tule. Een elastiek die over de ‘bolvormige zak’ werd getrokken hield de toer op zijn plaats. De toer begon klein en eenvoudig. Toen de welvaart steeg werd de toer steeds groter en uitbundiger, de stroken breder en langer. De pronkzucht speelde hierbij een belangrijke rol.
Toeschouwers voor de Boèrebroèlofsoptocht mogen niet ontbreken, daarbij helemaal in stijl gekleed. En met het lentezonnetje erbij, kon de dag niet meer stuk.
Dat is nog eens leuk carnaval. Tjonge wat een mutsen zijn die poffers toch.
Heel leuke foto’s Berthi. De vrolijke sfeer is voelbaar.
Anneke
Wat een uitgebreid verslag en al de mooie foto,s .
Het is me nu te lang om alles te lezen , ook nog in een aandere taaaal !
Heel vluchtig las ik wel even over de wijkzuster op de solex . dat heb ik ook nog meegemaakt . Eerst alles op de fiets en wat was het zusterke een diakones met een lange sluier blij toen ze een solex kreeg . Ze deed verpleegwerk en was eigenlijk ook nog sociaalwerkster .
Er ging toen niet zoveel tijd zitten in al de rapporten schrijven , berekeningen maken hoelang een douchebeurt mag duren enz . . .
Oh o ik dwaal helemaal af van het carnaval .
De foto,s zijn zeer de moeite waard er eens rustig voor te gaan zitten .
Wat hebben deze mensen er een werk van gemaakt om zich zo tijdens de carnaval te presenteren.
De foto’s zijn erg mooi, opvallend veel zwart wit, met af en toe een vrolijk kleurtje.
De wijkverpleegster op de solex, een prachtige fiets met hulpmotor.
Berthi laat ons ook genieten van een stukje Limburgs, wat heeft ons kleine landje toch veel dialecten.
Deze morgen ben ik een beetje vroeg, na mijn carnaval is het nu weer tijd om hard aan het werk te gaan om alle pronkrollers en anderen weer van een nieuw patroon te voorzien.
Geweldig die toeren. Ooit hoorde ik hier in het dorp bij het boorebroeluf-gezelschap. Met een grote groep hebben we zelf een toer gemaakt. Wat een werk, maar wat werd die prachtig. En wat ben ik er trots op. Daarom geniet ik altijd met carnaval van die toeren. Jouw foto’s zijn prachtig geworden.
Wat een prachtige traditie en geweldig om nu eens de toeren uit Limburg te zien! Wat een leuk logje Berthi, hier geniet ik van. En je foto’s: schitterend!
Wat doe je dat toch weer fantastisch, Berthi. Naar aanleiding van de boerenbroelof een mooie uitleg over de herkomst van de toer geven.
En als het van touronette komt, dan is het dus een echte “toer de Frans” 😉
Wat heeft die man op de laatste foto toch op zijn neus ziten???
Berthi.. je laat prachtige foto’s + beschrijving zien van de (carnavals) boerenbruiloft in Limburg en een paar dagen ervoor op 5 maart van de
Nederlandse Vereniging voor Kostuum, Kant, Mode en Streekdracht.
Maar als er hier in het noorden iets te beleven valt ben ik er zeker bij om te zien!
De krant vertelt vandaag dat er vanaf 1 april tot 11 september 2011 een prachtige expositie is in het Koetshuis van de borg Verhildersum te Leens met als titel:
Mode en Groninger platteland, 19de eeuwse mode en dracht met een Groninger twist.
Hun site is nog niet actueel op dit moment.
Nu Elma toch bezig is het noorden te promoten na al dat prachtigs uit het zuiden….(schitterend die toeren en schitterende fotografie Berthi!)nog even iets uit Groningen. Gisteren was ik met mn kleinkinderen in het Groninger Museum en zag daar onder andere de Vuurvogel van Othilia Verdurmen en dat wil ik toch even met jullie delen! Pffff….over textielkunst gesproken! Fantastisch! een half uur lang genieten van licht,kleur,geluid, geur op en rond een reuzevogel Phoenix. Ik geef hier even de site, als je dan rechts klikt zie je ook een filmpje ervan, maar in het echt is nog duizend maal mooier! http://www.groningermuseum.nl/tentoonstelling/de-vuurvogel
Sorry voor deze inbraak Berthi,maar ik ben er echt vól van!
Wat een SCHITTEREND logje weer Berthi !!!
@Frouke, Othilia Verdurmen maakt prachtige sprookjesachtige installaties. Op de Textiel-Plusdag in 2008 zag ik werk van haar, absoluut adembenemend mooi!
http://berthi.web-log.nl/berthi/2008/02/textiel-plus-da.html
@Rianje, ik weet dat deze bijzondere expositie eraan komt in borg Verhildersum. Binnenkort meer informatie op mijn blog.
@Saskia, tijdens vastelaovend kopen de feestvierders kleine flesjes likeur en het dopje van zo’n flesje heeft deze persoon op zijn neus gezet.
@lupineke, mijn blog bestaat zo’n 5,5 jaar en niet eerder besteedde ik aandacht voor de Limburgse toer. Het werd dus de hoogste tijd!:-)
@Birgitte, leuk dat jij eens bij de Boèrebroèlof was betrokken. Het is zeker een hele klus om een toer te maken, laat staan als je die moet wassen. Ook dat is een vak apart omdat de toer uit elkaar gehaald wordt en daarna weer in elkaar gezet moet worden. In het verleden had je behalve speciale mutsenmaaksters ook mutsenwasters.
@Elma, een pronkrol is veel werk om te maken, maar een toer eveneens! Dit doe je niet even tussen de soep en aardappels!:-)
Maar… is alles klaar dan ben je uiteraard apetrots op je eigen handwerk! Terecht!
@Gerrie, via Google afbeeldingen vond ik prachtige plaatjes van de wijkzuster op de solex. Ik heb de wijkzuster zo nooit gezien, het was voor mijn tijd.
@Anneke SK, de sfeer is uitstekend, iedereen geniet!
Toen ik eind jaren 60 in Ubachsberg (Voerendaal) woonde, werd daar jaarlijks een boerenbruiloft gehouden. Meest voor de toeristen hoor!
Berthi, wat goed van je dat je eens carnaval laat zien zoals het eigenlijk moet zijn: leuk, grappig en geworteld in de cultuur van z’n omgeving. Géén paard in de gang en worstjes op borstjes! Dát hoort NIET bij de Limburgse carnaval.
Overigens werd de Toer ook in Zuid-limburg gedragen. Ik kan me een foto herinneren van de bruiloft (!) van mijn grootouders in Mechelen in ongeveer 1920. Daar stonden nóg oudere dames op met een toer (zwart). Ik zou willen dat ik die foto nog had!
Even terug nog eens de prachtige foto,s bewonderen en de informatie gelezen . Wat een mooie uitleg we zijn weer heel wat aan de weet gekomen .
Weet je waar ik je log mee zit te vergelijken , Berthi ?
Vroeger thuis stond er in de voorkamer een oude kist waar heel wat in kon .
Allemaal ingebonden tijdschriften en bladen van ons Vorstenhuis en de bladen over het zendingswerk in Indie .
Op druilerige Zondagen werd de kist vaak open gezet en kon ik smullen en veel doorbladeren en lezen .
Ik hoor nu ook de wind hier bulderen . Het is net als zo,n Zondag van vroeger .
Ik ga vandaag niet de deur uit , kan de kist niet openen die is er niet meer . Maar jouw logjesverzameling is eigenlijk net als de inhoud van die kist van toen , je kunt er wel urenlang door bladeren het blijft mooi !
Voor je mooie foto,s zou ik je wel willen huldigen !
@mieke s, er wordt altijd gesproken over de toer uit Noord-Limburg, maar nu vertel je mij dus dat in het zuiden van Limburg wel degelijk sprake is van een toer, misschien iets anders van model?
@Gerrie, grappig dat dit logje je doet denken aan je oude kist, een mooie vergelijking vind ik het zeker want je kunt altijd wandelen en misschien zefs verdwalen in de oude logjes. Weet je dat ik zelf af en toe ook eens terugblik naar mijn oude logjes, zo leuk!
Overigens heb ik een oude grenen kist die gevuld is met verkleedspullen van de kinderen. Echt iets om te bewaren. Nu al een en al nostalgie!:-)
Wat en heerlijk verhaal!. En dan de taal. Als ik het lees hoor ik die prachtige streektaal. Heerlijk.
wat een PRACHTIGE fotootjes..
échte nostalgie!
groetjes, Petra
Prachtige foto’s. Elk streek heeft zijn eigen gewoontes. Van Noord-Oost Drenthe weet ik dat er een omroeper langs kwam bij elk huis kreeg hij een borrel aangeboden . Of hij ooit het hele dorp is langs geweest dat weet ik niet maar nuchter was hij zeker niet. Zo werden er ook kippen klaar gemaakt voor het bruidspaar. Zij kregen het beste stuk en de rest was voor de hongere magen. Ook werd een pannekoek gebakken. Bij het overhandigen zei het pannekoeksjongen een versje op. De pannekoek is later veranderd in een krentewegge. Toen wij gingen trouwen kreeg ik van een “tante” 4 grote krentewegge die uitgedeeld werden op school en in het verpleeghuis. Ook de brannewienskom mocht niet ontbreken. Ziveren kom met brandewijn en rozijnen gevuld die rond ging bij de gasten. Ik denk dat Gerrie ook wel veel gewoontes kent. Doe “de dekenkist” nog maar eens open
ja, die toer werd kennelijk inderdaad pronkzuchtig!
je hebt vast je ogen uitgekeken bij al die prachtig uitgedoste mensen.
Ik heb 2 foto’s van mijn beide overgrootmoeders van moeders kant. Uit Noord-Limburg. Beiden dragen zo’n toer.
Zijn dit originele toers? Want ze lijken zóveel op elkaar. Elke met de zelfde kant.
Ik denk eerder dat ze speciaal voor de gelegenheid werden gemaakt.
Maar het blijft een prachtig gezicht.
Nog een ps-je.
Op de foto’s zie ik een ander model toer. Veel breder. Meer zoals de Brabantse poffers.
@ine, deze toers zijn allemaal nieuw gemaakt waardoor ze ook allemaal hetzelfde zijn. Ieder jaar maken de vrouwen van het bruiloftsgezelschap nieuwe toeren. Volgens mij zijn er dames bij wie je op cursus kunt gaan.
wat een prachtige kostuums en wat een mooie blog
Weet iemand waar tegenwoordig nog aan een poffer te komen is voor een redelijke prijs?
@Linda, wellicht is een toer via een verzamelaar als Harry Linskens nog te verkrijgen. Maar ik heb geen idee wat de prijs van een oude originele toer is.