Eind 1953 verscheen bij De Bezige Bij het eerste Nederlandse Gouden Boekje, Pietepaf, het circushondje. Het was een felgekleurd prentenboekje met een eenvoudig verhaaltje voor de peuters en kleuters. In 2000 stopte De Bezige Bij met het Gouden Boekje. Gelukkig stond uitgeverij Rubinstein op en nam de boekjes onder zijn hoede. De afgelopen tien jaar verschenen tientallen nieuwe en oude Gouden Boekjes.
Met de stevige, handzame gekartonneerde boekjes met het gouden rugje zijn velen onder ons opgegroeid. Ze zijn een deel van ons cultureel erfgoed geworden. De verhaaltjes zijn eenvoudig, herkenbaar en een wijze les wordt graag meegegeven aan de peuter en kleuter. Neem nu als voorbeeld Poessie, geen vogel, geen vis (1957), geschreven en getekend door Arne Ungermann. De Nederlandse uitgave werd bewerkt door Annie M.G. Schmidt. Poessie had er genoeg van om altijd maar met een leeg klosje te spelen. Daarom liep hij weg, de wijde wereld in. Hij wou liever eens met andere dieren spelen. Poessie kwam een vlinder tegen, die heette A-bra-ka-da-bra, want het was een tovervlinder. Poessie ging met de vlinder mee. Ze kwamen al gauw in kangoeroeland. Poessie wilde zulke grote achterpoten als de kangoeroes, dan zou hij met ze kunnen spelen. A-bra-ka-da-bra regelde dat wel even. Maar de kangoeroes schrokken van die gekke Poessie met z’n gekke benen en sprongen weg. Toen zag Poessie een paar giraffen. Nu wilde hij een lange hals, dan zou hij met de giraffen kunnen spelen. Ook hiervoor kon A-bra-ka-da-bra zorgen. Maar ook de giraffen werden bang van deze griezelige kat. Hierna kreeg Poessie nog een lange slurf, horentjes, vleugeltjes en een vissenstaart, maar niemand wilde met hem spelen. Het werd tijd dat A-bra-ka-da-bra Poessie weer veranderde in een gewoon katje. En toen hij weer gewoon was wilden alle andere dieren graag met hem spelen. Poessie zei goeiendag tegen de tovervlinder. Hij had begrepen dat je nóóit moet proberen om op iemand anders te lijken, en veel beter gewoon jezelf kunt blijven die je bent.
Poessie, geen vogel, geen vis werd bekroond met de 1e prijs in de Internationale Scandinavische kinderboeken-prijsvraag uit een inzending van 594 manuscripten.
In het Gouden Boekje Letters vangen in een net (1963) komt het alfabet aan bod en op zeer jeugdige leeftijd leert het kind wat een quilt is. Bij de letter q lees ik: ‘q is een quilt. weet jij wat dat is? een deken van lapjes, een vraag voor een quiz.’
Op 1 oktober wordt in het Van Gogh Museum in Amsterdam een nieuw Gouden Boekje gepresenteerd: Vincent en Camille, gebaseerd op het leven van Vincent van Gogh, met tekst van René van Blerk en illustraties van Wouter Tulp. In november volgt het 99ste deel in de serie: Jubelientje op het ijs, door Philip Hopman en Hans Hagen. Toon Tellegen heeft voor elk van zijn kleinkinderen een Gouden Boekje geschreven: Mano, de brandweerjongen (illustraties Arjan Boeve), Waar is Mo (illustraties Jan Jutte) en Als Feda slaapt (illustraties Gerda Dendooven). Op 16 oktober opent een expositie over Gouden Boekjes in Kasteel Groeneveld, Baarn.
Joke Linders: Ik hou zo van… De Gouden Boekjes – Het verhaal van de Gouden Boekjes in Nederland. Uitgegeven door Rubinstein, 183 pagina’s, € 24,95. ISBN: 978-90-4760-940-7.
Mijn favoriet is “de kladderkatjes”. Poesjes die op zoek zijn naar de kleur groen en tijdens die zoektocht bussen met verf omstoten waardoor allerlei verschillende kleuren tevoorschijn komen en uiteindelijk ook groen. Dit boekje las ik vroeger voor aan mijn kleine zusje en nu aan mijn kleinzonen. Tijdloos leuk.
kapot gelezen door voorlezen en zelf lezen en dan nog de kleintjes en de aanloop , Er was een hel eplank gereserveerd voor dit soort boekjes,m samen met ANNIE was altijd bij de hand,
Door die gouden boekjes heb ik al op de kleuterschool leren lezen! Al kan ik me van de inhoud niks meer herinneren helaas.
Mooi dat uitgeverij Rubinstein dit cultureel erfgoed heeft overgenomen.
Poes Pinkie en Vijf Brandweermanetjes zijn hier heel vaak voorgelezen !
Hoi Berthi,
Mijn eerste boekjes waren ook gouden boekjes, tenminste voor zover ik het me kan herinneren. Het is overigens Pietepaf het circushondje, dat is het eerste boekje dat mijn oudste zus zich kan herinneren. Ik kocht het enkele jaren geleden in de revival van de Gouden Boekjes. Dokter Pijpekop de poppendokter kan ik van voor naar achter van boven naar beneden dromen, als ik het boekje weer inkijk komt mijn jeugd weer een beetje terug!
Fijne zondag!
Wat heb ik eindeloos de verhaaltjes uit de gouden boekjes voorgelezen aan mijn oudste: ‘Heintje het treintje’ en het boekje over het indianenjongentje, ik weet de titel niet meer precies… Wat leuk dat je er een log aan wijdt, ik ga de boekjes weer eens opzoeken! fijne zondag, Lupineke
Berthi trekt weer een blik jeugdherinneringen open 😉
Ja de kladderkatjes, en ook een verhaaltje over een brandweermannetje (was dat geen beer?). Ik heb er later ook nog enkele gekregen; doorgegeven van het ene naar het andere gezin in onze familie. Ik denk dat ze hier nog wel op zolder liggen…….
@Balsemien, dank je voor de correctie die je aan mij doorgeeft. Ik ga het dadelijk meteen verbeteren want een titel hoort er goed te staan.
@ine, nostalgie op en top!:-)
Toch maar even op zoek in de kinderboekenkast die gebruikt wordt door de kleinzoon. En ja hoor, één gouden boekje.
Poes Pinkie deel 5 van de eerste 67 deeltjes.
Gekregen Kerstfeest 1973 van juf Mulder. Leuk dat je dit nu terug leest, zo zie je het belang voor later om een jaartal in je boek te zetten.
@elma, ik heb me voorgenomen om vanaf nu mijn boeken te voorzien van datum en een stukje tekst. Dat maakt het allemaal toch persoonlijker en leuker.
heerlijk, die gouden boekjes!
Ik zoek het gouden boekje met de titel Heintje het treintje voor mijn kleinzoontje. Het lijkt wel of het nergens te vinden is. Het is nummer 76. Ook bij de Slegte e.d. kan ik het niet vinden. Wie helpt mij uit de brand? ellie@entraide.nl is mijn emailadres ik hoor het graag van u.