Wainem, 1925, Mojogedang – Midden-Java
Wainem werd weggehaald van huis en tot prostitutie gedwongen, eerst een jaar in Solo en vervolgens in Yogyakarta. Ze moest overdag in een loods met andere vrouwen matten vlechten en eten koken. Ze werden soms ter plekke verkracht, maar meestal door soldaten meegenomen naar hun kamer op het kazerneterrein. ‘Een Indonesische dokter onderzocht elke week of we zwanger waren, terwijl een Japanner toekeek. Ik ben toen nooit in verwachting geraakt.’ Na de oorlog liep ze samen met een groep vrouwen zo’n honderd kilometer naar huis. ‘Onze mensen hebben de Japanners verjaagd met bamboesperen. Ze pikten alles in: onze rijst, ons geld, ons goud. Als ’s avonds het luchtalarm ging en wij ons verstopten, gingen de Japanners onze huizen in en haalden ze leeg.’ Ze wil liever niet meer herinnerd worden aan wat er in die loods gebeurde. ‘Dat is al zolang geleden. Mijn zoon, die toen nog niet geboren was, heeft nu al kleinkinderen.’
De capitulatie van Japan op 15 augustus 1945 maakte definitief een einde aan de Tweede Wereldoorlog. Dit jaar is dat 65 jaar geleden. Vanmiddag werd dat historische moment officieel herdacht bij het Indisch Monument in Den Haag in aanwezigheid van koningin Beatrix. Van deze plechtigheid werd een liveverslag uitgezonden. Zeer aangrijpend waren de woorden van Boudewijn de Groot. Hij werd op 20 mei 1944 geboren in een Japans interneringskamp in Djakarta. Zijn moeder overleed in juni 1945 in het Japanse interneringskamp Tjideng. Boudewijn heeft zijn moeder dus nooit gekend.
Na deze plechtigheid volgde de documentaire Omdat wij mooi waren, over de meisjes die werden vastgehouden in soldatenbordelen en seksuele diensten moesten verlenen aan de Japanse bezetters. Een indrukwekkende en aangrijpende documentaire over de troostmeisjes. Het leed is met geen woorden te beschrijven, nu nog worden ze nageroepen met de gruwelijke woorden afdankertje van de Jappen.
Fotograaf Jan Banning en journaliste Hilde Janssen trokken naar Indonesië om de ondertussen hoogbejaarde vrouwen te portretteren. Hilde Janssen tekende hun verhalen van gedwongen prostitutie op en Jan Banning gaf hen een gezicht, dat op een fototentoonstelling in de Kunsthal is te zien tot en met 29 augustus 2010.
Midden jaren negentig van de vorige eeuw heeft Japan de misbruikte vrouwen een compensatieregeling aangeboden. Jan Banning: ‘Dat geld is bij de Indonesische overheid beland, en die heeft dat geld gebruikt voor bejaardentehuizen en gezondheidscentra waar volgens mij geen kip zit. En de rest van dat geld is verdwenen.’ Dus werden de troostmeisjes door zowel de Japanse als de Indonesische overheid misbruikt.
Ik voel een grenzeloos verdriet.
Nog steeds worden vrouwen misbruikt.
Hormonen, macht, haat. Een vreselijke mix.
wat een verschrikkelijk lot hebben die meisjes/vrouwen moeten ondergaan. een ondraaglijk lot tot de laatste dag van hun leven.
Wat een verschrikkelijke leed dat hen overkomen is en dat ze met zich meedragen.
Vreselijk hoe mensen met elkaar om zijn gegaan. Het leed wat zo lang niet is erkend maar wat ook nog gedragen wordt door het nageslacht.
Vrouwen hebben het in oorlogen dubbel moeilijk: als burger en omdat ze vrouw zijn. Zolang het mensbeeld van de mens niet verandert zal het altijd zo blijven. We kunnen leed erkennen en herkennen in de geschiedenis maar hoe voorkomen we het in de toekomst?
Gisteren was er een documontaire hier over op een van de nederlandse zenders. De mevrouw van de foto wordt hier geinterviewd en gaat terug naar een aantal plaatsen. Je kunt het nog kijken op uitzending gemist.nl
Hier zijn geen woorden voor..Hopelijk vergeet niemand dit, en word herhaling voorkomen.
Wel vind ik het mooi dat je er aandacht aan besteed Berthi!
Te erg voor woorden.
Miriam
Zeker te erg voor woorden.Heb net het boek De zijdewerksters van Gail Tsukiyama uit en ben nu het 2e deel De onzichtbare draad aan het lezen.Dit deel gaat over de Japanse bezetting in Hongkong tijdens de 2e wereldoorlog.Zeer indrukwekkend en goed om te lezen,hoe de chinezen door de Jappaners onderdrukt werden.
Nog iets: wat ik zo vreemd vind is: de mannen die dit doen (deden) zijn door vrouwen opgevoed…..
Wat een intens vedriet zie je in de ogen van deze vrouw.
@mieke s, het is niet voor te stellen wat die mannen bezielden om vrouwen te misbruiken. Wat ging er in hun hoofd om? Hadden ze geen enkel respect voor vrouwen? Dachten ze alleen aan hun eigen pleziertjes en hun macht? Stonden zij stil bij de gedachte dat ze veel schade zouden aanrichten in het leven van deze vrouwen, toen nog jonge meisjes, soms nog maar 13 of 14 jaar oud. Echt bizar, heel bizar. Deze vrouwen hebben hun hele leven geleden en nu nog.
iedere japanner die het heeft gedaan moet nou een been afvallen of op staande voet dood schieten ik zelf ga imigreren naar indonesie en het lijkt mij nou al spannend weg uit dit kaaslandtje want mijn vrouw is ook indo
respect voor al die vrouwen en meisjes!
Helaas het is van alle tijden en alle plaatsen. Er is geen volk ter wereld dat zich niet schuldig heeft gemaakt aan dergelijke misdaden. Wat gebeurt er in Afrika? De foto in de krant van het meisje uit Afganisthan wiens neus en oren waren afgehakt door haar Taliban-echtgenoot. Wat hebben de Nederlanders aangericht in “Ons Indië” (Multatuli). Er zijn bladzijden te vullen met daden van mannen die vrouwen verkrachten, mishandelen, verminken.
Wat drijft die mannen? Waarschijnlijk weten het zelf niet eens.
Heel droevig word ik ervan. En het zal altijd zo blijven.
Anneke SK
@Anneke SK, ik heb de foto van het meisje uit Afghanistan ook gezien. Afschuwelijk en dit is nog eens niet van zolang geleden. Zou er echt nooit enige verbetering in de houding van deze mannen komen…
we zijn allemaal mooi en we zijn allemaal meisje geweest en in je gruwelijkste fantasie kun je niet voelen wat deze vrouwen hebben meegemaakt. Mooi om erbij stil te staan en ze op die manier een beetje respect te geven
@Anneke SK, In het blad Opzij lees ik:
Femke en Ilse van Velzen hebben een documentaire gemaakt over de verwoeste levens van verkrachte vrouwen in Congo. Ze waren geschokt door de rapporten van Human Rights Watch, Amnesty International en Artsen zonder Grenzen. Daar lazen ze over vrouwen die werden verkracht en van wie de baby’s in het vuur werden gegooid, over groepsverkrachtingen en over genitale verminkingen met messen en stokken, over geweren die in vagina’s werden afgeschoten. Verkrachte vrouwen worden in Congo ook nog eens uitgestoten uit hun gemeenschap.
Onbegrijpelijk. Wat moet je hier nog opzeggen.
Niets valt er over te zeggen Berthi, niets. Het is zo vreselijk dat een normaal denkend mens er sprakeloos van wordt.
Mensen doen elkaar zo veel verschrikkelijke dingen aan, ik snap het af en toe echt niet.
Ik ben wel heel dankbaar dat ik in Nederland ben geboren en al 63 jaar mag leven in een land waar vrede en welvaart heerst. Laten we daar toch vooral zuinig op zijn zodat onze kinderen en kleinkinderen daar ook van mogen genieten. De angst slaat me van tijd tot tijd best om het hart als ik in de media zie hoeveel agressie en onverdraagzaamheid er gepredikt wordt.
Ik ga vanmiddag maar weer fijn verder met mijn handwerk, luisterend naar een mooi stuk muziek. Van al die sombere gedachten wordt de wereld ook niet vrolijker.
Anneke SK
Hartverscheurend het verhaal van deze dappere vrouwen die in de openbaarheid treden. Ook mijn moeder zat in Tjideng maar heeft het gelukkig overleefd
Op deze plek had ik na de herdenkingen al mijn verhaal geplaatst , geprobeerd althans .
En daar ging het weer , foetsie .
Enkele keren was ik hier weer en maakte opnieuw een begin . Het was zo,n druk weekend , het werd sudah laat maar .
Gisteravond werd ik weer opgeschrikt op TV door hardverscheurende verhalen over vrouwenverkrachting en verwondingen van zeer gruwelijke aard .
Het is van alle tijden en vaak in oorlogsgebieden , waar soldaten hun lusten na het krijgsgeweld , begaan op jonge machteloze vrouwen .
De troostmeisjes hebben lang gezwegen en nu na al die bange jaren proberen ze met veel schaamte erover te vertellen .
Moge het hun een beetje opluchting geven voor de laatste jaren van hun leven .
Nu pas wordt er na vele jaren gesproken over onze militairen die tijdens de politionele acties in Indie waren .
De dokumentaire Toean Papa vertelde er veel over . Er zijn heel wat kinderen achter gebleven met een onbekende vader , ook zij komen met hun verhaal .
De herdenking bij het Indisch monument j.l. Zondag , heb ik alleen thuis bij de TV in stilte en ontroering kunnen meebeleven .
De woorden van Boudewijn de Groot waren ontroerend en wat een prachtige zang van het koor Malle Babbe . Zij zongen destijds de liederen in de film over een vrouwenkamp .
Het was goed om te gedenken , het mag nooit vergeten worden . Elk jaar weer komen er veel jongeren naar de herdenking .
Wat een prachtfoto
Heb dit jaar de herdenking wat meer gevolgd dan anders, ook door onze buren, en het is ongelofelijk hoe deep zoiets vreselijks ingrijpt, na zoveel jaren is het leed nog voelbaar…