Een mooie nazomerse dag hadden we zaterdag. Ideaal om naar buiten te gaan. Voor Thijmen ging dit niet op, hij zat in een veel te warme zaal in Amersfoort te schaken. Om enige verkoeling binnen te krijgen werd de deur opengezet. Pech en mazzel als je in buurt zat. Manlief en ik trokken erop uit om de stad Amersfoort te verkennen. Nog maar goed en wel in het centrum troffen we boven een winkel aan de Kamp de fraaie gevelsteen D’Gekroonde El aan. Dit zou wel eens het pand van een kleermaker geweest kunnen zijn. Het was oorsponkelijk een houten huis, en droeg de naam De Brabandse Elle. De lengtemaat el is afgeleid van de lengte van de onderarm. Het probleem was dat niet ieders arm even lang was. Zo werd er gemeten met ‘verschillende’ maten. De Brabantse el was iets langer dan de el in Amsterdam bijvoorbeeld. De bewoner had waarschijnlijk vanwege zijn beroep (kleermaker?) veel met deze maat te maken. Met de toevoeging Brabands werd wellicht een ‘gulheid’ gesuggereerd. De maat die wordt aangegeven door de maatstaf op de gevelsteen, is de exacte lengte van de el zoals die in 1725 werd vastgesteld: 69,4 cm. Het huis heeft tot 1758 aan Kamp 9 gestaan, en was daarmee het laatste houten huis van Amersfoort. Daarna is het opgebouwd in steen. De naam veranderde van De Brabandse Elle in D’Gekroonde El.
In deze log lees je over de gevelsteen Eens halve kous heet nu St. Jan.
Gevelstenen, ik kijk ook altijd graag omhoog.
Zo zag ik in Leiden ook een steen maar kon niet ontdekken wat die betekende. Dankzij de link naar de “kousenlog” en een link dáár weer gevonden weet ik nu dat het St. Franciscus betreft. De monnik en een wolf.
Dat heeft niks met ellen en stof en zo te maken, maar nu wéét ik het in ieder geval.
Zo en nu met een centimeter eens kijken hoe lang mijn el is ;-))
Wat een leuke gevelsteen !!
Altijd leuk de historische achtergrond te weten.
Amersfoort heeft een schitterend oud gedeelte hé.
dat is het leuke van oude steden: hoe vaak je er ook komt, je ziet steeds weer nieuwe dingen. en zeker gevelstenen kunnen steeds weer verrassen! en leuk het verhaal erachter te horen.
Leuke ellenmaat, (moet nu zo geschreven denk ik. IK denk hierbij niet aan de kleermaker maar aan de stoffenhandel,Gvelstenen zien.? ga eens naar Edam, daar zitten ze in het centrum op heel veel huizen op hoeken van stegen.
Leuke ellenmaat, (moet nu zo geschreven denk ik. IK denk hierbij niet aan de kleermaker maar aan de stoffenhandel,Gvelstenen zien.? ga eens naar Edam, daar zitten ze in het centrum op heel veel huizen op hoeken van stegen.
Gevelstenen, altijd interessant!
En natuurlijk vind jij er weer een die met textiel te maken heeft. Hoe krijg je het toch voor mekaar?
Leuk dat je ook de geschiedenis hebt kunnen vinden van dit huis!
@marian’ne m, het oude gedeelte van Amersfoort is schitterend. Ik maakte meer foto’s. Die komen later…
We wilden graag een tochtje op de boot maken, maar vroeg op de middag was alles al volgeboekt. Wat wil je ook als het zo’n stralende dag is, en de volgende dag zou er niet gevaren worden i.v.m. laag water.
@lheurebleue, het is altijd goed kijken, en de volgende keer zie ik vast weer andere dingen.
@basje, stoffenhandel zou ook kunnen.
Edam… ook zo’n mooie plaats. Geen idee wanneer ik daar in de burt kom!:-)
@Saskia, soms zie ik iets, soms zie ik niets!:-)
Zo wij zijn terug van uit Luxemburg. Daar hebben ze ook van die prachtige gevels. In Verdun (frankrijk) zie allemaal nog monumenten van de eerste wereldoorlog. Zeer indrukwekkend. Helaas geen handwerkzaak gezien. Maar ik mag niet klagen. Van mijn jongste zoon en met hulp van Tante Elma heb ik prachtige cadeautjes gekregen. nl ooievaarsschaar, een schede voor een schaartje, naaldenkoker met een magneetje eraan, een speld met een magneetje (ik ben regelmatig mijn naald kwijt) een draadsnijder en een draaddoorhaler. Nu kreeg vorige week Elma naaidoosjes binnen met een glasplaatje aan de bovenkant dus die staat gereserveerd. Daar kan mooi al mijn nieuwe spulletjes in bewaren. Van mijn oudste kreeg ik een tegoedbon voor het boek van Jan Houtman.
@Basje ben van zomer nog in Edam geweest. Zeer mooi. Hoorn heeft volgens mij nog meer oude gevels.
Gevelstenen uit lang vervlogen tijden zijn prachtig .
En als het een aanwijzing is naar iets uit de textielwereld dan mag het zeker in de camera van Berthi mee naar huis . Eigenlijk jammer dat het tegenwoordig niet meer zo gebruikelijk is .
Ook te kostbaar , denk ik .
@Hilda, allereerst wil ik je van harte feliciteren met je verjaardag en jullie 25-jarig huwelijksfeest. Wat hebben jullie mooie dagen gehad en jij bent heerlijk verwend met mooie nuttige cadeautjes. En dan nog het vooruitzicht om het boek van Jan Houtman te kopen.
@Gerrie, gevelstenen en snijramen zijn schitterend, zeker met het verhaal erbij!
Dat is ook toevallig: net een artikel gelezen in Kantbrief, het blad van de LOKK, geschreven door Hennie Stevan. Enkele stukjes hier uit:
Een el was verdeeld in 10 palmen en 100 duimen. Er bleken vele soorten ellen te zijn: een Amsterdamse, een Brabantse, een Haagse, een Delftse, een Goessche en een Twentse. En allemaal met een verschillende lengte. En er was ook een Groningse.
Hennie heeft een ellenstokje voor kant dat precies een kwart is van de gewone el. Kant was kostbaar en werd dus in kleine stukken verkocht; vandaar het kleinere ellenstokje.
Hennie eindigt haar artikel met een sommetje uit een oud rekenboekje:
‘Eene juffrouw kocht 3 el en 3 palm neteldoek voor 4 gulden en 16 cents. Hoeveel ellen kon zij voor deze prijs dan kopen voor 74 guldens en 88 cents?
Sorry, het antwoord weet ik ook niet hoor, dat komt pas in het volgende nummer van Kantbrief!
Een Hennie zal het vast niet erg vinden dat ik haar artikel een stuk ingekort heb.
Vandaag niet alleen één of twee EL flanel , maar ELLENLANGE verhalen . . . . . .
“Margriet” heeft ooit een kruissteekboek uitgegeven met daarin o.a. een lap vol met gevelstenen/uithangborden. Ontwerp is van Mies Bloch.
Hilda, van harte gefeliciteerd! Wat fijn dat je kinderen tante Elma ingeschakeld hebben. Die heeft hele goeie adviezen gegeven.
@Mieke S, tjee zeg, dat is grappig!
Met palmen bedoel je daar de handpalm mee?
@Gerrie, O, en wij houden zo van die ellenlange verhalen!
@Ine, dat wordt zoeken voor de liefhebbers!
http://www.vaartips.nl/tips.htm
daarna wat naar beneden schrollen
1 duim = 1cm
1duim = 10 cm
Nou wat zie ik . . . even verbeteren
1 palm = 10 cm
Mieke S: 74,18 / 4,16 = 18 keer zoveel.
Dus 18 x 3 ellen en 3 palmen = 18 x 33 palmen = 594 palmen = 59 ellen en 4 palmen
@Gerrie, dank je voor deze magnifieke link waar alle maten duidelijk aan gegeven staan.
En Saskia met haar wiskundeknobbel heeft in een vloek en zucht de oplossing gegeven voor het vraagstuk van Mieke. Ik reken het niet na, Saskia. Ik ben ervan overtuigd dat jij het helemaal goed hebt.
Saskia, ik wist wel dat je de uitdaging aan zou gaan! Ik ga vanmiddag eens op de oplossing studeren.
Berthi, ik bedoel niks met “palm”, ik had het overgetypt. Maar nu je het zegt…lijkt wél logisch: handpalm.
Wat was ik geinteresserd in dit artikel. De opa van mijn man was kleermaker en wij hebben van mijn schoonouders de ellestok geerfd. Wij dachten dat deze diende om bij de heren de lengte van het kruis to de knie te meten. Niet dus. Van de elleboog naar de pols dus. Logische naam: vanaf de EL-leboog naar de pols. Heel erg bedankt voor deze informatie.
Groetjes,
Roelien
@Roelien, prachtig familiestuk heb je in huis. Zorg dat het in de familie blijft, met het verhaal erbij!