Bijbelse motieven

Op 29 maart 2009 presenteerde Theo Gootjes zijn bijbel in Het Markiezenhof. Theo Gootjes werkte een groot aantal jaren heel gedisciplineerd, vier uur per dag, aan zijn bijbel. ‘Het is zonde dat de Bijbel in de jaren zeventig overboord is gegooid, terwijl het een deel van onze cultuur is. Ik vrees wel eens dat eerst de religie verdwijnt en daarna de kunst. Dat er alleen nog maar aandacht zal zijn voor materiële zaken’, vertelt Gootjes in
BN De Stem. Waarom hij, ook in zijn bijbeltekeningen, zoveel met erotiek, macht en gruwelijkheden doet? ‘Erotiek en dood zijn de drijvende krachten van de mens.’

Theo Gootjes is klaar met zijn bijbel, maar tekent voort. Hij is nu bezig met het schetsen van de helse voorstellingen van Dante’s Inferno uit de Divina Comedia met het doel ook dat boek in zijn eigen schrift te kopiëren.

Foto: Tekening gemaakt naar het boek Daniël, waarin de kuise Susanna door twee oude grijsaards bij het baden wordt bespied. Susanna weigert op hun oneerbare voorstellen in te gaan.

Kenmerk van Gootjes is om zijn figuren met één arm af te beelden!

Op oude merklappen zien we regelmatig bijbelse motieven terugkomen. Op een merklap uit 1776 komen we zowel Jezus en de Samaritaanse vrouw bij de waterput tegen, als Adam en Eva bij de boom van kennis van goed en kwaad.

Jezus en de Samaritaanse vrouw bij de put. Johannes 4:1-30. Johannes 4:7; Er kwam een vrouw uit Samaria om water te putten. Jezus zeide tot haar: Geef Mij te drinken.

Adam en Eva bij de boom van kennis goed en kwaad. Adam is gekleed in een pofbroek, wambuis en hoge hoed met rand. Eva is gekleed in een strak lijfje, een rok die op de heupen rechthoekig uitstaat, een schort voor, en een hoed. Albarta Meulenbelt-Nieuwburg schrijft het volgende: ‘In Genesis 2:9-17 wordt verteld dat God in de door Hem geplante Hof van Eden onder het geboomte ook de boom des levens en de boom der kennis van goed en kwaad had geplant, terwijl uit Eden een zich in vieren delende rivier stroomde. De mens, door God tot onderhouder en bewerker van die hof aangesteld, ontvangt het gebod dat hij van alles mag eten, maar niet van de boom der kennis goed en kwaad. In Genesis 3:1-7 volgt het verhaal van de zondeval. De slang verleidt de vrouw het goddelijk verbod te schenden door haar voor te houden dat God vreest dat de mensen worden als Hij, kennende goed en kwaad. De vrouw eet en geeft ook de man Adam te eten. Dan worden zij uit de goddelijke Hof verdreven, terwijl het eten van de boom des levens, die onsterfelijkheid schenkt, verboden wordt. Om dit verbod kracht bij te zetten verspert een cherub (vlammenbode; engel van de tweede rang) met vlammende zwaard de weg tot de boom des levens.’

Van deze merklap uit 1776 heeft The Workbasket een motief op patroon gezet. Het is een gratis patroon.

28 gedachten over “Bijbelse motieven

  1. Weer een leuk patroontje toegevoegd aan de collectie.
    Berthi’s vogelbadje uit een merklap uit 1776.
    Dat spreekt mij meer aan als de tekeningen van Theo Gootjes.
    elma

  2. @elma, van de stijl van Theo Gootjes moet je houden!:-)
    Ik vind het heel bijzonder dat hij zo gedreven zijn eigen bijbel heeft gemaakt, met een kenmerkende stijl. Ik zou de bijbel niet kopen!:-)

  3. Ik denk niet dat je de motivatie van deze tekenaar kan vergelijken met de motivatie van de meisjes om bijbelse afbeeldingen te plaatsen.
    Ik denk dat de meisjes dit meer (misschien gedwongen)deden uit respect voor de bijbel en het geloof.
    Ik houd niet zo van dit soort tekeningen maar dat heeft idd met ieders smaak te maken.
    Maar ook niet wanneer er enige spot of ironie in bedoeld wordt .
    Of dat er met een luchtigheid over de bijbel wordt gedaan.
    Maar dat weet ik niet van deze meneer omdat ik hem niet ken.
    Ik lees wel dat hij moeite heeft gehad met zijn katholieke opvoeding, die hem waarschijnlijk een verkeerd beeld heeft gegeven over het geloof.
    Maar mijn eerste reactie bij dit is dat het niet samen gaat !!

  4. @mm, het is een log over bijbelse motieven, vanuit twee kanten belicht. Ze staan los van elkaar ondanks dat ik ze in één log verwerkt heb.
    Theo Gootjes is op zijn eigen manier bezig geweest met de bijbel. Hij is er tig jaren mee bezig geweest, maar zijn stijl zal zeker veel mensen niet aanspreken. Ik zou de bijbel niet kopen zoals ik hierboven als schrijf, maar waardeer zijn gedrevenheid en zeer persoonlijke stijl.
    De meisjes moesten(?) vaak de voorgeschreven motieven borduren en wisten meestal ook niet de betekenis van het motief.
    Het is dus niet mijn bedoeling om de bijbel van Gootjes te vergelijken met de geborduurde bijbelse motieven op de merklappen.

  5. Grappig hoe verschillend je(ik) kan reageren op dingen die waarschijnlijk uit dezelfde basis zijn ontstaan: een opgelegd geloof !!
    Maar ja de laatsten hebben écht mijn voorkeur alhoewel ik ze eigenlijk niet gebruik bij het borduren van mijn merklappen.
    Omdat ik ze weer vaak te zwaar beladen vind.
    Oei, IK ben ook zwaar beladen aan het doen op dit late uur !!
    Voor zo/straks slaap lekker en nog een fijne paasdag !!
    O ja, ik heb een foto geplaatst van mijn jarige schaapshond zonder schapen !!

  6. @marian’ne m, over het geloof raak je nooit uitgepraat.
    Afgelopen zomer hadden we de buitenschilder, een Jehova Getuige. Deze man heeft veel, heel veel verteld. Ik respecteer zijn geloof, maar ben niet op zijn uitnodiging ingegaan om naar hun informatieavonden te komen.
    Wat staat Tico weer prachtig op de foto! Het is een echt fotomodel! Maar dat wisten we al!

  7. In de oude pastorie was de binnenschilder het plafond aan het witten en zong een gepast lied. “een ruis langs de wolken”.
    Dominee komt bij de schilder kijken en zegt: Je zingt mooi, maar van mij mag je wel “in een groen,groen knollenland daar zaten twee haasjes heel parmant” zingen.
    Waarschijnlijk was het rond Pasen, twee Paashazen. Of zou het tempo van dit lied wat sneller zijn?
    elma

  8. Interessant Berthi! En de reacties ook…Een en ander sluit mooi an bij het thema van onze nieuwe tentoonstelling die we aan het opbouwen zijn hier in Hongarije:”Zonder grenzen, geloof in Hongarije” waarin we ook geloof, religie, van allerlei (kunst)kanten belichten en ons ook niet beperken tot alleen één stroming of kerk, ook vóór-christelijke zaken en niet christelijke geloven komen aan bod. We hopen te laten zien dat er meer overeenkomsten dan verschillen zijn als je naar de basis kijkt in de hoop zo een mini-steentje bij te dragen aan de volgens ons zo broodnodige tolerantie. Jouw combinatie zou er dus perfect in passen!

  9. vreemde bijbel voor mij op deze manier. de merklapapatroontjes zijn enig, Ik bordurwel eens een adam en eva op mijn merklappen en deze is heel mooi.Ik ga die zeker zoeken en printen , En de zingende schilders, nog mooit meegemaakt Mijn “witter” (DS) kan helemaal niet zingen

  10. Theo Gootjes heeft een hele eigen stijl, maar ik vind persoonlijk die stijl niet passen bij de Bijbel.
    De oude merklapmotieven zijn prachtig.

  11. 2 totaal verschillende uitingen ,waarbij de 1e er meer over wist dan de 2e categorie denk ik.
    ik vind zijn werk erg mooi, kende hem voornamelijk van zijn spotprenten uit de Volkskrant.
    erg mooi hoe die die grijsaards met hun wellustige tongetjes weergeeft…want daar ging het toch om.
    geef hem een kans en lees meer:
    http://kunstwerkt-theogootjes.blogspot.com/2007/11/introductie.html
    en lees hier ook nog wat verder ,als je zin hebt…
    http://www.vroegius.nl/blog/archive/2009_03_01_archive.html
    de handwerkmotieven vind ik een andere mooie uiting van dit thema, een meer devotere mischien…..

  12. of je nu gelooft of niet, ik vind het wel belangrijk dat je de verhalen uit de bijbel kent als onderdeel van onze cultuur …

  13. Theo Gootjes is niet mijn smaak maar dat hij een eigen bijbel heeft gemaakt is toch wel bijzonder. Ach als iedereen zich aan de 10 geboden zou houden zal het leven stukken mooier en gemakkelijker zijn.
    Ik denk ook dat er veel meisjes zijn die de achtergronden niet wisten van de afbeeldingen.
    Het zonnetje schijn lekker ik denk dat ik maar naar buiten ga. Het borduren moet nog maar even op wachten. Gisteren enthousiast begonnen, maak ik direct er al een fout. Dat komt ervan als je geen geduld hebt.

  14. Zo zie je maar, dat ieder mens een boek (zoals hier de bijbel, maar je kunt het ook breder zien) via zijn of haar eigen perspectief bekijkt.
    De aangklede Adam en Eva komen niet overeen met het eigenlijke verhaal. De naakte dame en de wellustige heren komen dichter bij de tekst. Toch willen we dan liever de kuise versie zien.
    Je ziet het zelfde effect bij de films over het lijden van Christus. Liever niet met veel geweld en bloed. Terwijl me het historisch gezien veel juister lijkt.

  15. Hilda@ Een goede tip om minder snel in de fout te gaan. Het patroon waar je mee bezig bent heeft om de 10 hokjes (kruisjes) een dikkere lijn. Rijg nu met een dunne gladde draad om de 20 draadjes alles door, 4 op 4 neer. Met dit raster kun je steeds kijken of het klopt. Jou kennende weet ik dat er geen kuisje verkeerd mag staan. Het is even een werkje het doorrijgen, maar je zult er enorm veel plezier van hebben.
    Borduur niet door de rijgdraden heen maar knip ze voorzichtig weg net voordat je er gaat borduren. Dat wegknippen gaat ook erg goed met je pincetschaartje wat je gebruikt voor je mooie 3d kaarten.
    elma

  16. Er zijn heel veel verschillende bijbels.
    Vrouw: Mag ik ook een nieuwe bijbel kopen.
    Man: Natuurlijk schat, je krijgt hem van mij.
    Vrouw: Er staan wel 100 nieuwe ideeën in.
    the new CROSS STITCHER’S BIBLE van Jane Greenhoff.
    Man: Dan ben je weer dagen zoet.
    elma

  17. @Berthi, vrijdag schreef je over Goes, vorig jaar hadden ze een merklappententoonstelling met bijbelse motieven. @Elma, de nieuwe bijbel van Valerie Lejeune is ook mooi!

  18. @elma, leuke anekdote!:-)
    @frouke, ik dacht nog aan jullie mooie thema voor dit jaar. Geloof is een gevoelig onderwerp voor veel mensen, maar door er juist met z’n allen er over te praten en naar elkaar te luisteren moet het toch mogelijk zijn om in vrede met elkaar te leven? En vooral iedereen respecteren zoals hij/zij is.
    @basje, deze Adam en Eva vallen op door hun kleding, daarom weer bijzonder voor de merklap.
    @Annelies, het is een bijzonder aparte stijl.
    @Hilly, dank je voor de extra links!
    @lheurebleue, als kind zat ik op een Katholieke basisschool waar de bijbelverhalen niet werden verteld. Een gemis!
    @Hilda, het meest waarschijnlijke is dat de meisjes opdrachten kregen en verder geen uitleg. Gewoon doen wat er werd gezegd!
    @Saskia, over de bloederige films hadden wij het gisteren nog aan tafel. Nee, daar kijken wij liever niet naar!
    Als ik over mijn bijbel heb, wat merklappen betreft, heb ik het over het boek:
    Over merklappen gesproken van Schipper van Lottum.
    http://www.bol.com/nl/p/boeken/over-merklappen-gesproken/666813811/index.html

  19. @Hilly, inderdaad de perfecte bijbel voor jou!
    @Maaike, die expositie heb ik gemist!
    Mooi dat iedereen zo zijn eigen bijbel heeft!

  20. Berthi…wat een mooie Paas=log. Je maakt weer heel wat los… Weet je de tekst van jouw Schilders lied is ER RUIST Langs de wolken een lieflijke naam die Hemel en Aarde verenigd te zaam !!!! Wij mochten het vroeger op school niet zingen…want volgens onze zwaar gereformeerde Hoofdonderwijzer Ruiste Gods Naam niet langs de wolken….maar DONDERDE het !! je begrijpt nu ook waarom vroeger de kinderen onder tafel kropen als het onweerde !! (Tegenwoordig zingen we het uit VOLLE BORST in het Bejaardentehuis tijdens het zanguurtje hoor) Bedankt dat je onze aandacht weer eens op THE Workbasket richt..ik mail het gauw naar Paulie die is dol op QUaker patronen. groetjes LIES

  21. @ Elma ik heb al hulp draden geregen dat leek mij ook het verstandigste. Maar nu moet ik het eerst laten liggen
    Binnenkort zijn er mensen jarig. Waaronder de koningin.
    De boot is schoon, de tuin is weer aan de kant en onze oudste komt ws 22 april weer naar huis. Helaas kunnen we hem niet ophalen.
    Maar dan heeft deze herder wel al haar schaapjes weer binnen. Wat wil een mens nog meer.
    @ Berthi hoe is het met je keuken?

  22. @Lies Huizer, die arme kinderen!
    Ik was vroeger ook altijd bang voor onweer. Nu moet ik er eerlijk nog niet zoveel van hebben!:-)
    @Hilda, het gaat de goede kant op! Vandaag een schilderij opgehangen en de allerlaatste dozen, die nog steeds in de kamer stonden, uitgezocht en opgeruimd.
    Nu eerst alles een goede poetsbeurt geven en daarna nog de puntjes op de i zetten. Twee kozijnen en enkele plinten schilderen.
    Maar… de tuin roept ook om een schoonmaak!:-) Vervelen doe ik me niet.
    O ja, en wat dacht je van het merklappenboekje! Dat wacht ongeduldig…

  23. @Berthi, ik denk dat wij een klein misverstandje hebben, het nieuwe alfabetboek van Valerie Lejeune heet La Bible, het is niet mijn all-time-favourite merklapboek hoor! (Daarvoor heb ik er iets teveel van in de kast staan;-))Ik begrijp heel goed dat jij het boek Schipper van Lottum als bijbel beschouwt, of er ooit nog zo’n boek uitkomt met meer informatie over Nederlandse merklappen is de vraag. Gelukkig werk jij aan een nieuw merklapboek dus er is iets om mij op te verheugen!

  24. @Maaike, mijn nieuwe uitgave zal niet zo uitgebreidt zijn als het boek van Schipper- van Lottum. Ik richt me specifiek op tien merklappen uit één familie, wel interessant!
    Zeker omdat het verhaal voor een gedeelte over het Burgerweeshuis van Amsterdam gaat. Dat komt nu misschien mooi uit want het Amsterdams Historisch museum wil het weeshuis van vroeger meer aandacht gaan geven.

  25. @Berthi, ik ben benieuwd maar dat weet je! Heel veel succes en plezier met schrijven, ik wacht het rustig af1

  26. Tjonge Berthi wat ben ik achter met lezen en wat heb ik veel gemist in de Paasdagen, was heel druk met andere dingen en mensen bezig. Nu lees ik dit log en een aantal reacties en moet ik zeggen dat ikzelf met grote eerbied denk over de Bijbel, toch vind ik dat we er realistisch mee om moeten gaan en de verhalen lezen zoals ze zijn, een weerslag van de liefde en opoffering van God en de mens die erin wordt beschreven, maar ook van de wreedheid en de negatieve krachten die in de mens werkzaam zijn. Al die verhalen zijn een voorbeeld van hoe mensen zijn en zouden kunnen zijn, precies zoals we nu nog steeds zien en dan vind ik de bijbel van Theo Gootjes een heel realistisch beeld geven van dit verhaal uit de bijbel, maar ik ben wel benieuwd of hij ook de goedheid en schoonheid heeft kunnen verbeelden.
    De manier waarop de bijbelse verhalen in merklappen worden verwerkt zijn veilig en mooi en goed en altijd een genoegen om naar te kijken.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *