‘Wanneer een stukje kant af is, wordt het losgesneden van het kussen en tegen het licht gehouden, waarbij voor het eerst het delicate patroon onthuld wordt. Het snijden van de kant wordt met veel aandacht en precisie uitgevoerd. De vrouwen gaan in een kring staan en houden de adem in terwijl de kantmaker de delicate linnen draden los snijdt. Het doet denken aan een vroedvrouw, aan een geboorte, aan een navelstreng die doorgeknipt wordt, zo verfijnd gaat het eraan toe, zo verwachtingsvol is men.
Wanneer de kant uiteindelijk los gesneden is, klinken er kreten van verrukking en bewondering. Dit is voor de vrouwen, die samen van zo ver gekomen zijn, een moment van grote vreugde.’

– Handboek voor kantlezers –

Ieder nieuw deel van De kantlezer begint met een fragment uit het Handboek voor kantlezers. Het Handboek ofwel het rode boek, deels een dagboek en deels een handleiding, vindt Towner Whitney bij de opruiming van het huis van haar oudtante Eva.

De vertelster Towner Whitney laat je meteen weten dat zij een gekke vrouw is: ‘Ik lieg de hele tijd.’ Volgens haar broer Beezer, is gekte genetisch bepaald: ‘Wij stammen af van vijf generaties gekte.’ In het stadje Salem wordt de familie Whitney liefkozend eigenzinnig genoemd. Het zijn met name de vrouwen die de eigenzinnigheid hebben verheven tot kunst.
May, de moeder van Towner, leeft als een kluizenaar op Yellow Dog Island. Toch krijgt zij het voor elkaar om de kantindustrie, die al een tijdje op haar gat lag, nieuw leven in te blazen en daarbij de nodige roem te vergaren. May redt mishandelde vrouwen en kinderen waarna zij de vrouwen aan het werk zet in haar kantfabriek en de kinderen thuis onderwijs geeft, en dit terwijl May aan een hevige vorm van agorafobie lijdt. In het verleden heeft May Lyndley, de tweelingzus van Towner, weggegeven aan haar onvruchtbare zus Emma.
May is nooit een echte moeder voor Towner geweest. Die rol was meer weggelegd voor Eva, de oudtante van Towner. Eva had jaren in Salem een theesalon waar zij aan de rijke kinderen etiquettelessen gaf, maar Eva stond vooral bekend om haar gave om kant te lezen. Eva hoefde slechts kant voor je gezicht te houden om vervolgens je het heden, verleden en de toekomst te kunnen vertellen.
Alle vrouwen in de familie Whitney zijn op hun eigen manier kantlezers, maar na het overlijden van Lyndley wil Towner geen kant meer lezen, zij vertrekt uit Salem en komt terecht in Californië.

Towner vertrekt uit Salem als ze zeventien is en voelt er niets voor om terug te keren totdat vijftien jaar later haar broer Beezer belt met de mededeling dat Eva (85) wordt vermist. Salem News brengt Eva’s verdwijning onder de aandacht met de kop ‘Kantlezer van Salem verdwenen’. Towner gaat snel naar het huis van Eva omdat ze ervan overtuigd is dat Eva daar moet zijn. Ze doorzoekt alle kamers en ontmoet haar oudtante. Eva vertelt dat alles goed is en stelt Towner gerust. Doodvermoeid valt Towner in slaap. De volgende ochtend komen Beezer en Rafferty, de rechercheur, vertellen dat Eva verdronken is.

Towner begint het huis van Eva op te ruimen. Niet omdat zij dat zo graag wil, maar omdat Eva dit gewild zou hebben. Towner erft Eva’s huis, maar zij wil weg en zou het liefst het huis verkopen. Zo eenvoudig is het niet, ze wordt namelijk geconfronteerd met vergeten jeugdherinneringen.

Kort na de verdwijning van Eva, verdwijnt er nog een vrouw. Towner zal een belangrijke rol spelen in het redden van haar leven.

Het is de vraag of de vertelster de waarheid spreekt. Om daar achter te komen zul je het boek moeten lezen. Wel kan ik je naar waarheid zeggen dat De kantlezer een spannend verhaal is, met een zeer verrassende ontknoping!

De kantlezer, Brunonia Barry, uitgegeven door Cargo in 2008.
400 pagina’s. ISBN: 9 789023 429296, € 19,90.